بندر بین‌المللی کاوه ظرفیت بی‌نظیر قشم در توسعه اقتصاد کشور
بندر بین‌المللی کاوه، علاوه بر نقش تجاری - خدماتی خود به عنوان دهکده بار و پایگاه لجستیک (در پیوند با بندر شهید رجایی) از سهم قابل توجهی در توسعه عمومی جزیره قشم برخوردار است و می‌تواند زمینه ساز تحول در اقتصاد کشور، افزایش ثبات سیاسی برای ایران در تنگه هرمز و تحکیم نام خلیج فارس باشد.
به گزارش اقتصادسرآمد، از روزگاران گذشته دریای پارس دارای اهمیت فراوانی بوده و به عنوان یکی از مهمترین شاهراه‌های تجاری، اقتصادی، نظامی و فرهنگی مورد توجه زمامداران و حکمرانان سرزمین های پیرامون آن و حتی سرزمین های دورتر بوده است. ایجاد بنادر پر رونق در سواحل شمالی این دریا در مقاطع زمانی مختلف، رونق بسیار و جایگزینی تدریجی این بنادر با بنادر نوظهور دیگر گواهی براین مدعاست.
بنابر گزارش منتشرشده از ایرنا، نگاهی به جغرافیایی تاریخی بنادر شمالی خلیج فارس که در کنار فعالیت های تجاری و بازرگانی، مراکز اقتصادی و فرهنگی نیز به شمار می رفته است، نشانگر تحول و جابجایی این بنادر از قسمت های غربی به طرف بخش های شرقی تر در سواحل شمالی دریای پارس است.
علاوه بر بنادری مثل بندر گوگانا، تاگیتو و لیان که در دوران باستان رونق داشته اند، بندر مهرویان به عنوان غربی ترین و یکی از کهن ترین بنادر شمالی دریای پارس بر سر راه تجاری اصفهان - شیراز به خلیج فارس قرار داشته است. کمی به طرف شرق خرابه های بندری به نام سی نیز که همزمان با بندر مهرویان از رونق فراوانی برخوردار بوده است، جلب توجه می کند.
این بنادر که در سده های اولیه اسلام از مهمترین مراکز تجاری، اقتصادی و فرهنگی دریای پارس به حساب می آمدند با قیام قرمطیان ویران گشته و بندر جنابه (گناوه) در اوایل قرن چهارم هجری جایگزین آنها شد.
اما رونق بندر جنابه (گناوه) دیری نپایید و مانند بندر ریشهر که در قسمت های شرقی تر سواحل شمالی دریای پارس قرار داشت تا زمان سلاجقه پرونق بوده و در این زمان با ظهور دیگر مراکز تجاری و بازرگانی بر کرانه شمالی خلیج فارس اهمیت خود را از دست دادند.
اما در شرق سواحل شمالی دریای پارس جایی که کمترین فاصله بین کوه و دریا وجود داشت، بندری پرآوازه از دوره های پیش از اسلام مورد توجه بازرگانان جهان آنروز بود. بندر سیراف با افول بنادر دیگر بیش از پیش مورد توجه امرای آل بویه قرار گرفته و رونق فراوان یافت.
زلزله ۳۶۷ ه. ق در کنار عوامل سیاسی به تخریب بندر سیراف انجامید. به لحاظ تاریخی و بعد از سیراف، بنادری مانند کیش، هرمز قدیم، لنگه، کنگ و در نهایت بندر گمبرون یا بندرعباس از پررونق ترین بنادر ایران بودند.
امروزه بنادر از کاربردهای گوناگونی برخوردارند. کاربری های یک بندر به موقعیت جغرافیایی آن و اسکله ها و ترمینال های آن بندر بستگی دارد که در این نوشتار با بندر بین المللی کاوه در شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس که قشم را مانند پلی به سوی ارتباط جهانی آماده می کند، آشنا می شویم.
اسکله بندر بین المللی کاوه نخستین اسکله بزرگ کشور است که توسط مهندسان ایرانی طراحی و به اجر در آمد تا آماده پذیرش کشتی هایی با ظرفیت های مختلف باشد.اسکله بندر بین المللی کاوه نخستین اسکله بزرگ کشور است که توسط مهندسان ایرانی طراحی و به اجر در آمد تا آماده پذیرش کشتی هایی با ظرفیت های مختلف باشد.
این اسکله به عنوان نمادی از مشارکت و همیاری صمیمانه بخش خصوصی و بخش دولتی در کشور محسوب می شود که در جزیره قشم بزرگ ترین جزیره خلیج فارس به اجرا در آمده است.
ساحل شمالی جزیره قشم از نظر امواج سالیانه وضع مناسب و آرامی دارد و بستر نرم و لایروبی طبیعی آبراه توسط جریان های آبی، استعدادی مناسب برای ایجاد سازه های دریایی بزرگ (چون اسکله کاوه) بدون نیاز به موج شکن فراهم کرده است.
