سرنوشت دیزل ایرانی در گزارش«اقتصادسرآمد»
راه طولانی برای حذف بنزین و گازوییل از سبد سوخت
گروه انرژی- انگلیس در راستای انقلاب سبز دولت این کشور برای صفر کردن آلایندگی کربن تا سال ۲۰۵۰، فروش خودروهای جدید بنزینی و دیزلی را از سال ۲۰۳۰ پنج سال زودتر از برنامه قبلی ممنوع می کند.انگلیس سال گذشته نخستین کشور عضو گروه جی ۷ بود که قانونی را برای صفر کردن آلایندگی کربن تا سال ۲۰۵۰ وضع کرد و این به معنای تغییرات عمده در شیوه سفر، مصرف انرژی و غذا خوردن شهروندان این کشور خواهد بود.
به گزارش اقتصادسرآمد، موتورهای دیزل همزمان با موتورهای بنزینی در ابتدای قرن بیستم پا به عرصه صنعت خودرو گذاشتند. البته خودروهایی که اصطلاحاً به نام دیزل معروفند، ذاتاً بر مبنای سوخت گازوئیلی کار میکنند و بر مبنای فشردگی زیاد مخلوط هوا و سوخت محترق شده و کار مفید تولید میکنند. اما برعکس خودروهای بنزینی بر مبنای جرقه مشتعل میشوند و کار مفید تولید میکنند. لذا موتورهای دیزل ذاتاً بر مبنای فشارهای بالاتر طراحی و پیچیدگی بسیار زیادی نسبت به خودروهای بنزینی دارند. از همین منظر از روز اول اختراع این نوع موتورها، موتورهای دیزلی گرانقیمتتر بودهاند.
نکته دیگر اینکه به خاطر ذات این نوع موتورها نسبت به موتورهای بنزینی، معمولاً سرعت این نوع موتورها پایین بوده و لذا از همان اوایل خودروهای سنگین عمدتاً از نوع دیزل بوده و خودروهای سبک (به طور خاص سواری) از نوع بنزینی بوده است. در زمانهای نهچندان دور موتورهای دیزلی به لحاظ تعمیر هم دارای مشکلات فراوان بودند و همچنین با توجه به کیفیت گازوئیل، خیلی زود به دود کردن میافتادند. اما از حدود دهه 50 میلادی هم موتورهای دیزلی پیشرفت کردند و هم کیفیت گازوئیلها بهتر شد. زمانی گازوئیل، قیمتی کمتر از نصف بنزین داشت. اما در سالهای اخیر با توجه به کیفیت بهتر گازوئیل مصرفی، قیمت آن با بنزین در دنیا عملاً رقابت میکند. اما خودرو دیزلی با توجه به مکانیسم احتراقی آن بازدهی در حدود 45 درصد دارد در حالی که خودرو بنزینی در حدود 35 درصد و این اختلاف معنیدار و البته رفع مشکلات موتورهای دیزلی و بالا رفتن کیفیت سوخت، باعث شد که خودروهای سواری دیزلی هم به بازار عرضه شود و تا جایی پیش برود که در اروپا تعداد خودروهای دیزلی و بنزینی تقریباً برابر است.مدتی قبل، مرکز تحقیقات موتور ایرانخودرو از سازمان حفاظت محیط زیست درخواست کرد برای سواری دیزلی مجوز تولید صادر کند؛ درخواستی که با مخالفت جدی این سازمان روبرو شد بهطوری که عیسی کلانتری - معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست - اعلام کرد: سازمان محیط زیست قطعاً با ورود موتور دیزل به ناوگان سواری مخالف است و امیدواریم که هیچ دولتی حاضر نشود که مجوز ورود ناوگان دیزل سواری را به جادهها و شهرهای کشور صادر کند.مهدی دوزندگان دانش آموخته رشته مکانیک دانشگاه صنعتی شریف در خصوص معایب خودروهای دیزلی می گوید: مشکل شماره یک دیزل آلایندگی است. آلایندگی دیزل یک چالش عمده برای موتور دیزل به حساب میآید و برای کاهش آلایندگی آن باید همقیمت با موتور برای تجهیزات پساپالایش هزینه شود و همین امر باعث میشود که موتور دیزل خیلی گرانتر از موتور بنزینی باشد. همچنین برای اینکه آلایندگی موتور دیزل درحد استاندارد باشد باید موتور و تجهیزات بهطور مرتب تحت مراقبت قرار گیرد. در کشوری مثل ایران که معمولاً از یک خودرو حداقل برای یک یا دو دهه استفاده میشود، این موضوع بهشدت خطرناک است چون استفاده از تجهیزات پسپالایشی که هنگام تولید نصب شده است برای دو دهه اصلاً ممکن نیست.طی دهههای گذشته، بنا به پیشرفت و مزایایی که خودروهای دیزلی در سراسر دنیا کسب کردهاند به عنوان پرطرفدارهای تولیدات خودروسازان شناخته شدند حال آنکه تولید و عرضه این خودرو هیچگاه دغدغه مسوولان و خودروسازان کشورمان نبوده است. با این وجود با توجه به اوج گیری آلودگی هوا، هر ساله اظهار نظرات کوتاهی در مورد عرضه این نوع خودروها با توجه به مزایای آن از سوی خودروسازان میشود. بر این اساس هرچند چند سالی از آغاز فعالیتهای تحقیقاتی دو خودروساز بزرگ کشور روی موتورهای دیزلی میگذرد و ایران خودرو موفق به تولید نمونهای ملی از این موتور نیز شده است، اما یک مدیر ارشد صنعت خودرو ورود سواریهای دیزلی به بازار را تا چهارسال دیگر عملی میداند.