مشکل صنعت فولاد، نبود مناسبات اقتصادی با دنیاست؟
فیروز اسماعیلی نژاد- صنعت فولاد به دلیل گستردگی زنجیره تولید آن از سنگ تا رنگ، نیاز مبرم به زیر ساخت‌های تضمین کننده این زنجیره دارد که متاسفانه به دلیل عدم جامع‌نگری در خصوص پروژه‌های توسعه از معدن تا محصول نهایی با ارزش افزوده بالا منجر به ایجاد ضعف‌هایی در فرآیندهای صنعت فولاد شده است. به طوری که تامین مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تکمیلی فولادسازی از جمله واحدهای نورد سرد و خطوط پوشش‌دار در اکثر مواقع با مشکل مواجه است.
علاوه بر این و مهم تر از این مورد، بحث تامین مواد اصلی و مورد نیاز فولادسازان، از جمله سنگ آهن، یکی از چالش‌های پیش روی این صنعت است و معادن موجود به دلیل انجام توسعه‌های کنار معدن از جمله گندله سازی و احیا و نیز فولادسازی موجب ایجاد کمبودهایی در تامین مواد اولیه اصلی برای فولاد سازان بزرگ کشور از جمله شرکت فولاد مبارکه، ذوب آهن و... شده است.علاوه بر چالش‌های ذکر شده در صنعت فولاد، مشکلاتی نیز وجود دارد که که بازیگران غیر اصلی فولاد در بازار ایجاد کرده اند و باعث ایجاد اختلال در تامین نیاز تولیدکنندگان پایین دستی و نیز صادرات محصولات فولادی شده است و این مشکل روز به روز شدیدتر می‌شود.
علاوه بر بازیگران غیر اصلی فولاد در بازار، خود دولت نیز بر این چالش‌ها می‌افزاید و به جای روان سازی فرآیند کلان تولید در صنعت فولاد، خود باعث ایجاد ترمزی در امر صادرات محصولات فولادی می‌گردد. انتظار است در شرایط تحریم فعلی، سیاست‌هایی پیاده شود که مشوق برای امر تولید و صادرات محصولات فولادی با ارزش افزوده بالاتر باشد که این نوع صادرات در صورت تامین نیاز واقعی داخل کشور مد نظر می‌باشد.
نداشتن مناسبات با دنیا، به نتیجه نرسیدن طرح جامع فولاد، تامین سنگ آهن، حمایت کم، تصمیمات غیرکارشناسی و نداشتن افق روشن را از جمله مشکلات فراروی صنعت فولاد کشور برشمردند.بورس کالا مزیت‌ها و اشکالات خودش را دارد شفافیت میزان عرضه و تقاضا و قیمت خرید و فروش؛ یکی از مزیت‌های اصلی بورس کالا است.
طی چند سال اخیر به‌طور مثال همواره میزان تقاضا برای ورق‌های گرم بیش از عرضه توسط تولید کننده اصلی این کالا در بورس کالا بوده است هر چند برخی تقاضاها نیز از فعالیت دلالان نشات گرفته است اما میزان تقاضای مد نظر مصرف‌کنندگان واقعی ورق گرم همواره بیش از عرضه و در سطح بالایی بوده است تا بتوانند بخشی از ظرفیت تولید خود را پوشش دهند در حالیکه هر سال شاهد رشد تولید در بخش فولاد در جهت رسیدن به سطح ۵۵ میلیون تن در افق ۱۴۰۴ می‌باشیم و کمبود فولاد نداریم، اما ورق فولادی همچنان کم‌یاب و‌گران است.
