اشتباهات راهبردی در نظام بانکی کشور در دهه های گذشته
زایش پدیده بانکداری مخرب در کشور
گروه بانک بیمه و بورس - اشتباهات راهبردی در نظام بانکی کشور طی دهه های پیش، پدیده بانکداری مخرب را به وجود آورده است. بانک های ناتراز نباید تسهیلات بانکی بدهند و فقط اجازه خرید اوراق داشته باشند. بانک های ناتراز مخرب اقتصاد هستند. عملکرد بانک های خصوصی در اقتصاد کشور نامطلوب بوده است و ناترازی بانک ها یک پدیده تاریخی است.
مرکز پژوهش های توسعه و آینده نگری در این گزارش آورده است: طولانی ترین دوره تورم تاریخ را تجربه کرده ایم و ماجرای بانکی که از آغازین روز فعالیتش ناتراز عمل کرده است.
باید بپذیریم که در بودجه و نظام بانکی با پدیده ناترازی مواجه هستیم
به گزارش اقتصادسرآمد، دکتر حمید پاداش؛ معاون هماهنگی و نظارت اقتصادی و زیربنایی معاون اول رئیس جمهور در نشست علمی-تخصصی با عنوان «ناترازی بانک ها؛ چالش ها و توصیه های سیاستی»
ضمن بیان اهمیت توجه به مباحث علمی در راستای تقویت حکمرانی مطلوب گفت: باید بپذیریم که در بودجه و نظام بانکی با پدیده ناترازی مواجه هستیم.
وی با اشاره به بحث اضافه برداشت بانک ها گفت: ناترازی بانکی صرفا به اضافه برداشت محدود نمی شود. عملکرد خود بانک ها و همچنین قوانین تحمیلی به شدت بر عملکرد بانک ها تاثیر گذار است.دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه تهران با اشاره به اهمیت یافتن راه حل قابل اجرا و پرهیز از نگاه آسیب شناسی صرف، ادامه داد: امید دارم بتوانیم در این نشست به راه کارهای عملی در راستای حل معضل ناترازی بانک ها دست پیدا کنیم.
وی همچنین با اشاره به اینکه ناترازی نتیجه یک روند تاریخی است، گفت: این دیدگاه درستی است که به منظور کنترل ناترازی موجود نظام بانکی، باید به توالی این اتفاق تاریخی توجه شود تا امکان کنترل آن محقق شود.
در ادامه این نشست دکترغلامحسین تقی نتّاج؛ دانشیار حسابداری دانشگاه و صاحب نظر حوزه پولی و بانکی به عنوان سخنران ابتدایی ضمن بیان اهمیت رونمایی از لایحه برنامه هفتم توسعه کشور گفت: اکنون فرصت مناسبی است که با توجه به وجود لایحه برنامه بتوانیم با ذره بین های مختلف کمک رسان اصلاح این برنامه پیشنهادی باشیم.
وی با اشاره به نامعادله تورم در ایران گفت: سه عامل عرضه، تقاضا و نقدینگی، از عوامل اصلی تاثیرگذار بر شکل گیری تورم است که در کشور ما عامل سوم بیشتر تاثیرگذار بوده است و متاسفانه پدیده «تورم رکودی» موجب گسترش فقر بیشتر در کشور شده است.
این محقق حوزه اقتصاد با اشاره به اشتباهات راهبردی در نظام بانکی کشور طی دهه های پیش خاطر نشان کرد: نادیده گرفتن وحدت نظارت بانک مرکزی در سال های پایانی دهه 1360 آغازگر این روند اشتباه بود که این روند خطا تا سال 1395 ادامه پیدا کرد. در سال 1395 این نظارت به شکل ظاهری نمایان شد، اما اشتباه بعدی ما خصوصی سازی بانکداری در شرایطی بود که زمینه های آن هنوز در کشور مهیا نبود. اشتباه دیگر، تحمیل هزینه های بخش دولتی به بانک های خصوصی بوده که هنوز هم ادامه دارد. اشتباه دیگر نگاه سنتی به پول به عنوان یک کالای خصوصی است.
