کوه یخی که سر از آب برآورد
دکتر مهدی تبریزی
مصوبه پارلمان جمهوری آذربایجان برای گشایش سفارت این کشور در فلسطین اشغالی، مورد توجه تحلیلگران قرار گرفته است. درباره علت این تصمیم باید به پیشینه روابط باکو و تل‌آویو نگاهی انداخت.جمهوری آذربایجان پیشتر دفاتر فرهنگی و سیاسی پرشماری را در سرزمین‌های اشغالی تأسیس و وزیر دیاسپورای(جوامع دور از وطن) آن‌ها بارها به منظور سرکشی از وضعیت آذری- یهودی‌های مقیم سرزمین‌های اشغالی از شهرهای مختلف اسرائیل دیدن کرده است. حتی بسیاری از نمایندگان مجلس باکو از جمله خواهرزاده مهربان علی‌اف، همسر الهام علی‌اف که مسئول پیشبرد بسیاری از طرح‌های فرهنگی بین آذربایجان و اسرائیل است و روحیه‌ای کاملاً ضد ایرانی دارد از تل‌آویو و دیگر شهرها بازدید داشته‌اند، بنابراین گشایش سفارت در ادامه این روند امری دور از ذهن نبود.در بسیاری از مواقع وقتی از مسئولان دو طرف درباره روابطشان پرسش شده، این مناسبات را به‌شدت گسترده توصیف کرده و گفته‌اند چیزی که مردم می‌بینند تنها نوک کوه یخ است. پیش از این، دولت علی‌اف تلاش داشت به‌خاطر حفظ وجهه و احیاناً مخالفت‌های داخلی که از سوی مسلمانان و شیعیان اتفاق می‌افتاد از زیر بار گشایش سفارت در فلسطین اشغالی شانه خالی کند اما به نظر می‌رسد در حال حاضر با بازگشت دوباره نتانیاهو، در شرایط فعلی گذار در نظم بین‌الملل و با تحریکات ترکیه در تقابل با ایران، علی‌اف نقاب از چهره برداشته و دست به این ریسک بزرگ زده است.اینکه آیا با این اقدام، درگیری بین تهران و باکو بالا خواهد گرفت به نظرم جواب منفی است. ایران به عنوان برادر بزرگ‌تر در محافل سیاسی و اجتماعی جمهوری آذربایجان مطرح است. از سویی در تهران هم اراده‌ای برای قطع رابطه با آذربایجان به چشم نمی‌خورد و دستگاه دیپلماسی تلاش می‌کند تنش‌ها را در پایین‌ترین حد خود نگه دارد. پس بعید است ایران و جمهوری آذربایجان وارد درگیری تمام‌عیار شوند، هرچند علی‌اف سعی می‌کند با یارگیری‌های خود، از جمله سفر به آلبانی و دیدار با سران این کشور، نزدیکی خود را به گروهک منافقین اعلام کند ولی او تنها در حال سنگین کردن کفه ترازویش است تا در چالش‌های احتمالی، قدرتی برای چانه‌زنی در دست داشته باشد.
*کارشناس مسائل قفقاز
مصوبه پارلمان جمهوری آذربایجان برای گشایش سفارت این کشور در فلسطین اشغالی، مورد توجه تحلیلگران قرار گرفته است. درباره علت این تصمیم باید به پیشینه روابط باکو و تل‌آویو نگاهی انداخت.جمهوری آذربایجان پیشتر دفاتر فرهنگی و سیاسی پرشماری را در سرزمین‌های اشغالی تأسیس و وزیر دیاسپورای(جوامع دور از وطن) آن‌ها بارها به منظور سرکشی از وضعیت آذری- یهودی‌های مقیم سرزمین‌های اشغالی از شهرهای مختلف اسرائیل دیدن کرده است. حتی بسیاری از نمایندگان مجلس باکو از جمله خواهرزاده مهربان علی‌اف، همسر الهام علی‌اف که مسئول پیشبرد بسیاری از طرح‌های فرهنگی بین آذربایجان و اسرائیل است و روحیه‌ای کاملاً ضد ایرانی دارد از تل‌آویو و دیگر شهرها بازدید داشته‌اند، بنابراین گشایش سفارت در ادامه این روند امری دور از ذهن نبود.در بسیاری از مواقع وقتی از مسئولان دو طرف درباره روابطشان پرسش شده، این مناسبات را به‌شدت گسترده توصیف کرده و گفته‌اند چیزی که مردم می‌بینند تنها نوک کوه یخ است. پیش از این، دولت علی‌اف تلاش داشت به‌خاطر حفظ وجهه و احیاناً مخالفت‌های داخلی که از سوی مسلمانان و شیعیان اتفاق می‌افتاد از زیر بار گشایش سفارت در فلسطین اشغالی شانه خالی کند اما به نظر می‌رسد در حال حاضر با بازگشت دوباره نتانیاهو، در شرایط فعلی گذار در نظم بین‌الملل و با تحریکات ترکیه در تقابل با ایران، علی‌اف نقاب از چهره برداشته و دست به این ریسک بزرگ زده است.اینکه آیا با این اقدام، درگیری بین تهران و باکو بالا خواهد گرفت به نظرم جواب منفی است. ایران به عنوان برادر بزرگ‌تر در محافل سیاسی و اجتماعی جمهوری آذربایجان مطرح است. از سویی در تهران هم اراده‌ای برای قطع رابطه با آذربایجان به چشم نمی‌خورد و دستگاه دیپلماسی تلاش می‌کند تنش‌ها را در پایین‌ترین حد خود نگه دارد. پس بعید است ایران و جمهوری آذربایجان وارد درگیری تمام‌عیار شوند، هرچند علی‌اف سعی می‌کند با یارگیری‌های خود، از جمله سفر به آلبانی و دیدار با سران این کشور، نزدیکی خود را به گروهک منافقین اعلام کند ولی او تنها در حال سنگین کردن کفه ترازویش است تا در چالش‌های احتمالی، قدرتی برای چانه‌زنی در دست داشته باشد.
*کارشناس مسائل قفقاز