اقتصاد سرآمد دعوت به گفت و گو ميكند؛
ضرورت توسعه نقد و نظر در حوزه دريا
گروه اقتصاددریا – امید متین- يك تحليل يا غلط است، يا درست و يا خنثي. در مورد دوم و سوم كه هيچ، اما در مورد اول اگر تحليلي اشتباه است يا اشتباهاتي دارد، قاعده و قواره رسانهاي مشخص است و تعيين كرده كه چگونه ميتوان به يك تحليل اشتباه پاسخ داد. با پيغام و پس پيغام و اين كه به فلاني بگوييد و گله كنيد، نميشود به يك تحليل جوابيه داد.
جوابيه رسمي ارگان های دریایی
اگر هدف يك تحليل يك شخصيت حقوقي است، ميتواند از طريق روابط عمومي يك جوابيه رسمي صادر كند و از رسانه- هر رسانهاي كه باشد- بخواهد كه جوابيه را طبق قواعد رسمي منتشر كند. و رسانه موظف است كه آن جوابيه را عينا و بدون هيچ دخل و تصرفي متنشر كند.
رسانه در اين باره حق هيچ دخل و تصرف- كم يا زياد كردن متن جوابيه- را ندارد؛ اما ممكن است قبل يا بعد يا در فضاي مستقلي به جوابيه جواب بدهد و ممكن است متن جوابيه را به متن اصلي تحليلي كه مورد نقد است ارجاع دهد و قضاوت را به مخاطب واگذارد.
جوابيه تحليلي ارکان دریا
تحليل در برابر تحليل. اين منطق روشني است كه پيش روي هر مخاطب رسانه قرار دارد. رسانه يعني همين، يعني تضارب آراء و انديشهها. اين است كه هر دو طرف اين حق را دارند كه ديدگاههاي خود را مطرح كنند. نه محدوديتي براي رسانه هست و نه براي مخاطبش.
پس به راحتي هر كسي ميتواند قلم بردارد- يا دست به كيبورد شود- و همان گونه كه هر تحليلگري، تحليل خودش را بر اساس منطق و مستندات خودش مينويسد و به مخاطب ارسال ميكند، مخاطب هم حق دارد كه چنين رويهاي اتخاذ نمايد.
خودسانسوري ارگان های دریایی
اگر رسانهاي به دلايلي تلاش كند كه هيچ تحليلي از وقايع نداشته باشد، رسانه خنثي و بيتفاوتي است و هيچ اثربخشي ندارد. اين نوع رسانهگري، فقط كاغذسياه كردن است و فقط به تكرار خبرهاي تكراري بسنده ميكند.اما رسانه فعال، يك رسانه تحليلگر است؛ زيرا فقط در تحليل است كه انديشه نو توليد ميشود و نگاه تازه به وقايع رخ ميدهد. به هر روي، تلاش براي خودسانسوري از يك رسانه، يك موجود بيخاصيت ميسازد و اين چيزي نيست كه اهالي رسانه و حتا مخاطب بپسندد.
اشتباه در تحليل
اشتباه در تحليلها همواره براي هر كسي و هر رسانه اي وجود دارد. اما اين اشتباه دو نوع مرسوم و مزموم دارد. اشتباهي كه از روي تعمد و براي تخريب كسي يا چيزي باشد، مزموم و از فرهنگ و اخلاق رسانه به دور است. اگر كسي به طور عمدي و از روي غرض و مرض، آمار و اطلاعات اوليه و پايه را تغيير دهد و از روي عمد به نتايج دلخواه خودش برسد، كاري غيرحرفهاي و غيررسانهاي است و با اخلاق رسانه همخواني ندارد.
اما ممكن است كسي سهوي به استناد اخبار، آمار يا اطلاعات اشتباه به تحليل اشتباهي وارد شود؛ كه در اين صورت رسم بر عذرخواهي و جبران است و بايد با تحليل ديگري، به تصحيح اشتباه خود بپردازد.
