بررسي اقتصادسرآمد از آفت ماهي چيني در هفت سین ايرانی
جولان ماهي قرمز و خواب زمستانه سازمان محيط زيست
گروه شیلات -فیروزاسماعیلی‌نژاد- ماهي چيني كه آفت محيط زيست ايران است، هر ساله به تناژ بالا توليد و عرضه مي‌شود و هر ساله هم به محيط زيست ما بسيار آسيب مي‌زند. گذشته از آن چه كه مي‌توان با حبس در تنگ‌هاي كوچك و مرگ ومير هزاران قطعه از ماهي‌هاي قرمز، «حيوان آزاري» خواند كه خود جاي تأمل دارد، ورود اين ماهي‌ها كه با بافت طبيعي ما هم‌خواني ندارد باعث شده كه هر ساله خسارات زيادي به محيط زيست آبي ما وارد شود.
از دولت سيزدهم بر مي‌آيد و از قاطعيت و موضع‌گيري رئيس جمهور بر مي‌آيد كه اين موضوع را يك بار و براي هميشه حل و فصل كند؛ كافي است سازمان شيلات طي يك نامه رسمي موضوع را با رئيس جمهور در ميان بگذارد. از رويه‌اي كه از رئيس دولت سيزدهم سراغ داريم، حتما دستور قاطعي خواهند داد و با شهامت پاي دستور خود نيز خواهند ايستاد. اين انتظار از رئيس دولت سيزدهم به راحتي مي‌رود كه اين معضل را حل كند.
پرورش و فروش ماهي قرمز كه نوعي ماهي غير بومي است و از چين وارد شده، ممنوع شود و پرورش‌دهندگان به سمت پرورش ماهي‌هاي تزييني بومي و يا پرورش ساير آبزيان بروند و صدا و سيما و ديگر رسانه‌ها بنا به حكم قانون و البته رسالت رسانه‌اي خودشان به آگاهي بخشي گسترده و موثري روي آورند و واقعيت ماهي چيني را به مردم بگويند.
بگويند كه «ماهي قرمز سين ندارد كه سر سفره هفت سين ايراني بنشيند.» و بگويند كه اين چه آفتي است و از كجا آمده و چرا دامن‌گير محيط زيست ما شده و چه مضراتي براي آب و آبزيان ما دارد.
عده اي از مردم، ماهي قرمز نمي‌خرند. برخي از آن‌ها، اطلاعات زيست‌محيطي دارند و مي‌دانند كه ماهي قرمز، برعكس ظاهر زيبايش، براي محيط زيست ايران بسيار خطرناك است و براي دفاع و مواظبت از محيط زيست، ماهي قرمز نمي‌خرند و به ديگران هم توصيه مي‌كنند كه ماهي قرمز نخرند.
عده‌اي هم آگاهي دارند كه ماهي قرمز جزو هفت‌سين با حكمت ايراني نيست و هيچ ربطي به سنت‌هاي كهن ايرانيان ندارد. ايرانيان قديم با حكمت و دانايي هفت سين مي‌چيدند و هر سين، نشان‌دهنده بخشي از هستي است و نماد يك معرفت است. اما ماهي قرمز جزو هفت سين نبوده و نيست.
عده‌اي خريد ماهي قرمز و زنداني كردن آن را دوست ندارند و نمي‌خرند؛ اما هستند كساني كه خيال مي‌كنند ماهي قرمز جزو هفت‌سين است و بايد پاي سفره باشد! حتا سيماي جمهموري اسلامي هم مرتكب اين اشتباه مي‌شود و پاي سفره‌هايي كه مي چيند ماهي قرمز هست و طرفه اين كه با نماهاي مختلف آن را نشان مي‌دهد و تبليغ مي‌كند. كما اين كه صدا و سيما بايد به نفع محيط زيست و به نفع سفره سنتي هفت سين ايرانيان به ميدان بيايد و به مردم بياموزد كه اين ماهي، آفت محيط زيست است و از خريد آن خودداري كنيد.
سازمان شيلات ايران هم به نظر مي‌رسد كه بايد پا به ميدان بگذارد و از محيط زيست دفاع كند. اين سازمان بر اساس اطلاعات تخصصي كه دارد، مي تواند راهنماي ديگر عوامل – به خصوص رسانه‌ها- باشد تا با كار جمعي، فرهنگ غلط ماهي چيني را از محيط زيست ايران بزداييم؛ نه اين كه آن را سر سفره سنتي هفت‌سين بگذاريم.اگر مدیر محترم سازمان شيلات ایران این كارمهم با به سرانجام برساند و مردم هم همكاري خواهند كرد تا ماهي قرمز جايش را به ماهي‌هاي ديگر بدهد. براي مثال، ماهي قزل‌آلا بخرند، چند روزي نگه‌داري كنند و در شب عيد ميل كنند؛ يك تير و دو نشان است كه هم ماهي آفت چيني از بين مي‌رود و هم ماهي شب عيد فراهم مي‌شود.همان‌گونه كه رئيس سازمان شيلات در برنامه صف اول سيما اشاره كرد؛ ابتكار بسيار خوبي است كه ساخت حوض‌هاي خانگي در حياط يا پشت‌بام‌ها باب شود و مردم ماهي‌هاي تزييني بومي يا ماهي‌هايي مانند قزل‌آلا هم پرورش دهند و هم در مناسبت‌هايي مانند شب عيد استفاده كنند. اين به راحتي مي‌تواند از يك ايده به يك فرهنگ عملي تبديل شود. كافي است جلسه‌اي مشترك بين سازمان شيلات و سيماي جمهوري اسلامي برگزار شود و مسئولان به توافق برسند. اول بدانند كه حذف ماهي قرمز به نفع فرهنگ و محيط زيست ماست وسپس اين فهم را به مردم منتقل كنند.
