راه اندازی کریدورهای جدید در منطقه،« اقتصادسرآمد» بررسی کرد
ایران در محاصره کریدورها
گروه ترانزیت دریا- امید متین- وضعیت ایران به عنوان کشوری با خصیصه ژئوپلیتیک در معرض خطر است. زمانی این خصیصه اهمیت دارد که سرزمین ایران از نقطه نظر سیاسی-اقتصادی، نبض بین قاره ها باشد و اگر این مزیت از دست برود، بخش بزرگی از ارزش های سرزمینی ایران از میان می رود.
اجازه بدهید با یک مثال ساده و خودمانی مساله را روشن کنم.
شما چه در محیط زندگی یا در سیر و سفرهایی که داشته اید، با مکان های آبادی مواجه شده اید. مثلا در مسیر بین دو شهر، جاهایی دیده اید که شلوغ و پر ازدحام بوده و بوی کباب و دود زغالش به هوا بود. مسافرها با اشتیاق به آن جا که می رسیدند، پیاده می شدند و خستگی رفع می کردند و با خوراکی و نوشیدنی از خودشان پذیرایی می کردند.
بعد از مدتی از آن جا می گذرید و می بینید نه از بوی کباب خبری هست و نه از دود زغال. آن آبادانی از بین رفته و آن منطقه متروکه شده است. کنجکاو می شوید بدانید که چه شده که تا چندی پیش این نقطه پر از جمعیت و کسبه بود، اما اکنون نه از تاک خبری هست و از نه تاک نشان.
برای نمونه، بین تهران تا همدان که از شهر ساوه عبور می کردیم، از ابتدای شهر ساوه تا نزدیک همدان – مخصوصا شهرهای غرق آباد و نوبران- بیشمار رستوران بود و دکه های بین راهی و... اما اکنون خبری از آن ها نیست؛ زیرا مسیر مسافرها به همدان از جاده ساوه به اتوبان تهران همدان عوض شده است. با تغییر مسیر مسافرتی(ترانزیتی)، نقاط آباد دیروز به متروکه های امروز تبدیل شده اند و مسیر آبادانی به جای دیگری منتقل شده است. مثلا، انار فروش های ساوه ای، تمام مسیر ساوه به همدان را ترک کرده و در اطراف اتوبان جدید تهران – همدان بساط کرده اند. اینجا آباد شده و آن جا متروک.
این مثال ساده ای است اما بسیار گویای وضعیت ژئوپلتیک امروز ایران است. با هم این مهم را به اختصار بررسی می کنیم:
«به رغم موقعیت ویژه ژئوپولیتیک، ایران نتوانسته‌است از جایگاه ویژه خود برای اتصال مسیرهای ترانزیتی شرق و غرب و شمال و جنوب استفاده کند و رقبای منطقه‌ای ایران، به سرعت در حال طراحی مسیرهایی هستند که ایران را دور می‌زند.» این نکته که اعتماد آن لاین بیان کرده، بسیار مهم و حائز اهمیت است و لازم است با دقت و حساسیت به آن توجه کرد.
روزگاری، ایران مسیر اصلی بود. از شمال به جنوب، از جنوب به شمال، از شرق به غرب و از غرب به شرق و... از هر مسیری که می خواستی بین کشورها حرکت کنید، باید از ایران به عنوان پل اصلی و نزدیک ترین راه ممکن استفاده می شد؛ این یعنی خصیصه ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک. اعتبار سیاسی و اعتبار اقتصادی بالا و غیرقابل انکار.
اما اکنون، به دلیل ضعف مفرط ایران برای حفظ راه های خود از یک سو و سرمایه گذاری شتابان کشورهای دیگر، می رود که این خصیصه را از ایران برای همیشه بگیرد و ایران را در این حوزه تبدیل کند به هیچ. روند کنونی یعنی در آینده ایران ارزش های ژئوی خود را از دست می دهد و مانند جاده ساوه – همدان متروکه می شود.
