گزارش ناسا؛ ماجرای وجود گاز متان در جنوب تهران چیست؟
ردپای مافیای زباله در توده گاز متان پایتخت
گروه انرژی - دبیر شبکه‌های مردم نهاد محیط زیست کشور و متخصص حوزه پسماند بااشاره به ردپای اقتصاد سیاه مافیای زباله در توده گاز متان جنوب تهران گفت: نقطه‌ای که شهرداری باید به آن نگاه کند پیش از آنکه آرادکوه باشد، در درون خود شهرداری‌ها است. مشکل درون مراوداتی است که بین بخش‌هایی از این نهاد و مجموعه‌های مدیریت پسماند خارج از شهرداری وجود دارد و باید شناسایی شود. به عبارتی همان گلوگاه‌هایی که از این مسیر ثروت اندوزی می‌کنند اجازه نمی‌دهند سیستم اجرایی درست کار کند.
محمد الموتی در گفت و گو با ایسنا، در واکنش به گزارش ناسا درباره توده ۵ کیلومتری گاز متان در جنوب شهر تهران اظهار کرد: یکی از مسائلی بسیار عجیب درباره این گزارش، تکذیب شهرداری تهران است. شهرداری گفته است که اگر قرار بود چنین پدیده‌ای وجود داشته باشد چرا پیش از این درباره این موضوع صحبت نشده است؟ این در حالیست که پاسخ به این سوال بسیار ساده است. در تمام دنیا اعلام شده که سیستم طیف‌سنج جدیدی که راه‌اندازی و استفاده شده از یک تا دو ماهه گذشته شروع به کار کرده و مربوط به سال ۲۰۲۲ است. این قابلیت طبیعتا حتی سال گذشته وجود نداشته است چه رسد به سال‌های قبل از آن. بدین جهت این ابزار، سیستم و فناوری جدید با تمرکز بر پیدا کردن نقاط داغ متان توانسته چنین کشفی را به جهانیان ارایه دهد.وی افزود: متاسفانه آن چیزی که بدون این طیف سنج و چنین امکانی همواره در این سال‌ها گفته می‌شد، اکنون زمینه و مرجع علمی نیز پیدا کرده است.دبیر شبکه‌های مردم نهاد محیط زیست و منابع طبیعی کشور درباره واکنش شهرداری‌ها خاظرنشان کرد: تکذیب این موضوع مسئله‌ای کارشناسی و فنی نیست. بهتر است به جای اینکه به‌طور مستقیم بروز این پدیده را تکذیب کنیم، با احتیاط تا زمان بررسی و مشاهده اسناد جدیدتر اظهارنظر کنیم.وی افزود: بخشی از اطلاعات گزارش ناسا انحصارا متعلق به این اداره کل است اما اگر بتوان با مراودات علمی و از طریق مراجع علمی داخلی یا منطقه‌ای درخواست کرد تا این اطلاعات در اختیارمان قرار گیرد به نتایج بهتر با بررسی جزئیات بیشتر می‌رسیم. ناسا تنها بخش اندکی را برای مطالعه در اختیار عموم قرار می‌دهد.الموتی خاطرنشان کرد که اصل قضیه را نمی‌توان تکذیب کرد، چه بسا تایید آن اکنون وزن بیشتری خواهد داشت.الموتی با اشاره به میزان دپوی زباله در ایران به‌ویژه تهران گفت: به دلیل نوع زندگی ما ایرانی‌ها، این میزان از دپوی زباله تر که درصد تر بودن‌شان بسیار بالا است قطعا گاز متان تولید می‌کند.وی درباره سایت آرادکوه در جنوب شهر تهران اظهارکرد: این سایت ۶۰ تا ۷۰ سال است که کار می‌کند و فناوری جمع‌آوری و سوزاندن این گاز را نیز ندارد. بدین جهت مسلما این گاز خود را به شکل یک ستون ابر متانی به قطر ۵ کیلومتر نشان می‌دهد. به عبارتی این ستون رصد شده کاملا ادعاهای قبلی کارشناسان این حوزه را ثابت می‌کند.این متخصص حوزه پسماند افزود: ضمن اینکه سازمان حفاظت محیط زیست نیز عملا این موضوع را پذیرفته است. دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست برای ما به عنوان مرجع تخصصی این حوزه طبیعتا تایید این موضوع است این در حالیست که شهرداری‌ها این موضوع را قبول نمی‌کنند.
