محمد دقیق دبير همايش ملي صنايع دريايي در گفت‌و گو با« اقتصاد سرآمد» می گوید:
ضرورت غربال‌گری و اعتبارسنجی شرکت ها و سازمان های دریایی
گروه دریامحور -امید متین- در ادامه گفت و گو با اعضای ارشد انجمن مهندسی دریایی ایران درخصوص وضعیت جاری و رو به جلوی انجمن، پای صحبتهای محمد دقیق -دبير بيست و دومين همايش ملي صنايع دريايي- نشستیم كه در این گفت‌وگو از نقاط قوت و ضعف و از تهدیدها و فرصتهای صنایع دریایی در کشور گفته ا و تأکید کرده است در کشور توان و ظرفیت کافی برای توسعه دریامحور وجود دارد. وی آینده انجمن مهندسی دریایی ایران را با توجه به دانش بالای جامعه دریایی و فارغ التحصیلان مرتبط امیدوار کننده می‌داند.
اقتصاد سرآمد: برآورد شما از وضعیت و جايگاه مهندسي دريايي در ايران چيست؟
محمد دقیق: اولین نکته، اهمیت و جایگاه صنایع دریایی در بحث‌‌های اقتصادی و سیاسی کشور می‌باشد و نقدهایی كه بر روی مسائل و مشکلاتی که توسط ارگان‌‌ها و سازمانهای دریایی در همایش‌های مختلف مطرح مي‌شده که ما با توجه به اینکه همایش‌های صنایع دریایی، حمایت همه ارگان‌‌ها و سازمانهای دریایی اعم از نظامی و غیرنظامی را به دنبال داشته، این نقدها را هم‌چنان پی‌گیری می‌کنیم و برای رفع آن از تمام کارشناسان دریایی و صاحب‌نظران و ظرفیت‌ها و توانهای داخلی استفاده ميکنیم.
به طور خلاصه توسعه صنایع دریایی در ایران از پنج بخش اصلی تشکیل میشود:
یکی توسعه سواحل و سیاست های جمعیتی،
دوم توسعه حمل و نقل و ترانزیت مسافر ،
سوم امنیت دریایی و حضور در آب های آزاد،
چهارم توسعه و بهره برداری از منابع ویژه دریایی، و پنجم توسعه فعالیت‌های صیادی و شیلاتی است.
نقاط قوت:
در مطالعه‌‌ای که قبلاً انجام شده نقاط ضعف و قوت و همین‌طور تهدیدها و فرصت‌هایی که در صنایع دریایی وجود دارد مورد بررسی قرار گرفته است، از جمله نقاط قوت می‌توان به تجارب ارزشمندی اشاره کرد که در حوزههای ساخت و تعمیر شناورها، سکوها و سازه‌های فراساحل- به‌خصوص بعد از انقلاب اسلامی- به‌وجود آمده است، بنابراین ضروري و اقتصادي است در صنایع دریایی سرمایه‌گذاری مناسبی انجام شود.
باید تأکید کنم که تجربه کافی در حوزه طراحی و ساخت شناورهای متوسط و همچنین توانمندی بالقوه‌ای كه در ساخت تجهیزات مورد نیاز صنایع دریایی در کشور وجود دارد و مخصوصاً ظرفیت مناسب آموزشی که در حوزههای فنی هست و فارغ التحصیلان با سطح تحصيلات بالايي که در سال‌های اخیر وارد صنعت دريايي شده‌اند، از جمله دیگر نقاط قوت صنایع دریایی کشور محسوب میشوند.
نقاط ضعف:
از جمله نقاط ضعف این صنایع را می‌توان به عدم ایجاد ساختار و ساماندهی مناسب در سال‌های گذشته، به خصوص در بخش سرمایه گذاری بزرگ در صنایع بخش خصوصی، اشاره کرد. همچنین موارد دیگری را به عنوان نقطه ضعف می‌توان برشمرد، مانند: صنایع بزرگ دریایی معمولاً بلاتکلیف بوده‌اند، سرمایه‌گذاری در طراحی، مهندسی و تحقیق برای توسعه صنایع دریایی حداقل بوده و تامین مالی مناسبی در صنایع دریایی انجام نشده است.، پیمان‌کارانی که مورد تأیید شرکتهای نفتی و شرکتهای کشتی‌سازی یا کشتیرانی مي‌باشند هنوز به عنوان یک لیست کامل نشده است، شرکتهای تدارکاتی که در تامین کالا به صورت فعال کار بکنند وجود ندارد یا هنوز حمایت نشده‌اند، دانش فنی و تجربه کافی در طراحی شناورهای بزرگ وجود ندارد، مطالعه و شناسایی بازار حوزههای جذاب توجه نمی‌شود و با آژانس بازاریابی بین‌‌المللی جهت توسعه بازار تعاملی وجود ندارد.همچنین فرصت‌هاي متعددی برای صنايع دريايي مانند تقاضای قابل توجه بازار داخل برای تعمیر کشتی و امکان جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه شناورهای کوچک متوسط و اشتغالزایی بالای صنایع دریایی به خصوص در زنجیره تامین خدمات مرتبط اشاره کرد.