در كنار اين فرهنگ سازي، ممنوع كردن كاشت و پرورش ماهي قرمز و فروش آن به راحتي و به سرعت مي‌تواند اين آفت را حذف كند و جاي براي پرورش ديگر آبزيان مفيد باز كند.
اگر اقدامات فرهنگ‌سازي و قوانين ممنوع‌سازي براي ماهي چيني از دو جهت با برنامه حركت كنند، به راحتي مي‌توانيم سال 1403 را با ماهي شب عيد ايراني جشن بگيريم، نه ماهي قرمز چيني.
نكته جالب اينجاست كه اگر قرار است ماهي در سفره هفت‌سين باشد، بسيارند ماهي‌هاي تزييني بومي كه محيط زيست ايران را آباد مي‌كنند نه نابود. مي‌توان پرورش دهندگان را به سمت پرورش آن‌ماهي‌ها هدايت و پرورش ماهي چيني را قطع كرد؛ همين اقدام مي‌تواند ماهي تزييني را جايگزين ماهي قرمز كند و محيط زيست از لطمه و خسارت ماهي چيني در امان بماند.
سازمان محيط زيست
اصل مطلب به سازمان محيط زيست برمي‌گردد؛ اما ما به آن در ابتدا تاكيد و اشاره نكرديم؛ زيرا كه سازمان محيط زيست چنان در خواب غفلت است كه در روياي عميق خود خواب ماهي قرمز مي‌بيند و از آن لذت مي‌برد! اگر چنين نيست؛ پس چگونه ممكن است از خسارت شديدي كه ماهي قرمز به محيط زيست ما وارد و سرمايه‌هاي طبيعي ما را نابود مي‌كند، بي‌خبر باشد و اگر خبر دارد، چگونه ممكن است هيچ اقدام مفيدي انجام ندهد؟ فقط يك پاسخ درخور وجود دارد و آن اين است: سازمان محيط زيست در خواب غفلت عميقي است و گويا قرار نيست بيدار شود. آيا ما بايد محيط زيست را بيدار كنيم تا مانع آفت ماهي چيني شود يا محيط زيست بايد از ما بخواهد كه بيدار شويم و ازمحيط زيست ايران دفاع كنيم؟
از دولت سيزدهم بر مي‌آيد و از قاطعيت و موضع‌گيري رئيس جمهور بر مي‌آيد كه اين موضوع را يك بار و براي هميشه حل و فصل كند؛ كافي است سازمان شيلات طي يك نامه رسمي موضوع را با رئيس جمهور در ميان بگذارد. از رويه‌اي كه از رئيس دولت سيزدهم سراغ داريم، حتما دستور قاطعي خواهند داد و با شهامت پاي دستور خود نيز خواهند ايستاد. اين انتظار از رئيس دولت سيزدهم به راحتي مي‌رود كه اين معضل را حل كند.
پرورش و فروش ماهي قرمز كه نوعي ماهي غير بومي است و از چين وارد شده، ممنوع شود و پرورش‌دهندگان به سمت پرورش ماهي‌هاي تزييني بومي و يا پرورش ساير آبزيان بروند و صدا و سيما و ديگر رسانه‌ها بنا به حكم قانون و البته رسالت رسانه‌اي خودشان به آگاهي بخشي گسترده و موثري روي آورند و واقعيت ماهي چيني را به مردم بگويند.
بگويند كه «ماهي قرمز سين ندارد كه سر سفره هفت سين ايراني بنشيند.» و بگويند كه اين چه آفتي است و از كجا آمده و چرا دامن‌گير محيط زيست ما شده و چه مضراتي براي آب و آبزيان ما دارد.
عده اي از مردم، ماهي قرمز نمي‌خرند. برخي از آن‌ها، اطلاعات زيست‌محيطي دارند و مي‌دانند كه ماهي قرمز، برعكس ظاهر زيبايش، براي محيط زيست ايران بسيار خطرناك است و براي دفاع و مواظبت از محيط زيست، ماهي قرمز نمي‌خرند و به ديگران هم توصيه مي‌كنند كه ماهي قرمز نخرند.
