رزاقی، اقتصاددان و نظریهپرداز درباره نقش مطالبه گری در توسعه اقتصاد دریا پایه به «اقتصاد سرآمد» می گوید
بهره برداری از اقتصاددریا نیازمند سياستگذاری متوازن و استراتژي مدون
گروه اقتصاددریا - درحال حاضر بیش از 20 صنعت در بخش دریا و اقیانوس شناسایی شده که درکشور ما تنها به چند صنعت محدود شده است و بنابر اعلام پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی کشورمان با وجود داشتن ذخایر عظیم زیستی، معدنی امروز سهم دریای ما در تولید ناخالص ملی و اقتصاد کشور با احتساب درآمدهای ایران از منابع نفتی و گازی و سهم ایران ازکشتیسازی دنیا بسیار پایین است. اهمیت دریا و نقش آن در اقتصاد و زندگی امروز مردم دنیا غیر قابل انکار و توجه به آن ضروری است. منافع کشورهای صاحب دریا ارتباطی مستقیم با نیازمندیها، تواناییها و فرهنگ آن¬ها دارد و در واقع سیاست دریایی آن کشورها بر اساس این مشخصات تدوین می شود.
به گزارش اقتصادسرآمد؛ این سیاست در قالب راهبرد دریایی کشورها تبیین و اهداف اقتصادی، سیاسی و نظامی را بهدنبال دارد. موفقیت در هریک از اهداف بسته به میزان بکارگیری صحیح و موثر نیروی انسانی، ابزار و تجهیزات و قوانین و مقررات دارد و مدیریت کارا و موثر این منابع در هر کشوری، آن کشور را تبدیل به یکی از قدرتهای دریایی خواهد کرد. صنایع دریایی ایران در طول ایام و گذشت زمان همواره با موانع و تنگناهایی دست و پنجه نرم کرده است. اگر چه سرمایه گذاریهای نسبی تا حدودی در این صنعت تاثیر گذار بوده ولی طرحها و برنامههای اجرایی علیرغم تلاشها وحرکتهای نسبی به سرانجام نرسیده است. اما چه عواملی باعث شکلگیری گلوگاههای چند لایه در مسیر توسعه صنعت دریایی ایران شده است؟
موقعیتهای مهم ایران در شمال و جنوب کشور در حوزه دریایی اعم از دسترسی به اقیانوسها و وجود خلیج فارس وهمچنین امکانات، زیرساختها و تجهیزات ویژه در بنادر، ظرفیت و امکانات ارائه خدمات ترانزیتی و ترانشیپی به منطقه میتواند ایران را به هاب دریایی منطقه تبدیل کند، که متأسفانه به این ظرفیتها در سیاستها دیده نشده و درعین اعتقاد به این ظرفیتها، اقدامات عملی جدی و فعال برای پیاده سازی سیاستهابرای برون رفت از گلوگاهها وجود ندارد.
ایجاد گلوگاه در اقتصاد دریا به معنای عدم توانایی بخش دریایی ایران نیست
ابراهیم رزاقی، اقتصاددان و نظریهپرداز با بیان این مهم که اهميت دريا و نقش آن در اقتصاد و زندگي امروز مردم دنيا غير قابل انكار و توجه به آن ضروري است، به خبرنگار اقتصادسرآمد، گفت: ایجاد گلوگاه در اقتصاد دریا به معنای عدم توانایی بخش دریایی ایران نیست، این نخواستن و عدم مطالبه گری است که صنعت دریای ما را در موقعیت فعلی قرار داده است.
به گفته وی، منافع کشورهاي صاحب دريا ارتباطي مستقيم با نيازمندي، تواناييها و فرهنگ آنها دارد و در واقع سياست دريايي آن کشورها بر اساس اين مشخصات تدوين میشود اما این طریق متاسفانه در کشور ما خیلی مورد توجه قرار نگرفته است.
دلایل به قدرت دریایی بدل نشدن ایران
رزاقی در ادامه با تاکید بر این که اين سياست در قالب راهبرد دريايي كشورها تبيين ميشود و اهداف اقتصادي، سياسي و نظامي را بهدنبال دارد، افزود: موفقيت در هريك از اهداف مورد اشاره بستگی به ميزان بهکارگيری صحيح و موثر نيروی انسانی، ابزار و تجهيزات و قوانين و مقررات دارد و مديريت كارا و موثر اين منابع در هر كشوري، آن كشور را تبديل به يكی از قدرتهاي دريايي میکند اما هر یک از این موارد گلوگاه دریایی برای ما ایجاد کرده است.
از نظر اقتصادی، صنايع دريايي جايگاه ويژهای را در اقتصاد كشور دارا هستند موضوع دیگری بود که وی به آن اشاره داشت و افزود: سياستگذاری نامتوازن و نبود استراتژي مدون دو عاملی هستند که باعث شکل گرفتن گلوگاههای چند لايه در مسير توسعه صنعت دريايی شده است.
طرحهایی که به ناکامی ختم شد
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران ابراز داشت: صنايع دريايی ايران در طول ايام وگذشت زمان همواره با موانع و تنگناهايی دست و پنجه نرم کرده است. اگر چه سرمايه گذاریهاي نسبی تا حدودی دراين صنعت تاثير گذار بوده ولي طرحها و برنامههای اجرايی به رغم تلاشها وحرکتهای نسبی به ناکامی ختم شده است.
باید چالشهای و گلوگاه های فعالیت های سازمان بنادر و دریانوردیی در بخش های مختلف شناسایی و با واکاوی مسائل، شاهد بهبود وضعیت بندری و دریایی و پویایی حمل و نقل دریایی کشور باشیم.استفاده از تجربیات گذشته و افراد با تجربه در حوزه دریایی و بندری بسیار مفید است ولی باید از اندیشه های نو و منابع انسانی جوان به بهترین شکل در دوره جدید استفاده کرد و در کنار آن از ظرفیت شرکت های فعال و موثر در حوزه دریایی و بندری بهره برد تا هیات اندیشه ورز بتواند به بهترین شکل ممکن کارایی داشته و اثرگذار باشد.