در ضمن، این صنایع با تهدیدهایی هم‌چون وجود محدودیت‌های گمرکی، حقوقی و مالی، فقدان توان کارشناسی مدیریتی نظام بانکی کشور، عدم شناخت کافی دستگاه‌‌های مرتبط مانند گمرک، بیمه با صنایع دریایی، عدم تناسب قوانین کار و عدم وجود شرایط مناسب برای جلب مشارکت شرکتهای خارجی مواجه است.
اقتصاد سرآمد: نگاه شما درباره انجمن مهندسی دریایی ایران و آينده آن چگونه است؟
محمد دقیق: این انجمن به همت فارغ التحصیلان دانشگاه شریف و صنعتی امیرکبیر از دانشگاههای تراز اول کشور راه‌اندازی شده است و از پشتوانه علمی و تجربی غنی برخوردار است که نگاهی به کارنامه انجمن و اقدامات انجام گرفته، خود گویایی این پتانسیل و ظرفیت می باشد.
در باره آينده انجمن باید بگویم به برنامه دولت براي تبديل نقاط ضعف به نقاط قوت و همچنين تبديل تهديد‌ها به فرصت‌ها بستگي دارد. اگر تعيين تكليف براي ساماندهي و سرمايه گذاري در صنايع دريايي، سرمايه‌گذاري در طراحي، مهندسي و تحقيق و تامين مالي شركت هاي كشتي‌سازي و كشتيراني، مطالعه بازار فروش نفت و گاز و LNG در دنياي امروز و شناسايي حوزه‌هاي جذاب در بازاريابي بين‌المللي وجود داشته باشد، آينده بسيار خوبي براي اين انجمن پيش بيني مي‌شود.
اقتصاد سرآمد: آيا در انتخابات 24 اسفند شركت مي‌كنيد؟
محمد دقیق: بله، حتماً شركت مي‌كنم.
اقتصاد سرآمد: به نظر شما راهی برای فعال و پوياتر شدن انجمن وجود دارد؟
محمد دقیق: توصيه اكيدي براي پوياتر شدن انجمن دارم بدين مضمون كه، غربال‌گري شركت‌ها و ارگان‌هاي دريايي جهت عضويت و فعاليت همه شركت ها اعم از دولتي و خصوصي در مركز توجه اهداف و اقدامات انجمن قرار بگيرد كه اين همان تبديل نقاط ضعف صنايع دريايي به نقاط قوت و همچنين تبديل تهديد ها به فرصت ها مي‌باشد. به نظرم از جمله اقدامات اولویتدار دیگر برای انجمن، فعالیت در زمينه هاي مختلف علمي با مشاركت اعضاء هيأت علمي، اعتبارسنجي از كليه شركت‌ها و همچنين ارگان‌هاي دريايي براي مشاركت در صنايع دريايي، باید در رأس برنامههای منتخبين جديد اعضا هيات مديره قرار بگيرد.
اقتصاد سرآمد: برآورد شما از وضعیت و جايگاه مهندسي دريايي در ايران چيست؟
محمد دقیق: اولین نکته، اهمیت و جایگاه صنایع دریایی در بحث‌‌های اقتصادی و سیاسی کشور می‌باشد و نقدهایی كه بر روی مسائل و مشکلاتی که توسط ارگان‌‌ها و سازمانهای دریایی در همایش‌های مختلف مطرح مي‌شده که ما با توجه به اینکه همایش‌های صنایع دریایی، حمایت همه ارگان‌‌ها و سازمانهای دریایی اعم از نظامی و غیرنظامی را به دنبال داشته، این نقدها را هم‌چنان پی‌گیری می‌کنیم و برای رفع آن از تمام کارشناسان دریایی و صاحب‌نظران و ظرفیت‌ها و توانهای داخلی استفاده ميکنیم.
به طور خلاصه توسعه صنایع دریایی در ایران از پنج بخش اصلی تشکیل میشود:
یکی توسعه سواحل و سیاست های جمعیتی،
دوم توسعه حمل و نقل و ترانزیت مسافر ،
سوم امنیت دریایی و حضور در آب های آزاد،
چهارم توسعه و بهره برداری از منابع ویژه دریایی، و پنجم توسعه فعالیت‌های صیادی و شیلاتی است.
نقاط قوت:
در مطالعه‌‌ای که قبلاً انجام شده نقاط ضعف و قوت و همین‌طور تهدیدها و فرصت‌هایی که در صنایع دریایی وجود دارد مورد بررسی قرار گرفته است، از جمله نقاط قوت می‌توان به تجارب ارزشمندی اشاره کرد که در حوزههای ساخت و تعمیر شناورها، سکوها و سازه‌های فراساحل- به‌خصوص بعد از انقلاب اسلامی- به‌وجود آمده است، بنابراین ضروري و اقتصادي است در صنایع دریایی سرمایه‌گذاری مناسبی انجام شود.
