عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با «اقتصاد سرآمد» مطرح کرد
مدیران در تحقق شعار دانش بنیان ضعیف عمل کردند
اقتصاد سرآمد – محمد آیتی – شرکت دانش بنیان یا شرکت متمرکز بر دانش به شرکت‌هایی گفته می‌شود که دانش و فناوری، جزئی جدایی‌ناپذیر از دارایی آن‌ها باشد. دانش بنیان در ایران شرکت یا موسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش، کاربرد نوآوری و تجاری‌سازی نتایج حاصل از تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های برتر، با ارزش افزوده فراوان و براساس معیارهای موردنظر قانون تایید می‌شود.
بنابر قانون ایران شرکت‌های دولتی، موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و نیز شرکت‌ها و موسساتی که بیش از 50 درصد از مالکیت آن‌ها متعلق به شرکت‌های دولتی، موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی باشد، مشمول حمایت‌های این قانون نیستند.
قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات مشتمل بر 13 ماده و شش تبصره در تاریخ ۵ آبان ۱۳۸۹ جهت دستیابی به اقتصاد دانش بنیان، به تصویب مجلس رسید و پس از تایید شورای نگهبان در تاریخ ۳۰/۸/۸۹ جهت اجرا به مجلس شورای اسلامی ابلاغ شد.یکی از بخش‌های شعار سال 1401 که توسط رهبر انقلاب، نام‌گذاری شد «دانش بنیان» بود و حال که در هفته‌های پایانی سال هستیم، فرصت خوبی است تا ارزیابی کنیم که عملکرد دولت در این باره چگونه بوده است.
فتح‌‌ا... توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره به اقتصاد سرآمد گفت: راه‌اندازی و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، یک تکلیف قانونی و ضرورت ملی و بین‌المللی است، اما اینکه امسال چقدر این آرمان بزرگ و کلیدی، اجرا شده است، باید گفت 30 تا 40 درصد نسبت به آنچه مد نظر رهبر انقلاب و قانون‌گذار بوده، اتفاق افتاده است.
وی افزود: معمولاً وقتی در کشور یک شعار مطرح می‌شود، یک عده آن را نه برای استفاده، بلکه برای سوء استفاده دست می‌گیرند؛ مثلاً تشکیلاتی راه می‌اندازند و اسمش را می‌گذارند دانش بنیان، ولی در عمل هیچ کار دانش بنیانی انجام نمی‌دهند. این رویه نادرست که در برخی حوزه‌ها از جمله در بخش دانش بنیان‌ها، شکل می‌گیرد، برای کشور فوق‌العاده مضر است و باید با نظارت دقیق، جلوی این افراد سودجو و منفعت‌طلب را گرفت.
نماینده بهار و کبودرآهنگ تصریح کرد: متاسفانه در حوزه نظارت در این بخش ضعیف هستیم وگرنه از نظر بودجه، اعتبارات خوبی به این موضوع اختصاص دادیم. همچنین دو قانون وضع کردیم، یکی قانون جهش تولید دانش بنیان و دیگری قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار که متاسفانه تاکنون درست و اصولی اجرا نشده است.
توسلی اظهار داشت: یکی از عوامل موثر در آینده کاری شرکت‌های دانش بنیان، شرایط اقتصادی کشور و وضعیت ارز است، چون شرکت‌های دانش بنیان به یکسری مواد اولیه و تجهیزات و ماشین آلات نیاز دارند که باید وارد کنند و به قیمت دلار وابسته است. این‌ها مواردی است که به دولت مربوط می‌شود و اگر شرکت‌های دانش بنیان از نظر اقتصادی تامین نباشند، نمی‌توانند کار خود را به درستی انجام دهند. به عنوان مثال یک شرکت دانش بنیان در خصوص هزینه اجرای یک پروژه، پیش‌بینی می‌کند، برنامه می‌نویسد و طرح می‌دهد که می‌توان با n میلیارد تومان انجام دهد، ولی در مرحله اجرا و تامین تسهیلات مربوطه خصوصاً در بخش ارزی با مشکل روبرو می‌شود. عامل موثر دیگر، ناهماهنگی در دستگاه‌های مختلف است، به طوری که هنوز صنعت و دانشگاه با هم هماهنگ نیستند و عامل دیگر و البته مهم، سوء مدیریت است.
وی یادآور شد: با توجه به وجود تحریم‌ها و مشکلاتی که به تبع آن برای اقتصاد کشور ایجاد شد، هدف ما این بود که با تولید علم، دور زدن تحریم‌ها را رقم بزنیم، چون تبدیل دانش به ثروت، چاره کار است. از طرفی، دانشجوها نباید بعد از اتمام تحصیل، در جامعه رها شوند و می‌باید بستری را فراهم کرد تا بتوانیم از دانشی که آن‌ها کسب کرده‌‌اند، نهایت بهره را ببریم.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در واکنش به اینکه خروجی شرکت‌های دانش بنیان تاکنون پایین بوده و چه باید کرد که این رویه تغییر پیدا کند، گفت: باید هر کار اشتباهی که قبلاً انجام دادیم، جلویش گرفته شود. همچنین دولتمردان در این خصوص باید قانون را اجرا کنند تا وضعیت اقتصادی بهبود پیدا کند. باید بین دستگاه‌ها، هماهنگی ایجاد کنیم. از شرکت‌های دانش بنیان، حمایت مادی و معنوی شود و مدیرانی را بر سر کار بیاوریم که بنیان فکری‌شان دانشی است. برخی مدیران در کشور پس از این همه تاکید، هنوز شرکت‌های دانش بنیان را باور نکردند و از این ظرفیت بهره نبردند که احتمالاً دلیل اصلی آن، نداشتن دانش کافی است. این چند نکته را اگر مد نظر قرار دهیم، حتماً فضا به نفع خروجی بیشتر شرکت‌های دانش بنیان که طبیعتاً کمک به اقتصاد کشور است، تغییر خواهد کرد.
