اما و اگرهای مدیریت بحران در قطعی آب و سد کرج
جواد جودکی- درروزهای گذشته با ریزش کوه در مسیر رودخانه کرج تهران با بحران جدی قطع آب پایتخت مواجه شدیم، تهرن به تنهایی ۲۰درصد آب شرب کشور را مصرف می کند و ۲۵ درصد آن آب از سد کرج تامین می‌شود علیرغم تلاش شبانه روزی نیروهای پرتلاش آب و آبفا جهت رفع مشکل با تحلیل این بحران در نظر داریم گامی به سمت مدیریت صحیح مشکلات اتی برداریم با استفاده از تجربیات گذشته و نیروهای با تجربه تر می‌توانستیم نتایج بهتری در زمانی کمتر در رفع این بحران به دست آوریم. بنا گفته وزیر نیرو چند میلیون تن سنگ با ابعاد بزرگ و خاک در مسیر رانش فرو ریخته و موجب مسدودی آب گردید، قطعا مدیریت چنین عملیاتی کاری سخت و نیاز به هوشمندی و تجربه بسیار دارد داشتن تیم ارزیاب ماهر و دسته بندی درست مشکلات و تشخیص نقاط ضعف و قوت بحران همزمان با گسیل تجهیزات گام اول مدیریت بود که به درستی انجام نشد ، اولین نقطه قوت در این بحران در اختیار داشتن پتانسیل پر قدرت و بی نهایت آب خروجی سد بود که درصورت بهرمندی هوشمندانه بهترین و قویترین ابزار ما در مقابله با صدها تن رانش زمین بود و می توانستیم به کمک آن حداکثر در ۲۴ ساعت مشکل را حل کنیم بدین صورت که با ایجاد مسیر عبور درحد یک کانال کوچک آب و رها سازی مدیریت شده آب با قدرت راه خور را باز کرد و در ادامه با لایروبی به تکمیل عملیات کمک می کردیم که متاسفانه با باز کردن یا باز بودن بی موقع دریچه ها این فرصت را به تهدید و تبدیل منطقه به باتلاق تبدیل شد، درگام بعدی با شتاب وعجله بدون برنامه و شناسایی مسیر در رساندن تجهیزات و ماشین آلات به محل عملیات و در کمال ناباوری و تعجب، شاهد به گل نشستن ماشین آلات در باتلاق بودیم هرچند گیر کردن بیل ۹۱۲ زنجیری با دکل بلند و مانور پذیری فوق العاده در باتلاق این‌چنین که سن گهای بزرگ و بخش آب باشد امری بسیارسخت وعجیب است ولی متاسفانه عکس ها گویای این اتفاق نادر و به گل نشستن تجهیزات هستند. درادامه عملیات برای رفع مسیر باتلاقی و انتقال ماشین آلات به جاي استفاده ازپل های شناورآماده ویا صفحات ارزان ورق فلزی جهت توزیع وزن ماشین آلات و جلوگیری از نشست و عبور در باتلاق به سمت روش قدیمی استفاده ازالوار که بسیار زمان‌بر و پرهزینه است رفتیم روشی که هزاران سال پیش درساخت اهرام مصر استفاده شد و زمان بسیارارزشمند چند روزه را در رساندن تجهیزات وماشین آلات به محل عملیات از دست دادیم داد. لازم بود همزمان با تلاش برای ازبازکردن گرفتگی اولیه رورخانه چند اکیپ نسبت به آزادسازی کل میسر اقدام می‌کردند که با باز کردن آب در بالادست شاهد گیرافتادن آب درمحل پائین نباشیم
در مدیریت توزیع آب شهری بهتر بود در همان ابتدا با اطلاع رسانی دقیق به مردم با توجه به آمادگی ذهنی مردم نسبت به کمبود وصرف جویی آب، مشترکین را جهت همکاری در مصرف توجیه می کردیم در نبود اطلاع رسانی دقیق وشفاف، شایعات و معاندین میدان‌دار شایع پراکنی و جهت دهی بودند. بهتر بود به جای تجمیع و مرکز تانکرها آب رسان در ستاد با استقرار تانکر در مناطق قطع آب با اطلاع رسانی دقیق رسانه ای درست از در میدان بودن و تامین آب مورد نیاز مردم بهر وسیله مردم را آگاه می کردیم تمرکز تانکرها در ستاد به هر دلیل امر ناپخته ای بود همچنین استفاده از ظرفیت ستاد اربعین آبفا که برای میلیون ها زائر در عراق آب بسته بندی تامین می کند می توانست کمک موثری در توزیع آب و کاهش مشکل درمناطق تهران باشد که بهره برداری نشد یا در مساله سیل گذشته خوزستان، علیرغم حضور تمام دستگاه‌ها مدیریت میدانی، آبفاتهران مهار بحران شکستن دیوارهوالعظیم کرخه با ۲۰۰متر خروجی را به عهده داشت آن تجربیات می‌توانست مورد استفاده قرار گیرد که توجهی به آن نشد. ثبت واقعی ومستند سازی اقدامات بحران ریزش رودخانه کرج جهت کمک به بحران های آتی می‌تواند بسیار کمک کننده و راهگشا باشد.
مدرس دانشکاه