جزیره بزرگ و راهبردی قشم از جنوب به مسقط، ابوظبی، قطر، دبی و از شمال به بنادر شهید رجایی، شهید باهنر، لنگه، جاسک، چارک، سیری و سایر بنادر ایران از راه دریا دسترسی دارد و در نتیجه از توانایی چشمگیری برای تبادل کالا با کشورهای عمان، امارات، سرزمین اصلی و سایر کشورها و بنادر دنیا برخوردار است.محدوده کلی این بندر در زمینی به عرض ۷۰۰ متر و طول ۹۰۰ متر با مساحت تقریبی ۶۳ هکتار و در حد فاصل جاده درگهان لافت تا دریا قرار گرفته است.
احداث اسکله این بندر از سال ۱۳۷۶ با مشارکت سرمایه گذاری صنعت نفت و سازمان منطقه آزاد قشم آغاز و در پایان سال ۱۳۸۰ مرحله اول آن خاتمه یافت.
اسکله کاوه در منطقه شمالی جزیره قشم (در عرض جغرافیایی ۲۷ درجه و ۲۶ دقیقه و طول جغرافیایی ۵۶ درجه و ۵۵ دقیقه) برای واردات و صادرات اجرا شده و به علت جریانات آبی مساعد و کرانه بسیار عمیق آن (۵/۲۳ متر) قابلیت پهلودهی شناور های به ظرفیت یکصد هزار تن را دارا است.
این اسکله سه بخش عمده، پل دسترسی، سکوهای پهلوگیری و تاسیسات بندری را دارد، پل دسترسی آن ۲۳۰ متر است و دارای ۲ باند عبوری هر کدام به عرض ۵/۳ متر و مساحت یک متری در طرفین اسکله برای پیاده روها و لوله های آب و سوخت و آتش نشانی است.
دال بتون آرمه پل دسترسی از نوع مرکب و به ضخامت ۲۵ سانتی متر است و تاسیسات بندری در مساحت تقریبی ۱۳۶ هزار متر مربع پیش بینی شده که شامل انبار کالا و ترانزیت، انبار روباز به مساحت ۲۳ هزار و ۷۰۰ متر، ساختمان کنترل تردد، آتش نشانی، گمرک، آب شیرین کن، مخزن های آب و سوخت، پارکینگ ماشین آلات و فضای سبز، استراحتگاه خدمه کشتی ها و کامیون داران است که در مرحله های بعدی طول اسکله تا ۲۹۰ متر و عرض آن به ۳۶ متر خواهد رسید.
سرویس دهی به شناورهای صد هزار تنی، پیش بینی های لازم برای ریل گذاری و نصب جرثقیل های ریلی تخلیه و بارگیری از کشتی ها Ship Loader / Un Loader و در سمت دریا از نوع Ghntry crane و در سمت ساحل از نوع جرثقیل های زرافه ای به عمل آمده است.
از دیگر ویژگی های این بندر نزدیکی آن به شهرک صنعتی کاوه است. در این شهرک، بندر و بار انداز و انبار پشتیبانی، بندر چند منظوره در غرب بخش انبارها، راه آهن و ایستگاه راه آهن، تصفیه خانه صنعتی، فعالیت های صنعتی و خدماتی و غیره پیش بینی شده است که این ویژگی در دیگر کرانه جنوبی ایران وجود ندارد.
بنابراین، با توجه به موقعیت استثنایی اسکله و همچنین قرار گرفتن در محلی که نیاز به موج شکن ندارد و عمق قابل ملاحظه آبخور آن، همچنین نزدیکی به اسکله شهید رجایی (در بندر عباس) شرایطی را به وجود آورده که نقش برجسته ای در مسیر کریدور شمال - جنوب پیدا کند و بهترین مسیر برای واردات و صادرات کالای عبوری به آسیای میانه و کشورهای حاشیه خلیج فارس به شمار آید.
از طرفی، با اعلام محدوده ای به وسعت ۲۰۰ هکتار از بندر عظیم و مجهز شهید رجایی در بندر عباس به عنوان منطقه ویژه اقتصادی و افزوده شدن آن به محدوده اختیارات قانونی سازمان منطقه آزاد قشم، شرایط برای ارایه فصل جدیدی از تسهیلات در زمینه تخلیه و بار گیری انواع کالاها برای کشتی های اقیانوس پیما فراهم شده و امکاناتی مطلوب در تبادل و ترانزیت کالا ایجاد شده است.
فاصله دریایی اسکله کاوه تا بندر شهید رجایی نزیک به ۱۵ کیلومتر است که این فاصله کم نیز مزیت دیگری برای ترانزیت سریع کالا به داخل کشور و سپس کشورهای مقصد خواهد بود.
