دریاچه ارومیه و موج شادی در میان مردم؛
روزهای خوشی در انتظار دریاچه ارومیه است
گروه آب و انرژی - واکاوی جزئیات آماری و اطلاعات میدانی بیانگر آن است که همزمان با بهرهبرداری از فاز اول سامانه انتقال آب به دریاچه ارومیه در کنار عملکرد طرح حفاظت از منابع آب و توسعه تصفیهخانههای فاضلاب، زمینه افزایش یک میلیارد متر مکعبی آب در سال به دریاچه مهیا شده و امید به احیای دریاچه ارومیه به بالاترین سطح خود رسیده است.
به گزارش اقتصادسرآمد، عکسهای مخابره شده از دریاچه ارومیه در روزهای اخیر، موج شادی را در میان مردم کشور به راه انداخته و بار دیگر امید برای احیای این دریاچه را زنده کرده است.
در همین راستا، احمد قندهاری، رئیس جوضه آبریز دریاچه ارومیه در گفتوگو با فارس گفت: هم اکنون تصفیهخانه فاضلاب و سامانه انتقال دو شهر تبریز و ارومیه در دستور کار است و 90 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
قندهاری در بیان جزئیات این طرح بزرگ گفت: مدول اول تصفیه خانه تبریز سالانه 50 میلیون و مدول دوم 75 میلیون متر مکعب پساب در سال تولید خواهد کرد و خط انتقال 10 کیلومتری قابیلت انتقال 50 میلیون متر مکعب پساب تولیدی موجود را دارد.
رئیس حوضه آبریز دریاچه ارومیه گفت: پساب تولیدی پس از تکمیل مدول سوم تصفیه خانه ارومیه 51 میلیون خواهد بود. درحال حاضر 28 میلیون متر مکعب پساب به دریاچه منتقل می شود.پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم، عملیات تعمیرات و تکمیل خط انتقال آبرسانی در دستور کار قرار گرفت؛ در همین راستا، علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو در مصاحبهای طی دی ماه سال جاری گفت: یکی از پروژههای بسیار مهم برای احیای دریاچه ارومیه اجرای سامانه تامین حقابه این دریاچه است، این پروژه سالهای گذشته آغاز شده و در تابستان سال جاری نیز از آن بازدید کردم. تونل این سامانه به طول ۷۰۰ متر در منطقهای آبرفتی دچار مشکلاتی شده بود و در اثر این مشکلات در سازه تونل ایراداتی رخ داده است.محرابیان عنوان کرد: کارشناسان داخلی و خارجی برای اصلاح مشکل رخ داده در تونل سامانه تامین حقابه دریاچه ارومیه طرحهایی ارائه کردند که از بین آنها طرحی انتخاب و در حداقل زمان به صورت سه شیفت از مردادماه عملیات اجرایی در تونل انجام شده و درحال حاضر در مراحل پایانی آن قرار داریم.وزیر نیرو تاکید کرد: پیشبینی شده است که سامانه تامین حقابه دریاچه ارومیه در بهمن ماه سال جاری مورد بهرهبرداری قرار گیرد که ظرفیت انتقال ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب به دریاچه با اجرای این پروژه فراهم میشود، با به بهره برداری رسیدن دو پروژه تصفیه خانه ارومیه و تبریز نیز شاهد انتقال آب بهداشتی از این محل به دریاچه ارومیه میشویم.بر این اساس در بهمن ماه سال 1401، با بهرهبرداری از تونل هم اکنون آب به دریاچه ارومیه رسیده است.با توجه به جزئیات ذکر شده، هم اکنون در برنامههای انجام شده زمینه انتقال آب یک میلیارد متر مکعب آب به دریاچه در نتیجه اقدامات یاده شده از جمله سامانه انتقال آب، توسعه تصفیهخانه پساب و طرح حفاظت از منابع آب دریاچه ارومیه مهیا است.بر این مبنا در صورت جبران بارشها و همچنین تکمیل مصوبات این حوزه توسط دستگاههای اجرایی از جمله وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست، میتوان انتظار داشت، سال 1401 آغاز احیای مجدد دریاچه کلید خورده و میتوان روزهای بهتر برای این نگین فیروزهای شمال غرب ایران را انتظار کشید.
بر اساس به روزترین آمار حوضه آبریز دریاچه ارومیه، مقدار بارندگی در دوره بلند مدت این دریاچه از ابتدای مهرماه تا 14 اسفند 182.4 میلیمتر است در حالی که در سال آبی جاری و در مدت مشخص شده، میزان براندگی تنها 117.3 میلیمتر بوده و 35.7 درصد نسبت به بلند مدت کاهش را تجربه کرده است.
این کاهش آورد آبی نظر به مساحت حوضه و همچنین در نظر گرفتن 70 درصد تبخیر برای بارشهای ثبت شده زمینه کاهش آورد یک میلیارد متر مکعبی آب برای دریاچه را رقم زده و در حقیقت مهمترین عامل کاهش تراز رودخانه را باید در کاهش آورد آبی جستجو کرد.
سهم منابع مختلف در تامین نیاز زیست محیطی دریاچه ارومیه
بر اساس جزئیات نقشه راه احیای دریاچه ارومیه، حقابه سالانه 3.1 میلیارد متر مکعبی باید برای این دریاچه از سه استان کشور و همچنین سامانه انتقال آب به دریاچه ارومیه تامین شود.
در این راستا، استان آذربایجان غربی باید سالانه 1.15 میلیارد متر مکعب از حقابه دریاچه را تامین کند. آذربایجان شرقی و کردستان نیز به ترتیب 394 و 951 میلیون متر مکعب تعیین شده است. همچنین با اجرای کامل سامانه انتقال آب به دریاچه ارومیه زمینه انتقال 605 میلیون متر مکعب آب باید فراهم شود.
جزئیات برنامه و عملکرد حفاظت از منابع آب حوضه آبریز دریاچه ارومیه
با توجه به آگاهی از حقابه دریاچه، مرور برخی از اقدامات انجام شده خصوصا در دو سال گذشته میتواند شاخص مناسبی جهت امیدواری یا عدم امیدواری به احیای دریاچه ارومیه تلقی شود.
در این راستا و در شرایطی که مطابق برنامه باید 10 هزار 348 حلقه چاه غیرمجاز در این حوضه آبریز مسدود میشد، در بازه زمانی یاد شده 12 هزار 220 حلقه چاه مسدود شد و زمینه صرفهجویی 146.2 میلیون متر مکعبی در سال فراهم شد.
از سوی دیگر مطابق برنامه باید 6 هزار 703 اضافه برداشت چاههای مجاز جلوگیری میشد که 1792 چاه در این برنامه مطابق جزئیات اجرایی تصحیح شد و زمینه صرفهجویی 17.5 میلیون متر مکعبی فراهم شد.