عضو کمیسیون عمران مجلس درباره کارورزی دانشجوهای دریایی به«اقتصاد سرآمد» می گوید
دانشگاه های دریایی را به مجاورت بنادر و سواحل منتقل کنید
اقتصاد سرآمد – محمد آیتی - توسعه دریامحور و اقتصاد دریا که اخیراً بیش از پیش مورد توجه و مدنظر قرار گرفته است، موضوعی بسیار کلی می‌باشد و ضروری است تا تصویر روشنی از آن ترسیم شود. تعریف اقتصاد دریامحور که در ادبیات جهانی عموماً با عنوان اقتصاد آبی از آن یاد می‌شود، استفاده پایدار از ظرفیت منابع و گستره‌های آبی اعم از اقیانوس‌ها، دریاها، دریاچه‌ها و جزایر برای رشد اقتصادی، بهبود وضعیت معیشت و ایجاد اشتغال و در نهایت افزایش تولید ناخالص داخلی تعریف می‌گردد. بنابراین، حوزه اقتصاد دریا فراتر از مواردی از قبیل شیلات و گردشگری دریایی است و مستلزم ظهور و حمایت از صنایع مرتبط با آب و دریا و از جمله حمل و نقل دریایی، گردشگری دریایی، انرژی‌های تجدیدپذیر، آبزی پروری و شیلات، بیوتکنولوژی دریایی، زیست هواشناسی و معدنکاری دریایی است.
با این توضیحات، پرواضح است که اقتصاد دریا تا چه میزان بالایی اهمیت دارد که متاسفانه در دهه های گذشته، ایران از این ظرفیت، آن‌چنان که باید و شاید بهره نبرده است.
اقبال شاکری، عضو کمیسیون عمران مجلس در این رابطه به اقتصاد سرآمد گفت: با توسعه بنادر بوشهر و هرمزگان و... به نظر می‌آید که در حال حرکت به سمت و سوی مثبتی هستیم. ایران در حال افزایش حضورش در بنادر است که این جای تقدیر دارد، مخصوصاً که خروجی کار به منصه ظهور برسد. تاکید رهبر معظم انقلاب، دولت و مجلس، وصل شدن خط ریل‌های سراسری به یکدیگر بود که در حال انجام این کار نیز هستیم.
وی افزود: امیدواریم در وهله اول در حمل کالا و بعد جابجایی مسافران به جایگاهی که شایسته ایران است، برسیم. صد درصد باید توجه ویژه و همیشگی به این موضوع داشته باشیم، زیرا هم ظرفیت آن را داریم و هم اقتصاد کشور نیازمند، تحول است.
مراکز دانشگاهی رشته‌های مرتبط به دریا را به مراکز نزدیک بنادر و دریا منتقل کنند
نماینده تهران تصریح کرد: پیشنهاد دیگر من این است که در درجه اول، دانشگاه‌های دولتی و بعد از آن دانشگاه‌های آزاد و غیردولتی، رشته‌های مرتبط به دریا را به مراکز نزدیک بنادر و دریا منتقل کنند تا دانشجوها بتوانند زمان کارورزی خود را در این محیط‌ها سپری کنند، تا بتوانیم افرادی با توجه و شناخت بیشتر از دریا را تربیت کنیم.
شاکری اظهار داشت: قصد ما ریل‌کشی است و کارها در حال پیگیری و اجرا است و بعضی از قطعات این کار سخت‌افزاری در حال انجام است. طرح‌های توسعه و سواحل مکران در حال آماده‌سازی است و ارتباط زمینی از بندر چابهار با پاکستان و هند در حال رشد است.
شاکری یادآور شد: اخیراً نیز ساخت ناوگان در کشور را به حدی رسانده‌ایم که قادریم خودمان ناوگان مورد نیازمان را بسازیم. حتی در بازدید از صنایع کشتی‌سازی در بوشهر متوجه شدیم که آمادگی کامل در این زمینه را داریم.