همچنین این اسکله با احداث یک پل دسترسی به عمق ۱۹ متر در دریا و به دنبال آن احداث اسکله (Jeety) به عمق ۲۳ متر دست یافته است.
به گزارش اقتصادسرآمد، از روزگاران گذشته دریای پارس دارای اهمیت فراوانی بوده و به عنوان یکی از مهمترین شاهراه‌های تجاری، اقتصادی، نظامی و فرهنگی مورد توجه زمامداران و حکمرانان سرزمین های پیرامون آن و حتی سرزمین های دورتر بوده است. ایجاد بنادر پر رونق در سواحل شمالی این دریا در مقاطع زمانی مختلف، رونق بسیار و جایگزینی تدریجی این بنادر با بنادر نوظهور دیگر گواهی براین مدعاست.
بنابر گزارش منتشرشده از ایرنا، نگاهی به جغرافیایی تاریخی بنادر شمالی خلیج فارس که در کنار فعالیت های تجاری و بازرگانی، مراکز اقتصادی و فرهنگی نیز به شمار می رفته است، نشانگر تحول و جابجایی این بنادر از قسمت های غربی به طرف بخش های شرقی تر در سواحل شمالی دریای پارس است.
علاوه بر بنادری مثل بندر گوگانا، تاگیتو و لیان که در دوران باستان رونق داشته اند، بندر مهرویان به عنوان غربی ترین و یکی از کهن ترین بنادر شمالی دریای پارس بر سر راه تجاری اصفهان - شیراز به خلیج فارس قرار داشته است. کمی به طرف شرق خرابه های بندری به نام سی نیز که همزمان با بندر مهرویان از رونق فراوانی برخوردار بوده است، جلب توجه می کند.
این بنادر که در سده های اولیه اسلام از مهمترین مراکز تجاری، اقتصادی و فرهنگی دریای پارس به حساب می آمدند با قیام قرمطیان ویران گشته و بندر جنابه (گناوه) در اوایل قرن چهارم هجری جایگزین آنها شد.
اما رونق بندر جنابه (گناوه) دیری نپایید و مانند بندر ریشهر که در قسمت های شرقی تر سواحل شمالی دریای پارس قرار داشت تا زمان سلاجقه پرونق بوده و در این زمان با ظهور دیگر مراکز تجاری و بازرگانی بر کرانه شمالی خلیج فارس اهمیت خود را از دست دادند.
اما در شرق سواحل شمالی دریای پارس جایی که کمترین فاصله بین کوه و دریا وجود داشت، بندری پرآوازه از دوره های پیش از اسلام مورد توجه بازرگانان جهان آنروز بود. بندر سیراف با افول بنادر دیگر بیش از پیش مورد توجه امرای آل بویه قرار گرفته و رونق فراوان یافت.
زلزله ۳۶۷ ه. ق در کنار عوامل سیاسی به تخریب بندر سیراف انجامید. به لحاظ تاریخی و بعد از سیراف، بنادری مانند کیش، هرمز قدیم، لنگه، کنگ و در نهایت بندر گمبرون یا بندرعباس از پررونق ترین بنادر ایران بودند.
امروزه بنادر از کاربردهای گوناگونی برخوردارند. کاربری های یک بندر به موقعیت جغرافیایی آن و اسکله ها و ترمینال های آن بندر بستگی دارد که در این نوشتار با بندر بین المللی کاوه در شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس که قشم را مانند پلی به سوی ارتباط جهانی آماده می کند، آشنا می شویم.
اسکله بندر بین المللی کاوه نخستین اسکله بزرگ کشور است که توسط مهندسان ایرانی طراحی و به اجر در آمد تا آماده پذیرش کشتی هایی با ظرفیت های مختلف باشد.اسکله بندر بین المللی کاوه نخستین اسکله بزرگ کشور است که توسط مهندسان ایرانی طراحی و به اجر در آمد تا آماده پذیرش کشتی هایی با ظرفیت های مختلف باشد.
این اسکله به عنوان نمادی از مشارکت و همیاری صمیمانه بخش خصوصی و بخش دولتی در کشور محسوب می شود که در جزیره قشم بزرگ ترین جزیره خلیج فارس به اجرا در آمده است.
ساحل شمالی جزیره قشم از نظر امواج سالیانه وضع مناسب و آرامی دارد و بستر نرم و لایروبی طبیعی آبراه توسط جریان های آبی، استعدادی مناسب برای ایجاد سازه های دریایی بزرگ (چون اسکله کاوه) بدون نیاز به موج شکن فراهم کرده است.