بورس کالا میزان تقاضا را نشان می‌دهد پس صادرات فولاد باید پس از تأمین نیاز داخل انجام شود که تا حدودی این موضوع در بخش ورق گرم طی یکسال اخیر رعایت شده است اما با این حال همه تولید کننده‌های ورق، محصولات خود را به‌طور کامل در بازار عرضه نمی‌کنند و هرگاه قیمت ارز بالا می رود تمایل به صادرات ورق گرم شیب صعودی می‌گیرد. این در حالی است که می‌بایست در ابتدا تأمین نیاز داخل در دستور کار باشد تا هزاران میلیارد تومان سرمایه گذاری انجام شده در حوزه تولیدکنندگان لوله و پروفیل، به‌طور کامل فعال شده و با تولید محصول نهایی و صادرات مرتبط، ارزش افزوده بالایی را ایجاد کنند در حالیکه تولیدکنندگان این بخش همچنان به‌طور میانگین با ۲۰ درصد ظرفیت، به‌دلیل عدم دسترسی به مواد اولیه با قیمت مناسب؛ مشغول فعالیت هستند و مشکلات تأمین مواد اولیه کماکان طی سال‌های اخیر پابرجا بوده و همچنان شاهد افزایش قیمت کالاها و محصولات از سوی این شرکت‌ها با افزایش قیمت‌های جهانی و رشد نرخ دلار هستیم؛ در حالی که با کاهش آن ها، قیمت‌ها را کاهش نمی‌دهند.به‌طور مشخص، مصوبات متعدد در سیستم نظام قیمت گذاری عادلانه و نیز توزیع نامناسب مواد اولیه صنایع تکمیلی و نقش واسطه گران و رشد نامتوازن در بالا دست و پایین دست، مهم‌ترین دلایل التهاب‌های بازار فولاد است به‌طور مثال در حوزه ورق‌های گرم بازار هم چنان کمبود داریم در این میان صدور ابلاغیه‌ها و مصوبات مختلف از سوی متولیان عرضه کالا در خصوص محدود کردن و کاهش حجم خرید کدهای خریداران مواد اولیه و نیز تغییرات مرتبط با میزان پیش دریافت خرید، از جمله مصوبات غیرکارشناسی در این بخش است.در واقع شناسایی نظام‌مند تولیدکننده واقعی و دست‌یابی به میزان تقاضای حقیقی ماده اولیه مورد نیاز از طریق سیستم اصلاح‌شده بهین‌یاب و ظرفیت سنجی تشکلی و تسهیل در شرایط پرداخت‌ها به شکل اعتباری در راستای کمک به ساختار مالی تولیدکننده پایین‌دست، رهگیری واردات انجا‌م‌شده از حوزه مبدأ به مقصد و نظارت بر قیمت‌های عرضه تمام زنجیره فولاد لازم است. متاسفانه، فروش مواد اولیه به‌صورت نقدی سبب کاهش سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی کوچک‌شده و از سوی دیگر با نقدی کردن بخشی و یا تمامی از خرید، شاهد حضور دلالان و واسطه گران در فرآیندهای معاملاتی و در نهایت رشد قیمت خواهیم بود.
علاوه بر این و مهم تر از این مورد، بحث تامین مواد اصلی و مورد نیاز فولادسازان، از جمله سنگ آهن، یکی از چالش‌های پیش روی این صنعت است و معادن موجود به دلیل انجام توسعه‌های کنار معدن از جمله گندله سازی و احیا و نیز فولادسازی موجب ایجاد کمبودهایی در تامین مواد اولیه اصلی برای فولاد سازان بزرگ کشور از جمله شرکت فولاد مبارکه، ذوب آهن و... شده است.علاوه بر چالش‌های ذکر شده در صنعت فولاد، مشکلاتی نیز وجود دارد که که بازیگران غیر اصلی فولاد در بازار ایجاد کرده اند و باعث ایجاد اختلال در تامین نیاز تولیدکنندگان پایین دستی و نیز صادرات محصولات فولادی شده است و این مشکل روز به روز شدیدتر می‌شود.
علاوه بر بازیگران غیر اصلی فولاد در بازار، خود دولت نیز بر این چالش‌ها می‌افزاید و به جای روان سازی فرآیند کلان تولید در صنعت فولاد، خود باعث ایجاد ترمزی در امر صادرات محصولات فولادی می‌گردد. انتظار است در شرایط تحریم فعلی، سیاست‌هایی پیاده شود که مشوق برای امر تولید و صادرات محصولات فولادی با ارزش افزوده بالاتر باشد که این نوع صادرات در صورت تامین نیاز واقعی داخل کشور مد نظر می‌باشد.