الموتی ضمن اشاره به اینکه سایت دفع زباله آرادکوه، خود یک مسئله اساسی است اما بروز چنین پدیده‌ای را تنها ناشی از آرادکوه ندانست و توضیح داد: سیستم جزیره‌های حرارتی، سیستم خاص گردش هوا در سطح و ارتفاع و تاسیسات موجود در جنوب تهران عمدتا یکی از محصولات جانبی تولید گاز متان هستند. به عبارتی انبوه کشتارگاه‌ها و دامداری‌هایی که در جنوب تهران هستند در یک مساحت بسیار بزرگ‌تر از آنچه که ما از آرادکوه مدنظر داریم باعث به وجود آوردن این توده گاز شده‌اند.وی به دلایل متعدد مجتمع شدن توده گاز متان اشاره کرد و گفت: به علت گردش هوا، بادهای عبوری و ... گاز متان به شکل توده در جنوب شهر مجتمع شده است. این پدیده دو عامل اصلی دارد؛ اول تولید گاز از شیرابه‌ها و زباله‌تر که قابلیت سوزاندن به دلیل کهنه بودن تاسیسات در منطقه دفع زباله آرادکوه ندارند و دوم انبوه دامداری‌های جنوب شهر تهران در شهرستان‌های ورامین، شهر ری و ... باعث تجمع این گاز شده‌اند چراکه یکی از خروجی‌های اساسی از دامداری‌ها، گاز متان است.
سردرگمی در اولویت‌بندی حل بحران‌های زیست‌محیطی
این کارشناس پسماند ضمن اشاره به انباشت معضلات و بحران‌ها در حوزه‌های گوناگون محیط زیست و منابع طبیعی، مسئله اساسی را پرداختن به ریشه‌ها دانست و توضیح داد: مسئله صرفا انباشت زباله نیست بلکه بحران در حوزه‌های گوناگون محیط زیست باعث شده دچار یک سردرگمی مدیریتی برای اولویت‌بندی با توجه به منابع محدود شویم همچنین اهمیت موضوعات در ذهن سیاستگذاران و کسانی که اعتبارات این حوزه‌ها را تعیین می‌کنند، تعریف شده نیست و به خوبی جا نیفتاده است بنابراین بخش اصلی این موضوع، پریشانی و سرگردانی مدیریتی در پیدا کردن اولویت‌ها برای حل موضوع است.
الموتی دومین مسئله را متوجه موضوع پسماند و پساب دانست و ادامه داد: این موضوع نیازمند یک پکیج کامل مدیریتی از لحظه تولید تا لحظه دفع یا دفن است. به عبارتی اگر بخواهیم وارد سیاستی شویم که بتوانیم از ظرفیت‌هایی استفاده کنیم که جلوی این بحران گرفته یا از تبعات آن کم شود صرفا نباید در مکانی مانند آرادکوه تاسیسات و تجهیزات مدرن به کار گیریم بلکه مسئله این است که ما از لحظه نخست تولید زباله باید سرمایه گذاری‌مان را هدف گذاری کنیم.
نفوذ شیرابه به آبخوان‌های قزوین
این متخصص حوزه پسماند به سایت محمد آباد قزوین اشاره کرد و توضیح داد: این سایت یکی از فاجعه‌هایی است که در کشور رخ داده چراکه جانمایی آن دقیقا بر لبه یکی از بزرگترین آبخوان‌های یکپارچه کشور در دشت قزوین است و با اینکه پیش‌بینی‌های بسیار جدی در دهه گذشته برای احداث آن شد اما کوچکترین زیرساختی برای احداث سایت صورت نگرفت و اکنون با نفوذ وحشتناک شیرابه به آبخوان مواجه هستیم.