باید تأکید کنم که تجربه کافی در حوزه طراحی و ساخت شناورهای متوسط و همچنین توانمندی بالقوه‌ای كه در ساخت تجهیزات مورد نیاز صنایع دریایی در کشور وجود دارد و مخصوصاً ظرفیت مناسب آموزشی که در حوزههای فنی هست و فارغ التحصیلان با سطح تحصيلات بالايي که در سال‌های اخیر وارد صنعت دريايي شده‌اند، از جمله دیگر نقاط قوت صنایع دریایی کشور محسوب میشوند.
نقاط ضعف:
از جمله نقاط ضعف این صنایع را می‌توان به عدم ایجاد ساختار و ساماندهی مناسب در سال‌های گذشته، به خصوص در بخش سرمایه گذاری بزرگ در صنایع بخش خصوصی، اشاره کرد. همچنین موارد دیگری را به عنوان نقطه ضعف می‌توان برشمرد، مانند: صنایع بزرگ دریایی معمولاً بلاتکلیف بوده‌اند، سرمایه‌گذاری در طراحی، مهندسی و تحقیق برای توسعه صنایع دریایی حداقل بوده و تامین مالی مناسبی در صنایع دریایی انجام نشده است.، پیمان‌کارانی که مورد تأیید شرکتهای نفتی و شرکتهای کشتی‌سازی یا کشتیرانی مي‌باشند هنوز به عنوان یک لیست کامل نشده است، شرکتهای تدارکاتی که در تامین کالا به صورت فعال کار بکنند وجود ندارد یا هنوز حمایت نشده‌اند، دانش فنی و تجربه کافی در طراحی شناورهای بزرگ وجود ندارد، مطالعه و شناسایی بازار حوزههای جذاب توجه نمی‌شود و با آژانس بازاریابی بین‌‌المللی جهت توسعه بازار تعاملی وجود ندارد.همچنین فرصت‌هاي متعددی برای صنايع دريايي مانند تقاضای قابل توجه بازار داخل برای تعمیر کشتی و امکان جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه شناورهای کوچک متوسط و اشتغالزایی بالای صنایع دریایی به خصوص در زنجیره تامین خدمات مرتبط اشاره کرد.
در ضمن، این صنایع با تهدیدهایی هم‌چون وجود محدودیت‌های گمرکی، حقوقی و مالی، فقدان توان کارشناسی مدیریتی نظام بانکی کشور، عدم شناخت کافی دستگاه‌‌های مرتبط مانند گمرک، بیمه با صنایع دریایی، عدم تناسب قوانین کار و عدم وجود شرایط مناسب برای جلب مشارکت شرکتهای خارجی مواجه است.
اقتصاد سرآمد: نگاه شما درباره انجمن مهندسی دریایی ایران و آينده آن چگونه است؟
محمد دقیق: این انجمن به همت فارغ التحصیلان دانشگاه شریف و صنعتی امیرکبیر از دانشگاههای تراز اول کشور راه‌اندازی شده است و از پشتوانه علمی و تجربی غنی برخوردار است که نگاهی به کارنامه انجمن و اقدامات انجام گرفته، خود گویایی این پتانسیل و ظرفیت می باشد.
در باره آينده انجمن باید بگویم به برنامه دولت براي تبديل نقاط ضعف به نقاط قوت و همچنين تبديل تهديد‌ها به فرصت‌ها بستگي دارد. اگر تعيين تكليف براي ساماندهي و سرمايه گذاري در صنايع دريايي، سرمايه‌گذاري در طراحي، مهندسي و تحقيق و تامين مالي شركت هاي كشتي‌سازي و كشتيراني، مطالعه بازار فروش نفت و گاز و LNG در دنياي امروز و شناسايي حوزه‌هاي جذاب در بازاريابي بين‌المللي وجود داشته باشد، آينده بسيار خوبي براي اين انجمن پيش بيني مي‌شود.
اقتصاد سرآمد: آيا در انتخابات 24 اسفند شركت مي‌كنيد؟
محمد دقیق: بله، حتماً شركت مي‌كنم.
اقتصاد سرآمد: به نظر شما راهی برای فعال و پوياتر شدن انجمن وجود دارد؟
محمد دقیق: توصيه اكيدي براي پوياتر شدن انجمن دارم بدين مضمون كه، غربال‌گري شركت‌ها و ارگان‌هاي دريايي جهت عضويت و فعاليت همه شركت ها اعم از دولتي و خصوصي در مركز توجه اهداف و اقدامات انجمن قرار بگيرد كه اين همان تبديل نقاط ضعف صنايع دريايي به نقاط قوت و همچنين تبديل تهديد ها به فرصت ها مي‌باشد. به نظرم از جمله اقدامات اولویتدار دیگر برای انجمن، فعالیت در زمينه هاي مختلف علمي با مشاركت اعضاء هيأت علمي، اعتبارسنجي از كليه شركت‌ها و همچنين ارگان‌هاي دريايي براي مشاركت در صنايع دريايي، باید در رأس برنامههای منتخبين جديد اعضا هيات مديره قرار بگيرد.