اشتباه كجاست؟
نكته ديگر اين است كه تحليلگري كه مورد نقد قرار ميگيرد، حق دارد بداند كه اشتباهش كجا بوده و در تحليل خود در كدام نكته مرتكب خطاي مفهومي يا آماري شده است. بنابراين به راحتي و به سادگي بايد به او گفت كه در فلان نكته يا فلان خط يا مفهوم يا آمار، قلمش دچار سكته خفيف يا شديد شده و يا مفهوم را نرسانده و يا به طور كلي اشتباه بيان كرده است. اين كه با پيغام و پسغام يا پيامك و «كامنت!» بگويد كه ناقص است، منصفانه نيست، تحليل درست نيست، و يا بنويسد «شمشير براي فلاني از رو بستهايد» و... اينها شاذ و گنگ و بيفايده است. بهتر است همان طور كه تحليل گر، به روشني مسائل را تحليل و بيان ميكند، منتقد هم به روشني و به درستي روي نكات انگشت بگذارد و بگويد اين نكته به اين دليل غلط يا اشتباه است. و بخواهد كه تحليلگر در نوشتار خود بازنگري كند و نكته را به آزمون بگذارد. اگر نكته منتقد درست بود، تحليلگر طي نوشتاري نكته درست او را تاييد ميكند و گرنه طي نوشتار ديگري آن نكته را نقد و رد خواهد كرد. مصداق عيني و روشن از تضارب انديشهها.
انديشه بدون تعاطي افكار، اصولا انديشه نيست
آن چه رهبر فرزانه انقلاب اسلامي تحت عنوان «كرسي آزادانديشي» معرفي كردند، براي يك دوره يا سال خاص نيست. براي هميشه است؛ زيرا انديشه هميشگي است و تعطيلبردار نيست. تضارب انديشه كه مقام علمي دارد و مباحثي مانند «دانش و مديريت دانش» به آن ميپردازند، قدمت طولاني دارد. گروههاي انديشه(THINK TANK) در طول تاريخ بشري وجود داشته و در قرون اخير بيشتر مورد توجه قرار گرفته است. اصولا زايش انديشه- كه مقامي بالاتر از علم دارد- زماني رخ ميدهد كه با انديشه ديگر برخورد داشته باشد و به تبادل، تعامل، تهاتر و حتا تهاجم بپردازد. در اين صورت انديشه ورز ميخورد و صيقل مييابد. انديشه بدون تضارب و تعاطي افكار، اصولا انديشه نيست و اگر هم انديشه باشد، به سرعت از بين ميرود. با تضارب انديشه يك انديشه ورز ميخورد، تكميل ميشود و طرفداران خودش را پيدا ميكند و در بستر جامعه فكري بشر جريان پيدا ميكند. از زماني كه پروتاگوراس، سقراط، افلاطون، ارسطو، سيسيرون، ست آگوستين و.... تا امروز كه امثال هاوكينگ، هارينتن، تافلر، راسل و... ظهور كردهاند، انديشه آنها كه از بيانات و تحليلهايشان به جاي مانده همچنان زنده است. انديشه نميميرد زيرا خود را در معرض نقد و جدل قرارميدهد. به قول مولانا: اي برادرتو همه انديشهاي...
موضع روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد
اقتصاد سرآمد، روزنامه اي دریایی با نگاه مثبت و تقويتي كه «تقويت اقتصاد دريامحور» هدف اصلي خود ميداند. هدفي جز تقويت موقعيت اقتصاددريامحور كه اجزاء متعددي دارد- از جمله كشتي سازی، ساحل، بندر، شيلات و... - در برنامه خود ندارد. اما اين به معناي وجيزگويي اين و آن نيست. ما نكته مثبت ببينيم برجسته ميكنيم- مانند موفقيت اخير ايزايكو- نقطه منفي هم ببينيم برجسته ميكنيم- مانند وضعيت وخيم بيمه صيادان و ملوانان، يا وضعيت گراني ماهي و...- اين قاعده كار ما به عنوان يك رسانه دريايي است. با تمام اينها، دست تقاضا و مودت به سوي همه انديشه ها دراز ميكنيم و درنهايت خلوص و احترام ميخواهيم هم ما را به نقد بكشند و هم اشتباهات ما را گوشزد كنند تا ما نيز به عنوان ابزار انديشه زنده بمانيم، پويا باشيم و به هدف بزنيم.