بنابر قانون ایران شرکت‌های دولتی، موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و نیز شرکت‌ها و موسساتی که بیش از 50 درصد از مالکیت آن‌ها متعلق به شرکت‌های دولتی، موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی باشد، مشمول حمایت‌های این قانون نیستند.
قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات مشتمل بر 13 ماده و شش تبصره در تاریخ ۵ آبان ۱۳۸۹ جهت دستیابی به اقتصاد دانش بنیان، به تصویب مجلس رسید و پس از تایید شورای نگهبان در تاریخ ۳۰/۸/۸۹ جهت اجرا به مجلس شورای اسلامی ابلاغ شد.یکی از بخش‌های شعار سال 1401 که توسط رهبر انقلاب، نام‌گذاری شد «دانش بنیان» بود و حال که در هفته‌های پایانی سال هستیم، فرصت خوبی است تا ارزیابی کنیم که عملکرد دولت در این باره چگونه بوده است.
فتح‌‌ا... توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره به اقتصاد سرآمد گفت: راه‌اندازی و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، یک تکلیف قانونی و ضرورت ملی و بین‌المللی است، اما اینکه امسال چقدر این آرمان بزرگ و کلیدی، اجرا شده است، باید گفت 30 تا 40 درصد نسبت به آنچه مد نظر رهبر انقلاب و قانون‌گذار بوده، اتفاق افتاده است.
وی افزود: معمولاً وقتی در کشور یک شعار مطرح می‌شود، یک عده آن را نه برای استفاده، بلکه برای سوء استفاده دست می‌گیرند؛ مثلاً تشکیلاتی راه می‌اندازند و اسمش را می‌گذارند دانش بنیان، ولی در عمل هیچ کار دانش بنیانی انجام نمی‌دهند. این رویه نادرست که در برخی حوزه‌ها از جمله در بخش دانش بنیان‌ها، شکل می‌گیرد، برای کشور فوق‌العاده مضر است و باید با نظارت دقیق، جلوی این افراد سودجو و منفعت‌طلب را گرفت.
نماینده بهار و کبودرآهنگ تصریح کرد: متاسفانه در حوزه نظارت در این بخش ضعیف هستیم وگرنه از نظر بودجه، اعتبارات خوبی به این موضوع اختصاص دادیم. همچنین دو قانون وضع کردیم، یکی قانون جهش تولید دانش بنیان و دیگری قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار که متاسفانه تاکنون درست و اصولی اجرا نشده است.
توسلی اظهار داشت: یکی از عوامل موثر در آینده کاری شرکت‌های دانش بنیان، شرایط اقتصادی کشور و وضعیت ارز است، چون شرکت‌های دانش بنیان به یکسری مواد اولیه و تجهیزات و ماشین آلات نیاز دارند که باید وارد کنند و به قیمت دلار وابسته است. این‌ها مواردی است که به دولت مربوط می‌شود و اگر شرکت‌های دانش بنیان از نظر اقتصادی تامین نباشند، نمی‌توانند کار خود را به درستی انجام دهند. به عنوان مثال یک شرکت دانش بنیان در خصوص هزینه اجرای یک پروژه، پیش‌بینی می‌کند، برنامه می‌نویسد و طرح می‌دهد که می‌توان با n میلیارد تومان انجام دهد، ولی در مرحله اجرا و تامین تسهیلات مربوطه خصوصاً در بخش ارزی با مشکل روبرو می‌شود. عامل موثر دیگر، ناهماهنگی در دستگاه‌های مختلف است، به طوری که هنوز صنعت و دانشگاه با هم هماهنگ نیستند و عامل دیگر و البته مهم، سوء مدیریت است.
وی یادآور شد: با توجه به وجود تحریم‌ها و مشکلاتی که به تبع آن برای اقتصاد کشور ایجاد شد، هدف ما این بود که با تولید علم، دور زدن تحریم‌ها را رقم بزنیم، چون تبدیل دانش به ثروت، چاره کار است. از طرفی، دانشجوها نباید بعد از اتمام تحصیل، در جامعه رها شوند و می‌باید بستری را فراهم کرد تا بتوانیم از دانشی که آن‌ها کسب کرده‌‌اند، نهایت بهره را ببریم.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در واکنش به اینکه خروجی شرکت‌های دانش بنیان تاکنون پایین بوده و چه باید کرد که این رویه تغییر پیدا کند، گفت: باید هر کار اشتباهی که قبلاً انجام دادیم، جلویش گرفته شود. همچنین دولتمردان در این خصوص باید قانون را اجرا کنند تا وضعیت اقتصادی بهبود پیدا کند. باید بین دستگاه‌ها، هماهنگی ایجاد کنیم. از شرکت‌های دانش بنیان، حمایت مادی و معنوی شود و مدیرانی را بر سر کار بیاوریم که بنیان فکری‌شان دانشی است. برخی مدیران در کشور پس از این همه تاکید، هنوز شرکت‌های دانش بنیان را باور نکردند و از این ظرفیت بهره نبردند که احتمالاً دلیل اصلی آن، نداشتن دانش کافی است. این چند نکته را اگر مد نظر قرار دهیم، حتماً فضا به نفع خروجی بیشتر شرکت‌های دانش بنیان که طبیعتاً کمک به اقتصاد کشور است، تغییر خواهد کرد.