جزیره بزرگ و راهبردی قشم از جنوب به مسقط، ابوظبی، قطر، دبی و از شمال به بنادر شهید رجایی، شهید باهنر، لنگه، جاسک، چارک، سیری و سایر بنادر ایران از راه دریا دسترسی دارد و در نتیجه از توانایی چشمگیری برای تبادل کالا با کشورهای عمان، امارات، سرزمین اصلی و سایر کشورها و بنادر دنیا برخوردار است.محدوده کلی این بندر در زمینی به عرض ۷۰۰ متر و طول ۹۰۰ متر با مساحت تقریبی ۶۳ هکتار و در حد فاصل جاده درگهان لافت تا دریا قرار گرفته است.
احداث اسکله این بندر از سال ۱۳۷۶ با مشارکت سرمایه گذاری صنعت نفت و سازمان منطقه آزاد قشم آغاز و در پایان سال ۱۳۸۰ مرحله اول آن خاتمه یافت.
اسکله کاوه در منطقه شمالی جزیره قشم (در عرض جغرافیایی ۲۷ درجه و ۲۶ دقیقه و طول جغرافیایی ۵۶ درجه و ۵۵ دقیقه) برای واردات و صادرات اجرا شده و به علت جریانات آبی مساعد و کرانه بسیار عمیق آن (۵/۲۳ متر) قابلیت پهلودهی شناور های به ظرفیت یکصد هزار تن را دارا است.
این اسکله سه بخش عمده، پل دسترسی، سکوهای پهلوگیری و تاسیسات بندری را دارد، پل دسترسی آن ۲۳۰ متر است و دارای ۲ باند عبوری هر کدام به عرض ۵/۳ متر و مساحت یک متری در طرفین اسکله برای پیاده روها و لوله های آب و سوخت و آتش نشانی است.
دال بتون آرمه پل دسترسی از نوع مرکب و به ضخامت ۲۵ سانتی متر است و تاسیسات بندری در مساحت تقریبی ۱۳۶ هزار متر مربع پیش بینی شده که شامل انبار کالا و ترانزیت، انبار روباز به مساحت ۲۳ هزار و ۷۰۰ متر، ساختمان کنترل تردد، آتش نشانی، گمرک، آب شیرین کن، مخزن های آب و سوخت، پارکینگ ماشین آلات و فضای سبز، استراحتگاه خدمه کشتی ها و کامیون داران است که در مرحله های بعدی طول اسکله تا ۲۹۰ متر و عرض آن به ۳۶ متر خواهد رسید.
سرویس دهی به شناورهای صد هزار تنی، پیش بینی های لازم برای ریل گذاری و نصب جرثقیل های ریلی تخلیه و بارگیری از کشتی ها Ship Loader / Un Loader و در سمت دریا از نوع Ghntry crane و در سمت ساحل از نوع جرثقیل های زرافه ای به عمل آمده است.
از دیگر ویژگی های این بندر نزدیکی آن به شهرک صنعتی کاوه است. در این شهرک، بندر و بار انداز و انبار پشتیبانی، بندر چند منظوره در غرب بخش انبارها، راه آهن و ایستگاه راه آهن، تصفیه خانه صنعتی، فعالیت های صنعتی و خدماتی و غیره پیش بینی شده است که این ویژگی در دیگر کرانه جنوبی ایران وجود ندارد.
بنابراین، با توجه به موقعیت استثنایی اسکله و همچنین قرار گرفتن در محلی که نیاز به موج شکن ندارد و عمق قابل ملاحظه آبخور آن، همچنین نزدیکی به اسکله شهید رجایی (در بندر عباس) شرایطی را به وجود آورده که نقش برجسته ای در مسیر کریدور شمال - جنوب پیدا کند و بهترین مسیر برای واردات و صادرات کالای عبوری به آسیای میانه و کشورهای حاشیه خلیج فارس به شمار آید.
از طرفی، با اعلام محدوده ای به وسعت ۲۰۰ هکتار از بندر عظیم و مجهز شهید رجایی در بندر عباس به عنوان منطقه ویژه اقتصادی و افزوده شدن آن به محدوده اختیارات قانونی سازمان منطقه آزاد قشم، شرایط برای ارایه فصل جدیدی از تسهیلات در زمینه تخلیه و بار گیری انواع کالاها برای کشتی های اقیانوس پیما فراهم شده و امکاناتی مطلوب در تبادل و ترانزیت کالا ایجاد شده است.
فاصله دریایی اسکله کاوه تا بندر شهید رجایی نزیک به ۱۵ کیلومتر است که این فاصله کم نیز مزیت دیگری برای ترانزیت سریع کالا به داخل کشور و سپس کشورهای مقصد خواهد بود.
همچنین این اسکله با احداث یک پل دسترسی به عمق ۱۹ متر در دریا و به دنبال آن احداث اسکله (Jeety) به عمق ۲۳ متر دست یافته است.