«اتو گاز» ناجی محیط زیست
گروه انرژی- با توجه به ارزش حرارتی بیشتر LPG نسبت به گازوییل، با مصرف LPG در اتوبوسها مقدار گازوییل آزاد شده از نظر معادل سازی وزنی بیشتر از LPG مصرف شده خواهد بود و این گازوییل را میتوان با اختلاف قیمت 150 دلار بیشتر از LPG صادر کرد.
به گزارش اقتصادسرآمد، در بسیاری از کشورهای دنیا از گاز مایع به عنوان سوخت اتومبیل استفاده میشود. این سوخت از ترکیب دو هیدروکربن پروپان و بوتان با نسبتهای مختلف (بسته به مکان و زمان استفاده) تشکیل شده است. به عنوان مثال در آمریکا بیش از 90 درصد ترکیب این سوخت پروپان بوده و به همین دلیل آن را با نام ترکیب اصلی یعنی «پروپان» میشناسند؛ اما در کشورهایی مثل ترکیه، گازمایع مخلوطی از پروپان و بوتان است و «اتوگاز» نامیده میشود.
در کشورهای پیشرفته از جمله کرهجنوبی، ترکیه، ایتالیا، روسیه، لهستان یکی از کاربردهای LPG استفاده از آن در خودروها به عنوان سوخت جایگزین بنزین و دیزل است که به آن اتوگاز گفته میشود. در این کشورها نوع وسیله نقلیهای که از گازمایع به عنوان سوخت استفاده میکنند متفاوت است. به عنوان مثال در برخی کشورها از LPG بیشتر در خودروهای سبک یا همان خودروهای بنزینی استفاده میشود و بعضی کشورها مانند اسپانیا و آمریکا بیشتر این سوخت را در خودروهای سنگین و به عنوان جایگزین دیزل به کار میبرند. دلایل و رویکردهای دولتها و رانندگان برای استفاده از سوخت گازمایع در خودروهای سنگین قابل توجه است. از جمله این دلایل بحثهای زیست محیطی، اقتصادی و ... است.
دلیل استفاده از اتوگاز به جای دیزل در بسیاری از کشورها بحث آلایندگی کمتر آن نسبت به دیزل است. به عنوان مثال در انگلیس دولت انگلستان در ژوئیه سال 2017 یک برنامه بهبود کیفیت هوا منتشر کرد که عمدتاً با هدف کاهش انتشار NOx در مناطق شهری انجام شود. براساس این طرح، «صندوق هوای پاک» برای تأمین بودجه استفاده اتوبوسها از سوخت اتوگاز تأسیس شده و در مجموع 220 میلیون پوند (290 میلیون دلار) بودجه از سال 2018 تا 2021 برای این منظور اختصاص مییابد.
در اکثر کشورهای پیشرفته جهان سوخت گازمایع به عنوان سوخت پاک در خودروها استفاده می شود و به نام اتوگاز معروف است؛ اتوگاز عموما به صورت خیلی ایمن، شکیل و محترمانه در جایگاه هایی مشابه پمپ بنزین ها در این کشورها توزیع می شود و همین امر سبب می شود هیچ خودرویی گازمایع را از داخل کپسول های گرمایش روستایی به داخل خودرو تخلیه نکند.
حتی در کشورهایی مثل روسیه که صاحب ذخایر عظیم گاز طبیعی هستند و از سوخت CNG در خودروها استفاده می کنند، در کنار آن LPG نیز به عنوان یکی از سوخت های ایمن، به صرفه و با ارزش حرارتی بالا شناخته میشود که می تواند تنوع سبد سوخت را بالاتر ببرد و جایگزین بنزین شود.
به رسمیت نشناختن اتوگاز در ایران، موجب شده است که کپسولهای این ماده در ایران نایاب و کمیاب شود؛ این در حالی است که تعداد 1.5 میلیون خودرو در کشور از گازمایع به عنوان سوخت جایگزین استفاده میکنند و اگرچه صاحبان این خودروها به صورت غیر رسمی و شاید حتی غیر قانونی به دوگانه سوز کردن خودروی خود مبادرت ورزیده اند اما به هر حال اکنون دیگر نمی توان آنها را نادیده گرفت و باید به آنها نیز توجه ویژهای شود.
استفاده از CNG در اتوبوسها برای کاهش آلودگی هوای تهران راهکار بسیار مناسبی است و نیاز به توسعه بیشتر دارد اما به دلیل وجود برخی محدودیتها از قبیل قدرت کمتر موتور خودروها میتوان اتوبوسهای شهری و بخش خصوصی LPGسوز را همزمان با توسعه CNGسوزها در کلانشهرها گسترش داد.
بر خلاف سایر کشورهای مطرح در استفاده از اتوگاز که با ارائه وام و تسهیلات تشویق به استفاده از این سوخت میکنند، کشور لهستان تنها از طریق کاهش و کنترل قیمت اتوگاز صاحبان خودروها را به استفاده از این سوخت تشویق میکند. در حالت کلی یک خودرو پایه LPG سوز با طی مسافت 21 هزار کیلومتر، از نظر اقتصادی از خودرو بنزینی به صرفه تر بوده و بازگشت سرمایه پس از طی این مسافت صورت میگیرد درحالی که برای خودرو تبدیلی این مسافت 17 هزار کیلومتر است.