به گفته الموتی مسئله ما این است که ابتدا پیش از اینکه وارد هر نوع مدیریت حوزه پسماند شویم حتما یک بررسی کامل بر گلوگاه‌های مسئله‌انگیز حوزه مدیریت پسماند انجام شود. این موضوع برای یک فعال محیط زیست مثل روز روشن است که عامل اصلی عدم موفقیت همه برنامه‌های شهرداری‌ها نیز است.
محمد الموتی در گفت و گو با ایسنا، در واکنش به گزارش ناسا درباره توده ۵ کیلومتری گاز متان در جنوب شهر تهران اظهار کرد: یکی از مسائلی بسیار عجیب درباره این گزارش، تکذیب شهرداری تهران است. شهرداری گفته است که اگر قرار بود چنین پدیده‌ای وجود داشته باشد چرا پیش از این درباره این موضوع صحبت نشده است؟ این در حالیست که پاسخ به این سوال بسیار ساده است. در تمام دنیا اعلام شده که سیستم طیف‌سنج جدیدی که راه‌اندازی و استفاده شده از یک تا دو ماهه گذشته شروع به کار کرده و مربوط به سال ۲۰۲۲ است. این قابلیت طبیعتا حتی سال گذشته وجود نداشته است چه رسد به سال‌های قبل از آن. بدین جهت این ابزار، سیستم و فناوری جدید با تمرکز بر پیدا کردن نقاط داغ متان توانسته چنین کشفی را به جهانیان ارایه دهد.وی افزود: متاسفانه آن چیزی که بدون این طیف سنج و چنین امکانی همواره در این سال‌ها گفته می‌شد، اکنون زمینه و مرجع علمی نیز پیدا کرده است.دبیر شبکه‌های مردم نهاد محیط زیست و منابع طبیعی کشور درباره واکنش شهرداری‌ها خاظرنشان کرد: تکذیب این موضوع مسئله‌ای کارشناسی و فنی نیست. بهتر است به جای اینکه به‌طور مستقیم بروز این پدیده را تکذیب کنیم، با احتیاط تا زمان بررسی و مشاهده اسناد جدیدتر اظهارنظر کنیم.وی افزود: بخشی از اطلاعات گزارش ناسا انحصارا متعلق به این اداره کل است اما اگر بتوان با مراودات علمی و از طریق مراجع علمی داخلی یا منطقه‌ای درخواست کرد تا این اطلاعات در اختیارمان قرار گیرد به نتایج بهتر با بررسی جزئیات بیشتر می‌رسیم. ناسا تنها بخش اندکی را برای مطالعه در اختیار عموم قرار می‌دهد.الموتی خاطرنشان کرد که اصل قضیه را نمی‌توان تکذیب کرد، چه بسا تایید آن اکنون وزن بیشتری خواهد داشت.الموتی با اشاره به میزان دپوی زباله در ایران به‌ویژه تهران گفت: به دلیل نوع زندگی ما ایرانی‌ها، این میزان از دپوی زباله تر که درصد تر بودن‌شان بسیار بالا است قطعا گاز متان تولید می‌کند.وی درباره سایت آرادکوه در جنوب شهر تهران اظهارکرد: این سایت ۶۰ تا ۷۰ سال است که کار می‌کند و فناوری جمع‌آوری و سوزاندن این گاز را نیز ندارد. بدین جهت مسلما این گاز خود را به شکل یک ستون ابر متانی به قطر ۵ کیلومتر نشان می‌دهد. به عبارتی این ستون رصد شده کاملا ادعاهای قبلی کارشناسان این حوزه را ثابت می‌کند.این متخصص حوزه پسماند افزود: ضمن اینکه سازمان حفاظت محیط زیست نیز عملا این موضوع را پذیرفته است. دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست برای ما به عنوان مرجع تخصصی این حوزه طبیعتا تایید این موضوع است این در حالیست که شهرداری‌ها این موضوع را قبول نمی‌کنند.