وی با اشاره به حجم نقدینگی سال 1357 تا کنون افزود: حجم نقدینگی به صورت میانگین در هر دولتی 8 برابر افزایش پیدا کرده است.
دکتر تقی نتّاج با اشاره به مفهوم «زامبی بانک» در ادبیات جهانی اقتصادی، گفت: بانک ها زمانی مخرب عمل می کنند که دچار ناترازی شوند. «معادله نقدینگی»، «معادله دارایی»، تعهدات و «معادله سود و زیان» سه معادله اصلی بانکداری است که اگر بانک ها در این سه معادله به درستی عمل نکنند به بانک مخرب یا همان زامبی بانک تبدیل می شوند.وی با اشاره به اینکه این روند چندین سال قبل پدید آمده است و مدیران کنونی میراث دار تصمیمات گذشتگان هستند، افزود: آسیب های موجود در این حوزه به سه بخش تقسیم می شود که مهمترین بخش آن حوزه بالادستی و حکمرانی نظام بانکی است.
این محقق با اشاره به مبانی بانکداری بدون ربا گفت: بر اساس آموزه های شهید صدر و متفکرین اسلامی، این قانون از سال 1362 که به صورت آزمایشی تصویب شده است هنوز منتظر اصلاح است که اکنون باید بگوییم اگر همان قانون سال 1362 هم عمل شود بهتر از وضعیت کنونی است.
وی با اشاره به اینکه نرخ تمام شده پول، 25 درصد است، افزود: با این وجود با فرایندی دستوری، بانک را مجبور به پرداخت وام با نرخ 12 درصد می کنیم. این اقدام دستکاری در نظام بانکی است. استقراض دولت از بانک ها از دیگر مواردی است که بانک ها را دچار مشکل می کند.
دکتر نتاج با اشاره به معضل تعاونی های مالی منحل شده، این پدیده را مثل زیر فرش زدن نخاله ها دانست و ادامه داد: بانک ها در خلاء های ناشی از ضعف ارتباطی بین المللی و نظام بانکی همکار، با مشکلات متعددی مواجه هستند. وجود مطالبات غیرجاری نامتعارف از دیگر مشکلات بانکداری کشور است.
این مقام پیشین نظام بانکی در بخش بررسی مدل نظام بانکی کشور گفت: ما بانک هایی داریم که 20 سال است به صورت ناتراز عمل می کنند. اگر برای بانک های ناتراز تدبیر نشود وضعیت هر روز بدتر از قبل می شود. از سوی دیگر با حسابرسی های غیر تخصصی کسی متوجه انحرافات درون بانکی نمی شود، متاسفانه شاید ما در برخی از مواقع با حساب سازی بانک ها نیز مواجه باشیم.
وی با اشاره به اینکه مدیریت ریسک در بانک ها یک پدیده تزئینی است ادامه داد: در مجموع نظام بانکی در طی چهار دهه گذشته عملکرد مناسبی نداشته است. لذا باید یک بازنگری اساسی در خصوص بانک ها داشته باشیم و باید بدانیم استقلال بانک مرکزی به معنای تقابل با دولت نیست. ادامه فعالیت بانک های خصوصی زیانبار است و نتیجه آن تحمیل هزینه های زیاد بر پیکره اقتصاد کشور است. بنده بر این باورم که سپرده های شخصی کلان نیز باید حسابرسی شود و روشن شود که منشا این سپرده ها کجا بوده است.
وی با اشاره به اهمیت بررسی منشاء سپرده های کلان افزود: بعضا این ثروت ها بر اساس یک اشتباه راهبردی شکل گرفته است و قشر معدودی از این منابع استفاده می کنند لذا با حسابرسی دقیق می شود منشاء این ثروت های نامتعارف را کنترل کرد.
