بررسی نقش قاچاق در التهابات ارزی
اگرچه مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق، تلاطم بازار ارز را بیارتباط با عملکرد این ستاد می دانند اما به اعتقاد کارشناسان حجم ۱۵ میلیارد دلاری قاچاق سبب رشد تقاضا و درنتیجه افزایش نرخ ارز می شود.به گزارش اقتصادسرآمد، در روزهای اخیر بازار ارز کشور غرق در تلاطم بوده است تا جایی که در شب یلدا، دلار چلهنشین شد و نرخ ارز کشور به بیش از ۴۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد؛ هر چند پس از تغییر رئیسکل بانک مرکزی قیمت ارز و طلا در بازار کاهشی شد اما نوسانات ارزی همچنان موضوع اول اقتصاد کشور محسوب میشود.بنابر گزارش منتشر شده از مهر ، ارقام نجومی برای نرخ دلار در روزهای ابتدایی زمستان امسال در حالی ثبت شد که برخی مسئولان مثل سخنگوی دولت همچنان بر کاذب و موقتی بودن افزایش نرخ ارز تأکید دارند؛ نکته جالب توجه این بوده که شاهد شانه خالی کردن برخی از مقامات نسبت به انجام وظایف خود هستیم، در واقع اگر تمام بخشهای دولت بهدرستی به وظایف خود عمل کنند نهتنها در بخش مدیریت ارز، بلکه در سایر بخشهای اقتصادی نیز عملکرد مثبت مشاهده میشود.بهعنوان نمونه؛ امیرمحمد پرهامفر، معاون پیشگیری ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز با بیان اینکه در خصوص افزایش اخیر قیمت ارز در بازار، اثری از قاچاق ارز را مشاهده نکردهایم، گفت: عوامل مؤثر بر افزایش قیمت ارز در حوزه اقتصاد کلان از اراده ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز خارج است.این اظهارنظر در حالی رخداده که بر اساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، هرگونه معامله فردایی جرمانگاری شده و ازآنجاییکه ستاد مسئولیت اجرای قانون و نظارت آن را برعهده دارد؛ لذا باید با همکاری با نهادهای دیگر، اقداماتی در این زمینه صورت دهد.با وجود اینکه همواره اخباری در خصوص متخلفین ارزی و تعطیلی کانالهای فردایی به گوش میرسد؛ اما همچنان این صفحات در حال فعالیت هستند، صفحاتی با دنبالکنندگان ۳۰۰ هزارنفری!البته این گزاره صحیح است که مسئولیت اصلی در بازار ارز بر عهده ستاد مبارزه با قاچاق کالا نیست چرا که متغیرهای زیادی بر ارزش پول ملی تأثیرگذارند که کنترل و تصمیمگیری در خصوص آنها، خارج از اراده این ستاد هستند اما باید به این نکته توجه کرد که در طی چند سال اخیر حجم زیادی از منابع ارزی صرف کالاهای قاچاق شده و این ستاد نقش هماهنگکننده و سیاستگذار در جلوگیری از ورود و عرضه کالاهای قاچاق داشته است اما در این زمینه گویا توفیقی به دست نیامده است.اگر حجم سالانه قاچاق ورودی به کشور را ۱۵ میلیارد دلار نظر بگیریم، در ۵ سال اخیر که سختترین تحریمهای اقتصادی علیه کشور اعمال شده است؛ بیش از ۷۵ میلیارد دلار از منابع ارزی صرف قاچاق شده است.در ۵ سال اخیر بیش از ۷۵ میلیارد دلار از منابع ارزی صرف قاچاق شده است. علاوه بر این علی صالحآبادی، رئیسکل سابق بانک مرکزی نیز شیوه مدیریت خود را با دولت روسیه مقایسه کرده بود، این در حالی است که مرکز پژوهشهای مجلس قیاس اقتصاد ایران با روسیه را اشتباه عنوان کرده بود.بر اساس اظهارنظر کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، به لحاظ متغیرهای بنیادین اقتصادی مانند رشد نقدینگی، تولید، سرمایهگذاری، تورم، صادرات نفتی، ذخایر ارزی، اقتصاد روسیه شرایط کاملاً متفاوتی نسبت به اقتصاد ایران داشته و باید نقش کلیدی برای اصلاح اساسی در سیاستهای ارزی روسیه در تابآوری اقتصاد روسیه قائل شد.
آنچه مشخص است، شاهد اظهار نظرات عجیبی از سوی مسئولان هستیم، اظهار نظراتی که در دولتهای سابق نیز مشاهده میشد و در نهایت به سبب عدم اجرای قانون و عملکرد مثبت اقتصادی، همواره بر دهکهای پایین درآمدی جامعه فشار وارد میشود، ناکارآمدیهایی که در نهایت به اعتراضات نیز منجر میشود.مرتضی افقه کارشناس و استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز در گفتوگو با مهر ضمن انتقاد از اظهار نظرات عجیب برخی از مسئولان کشور گفت: در روزهای اخیر حرفهای بدون مبنای علمی و مطالعاتی از سوی برخی از مقامات به گوش میرسد و شاهد فرافکنی عجیبی هستیم.وی ادامه داد: فردی در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام میکند عوامل مؤثر بر افزایش قیمت ارز در حوزه اقتصاد کلان از اراده ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز خارج است؛ درحالیکه جهت هرگونه واردات کالا به شکل رسمی و غیررسمی (قاچاق) نیاز به ارز است در نتیجه حجم بیش از ۱۵ میلیارد دلاری قاچاق حتماً تقاضا برای ارز در داخل کشور افزایش میدهد.استاد اقتصاد دانشگاه چمران تصریح کرد: مگر اینکه تصور کنیم از ارزهای ایرانیانی که در خارج کشور حضور دارند یا هموطنانی که در بانکهای خارجی سپرده دارند، بهمنظور قاچاق بهره برده شود که تصور این امر محال است.به گفته افقه، وقتی اعلام میشود واردات رسمی و قاچاق بالا رفته؛ یعنی تقاضا برای افزایش ارز رشد یافته است وتقاضا در شرایط محدود بودن ارز به سبب تحریمها، مطمئناً موجب افزایش نرخ ارز خواهد شد تقاضا در شرایط محدود بودن ارز به سبب تحریمها، مطمئناً موجب افزایش نرخ ارز خواهد شد.