نداشتن مناسبات با دنیا، به نتیجه نرسیدن طرح جامع فولاد، تامین سنگ آهن، حمایت کم، تصمیمات غیرکارشناسی و نداشتن افق روشن را از جمله مشکلات فراروی صنعت فولاد کشور برشمردند.بورس کالا مزیت‌ها و اشکالات خودش را دارد شفافیت میزان عرضه و تقاضا و قیمت خرید و فروش؛ یکی از مزیت‌های اصلی بورس کالا است.
طی چند سال اخیر به‌طور مثال همواره میزان تقاضا برای ورق‌های گرم بیش از عرضه توسط تولید کننده اصلی این کالا در بورس کالا بوده است هر چند برخی تقاضاها نیز از فعالیت دلالان نشات گرفته است اما میزان تقاضای مد نظر مصرف‌کنندگان واقعی ورق گرم همواره بیش از عرضه و در سطح بالایی بوده است تا بتوانند بخشی از ظرفیت تولید خود را پوشش دهند در حالیکه هر سال شاهد رشد تولید در بخش فولاد در جهت رسیدن به سطح ۵۵ میلیون تن در افق ۱۴۰۴ می‌باشیم و کمبود فولاد نداریم، اما ورق فولادی همچنان کم‌یاب و‌گران است.
بورس کالا میزان تقاضا را نشان می‌دهد پس صادرات فولاد باید پس از تأمین نیاز داخل انجام شود که تا حدودی این موضوع در بخش ورق گرم طی یکسال اخیر رعایت شده است اما با این حال همه تولید کننده‌های ورق، محصولات خود را به‌طور کامل در بازار عرضه نمی‌کنند و هرگاه قیمت ارز بالا می رود تمایل به صادرات ورق گرم شیب صعودی می‌گیرد. این در حالی است که می‌بایست در ابتدا تأمین نیاز داخل در دستور کار باشد تا هزاران میلیارد تومان سرمایه گذاری انجام شده در حوزه تولیدکنندگان لوله و پروفیل، به‌طور کامل فعال شده و با تولید محصول نهایی و صادرات مرتبط، ارزش افزوده بالایی را ایجاد کنند در حالیکه تولیدکنندگان این بخش همچنان به‌طور میانگین با ۲۰ درصد ظرفیت، به‌دلیل عدم دسترسی به مواد اولیه با قیمت مناسب؛ مشغول فعالیت هستند و مشکلات تأمین مواد اولیه کماکان طی سال‌های اخیر پابرجا بوده و همچنان شاهد افزایش قیمت کالاها و محصولات از سوی این شرکت‌ها با افزایش قیمت‌های جهانی و رشد نرخ دلار هستیم؛ در حالی که با کاهش آن ها، قیمت‌ها را کاهش نمی‌دهند.به‌طور مشخص، مصوبات متعدد در سیستم نظام قیمت گذاری عادلانه و نیز توزیع نامناسب مواد اولیه صنایع تکمیلی و نقش واسطه گران و رشد نامتوازن در بالا دست و پایین دست، مهم‌ترین دلایل التهاب‌های بازار فولاد است به‌طور مثال در حوزه ورق‌های گرم بازار هم چنان کمبود داریم در این میان صدور ابلاغیه‌ها و مصوبات مختلف از سوی متولیان عرضه کالا در خصوص محدود کردن و کاهش حجم خرید کدهای خریداران مواد اولیه و نیز تغییرات مرتبط با میزان پیش دریافت خرید، از جمله مصوبات غیرکارشناسی در این بخش است.در واقع شناسایی نظام‌مند تولیدکننده واقعی و دست‌یابی به میزان تقاضای حقیقی ماده اولیه مورد نیاز از طریق سیستم اصلاح‌شده بهین‌یاب و ظرفیت سنجی تشکلی و تسهیل در شرایط پرداخت‌ها به شکل اعتباری در راستای کمک به ساختار مالی تولیدکننده پایین‌دست، رهگیری واردات انجا‌م‌شده از حوزه مبدأ به مقصد و نظارت بر قیمت‌های عرضه تمام زنجیره فولاد لازم است. متاسفانه، فروش مواد اولیه به‌صورت نقدی سبب کاهش سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی کوچک‌شده و از سوی دیگر با نقدی کردن بخشی و یا تمامی از خرید، شاهد حضور دلالان و واسطه گران در فرآیندهای معاملاتی و در نهایت رشد قیمت خواهیم بود.