وی گفت: به نظر من، یکی از عواملی که باعث رشد نکردن ما در این زمینه بوده این است که تمام توسعه کشور را متصل به برجام کرده بودیم و بیش از 30 سال است که تصمیم‌گیری‌ها و مدیریت‌ها به دست افرادی همسو با این تفکر افتاده بود، ولی خوشبختانه در این حدود دو سال، روند پیشرفت را داشته‌ایم و گزاره‌ها نشان می‌دهد که به سمت و سوی خوبی رفته‌ایم و من به شخصه از دولت سیزدهم رضایت دارم.
عضو کمیسیون عمران مجلس در پایان خاطرنشان کرد: برای عبور از شرایط سخت اقتصادی، نیاز به بهره‌گیری از ظرفیت‌هایی داریم که هم، اشتغال‌زا هستند و هم ارزآور. یکی از این پتانسیل‌ها، اقتصاد دریا است. هم در کمیسیون عمران به این موضوع پرداختیم و خواهیم پرداخت و هم دولت نگاه بهتری از گذشته، نسبت به موضوع دارد. امیدوارم تحرکات مجلس یازدهم و دولت سیزدهم در این امر، به زودی خودش را نشان دهد. بر اساس گزارش اقتصاد سرآمد، ایران با داشتن 5800 کیلومتر نوار ساحلی جنوبی و شمالی (40 درصد مرزهای کشور)، کشوری دریایی محسوب می‌شود، ولی در میزان استفاده از این نعمت خدادادی چندان موفق نبوده است. بیشترین فعالیت در عرصه سواحل کشور، مربوط به محدوده‌های شهری و روستایی و تاسیسات بندری و نظامی است که همه این‌ها حدود پنج درصد از ظرفیت سواحل کشور را به خود اختصاص داده اند و حدود 95 درصد از این ظرفیت مورد توجه قرار نگرفته است. در حالی که این مناطق دارای اهمیت ژئواستراتژیک، ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در مقیاس جهانی و منطقه‌ای هستند.
در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان سهم عمده‌ای از تولید ناخالص ملی خود را از دریا تامین می‌کنند. در این میان، ویتنام و سپس چین با بیش از 50 درصد، در صدر قرار دارند. ایران نیز حدود 10 درصد از تولید ناخالص ملی خود را از دریا تامین می‌کند که با توجه به پتانسیل‌های موجود در کشور، رقم پایینی تلقی می‌گردد. ایران حدود یک درصد اقتصاد دریایی دنیا را بدون احتساب منابع نفتی و گازی و حدود 2.5 درصد را با احتساب این منابع به خود اختصاص داده است. این در حالی است که از نظر پتانسیل موجود در اختیار کشور، ایران از بین 184 کشور در رتبه چهلم قرار دارد، در صورتی که از نظر کسب درآمد وضعیت مطلوبی نداشته و بیشترین فعالیت‌های اقتصادی در عرصه سواحل کشور، متمرکز در محدوده شهرهای بزرگ ساحلی
است.
با این توضیحات، پرواضح است که اقتصاد دریا تا چه میزان بالایی اهمیت دارد که متاسفانه در دهه های گذشته، ایران از این ظرفیت، آن‌چنان که باید و شاید بهره نبرده است.
اقبال شاکری، عضو کمیسیون عمران مجلس در این رابطه به اقتصاد سرآمد گفت: با توسعه بنادر بوشهر و هرمزگان و... به نظر می‌آید که در حال حرکت به سمت و سوی مثبتی هستیم. ایران در حال افزایش حضورش در بنادر است که این جای تقدیر دارد، مخصوصاً که خروجی کار به منصه ظهور برسد. تاکید رهبر معظم انقلاب، دولت و مجلس، وصل شدن خط ریل‌های سراسری به یکدیگر بود که در حال انجام این کار نیز هستیم.
وی افزود: امیدواریم در وهله اول در حمل کالا و بعد جابجایی مسافران به جایگاهی که شایسته ایران است، برسیم. صد درصد باید توجه ویژه و همیشگی به این موضوع داشته باشیم، زیرا هم ظرفیت آن را داریم و هم اقتصاد کشور نیازمند، تحول است.
