بررسی بافت و سیمای بندر تاریخی لنگه و کنگ سواحل خلیج فارس
مریم فروتن- بنادر لنگه و کنگ، از بنادر تاریخی و با هویت کناره های سواحل خلیج فارس بوده و بافت و سیمای شاخص این بنادر لزوم توجه به علل و شرایط شکلگیری و تغییراتشان را در طول تاریخ ایجاب کرده است.
حفظ الگوهای بومی از طریق راهکارهای پیشنهادی طراحی شهری
از آنجایی که یکی از راهکارهای حفاظت از هویت تاریخی شهرهای قدیمی مانند بندر لنگه بندر کنگ، حفظ و ارتقاء الگوهای بومی از طریق راهکارهای طراحی شهری است، براساس امنیت هویت تاریخی این بنادر منبعث از بررسی‌های تاریخی و روش مرور منابع کتابخانه‌ای و اسنادی، یکی از بافت های کاربردی این پژوهش، دستیابی به راهکارهای طراحی در بافت قدیمی است. بدین منظور توسط بازدیدهای میدانی تعدادی از الگوهای بومی حائز ارزش شناسایی شده و سپس راهکارهایی جهت حفظ و ارتقاء این الگوها به صورت ایده‌های طراحانه ارائه می‌شود. لازم به ذکر است این راهکارها براساس الگوهای بومی و موجود پیشنهاد شده است. تعدادی از راهکارهای طراحی شهری در بافت قدیمی بنادر لنگه و کنگ به شرح زیر است:
حفظ هرگونه عوامل مزاحم در منظر شهری بافت تاریخی اعم از تابلوها، تاسیسات و ....
حفظ و ارتقاء راهکارهای طراحی متناسب با اقلیم به طور مثال جهت‌گیری به سمت باد مطلوب، چرخش بنادر و یا بهره گیری از جزئیات ساختمانی که موجب گردش باد در داخل و اطراف بنا می شود.
بهره گیری از پوشش گیاهای بومی در طراحی مانند درخت نخل
طراحی الگویی، مناسب با الگوی تاریخی به طور مثال تکرار رواقهای تجاری براساس ابعاد و مدلهای موجود
استفاده از رنگ های روشن در طراحی مانند سفید و کرم
استفاده از مصالح متناسب با هویت بافت تاریخی به گونه‌ای که در همان هماهنگی با بناهای موجود باشد
مرمت بناهای شاخص و تغییر کاربری بعضی از بناها به صورت کاربری های هماهنگ با هویت بافت از قبیل موزه، خانه فرهنگ، رستوران سنتی، اقامتگاه سنتی و ...
حفظ ویژگی های ارگانیک بافت تاریخی بندرلنگه و کنگ، ویژگی های خاص حفاظت از فضاها و کوچه های سایه انداز
کفسازی مناسب و متنوع در کوچه‌ها و خیابان‌های محل بافت تاریخی
استفاده از جزئیات بومی در نمای ابنیه مانند پیرنشین، ورودی های مسقف، درهای سنتی و ...
طراحی نمادهای هویتی متناسب با الگوهای بومی و تاریخی به طور مثال نشانه های شهری و محلی مثل مجسمه
حفظ منظریه ساحل دریا در قسمتی از بافت که در مجاورت دریا قرار دارد.
مشارکت ساکنان محلی در طراحی
نتیجه گیری
شهرهای تاریخی بندر لنگه بندر کنگ در کناره سواحل خلیج فارس از میراث پر ارزش محدوده جنوبی ایران محسوب می شود. بررسی تاریخی در این پژوهش نیز میزان اهمیت این بنادر در طول تاریخ پر افت و خیزشان را نشان می دهد. همانطور که یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد، بنادر لنگه و کنگ به لحاظ تاریخی و ارتباط و رابطه تنگاتنگی با یکدیگر قرار دارند و فاصله اندک جغرافیایی نیز بیش از پیش براهمیت این رابطه افزوده است. ضمن اینکه به لحاظ کالبدی و اجتماعی نیز مشابهت های فراوانی میان این دو بندر به چشم می‌خورد. اهمیت بررسی تاریخی در تبیین هویت ویژه این بنادر نشان داده است که هویت تاریخی ویژه با همه تغییرات خود در طول زمان، تا حد زیادی حفظ شده و نمود کالبدی نیز یافته است. به طور مثال بازدیدهای میدانی نشان داده است که تمایل به نوسازی براساس ویژگی های سنتی در این شهر وجود دارد.
از طرفی دیگر توجه به امر حفاظت از بافت های تاریخی بعد از بررسی های تاریخی در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است و توسط بازدیدهای میدانی بعضی از ویژگی های منحصر به فرد بافت که می باید حفظ و ارتقاء شود، در قالب راهکارهای طراحی شهری مطرح شده است. بدون شک لزوم اتخاذ رویکردهای طراحی شهری با استفاده از الگوهای بومی، تنها قسمتی از برنامه های فراگیر و مدرن برای حفظ و مرمت این بافت‌ها است. راهکارهای طراحی شهری جهت ارتقاء هویت تاریخی بیشتر در قالب پروژه های موضوعی و موضعی می تواند در بافت های تاریخی بنادر گنگ و لنگه تعریف و اجرا شود.