در ادامه این نشست، دکتر علی سعدوندی؛ مؤسس کلینیک اقتصاد و مدرس بانکداری و اقتصاد کلان، با اشاره به اینکه با خطر ابرتورم مواجه هستیم، گفت: باید بپرسیم چرا از علم و دانش بشری در عرصه اقتصاد فاصله می گیرم؟ در صورتی که ما اولین امپراتوری دنیا بوده ایم و دین ما همواره با عقلانیت موافق است، با این وجود چرا از عقلانیت در عرصه اقتصاد استفاده نمی کنیم.
مرکز پژوهش های توسعه و آینده نگری در این گزارش آورده است: طولانی ترین دوره تورم تاریخ را تجربه کرده ایم و ماجرای بانکی که از آغازین روز فعالیتش ناتراز عمل کرده است.
باید بپذیریم که در بودجه و نظام بانکی با پدیده ناترازی مواجه هستیم
به گزارش اقتصادسرآمد، دکتر حمید پاداش؛ معاون هماهنگی و نظارت اقتصادی و زیربنایی معاون اول رئیس جمهور در نشست علمی-تخصصی با عنوان «ناترازی بانک ها؛ چالش ها و توصیه های سیاستی»
ضمن بیان اهمیت توجه به مباحث علمی در راستای تقویت حکمرانی مطلوب گفت: باید بپذیریم که در بودجه و نظام بانکی با پدیده ناترازی مواجه هستیم.
وی با اشاره به بحث اضافه برداشت بانک ها گفت: ناترازی بانکی صرفا به اضافه برداشت محدود نمی شود. عملکرد خود بانک ها و همچنین قوانین تحمیلی به شدت بر عملکرد بانک ها تاثیر گذار است.دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه تهران با اشاره به اهمیت یافتن راه حل قابل اجرا و پرهیز از نگاه آسیب شناسی صرف، ادامه داد: امید دارم بتوانیم در این نشست به راه کارهای عملی در راستای حل معضل ناترازی بانک ها دست پیدا کنیم.
وی همچنین با اشاره به اینکه ناترازی نتیجه یک روند تاریخی است، گفت: این دیدگاه درستی است که به منظور کنترل ناترازی موجود نظام بانکی، باید به توالی این اتفاق تاریخی توجه شود تا امکان کنترل آن محقق شود.
در ادامه این نشست دکترغلامحسین تقی نتّاج؛ دانشیار حسابداری دانشگاه و صاحب نظر حوزه پولی و بانکی به عنوان سخنران ابتدایی ضمن بیان اهمیت رونمایی از لایحه برنامه هفتم توسعه کشور گفت: اکنون فرصت مناسبی است که با توجه به وجود لایحه برنامه بتوانیم با ذره بین های مختلف کمک رسان اصلاح این برنامه پیشنهادی باشیم.
وی با اشاره به نامعادله تورم در ایران گفت: سه عامل عرضه، تقاضا و نقدینگی، از عوامل اصلی تاثیرگذار بر شکل گیری تورم است که در کشور ما عامل سوم بیشتر تاثیرگذار بوده است و متاسفانه پدیده «تورم رکودی» موجب گسترش فقر بیشتر در کشور شده است.
این محقق حوزه اقتصاد با اشاره به اشتباهات راهبردی در نظام بانکی کشور طی دهه های پیش خاطر نشان کرد: نادیده گرفتن وحدت نظارت بانک مرکزی در سال های پایانی دهه 1360 آغازگر این روند اشتباه بود که این روند خطا تا سال 1395 ادامه پیدا کرد. در سال 1395 این نظارت به شکل ظاهری نمایان شد، اما اشتباه بعدی ما خصوصی سازی بانکداری در شرایطی بود که زمینه های آن هنوز در کشور مهیا نبود. اشتباه دیگر، تحمیل هزینه های بخش دولتی به بانک های خصوصی بوده که هنوز هم ادامه دارد. اشتباه دیگر نگاه سنتی به پول به عنوان یک کالای خصوصی است.
وی با اشاره به حجم نقدینگی سال 1357 تا کنون افزود: حجم نقدینگی به صورت میانگین در هر دولتی 8 برابر افزایش پیدا کرده است.
