به بهانه واریز سهمیه جدید یارانه بنزین در اولین سال بازگشت سهمیه بندی«اقتصادسرآمد» بررسی می کند
جنجالی به نام قیمت بنزین
گروه انرژی-دیروز سخنگوی شرکت پخش فراورده های نفتی گفت: سهمیه بنزین آذرماه خودروها بدون هیچگونه تغییری ساعت صفر بامداد شنبه در کارتهای سوخت شارژ میشود.فاطمه کاهی با اشاره به اینکه این ماه نیز مطابق ماههای گذشته، ۶۰ لیتر سهمیه بنزین به کارت هوشمند سوخت خودروهای شخصی و ۲۵ لیتر بنزین به کارت سوخت موتورسیکلتها با قیمت ۱۵۰۰ تومان واریز میشود، اظهار کرد: سهمیه سوخت خودروهای عمومی و خدماتی نیز مطابق جدول سهمیه طرح مدیریت مصرف سوخت واریز میشود.
به گزارش اقتصادسرآمد، قیمت بنزین در ایران از موضوعات جنجالساز بعد از دهه هشتاد بهشمار میرود. روند افزایش قیمت بنزین در ایران با روند افزایش قیمت سایر کالا و خدمات ارتباط تنگاتنگی دارد و از این لحاظ قابلیت اثرگذاری زیادی از اقتصاد ایران و به صورت مشخص دارد. این محصول که کمی بعد از آغاز به کار دولت یازدهم به صورت آزاد و با نرخ مصوب هر لیتر هزارتومان به فروش رسید، در اردیبهشت سال ۹۸ و پس از مدت ها بحث و گمانه دوباره در ریل سهمیه بندی و تغییر نرخ قرار گرفت. قیمت بنزین بالاخره بامداد 24 آبان افزایش یافت که جزئیات آن در انتهای این متن آمده است.
هر لیتر بنزین در سال ۱۳۵۵ با نرخ ۶ ریال به فروش میرسید، در سال ۱۳۵۶ به ۸ ریال و در سال ۱۳۵۷ به یک تومان افزایش یافت. دو سال بعد، یعنی در سال ۱۳۵۹ دولت وقت قیمت بنزین را به سه تومان افزایش داد و این نرخ تا سال ۱۳۶۸ ثابت بود. پس از آن، در دولت سازندگی یک بار در سال ۱۳۶۹ قیمت بنزین به ۵ تومان در هر لیتر افزایش پیدا کرد و بار دیگر در سال ۱۳۷۴ قیمت بنزین به دو برابر افزایش یافت و با قیمت ۱۰ تومان در هر لیتر عرضه شد. از این پس، قیمت بنزین روند افزایش سالانه در پی گرفت و هر لیتر بنزین در سال ۱۳۷۵ به ۱۳ تومان و در سال ۱۳۷۶ به ۱۶ تومان رسید. در سال ۱۳۸۳ به نرخ ۸۰ تومان در هر لیتر رسید تا اینکه با قانون تثبیت قیمتها، مجلس هفتم دولت را از افزایش قیمت مواد سوختی و کالاهای عمومی منع کرد.
با اجرای سهمیهبندی سوخت در ایران در دولت احمدینژاد از تیر ماه ۱۳۸۶هر لیتر بنزین سهمیهای با نرخ ۱۰۰ تومان و بنزین آزاد ۴۰۰ تومان عرضه شد. مرحله بعدی افزایش قیمت بنزین در ۲۸ آذر ۱۳۸۹ با اجرای هدفمندسازی یارانهها در ایران کلید خورد و هر لیتر بنزین سهمیهای به ۴۰۰ تومان و بنزین آزاد ۷۰۰ تومان افزایش یافت. افزایش بعدی قیمت بنزین در سال ۱۳۹۳ در دولت تدبیر و امید با اجرای مرحله دوم هدفمندسازی یارانهها در ایران هر لیتر بنزین سهمیهای را به ۷۰۰ تومان و بنزین آزاد ۱۰۰۰ تومان رساند؛ که با تک نرخی شدن بنزین در سال ۱۳۹۴ به قیمت ۱۰۰۰ تومان پرونده بنزین سهمیهای بسته شد.
مدیران وزارت نفت در دولت یازدهم و با این استدلال که دو نرخی بودن سوخت در ایران عامل وقوع فساد اقتصادی کلان است، اقدام به تک نرخی کردن سوخت کردند. دولت یازدهم که در سال های آغازین مدیریت اجرایی کشور اقدام به لغو سهمیه بندی کردن بنزین کرد، در اردیبهشت سال ۱۳۹۸ دوباره از تصمیم خود برای دو نرخی کردن و سهمیه بندی بنزین خبر داد. پس از گذشت حدود چهار سال از آخرین سهمیه بنزین در کارتهای سوخت، دولت دوباره به فکر کارتهای سوخت و سهمیه بندی افتاد و حتی در چند وقت اخیر با فراخوان ثبتنام کارت سوخت، نشان داد که برای سهمیه بندی بنزین آماده است. در این شرایط در آبان ماه سال 98 بنزین به طور رسمی سهمیه بندی شد و نجر به اعتراضات خیابانی شد اما روند سهمیه بندی که دولت یازدهم اصرار بر حذف ان داشت بار دیگر احیا شد که البته دولت نتوانست به درستی اتفاقات بعد از آن را که قابل پیش بینی بود را مدیریت کند.
اکنون هر ماه سهمیه ای ماهانه به حساب سرپرستان خانوار تحت عنوان یارانه بنزین واریز می شود.