کند و کاو «اقتصادسرآمد» از جایگاه ایران در صادرات گاز
هیچ سهم صادرات از ال.ان.جی
گروه انرژی- در حال حاضر بزرگترین صادرکنندگان ال.ان.جی دنیا پس از قطر و استرالیا، کشورهای آمریکا، مالزی و روسیه هستند و براساس آنچه EIA اعلام کرده، صادرات استرالیا با پیادهسازی و اجرای پروژههای جدید از قطر پیشی خواهد گرفت و در فاصله سال جدید میلادی تا سال آینده به 10 میلیارد و 800 میلیون فوت مکعب در روز خواهد رسید و بدینترتیب این کشور بزرگترین صادرکننده ال.ان.جی جهان خواهد شد. بازار جهانی ال.ان.جی نیز در حال گستردهتر شدن است به طوری که 7 خریدار بزرگ از جمله CNOOC چین، CPC تایوان، JERA ژاپن، KOGAS کره جنوبی، PetroC ، Sinopec چین و Tokyo Gas ژاپن همگی در شرق متمرکز هستند که میتوانند بازار خوبی برای ایران باشند، علاوه بر این انتظار میرود تا سال 2030 تقاضای گاز طبیعی مایع در منطقه آسیا پاسفیک با رشد 60 درصدی به 337 میلیون تن در سال برسد. ضمن اینکه اکنون بازار جهانی ال.ان.جی به استثنای آسیا فقط 75 میلیون تن در سال است. چین نیز اصلیترین عامل رشد بازار ال.ان.جی، حدود 50 درصد از رشد جهانی این بازار را از آن خود کرده است. انتظار میرود با تلاشهای چین برای مقابله با آلودگی هوای شهرها و کاهش انتشارات کربن، تقاضا برای ال.ان.جی در این کشور افزایش هم یابد.
به گزارش اقتصادسرآمد، در این بین دومین کشور دارنده ذخایر گاز جهان چه جایگاهی دارد؟ جای خالی ایران به عنوان دارنده 34 هزار میلیارد متر مکعب ذخایر گازی که 18 درصد منابع گازی دنیا را شامل میشود، در بازارهای جهانی بسیار پررنگ است. قرار بود 6 طرح تولید ال.ان.جی به ظرفیت 70 میلیون تن در سال در ایران اجرا و به بهرهبرداری برسد. اما با توجه به وابستگی کامل آن به تکنولوژی و سرمایهگذاری خارجی، تحریمهای بینالمللی و البته برخی موانع داخلی هیچیک اجرایی نشد تا این غول بزرگ گازی جهان همچنان در حاشیه و نظارهگر مسابقه قبضهکنندگان یک بازار پرمشتری باشد.بر اساس پیش بینی ها، در سال 2020 حدود 30 میلیارد متر مکعب از تقاضای گاز طبیعی اتحادیه اروپا از طریق ایران تأمین خواهد شد. همچنین نتایج ناشی از مطالعه مربوط به گزارش کمیته انرژی اتحادیه اروپایی نشان می دهد که ایران یکی از عرضه کنندگان بالقوه گاز طبیعی است. این در حالی است که رشد قابل توجه تقاضای گاز در اروپا، توجه اتحادیه اروپایی به عرضه کنندگان جدید را اجتناب ناپذیر می نماید. بر این اساس، ایران به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر اثبات شده گاز دنیا، برنامه های بزرگی برای توسعه میادین و افزایش تولید گاز خود ارایه کرده است.
بی شک شرط افزایش صادرات گاز، افزایش تولید گاز است. شرطی که قسمت اعظم آن با بهره برداری از فازهای پارس جنوبی و تکمیل طرح توسعه این میدان گازی تحقق خواهد یافت. در حال حاضر پارس جنوبی شش فاز نیمهتمام دارد که طی امسال و سال آینده تمام خواهند شد و تخلیه طبیعی ۲۷ فاز پارس جنوبی صورت میگیرد. فاز ۱۱ نیز طی یک فرآیند ۴۰ ماهه که اکنون یک ماه آن گذشته به بهرهبرداری میرسد. به عبارت دیگر کمتر از دو سال آینده ۲۷ فاز پارس جنوبی به جز فاز ۱۱ به بهرهبرداری میرسد و میزان تولید از این میدان ۷۰۰ میلیون متر مکعب خواهد بود.
در همین حال، آغاز صادرات گاز به عراق نخستین قدم جدی ایران برای داشتن سهم بیشتر در بازارهای جهانی گاز محسوب میشود. در این راستا دو قرارداد با عراق امضا شده و صادرات گاز به عراق از طریق دو خط و از شهرهای نفت شهر و بصره به میزان ٣٠ میلیون متر مکعب صورت خواهد گرفت. صادرات از نفت شهر آغاز شده و به مرور افزایش خواهد یافت، صادرات از بصره نیز تا پایان سال آغاز میشود.به گفته وزیر نفت، در فرآیند صادرات گاز به عراق مشکلاتی از نظر پرداخت وجود دارد و بانکهای ایران با عراق هماهنگ نمیشوند، دلیل این موضوع این است که بانکهای عراق در اختیار آمریکا هستند اما صادرات گاز به پاکستان داستانی دارد پر ماجرا و پر رمز و راز.
اما آیا گاز ایران به اروپا میرسد؟ درحالی که انتظار میرود تعاملات گازی ایران گسترش یابد و این ثروت کشور با بازارهای اروپا هم برسد، وزیر نفت فرآیند صادرات گاز به اروپا را دشوار دانست و گفت صادرات گاز به اروپا با خط لوله دشوار است اما صدور گاز طبیعی مایع شده عملیتر است. اروپاییها خواهان خرید گاز از ما هستند اما قیمتهای بازار اروپا به دلیل گاز روسیه و الانجی آمریکا مطلوب نیست.