دکتر تقی نتّاج با اشاره به مفهوم «زامبی بانک» در ادبیات جهانی اقتصادی، گفت: بانک ها زمانی مخرب عمل می کنند که دچار ناترازی شوند. «معادله نقدینگی»، «معادله دارایی»، تعهدات و «معادله سود و زیان» سه معادله اصلی بانکداری است که اگر بانک ها در این سه معادله به درستی عمل نکنند به بانک مخرب یا همان زامبی بانک تبدیل می شوند.وی با اشاره به اینکه این روند چندین سال قبل پدید آمده است و مدیران کنونی میراث دار تصمیمات گذشتگان هستند، افزود: آسیب های موجود در این حوزه به سه بخش تقسیم می شود که مهمترین بخش آن حوزه بالادستی و حکمرانی نظام بانکی است.
این محقق با اشاره به مبانی بانکداری بدون ربا گفت: بر اساس آموزه های شهید صدر و متفکرین اسلامی، این قانون از سال 1362 که به صورت آزمایشی تصویب شده است هنوز منتظر اصلاح است که اکنون باید بگوییم اگر همان قانون سال 1362 هم عمل شود بهتر از وضعیت کنونی است.
وی با اشاره به اینکه نرخ تمام شده پول، 25 درصد است، افزود: با این وجود با فرایندی دستوری، بانک را مجبور به پرداخت وام با نرخ 12 درصد می کنیم. این اقدام دستکاری در نظام بانکی است. استقراض دولت از بانک ها از دیگر مواردی است که بانک ها را دچار مشکل می کند.
دکتر نتاج با اشاره به معضل تعاونی های مالی منحل شده، این پدیده را مثل زیر فرش زدن نخاله ها دانست و ادامه داد: بانک ها در خلاء های ناشی از ضعف ارتباطی بین المللی و نظام بانکی همکار، با مشکلات متعددی مواجه هستند. وجود مطالبات غیرجاری نامتعارف از دیگر مشکلات بانکداری کشور است.
این مقام پیشین نظام بانکی در بخش بررسی مدل نظام بانکی کشور گفت: ما بانک هایی داریم که 20 سال است به صورت ناتراز عمل می کنند. اگر برای بانک های ناتراز تدبیر نشود وضعیت هر روز بدتر از قبل می شود. از سوی دیگر با حسابرسی های غیر تخصصی کسی متوجه انحرافات درون بانکی نمی شود، متاسفانه شاید ما در برخی از مواقع با حساب سازی بانک ها نیز مواجه باشیم.
وی با اشاره به اینکه مدیریت ریسک در بانک ها یک پدیده تزئینی است ادامه داد: در مجموع نظام بانکی در طی چهار دهه گذشته عملکرد مناسبی نداشته است. لذا باید یک بازنگری اساسی در خصوص بانک ها داشته باشیم و باید بدانیم استقلال بانک مرکزی به معنای تقابل با دولت نیست. ادامه فعالیت بانک های خصوصی زیانبار است و نتیجه آن تحمیل هزینه های زیاد بر پیکره اقتصاد کشور است. بنده بر این باورم که سپرده های شخصی کلان نیز باید حسابرسی شود و روشن شود که منشا این سپرده ها کجا بوده است.
وی با اشاره به اهمیت بررسی منشاء سپرده های کلان افزود: بعضا این ثروت ها بر اساس یک اشتباه راهبردی شکل گرفته است و قشر معدودی از این منابع استفاده می کنند لذا با حسابرسی دقیق می شود منشاء این ثروت های نامتعارف را کنترل کرد.
در ادامه این نشست، دکتر علی سعدوندی؛ مؤسس کلینیک اقتصاد و مدرس بانکداری و اقتصاد کلان، با اشاره به اینکه با خطر ابرتورم مواجه هستیم، گفت: باید بپرسیم چرا از علم و دانش بشری در عرصه اقتصاد فاصله می گیرم؟ در صورتی که ما اولین امپراتوری دنیا بوده ایم و دین ما همواره با عقلانیت موافق است، با این وجود چرا از عقلانیت در عرصه اقتصاد استفاده نمی کنیم.