الموتی ضمن اشاره به اینکه سایت دفع زباله آرادکوه، خود یک مسئله اساسی است اما بروز چنین پدیده‌ای را تنها ناشی از آرادکوه ندانست و توضیح داد: سیستم جزیره‌های حرارتی، سیستم خاص گردش هوا در سطح و ارتفاع و تاسیسات موجود در جنوب تهران عمدتا یکی از محصولات جانبی تولید گاز متان هستند. به عبارتی انبوه کشتارگاه‌ها و دامداری‌هایی که در جنوب تهران هستند در یک مساحت بسیار بزرگ‌تر از آنچه که ما از آرادکوه مدنظر داریم باعث به وجود آوردن این توده گاز شده‌اند.وی به دلایل متعدد مجتمع شدن توده گاز متان اشاره کرد و گفت: به علت گردش هوا، بادهای عبوری و ... گاز متان به شکل توده در جنوب شهر مجتمع شده است. این پدیده دو عامل اصلی دارد؛ اول تولید گاز از شیرابه‌ها و زباله‌تر که قابلیت سوزاندن به دلیل کهنه بودن تاسیسات در منطقه دفع زباله آرادکوه ندارند و دوم انبوه دامداری‌های جنوب شهر تهران در شهرستان‌های ورامین، شهر ری و ... باعث تجمع این گاز شده‌اند چراکه یکی از خروجی‌های اساسی از دامداری‌ها، گاز متان است.
سردرگمی در اولویت‌بندی حل بحران‌های زیست‌محیطی
این کارشناس پسماند ضمن اشاره به انباشت معضلات و بحران‌ها در حوزه‌های گوناگون محیط زیست و منابع طبیعی، مسئله اساسی را پرداختن به ریشه‌ها دانست و توضیح داد: مسئله صرفا انباشت زباله نیست بلکه بحران در حوزه‌های گوناگون محیط زیست باعث شده دچار یک سردرگمی مدیریتی برای اولویت‌بندی با توجه به منابع محدود شویم همچنین اهمیت موضوعات در ذهن سیاستگذاران و کسانی که اعتبارات این حوزه‌ها را تعیین می‌کنند، تعریف شده نیست و به خوبی جا نیفتاده است بنابراین بخش اصلی این موضوع، پریشانی و سرگردانی مدیریتی در پیدا کردن اولویت‌ها برای حل موضوع است.
الموتی دومین مسئله را متوجه موضوع پسماند و پساب دانست و ادامه داد: این موضوع نیازمند یک پکیج کامل مدیریتی از لحظه تولید تا لحظه دفع یا دفن است. به عبارتی اگر بخواهیم وارد سیاستی شویم که بتوانیم از ظرفیت‌هایی استفاده کنیم که جلوی این بحران گرفته یا از تبعات آن کم شود صرفا نباید در مکانی مانند آرادکوه تاسیسات و تجهیزات مدرن به کار گیریم بلکه مسئله این است که ما از لحظه نخست تولید زباله باید سرمایه گذاری‌مان را هدف گذاری کنیم.
نفوذ شیرابه به آبخوان‌های قزوین
این متخصص حوزه پسماند به سایت محمد آباد قزوین اشاره کرد و توضیح داد: این سایت یکی از فاجعه‌هایی است که در کشور رخ داده چراکه جانمایی آن دقیقا بر لبه یکی از بزرگترین آبخوان‌های یکپارچه کشور در دشت قزوین است و با اینکه پیش‌بینی‌های بسیار جدی در دهه گذشته برای احداث آن شد اما کوچکترین زیرساختی برای احداث سایت صورت نگرفت و اکنون با نفوذ وحشتناک شیرابه به آبخوان مواجه هستیم.
به گفته الموتی مسئله ما این است که ابتدا پیش از اینکه وارد هر نوع مدیریت حوزه پسماند شویم حتما یک بررسی کامل بر گلوگاه‌های مسئله‌انگیز حوزه مدیریت پسماند انجام شود. این موضوع برای یک فعال محیط زیست مثل روز روشن است که عامل اصلی عدم موفقیت همه برنامه‌های شهرداری‌ها نیز است.