عده‌اي هم آگاهي دارند كه ماهي قرمز جزو هفت‌سين با حكمت ايراني نيست و هيچ ربطي به سنت‌هاي كهن ايرانيان ندارد. ايرانيان قديم با حكمت و دانايي هفت سين مي‌چيدند و هر سين، نشان‌دهنده بخشي از هستي است و نماد يك معرفت است. اما ماهي قرمز جزو هفت سين نبوده و نيست.
عده‌اي خريد ماهي قرمز و زنداني كردن آن را دوست ندارند و نمي‌خرند؛ اما هستند كساني كه خيال مي‌كنند ماهي قرمز جزو هفت‌سين است و بايد پاي سفره باشد! حتا سيماي جمهموري اسلامي هم مرتكب اين اشتباه مي‌شود و پاي سفره‌هايي كه مي چيند ماهي قرمز هست و طرفه اين كه با نماهاي مختلف آن را نشان مي‌دهد و تبليغ مي‌كند. كما اين كه صدا و سيما بايد به نفع محيط زيست و به نفع سفره سنتي هفت سين ايرانيان به ميدان بيايد و به مردم بياموزد كه اين ماهي، آفت محيط زيست است و از خريد آن خودداري كنيد.
سازمان شيلات ايران هم به نظر مي‌رسد كه بايد پا به ميدان بگذارد و از محيط زيست دفاع كند. اين سازمان بر اساس اطلاعات تخصصي كه دارد، مي تواند راهنماي ديگر عوامل – به خصوص رسانه‌ها- باشد تا با كار جمعي، فرهنگ غلط ماهي چيني را از محيط زيست ايران بزداييم؛ نه اين كه آن را سر سفره سنتي هفت‌سين بگذاريم.اگر مدیر محترم سازمان شيلات ایران این كارمهم با به سرانجام برساند و مردم هم همكاري خواهند كرد تا ماهي قرمز جايش را به ماهي‌هاي ديگر بدهد. براي مثال، ماهي قزل‌آلا بخرند، چند روزي نگه‌داري كنند و در شب عيد ميل كنند؛ يك تير و دو نشان است كه هم ماهي آفت چيني از بين مي‌رود و هم ماهي شب عيد فراهم مي‌شود.همان‌گونه كه رئيس سازمان شيلات در برنامه صف اول سيما اشاره كرد؛ ابتكار بسيار خوبي است كه ساخت حوض‌هاي خانگي در حياط يا پشت‌بام‌ها باب شود و مردم ماهي‌هاي تزييني بومي يا ماهي‌هايي مانند قزل‌آلا هم پرورش دهند و هم در مناسبت‌هايي مانند شب عيد استفاده كنند. اين به راحتي مي‌تواند از يك ايده به يك فرهنگ عملي تبديل شود. كافي است جلسه‌اي مشترك بين سازمان شيلات و سيماي جمهوري اسلامي برگزار شود و مسئولان به توافق برسند. اول بدانند كه حذف ماهي قرمز به نفع فرهنگ و محيط زيست ماست وسپس اين فهم را به مردم منتقل كنند.
در كنار اين فرهنگ سازي، ممنوع كردن كاشت و پرورش ماهي قرمز و فروش آن به راحتي و به سرعت مي‌تواند اين آفت را حذف كند و جاي براي پرورش ديگر آبزيان مفيد باز كند.
اگر اقدامات فرهنگ‌سازي و قوانين ممنوع‌سازي براي ماهي چيني از دو جهت با برنامه حركت كنند، به راحتي مي‌توانيم سال 1403 را با ماهي شب عيد ايراني جشن بگيريم، نه ماهي قرمز چيني.
نكته جالب اينجاست كه اگر قرار است ماهي در سفره هفت‌سين باشد، بسيارند ماهي‌هاي تزييني بومي كه محيط زيست ايران را آباد مي‌كنند نه نابود. مي‌توان پرورش دهندگان را به سمت پرورش آن‌ماهي‌ها هدايت و پرورش ماهي چيني را قطع كرد؛ همين اقدام مي‌تواند ماهي تزييني را جايگزين ماهي قرمز كند و محيط زيست از لطمه و خسارت ماهي چيني در امان بماند.
سازمان محيط زيست
اصل مطلب به سازمان محيط زيست برمي‌گردد؛ اما ما به آن در ابتدا تاكيد و اشاره نكرديم؛ زيرا كه سازمان محيط زيست چنان در خواب غفلت است كه در روياي عميق خود خواب ماهي قرمز مي‌بيند و از آن لذت مي‌برد! اگر چنين نيست؛ پس چگونه ممكن است از خسارت شديدي كه ماهي قرمز به محيط زيست ما وارد و سرمايه‌هاي طبيعي ما را نابود مي‌كند، بي‌خبر باشد و اگر خبر دارد، چگونه ممكن است هيچ اقدام مفيدي انجام ندهد؟ فقط يك پاسخ درخور وجود دارد و آن اين است: سازمان محيط زيست در خواب غفلت عميقي است و گويا قرار نيست بيدار شود. آيا ما بايد محيط زيست را بيدار كنيم تا مانع آفت ماهي چيني شود يا محيط زيست بايد از ما بخواهد كه بيدار شويم و ازمحيط زيست ايران دفاع كنيم؟