حفظ الگوهای بومی از طریق راهکارهای پیشنهادی طراحی شهری
از آنجایی که یکی از راهکارهای حفاظت از هویت تاریخی شهرهای قدیمی مانند بندر لنگه بندر کنگ، حفظ و ارتقاء الگوهای بومی از طریق راهکارهای طراحی شهری است، براساس امنیت هویت تاریخی این بنادر منبعث از بررسی‌های تاریخی و روش مرور منابع کتابخانه‌ای و اسنادی، یکی از بافت های کاربردی این پژوهش، دستیابی به راهکارهای طراحی در بافت قدیمی است. بدین منظور توسط بازدیدهای میدانی تعدادی از الگوهای بومی حائز ارزش شناسایی شده و سپس راهکارهایی جهت حفظ و ارتقاء این الگوها به صورت ایده‌های طراحانه ارائه می‌شود. لازم به ذکر است این راهکارها براساس الگوهای بومی و موجود پیشنهاد شده است. تعدادی از راهکارهای طراحی شهری در بافت قدیمی بنادر لنگه و کنگ به شرح زیر است:
حفظ هرگونه عوامل مزاحم در منظر شهری بافت تاریخی اعم از تابلوها، تاسیسات و ....
حفظ و ارتقاء راهکارهای طراحی متناسب با اقلیم به طور مثال جهت‌گیری به سمت باد مطلوب، چرخش بنادر و یا بهره گیری از جزئیات ساختمانی که موجب گردش باد در داخل و اطراف بنا می شود.
بهره گیری از پوشش گیاهای بومی در طراحی مانند درخت نخل
طراحی الگویی، مناسب با الگوی تاریخی به طور مثال تکرار رواقهای تجاری براساس ابعاد و مدلهای موجود
استفاده از رنگ های روشن در طراحی مانند سفید و کرم
استفاده از مصالح متناسب با هویت بافت تاریخی به گونه‌ای که در همان هماهنگی با بناهای موجود باشد
مرمت بناهای شاخص و تغییر کاربری بعضی از بناها به صورت کاربری های هماهنگ با هویت بافت از قبیل موزه، خانه فرهنگ، رستوران سنتی، اقامتگاه سنتی و ...
حفظ ویژگی های ارگانیک بافت تاریخی بندرلنگه و کنگ، ویژگی های خاص حفاظت از فضاها و کوچه های سایه انداز
کفسازی مناسب و متنوع در کوچه‌ها و خیابان‌های محل بافت تاریخی
استفاده از جزئیات بومی در نمای ابنیه مانند پیرنشین، ورودی های مسقف، درهای سنتی و ...
طراحی نمادهای هویتی متناسب با الگوهای بومی و تاریخی به طور مثال نشانه های شهری و محلی مثل مجسمه
حفظ منظریه ساحل دریا در قسمتی از بافت که در مجاورت دریا قرار دارد.
مشارکت ساکنان محلی در طراحی
نتیجه گیری
شهرهای تاریخی بندر لنگه بندر کنگ در کناره سواحل خلیج فارس از میراث پر ارزش محدوده جنوبی ایران محسوب می شود. بررسی تاریخی در این پژوهش نیز میزان اهمیت این بنادر در طول تاریخ پر افت و خیزشان را نشان می دهد. همانطور که یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد، بنادر لنگه و کنگ به لحاظ تاریخی و ارتباط و رابطه تنگاتنگی با یکدیگر قرار دارند و فاصله اندک جغرافیایی نیز بیش از پیش براهمیت این رابطه افزوده است. ضمن اینکه به لحاظ کالبدی و اجتماعی نیز مشابهت های فراوانی میان این دو بندر به چشم می‌خورد. اهمیت بررسی تاریخی در تبیین هویت ویژه این بنادر نشان داده است که هویت تاریخی ویژه با همه تغییرات خود در طول زمان، تا حد زیادی حفظ شده و نمود کالبدی نیز یافته است. به طور مثال بازدیدهای میدانی نشان داده است که تمایل به نوسازی براساس ویژگی های سنتی در این شهر وجود دارد.
از طرفی دیگر توجه به امر حفاظت از بافت های تاریخی بعد از بررسی های تاریخی در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است و توسط بازدیدهای میدانی بعضی از ویژگی های منحصر به فرد بافت که می باید حفظ و ارتقاء شود، در قالب راهکارهای طراحی شهری مطرح شده است. بدون شک لزوم اتخاذ رویکردهای طراحی شهری با استفاده از الگوهای بومی، تنها قسمتی از برنامه های فراگیر و مدرن برای حفظ و مرمت این بافت‌ها است. راهکارهای طراحی شهری جهت ارتقاء هویت تاریخی بیشتر در قالب پروژه های موضوعی و موضعی می تواند در بافت های تاریخی بنادر گنگ و لنگه تعریف و اجرا شود.