کشورهای دور و نزدیک مانند ترکیه، پاکستان، عراق، امارات و حتا چین و... دارند ایران را دور می زنند. برای مثال: چین بندر گوادر پاکستان را اجاره کرده و به شدت و حدت تمام در آن سرمایه گذاری کرده تا نیازی به بندر چابهار ایران نداشته باشد و حتا با بندر چابهار رقابتی سنگین و نفس گیر داشته باشد. امارات بندر جفیر را با آخرین امکانات روز تجهیز کرده است که نه تنها به بنادر ایران نیاز نداشته باشد، بلکه تمامی مشتریان مسیر خلیج فارس را قاپ بزند. عراق بندر فاو را با سرعتی شگفت آور تجهیز کرده است تا مچ خرمشهر را بخواباند. و...
ایران در محاصره کریدورها قرار گرفته است. «کریدورها مسیری برای حمل‌و‌نقل کالا یا انرژی در سطح کشوری یا بین‌المللی هستند. اهمیت کریدورهای دریایی، ریلی یا جاده‌ای در جابه‌جایی و انتقال با کمترین هزینه و زمان و بیشترین امنیت در تجارت بین‌المللی است.
موقعیت جغرافیایی کشور به گونه‌ای است، که به ایران لقب شاه‌راه تجارت بین‌المللی داده است؛ لقبی که می رود به سمت خاموشی و تبدیل شدن به شاه راه تجارت بین المللی سابق!
«کشوری که می‌تواند راه ارتباطی بین کشورهای شرقی و غربی و شمالی و جنوبی باشد؛ می رود که در بن بست قرار بگیرد. شوربختانه، در این جنگ شاه راهی، ایران نظاره‌گر است و رقبای منطقه‌ای در حال طراحی مسیرهایی هستند که ایران را دور بزنند. و در این طراحی و اجرا هم بسیار بسیار بسیار موفق عمل کرده اند.
نگاهی به کریدورهای جدید:
برای درک بهتر موضوع، بیایید با هم نگاهی بیندازیم به کریدورهای جدیدی که احداث شده یا در حال احداث هستند با تاکید بر این نکته: تا چند سال پیش هیچ خبری از این کریدورها نبود و ایران حرف اول منطقه و جهان را می زد و معنای «شاه راه تجارت بین الملل» به معنای و اقعی برازنده ایران بود. اما الان وضعیت رو به وخامت می رود و جنگ کریدورها آژیر خطر را برای ایران به صدا در آورده است.
کریدور CPEC با سرمایه‌گذاری چین در پاکستان، بندر گوادر در اقیانوس هند را به کاشغر در غرب چین متصل می‌کند.
اجازه بدهید با یک مثال ساده و خودمانی مساله را روشن کنم.
شما چه در محیط زندگی یا در سیر و سفرهایی که داشته اید، با مکان های آبادی مواجه شده اید. مثلا در مسیر بین دو شهر، جاهایی دیده اید که شلوغ و پر ازدحام بوده و بوی کباب و دود زغالش به هوا بود. مسافرها با اشتیاق به آن جا که می رسیدند، پیاده می شدند و خستگی رفع می کردند و با خوراکی و نوشیدنی از خودشان پذیرایی می کردند.
بعد از مدتی از آن جا می گذرید و می بینید نه از بوی کباب خبری هست و نه از دود زغال. آن آبادانی از بین رفته و آن منطقه متروکه شده است. کنجکاو می شوید بدانید که چه شده که تا چندی پیش این نقطه پر از جمعیت و کسبه بود، اما اکنون نه از تاک خبری هست و از نه تاک نشان.
برای نمونه، بین تهران تا همدان که از شهر ساوه عبور می کردیم، از ابتدای شهر ساوه تا نزدیک همدان – مخصوصا شهرهای غرق آباد و نوبران- بیشمار رستوران بود و دکه های بین راهی و... اما اکنون خبری از آن ها نیست؛ زیرا مسیر مسافرها به همدان از جاده ساوه به اتوبان تهران همدان عوض شده است. با تغییر مسیر مسافرتی(ترانزیتی)، نقاط آباد دیروز به متروکه های امروز تبدیل شده اند و مسیر آبادانی به جای دیگری منتقل شده است. مثلا، انار فروش های ساوه ای، تمام مسیر ساوه به همدان را ترک کرده و در اطراف اتوبان جدید تهران – همدان بساط کرده اند. اینجا آباد شده و آن جا متروک.
