گزارش مرکز پژوهشهای اتاق ایران از پایش ملی محیط کسبوکار
جبران افت بهاری شاخص ملی محیط کسب وکار در تابستان
گروه اقتصادجامعه - بررسی نتایج پایش ملی محیط کسبوکار در فصل تابستان 1401 از جبران افت بهاری این شاخص و برگشت آن به شرایط زمستان 1400 حکایت دارد. این شاخص از 6.07 در بهار به 5.88 در فصل تابستان رسیده است.به گزارش اقتصادسرآمد، بر اساس نتایجی که مرکز پژوهشهای اتاق ایران از پایش ملی محیط کسبوکار ایران در تابستان 1401 منتشر کرده است، رقم شاخص ملی در این فصل 5.88 (نمره بدترین ارزیابی 10 است) محاسبه شده که از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (بهار 1401 با میانگین 6.07) مساعدتر است. در حقیقت، با بهبود نسبی شاخص ملی محیط کسبوکار در فصل تابستان، این شاخص به محدوده پایانی سال گذشته (زمستان 1400با میانگین 5.83) برگشته است. طبق این گزارش، در تابستان 1401 نیز محیط کسبوکار در محاصره مؤلفههای تکراری بوده و فعالان اقتصادی مشارکتکننده در این پایش، به ترتیب سه مؤلفه «غیرقابل پیشبینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات»، «بیثباتی سیاستها، قوانین و مقررات و رویههای اجرایی ناظر بر کسبوکار» و «دشواری تأمین مالی از بانکها» را نامناسبترین مؤلفههای محیط کسبوکار کشور را نسبت به سایر مؤلفهها ارزیابی کردهاند.
شاخص ملی محیط کسبوکار
به تفکیک استان
بر اساس یافتههای این طرح در تابستان 1401، استانهای کرمان، اردبیل و بوشهر به ترتیب دارای نامساعدترین وضعیت محیط کسبوکار و استانهای مرکزی، قزوین و فارس به ترتیب دارای مساعدترین وضعیت محیط کسبوکار نسبت به سایر استانها ارزیابی شدهاند. بر اساس یافتههای طرح، میانگین ظرفیت فعالیت (واقعی) بنگاههای اقتصادی شرکتکننده در فصل تابستان 1401 معادل 41.15 درصد بوده که نسبت به همین میزان در بهار 1401 (39.51 درصد) با افزایش 1.64 واحدی مواجه شده است.فعالان اقتصادی بهطور متوسط، میزان تأثیر کرونا بر کسبوکار را 4.79 ارزیابی کردهاند. لازم به ذکر است که شاخص کل کشور، شاخص استانی و سایر شاخصها نیز در این فصل با در نظر گرفتن این عامل محاسبه و گزارش شدهاند.
شاخص ملی محیط کسبوکار به تفکیک بخشهای اقتصادی
بر اساس نتایج این پایش در تابستان 1401، وضعیت محیط کسبوکار در بخش کشاورزی (5.81) در مقایسه با بخشهای خدمات (5.78) و صنعت (5.76) نامناسبتر ارزیابی شده است.در بین رشته فعالیتهای اقتصادی برحسب طبقهبندی استاندارد ISIC.rev4، رشته فعالیتهای «آبرسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیتهای تصفیه»، «هنر، سرگرمی و تفریح» و «ساختمان» دارای بدترین وضعیت محیط کسبوکار بودهاند و در مقابل رشته فعالیتهای «آموزش»، «مالی و بیمه» و «املاک و مستغلات» بهترین وضعیت محیط کسبوکار را در مقایسه با سایر رشته فعالیتهای اقتصادی در کشور داشتهاند.
شاخص ملی محیط کسبوکار بر اساس
نظریه شین
بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسبوکار ایران در تابستان 1401، عدد 6.12 (عدد 10 بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که بهتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (بهار 1401 با میانگین 6.21) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادی 6.35 است که در ارزیابی فصل گذشته عدد 6.52 حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد 5.93 است که در فصل گذشته عدد 5.95 ارزیابی شده بود.
بر این اساس، محیط علمی-آموزشی با عدد 5.20 و محیط مالی با عدد 8.06 به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیطها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بودهاند. لازم به ذکر است که شاخص شین به دلیل در نظر گرفتن وزن عوامل مختلف در محاسبه، از دقت بیشتری نسبت به شاخص کل کشور برخوردار است.
در همین رابطه گریزی می زنیم به طرح پایش ملی محیط کسب و کار ایران در تابستان 1400 که بر این اساس نتایج حاصل از آن رقم شاخص ملی، 5.91 (نمره بدترین ارزیابی 10 است) محاسبه شده که تا حدودی از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (بهار 1400 با میانگین 5.90) بدتر است.
در تابستان ۱۴۰۰، فعالان اقتصادی مشارکتکننده در این پایش، بهترتیب سه مؤلفه 1-غيرقابل پيشبيني بودن و تغییرات قيمت مواد اوليه و محصولات، 2-بیثباتی سیاستها، قوانین و مقررات و رویه های اجرایی ناظر بر کسبوکار و 3-دشواری تأمین مالی از بانک ها را نامناسبترین مؤلفههای محیط کسبوکار کشور نسبت به سایر مؤلفهها ارزیابی نمودهاند.
بر اساس یافتههای این طرح در تابستان ۱۴۰۰، استانهای اردبیل، کرمان و کرمانشاه بهترتیب دارای بدترین وضعیت محیط کسب وکار و استانهاي مرکزی، آذربایجان غربی و خراسان رضوی بهترتیب دارای بهترین وضعیت محیط کسب وکار نسبت به سایر استانها ارزیابی شدهاند.
براساس یافته های طرح، میانگین ظرفیت تولیدی(واقعی) بنگاههای اقتصادی شرکتکننده در فصل تابستان معادل 40.32 درصد بوده که نسبت به همین میزان در زمستان گذشته (38.64 درصد)، با افزایش 68.1 واحدی مواجه شده است.
فعالان اقتصادی به طور متوسط، میزان تاثیر کرونا بر کسبوکار را 6.44 ارزیابی نمودند. لازم به ذکر است که شاخص کل کشور، شاخص استانی و سایر شاخص ها نیز در این فصل با درنظرگرفتن این عامل محاسبه و گزارش شده اند.
بر اساس نتایج این پایش در تابستان ۱۴۰۰، وضعیت محیط کسب وکار در بخش خدمات (5.88) در مقایسه با بخشهای کشاورزی (5.72) و صنعت (5.84) نامناسبتر ارزیابی شده است.
بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب وکار ایران در تابستان ۱۴۰۰، عدد 6.06 (عدد 10 بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که بدتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (بهار 1400 با میانگین 6.02) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادي عدد 6.33 است که در ارزیابی فصل گذشته عدد 6.19 حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادي عدد 5.83 است که در فصل گذشته عدد 5.89 ارزیابی شده بود. بر این اساس، محیط علمی و آموزشی با عدد 5.41 و محیط مالی با عدد 8.15 به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیطها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بودهاند.