مراکز دانشگاهی رشته‌های مرتبط به دریا را به مراکز نزدیک بنادر و دریا منتقل کنند
نماینده تهران تصریح کرد: پیشنهاد دیگر من این است که در درجه اول، دانشگاه‌های دولتی و بعد از آن دانشگاه‌های آزاد و غیردولتی، رشته‌های مرتبط به دریا را به مراکز نزدیک بنادر و دریا منتقل کنند تا دانشجوها بتوانند زمان کارورزی خود را در این محیط‌ها سپری کنند، تا بتوانیم افرادی با توجه و شناخت بیشتر از دریا را تربیت کنیم.
شاکری اظهار داشت: قصد ما ریل‌کشی است و کارها در حال پیگیری و اجرا است و بعضی از قطعات این کار سخت‌افزاری در حال انجام است. طرح‌های توسعه و سواحل مکران در حال آماده‌سازی است و ارتباط زمینی از بندر چابهار با پاکستان و هند در حال رشد است.
شاکری یادآور شد: اخیراً نیز ساخت ناوگان در کشور را به حدی رسانده‌ایم که قادریم خودمان ناوگان مورد نیازمان را بسازیم. حتی در بازدید از صنایع کشتی‌سازی در بوشهر متوجه شدیم که آمادگی کامل در این زمینه را داریم.
وی گفت: به نظر من، یکی از عواملی که باعث رشد نکردن ما در این زمینه بوده این است که تمام توسعه کشور را متصل به برجام کرده بودیم و بیش از 30 سال است که تصمیم‌گیری‌ها و مدیریت‌ها به دست افرادی همسو با این تفکر افتاده بود، ولی خوشبختانه در این حدود دو سال، روند پیشرفت را داشته‌ایم و گزاره‌ها نشان می‌دهد که به سمت و سوی خوبی رفته‌ایم و من به شخصه از دولت سیزدهم رضایت دارم.
عضو کمیسیون عمران مجلس در پایان خاطرنشان کرد: برای عبور از شرایط سخت اقتصادی، نیاز به بهره‌گیری از ظرفیت‌هایی داریم که هم، اشتغال‌زا هستند و هم ارزآور. یکی از این پتانسیل‌ها، اقتصاد دریا است. هم در کمیسیون عمران به این موضوع پرداختیم و خواهیم پرداخت و هم دولت نگاه بهتری از گذشته، نسبت به موضوع دارد. امیدوارم تحرکات مجلس یازدهم و دولت سیزدهم در این امر، به زودی خودش را نشان دهد. بر اساس گزارش اقتصاد سرآمد، ایران با داشتن 5800 کیلومتر نوار ساحلی جنوبی و شمالی (40 درصد مرزهای کشور)، کشوری دریایی محسوب می‌شود، ولی در میزان استفاده از این نعمت خدادادی چندان موفق نبوده است. بیشترین فعالیت در عرصه سواحل کشور، مربوط به محدوده‌های شهری و روستایی و تاسیسات بندری و نظامی است که همه این‌ها حدود پنج درصد از ظرفیت سواحل کشور را به خود اختصاص داده اند و حدود 95 درصد از این ظرفیت مورد توجه قرار نگرفته است. در حالی که این مناطق دارای اهمیت ژئواستراتژیک، ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در مقیاس جهانی و منطقه‌ای هستند.
در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان سهم عمده‌ای از تولید ناخالص ملی خود را از دریا تامین می‌کنند. در این میان، ویتنام و سپس چین با بیش از 50 درصد، در صدر قرار دارند. ایران نیز حدود 10 درصد از تولید ناخالص ملی خود را از دریا تامین می‌کند که با توجه به پتانسیل‌های موجود در کشور، رقم پایینی تلقی می‌گردد. ایران حدود یک درصد اقتصاد دریایی دنیا را بدون احتساب منابع نفتی و گازی و حدود 2.5 درصد را با احتساب این منابع به خود اختصاص داده است. این در حالی است که از نظر پتانسیل موجود در اختیار کشور، ایران از بین 184 کشور در رتبه چهلم قرار دارد، در صورتی که از نظر کسب درآمد وضعیت مطلوبی نداشته و بیشترین فعالیت‌های اقتصادی در عرصه سواحل کشور، متمرکز در محدوده شهرهای بزرگ ساحلی
است.