این مثال ساده ای است اما بسیار گویای وضعیت ژئوپلتیک امروز ایران است. با هم این مهم را به اختصار بررسی می کنیم:
«به رغم موقعیت ویژه ژئوپولیتیک، ایران نتوانسته‌است از جایگاه ویژه خود برای اتصال مسیرهای ترانزیتی شرق و غرب و شمال و جنوب استفاده کند و رقبای منطقه‌ای ایران، به سرعت در حال طراحی مسیرهایی هستند که ایران را دور می‌زند.» این نکته که اعتماد آن لاین بیان کرده، بسیار مهم و حائز اهمیت است و لازم است با دقت و حساسیت به آن توجه کرد.
روزگاری، ایران مسیر اصلی بود. از شمال به جنوب، از جنوب به شمال، از شرق به غرب و از غرب به شرق و... از هر مسیری که می خواستی بین کشورها حرکت کنید، باید از ایران به عنوان پل اصلی و نزدیک ترین راه ممکن استفاده می شد؛ این یعنی خصیصه ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک. اعتبار سیاسی و اعتبار اقتصادی بالا و غیرقابل انکار.
اما اکنون، به دلیل ضعف مفرط ایران برای حفظ راه های خود از یک سو و سرمایه گذاری شتابان کشورهای دیگر، می رود که این خصیصه را از ایران برای همیشه بگیرد و ایران را در این حوزه تبدیل کند به هیچ. روند کنونی یعنی در آینده ایران ارزش های ژئوی خود را از دست می دهد و مانند جاده ساوه – همدان متروکه می شود.
کشورهای دور و نزدیک مانند ترکیه، پاکستان، عراق، امارات و حتا چین و... دارند ایران را دور می زنند. برای مثال: چین بندر گوادر پاکستان را اجاره کرده و به شدت و حدت تمام در آن سرمایه گذاری کرده تا نیازی به بندر چابهار ایران نداشته باشد و حتا با بندر چابهار رقابتی سنگین و نفس گیر داشته باشد. امارات بندر جفیر را با آخرین امکانات روز تجهیز کرده است که نه تنها به بنادر ایران نیاز نداشته باشد، بلکه تمامی مشتریان مسیر خلیج فارس را قاپ بزند. عراق بندر فاو را با سرعتی شگفت آور تجهیز کرده است تا مچ خرمشهر را بخواباند. و...
ایران در محاصره کریدورها قرار گرفته است. «کریدورها مسیری برای حمل‌و‌نقل کالا یا انرژی در سطح کشوری یا بین‌المللی هستند. اهمیت کریدورهای دریایی، ریلی یا جاده‌ای در جابه‌جایی و انتقال با کمترین هزینه و زمان و بیشترین امنیت در تجارت بین‌المللی است.
موقعیت جغرافیایی کشور به گونه‌ای است، که به ایران لقب شاه‌راه تجارت بین‌المللی داده است؛ لقبی که می رود به سمت خاموشی و تبدیل شدن به شاه راه تجارت بین المللی سابق!
«کشوری که می‌تواند راه ارتباطی بین کشورهای شرقی و غربی و شمالی و جنوبی باشد؛ می رود که در بن بست قرار بگیرد. شوربختانه، در این جنگ شاه راهی، ایران نظاره‌گر است و رقبای منطقه‌ای در حال طراحی مسیرهایی هستند که ایران را دور بزنند. و در این طراحی و اجرا هم بسیار بسیار بسیار موفق عمل کرده اند.
نگاهی به کریدورهای جدید:
برای درک بهتر موضوع، بیایید با هم نگاهی بیندازیم به کریدورهای جدیدی که احداث شده یا در حال احداث هستند با تاکید بر این نکته: تا چند سال پیش هیچ خبری از این کریدورها نبود و ایران حرف اول منطقه و جهان را می زد و معنای «شاه راه تجارت بین الملل» به معنای و اقعی برازنده ایران بود. اما الان وضعیت رو به وخامت می رود و جنگ کریدورها آژیر خطر را برای ایران به صدا در آورده است.
کریدور CPEC با سرمایه‌گذاری چین در پاکستان، بندر گوادر در اقیانوس هند را به کاشغر در غرب چین متصل می‌کند.