روند تحول نظام بانکی درگزارش «اقتصادسرآمد»
تنظیم سود بانکی با اجرای بازار باز
گروه بانک و بیمه- 28 دیماه برای اولین بار، معامله اوراق بدهی دولتی در چارچوب عملیات بازار باز و در قالب خرید قطعی اوراق مزبور انجام شد.دراین اطلاعیه آمده است: این اقدام پس از آن صورت گرفت که رئیس جمهوری در پنجاه و نهمین مجمع عمومی بانک مرکزی که روز پنجشنبه 26 دی ماه برگزار شد، از آغاز عملیات بازار باز در بانک مرکزی رونمایی کرد.
به گزارش اقتصادسرآمد، عملیات بازار باز به همراه استفاده از دامنه نرخ سود (اعطای تسهیلات به بانک ها در قبال اخذ وثیقه و سپردهپذیری از بانک ها) به بانک مرکزی اجازه میدهد مدیریت موثرتری بر نرخ سود بانکی و تخصیص بهینه نقدینگی در بازار بین بانکی ریالی داشته باشد؛ تا از مسیر آن، کانالهای سازوکار اشاعه پولی- بویژه کانال نرخ سود- تقویت شود. امید است با اجرای تدریجی و هدفمند چارچوب جدید سیاستگذاری پولی و همچنین رعایت الزامات آن، در افق زمانی یکساله، شاهد کنترل انتظارات تورمی و ثبات قیمتها بوده و زمینه کمک به رشد اقتصادی در کشور فراهم شود.
مدیرعامل فرابورس ایران می گوید: عملیات بازار باز یکی از سیاستهای پولی بانک مرکزی است که با استفاده از این عملیات، این بانک تلاش میکند با خرید و فروش گروهی از اوراق بهادار، نرخ سود در بازار صکوک کشور را تعدیل و تصحیح کند.
امیر هامونی با اشاره به راهاندازی عملیات بازار باز به عنوان یکی از مهمترین همکاریهای چهار دهه گذشته بین ارکان بازار سرمایه و بانک مرکزی، افزود: به کمک توسعه ابزارهای بازارمحور سیاستهای پولی، تنظیم نرخ سود در بازار صکوک کشور و همچنین مدیریت نقدینگی از سوی بانک مرکزی از طریق عملیات بازار باز امکانپذیر خواهد شد.
وی با بیان اینکه بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس، بستری را برای تامین مالی دولت، نهادهای عمومی غیردولتی و نیز بخش خصوصی فراهم میکند، اظهار داشت: بر اساس تبصره ۵ قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور بانک مرکزی اجازه دارد به انجام عملیات بازار باز و خریدوفروش اوراق مالی اسلامی منتشر شده دولت از طریق بازارهای موجود در فرابورس ایران بپردازد که این طرح از ۲۸ دیماه از طریق بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس کلید خورد.
هامونی با اشاره به اینکه در برهههایی، بازارهای سهام و صکوک تحت تاثیر نوسانات یکدیگر قرار میگیرند، اظهار کرد: بانک مرکزی به عنوان یک بازیگر مستقل و بازارگردان بزرگ میتواند در بازار ابزارهای مالی اسلامی ورود کرده و به تنظیم نرخ کمک کند. از این رو هم بازار صکوک به تعادل نزدیک میشود و هم بازار سرمایه نیز از این موضوع منتفع خواهد شد.
مدیرعامل فرابورس در ادامه با بیان اینکه بانک مرکزی میتواند از طریق عملیات بازار باز برای کنترل و یا افزایش نقدینگی، به خریداری یا انتشار اوراق بهادار دست بزند، گفت: در بسیاری از کشورها نیز مهمترین وظیفه بانک مرکزی کنترل نرخ تورم است که این کنترل میتواند از طریق عملیات بازار باز صورت گیرد. از سوی دیگر بانکهای مرکزی کشورها از این عملیات یعنی خریدوفروش اوراق قرضه دولتی برای گسترش یا انقباض میزان پول در سیستم بانکی بهره میگیرند که زمینههای رشد اقتصادی را فراهم میسازد.
در عین حال، سرپرست مرکز پژوهشهای مجلس با استقبال از آغاز اجرای عملیات بازار باز تاکید کرد که این عملیات ابزار جدیدی برای تنظیم سیاستهای پولی توسط بانک مرکزی است.
محمد قاسمی در جلسه هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: بانک مرکزی در عملیات بازار باز، برای تنظیم نرخ سود از طریق خرید یا فروش اوراق بدهی دولتی اقدام خواهد کرد.وی توضیح داد که بانک مرکزی اقدام به خرید اوراق خواهد کرد و هر زمان نرخ سود از آن پایین تر برود، اقدام به فروش اوراق خواهد کرد. سرپرست مرکز پژوهش های مجلس تصریح کرد: سندی نداریم که حتی قبل از انقلاب بانک مرکزی اقدامی در جهت اجرای عملیات بازار باز کرده باشد.
سرپرست مرکز پژوهشهای مجلس اظهار داشت: در عملیات بازار باز فرض بر این است که بانک ها اوراق دولت را می خرند و پیش بینی شده که تا دو برابر آن را می توانند از بانک مرکزی استقراض کنند. تا قبل از این موضوع بحث شرعی اجرای عملیات بازار باز و وثیقه گذاری آن مطرح بود که گویا با وثیقه گذاری اموال دولتی نزد بانک مرکزی این موضوع رفع شده است.