از صادرات محصولات پتروشیمی تا انتقال تجربههای انرژی به آفریقا
توافقی برای تهاتر محصولات پتروشیمی با کالاهای اساسی
گروه نفت و انرژی – فاطمه کریمی - صنعت پتروشیمی آفریقای جنوبی از دهه سوم قرن نوزدهم آغاز به کار کرد. این دوره را میتوان به نوعی دوره انقلاب صنعتی در آفریقای جنوبی به شمار آورد، زیرا منجر به افزایش تعداد صنایع شد و این امر به نوبه خود برای همیشه روش کار و زندگی آفریقای جنوبی ها را تغییر داد.
تمایل آفریقای جنوبی به بهرهبرداری از فرصتهایی که معادن الماس و طلا ایجاد کرده است، باعث ظهور یک بخش صنعتی بسیار قوی و متنوع شده است. دسترسی پایدار به این منابع معدنی نیازمند راه اندازی صنایعی بود که مواد منفجره تولید کنند، و همین امر باعث شد که خیلی زود صنعت کلر- آلکالی و صنایع تولید مواد شیمیایی تخصصی آغاز به کار کند.
در حال حاضر، با گذشت بیش از یک قرن از این اتفاق، هنوز هم این ویژگی مهم ترین ویژگی صنعت پتروشیمی آفریقای جنوبی به حساب می آید- اگرچه عوامل سیاسی اجتماعی اخیر نیر تغییرات ساختاری عمده و تغییرات صنعتی منجر شده است حضور صنعت پتروشیمی این کشور را در بازارهای جهانی تقویت کرده است.
قاره آفریقا فرصت مناسبی برای احداث پالایشگاههای فراسرزمینی است که با بهرهگیری از این موقعیت، بهطور حتم جایگاه دیپلماسی انرژی کشورمان دوچندان خواهد شد و جهانیان متوجه این خواهند شد که ایران در حوزه انتقال دانش فنی حرفی برای گفتن دارد قطار توسعه و تقویت دیپلماسی انرژی دولت پس از عبور از آمریکای لاتین، در ایستگاه قاره سیاه هم توقفی کرد تا از ظرفیتهای آفریقا در حوزه انتقال دانش و فناوری ایرانی و تهاتر محصولات نفتی و پتروشیمی بهره ببرد.
سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری کشورمان پس از سفر به سه کشور ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا در آمریکای لاتین، در رأس هیئت عالیرتبه جمهوری اسلامی و در راستای تقویت همکاریها با کشورهای قاره آفریقا و در پاسخ به دعوت رسمی رؤسای جمهور کنیا (شرق آفریقا)، اوگاندا (شرق آفریقا) و زیمبابوه (جنوب آفریقا) به این سه کشور سفر کرد.
این سفر در حالی انجام شد که از ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم، بهکرات بر جایگاه آفریقا در سیاست خارجی تأکید شده بود تا آنجا که رئیسجمهوری ۱۵ مرداد ۱۴۰۰ در دیدار «سیپر ینو کاساما» رئیس مجلس ملی گینه بیسائو اظهار کرده بود که در دولت جدید، با جدیت تمام ظرفیتهای همکاری با کشورهای آفریقایی فعال خواهد شد.
نکته بارز این سفر، برقراری دیپلماسی متوازن و متعادل بهخصوص در حوزه انرژی با کشورهای آفریقایی است که افزون بر افزایش جایگاه و سهم ایران از بازار ۱۲۰۰ میلیارد دلاری قاره آفریقا، بازار صادراتی برای منافع اقتصادی و انتقال دانش و فناوری کشور فراهم خواهد شد، زیرا وجود منابع طبیعی فراوان، زمینهای کشاورزی و نیروی کار ارزان این قاره بکر باعث شده به دانش فنی و تجهیزات پیشرفته نیاز داشته باشد و با توجه به اینکه کشورمان در سالهای اخیر از توانمندیهای بسیاری در زمینه تولید کالاهای رقابتی، سرمایهگذاری و انتقال فناوری متناسب با نیازهای آفریقا برخوردار شده میتواند زمینهساز ایجاد فرصتهای اقتصادی در این کشور باشد.
در همین راستا، رئیسجمهوری در دیدار با همتای اوگاندایی خود، از آمادگی ایران برای انتقال تجربه در حوزه انرژی به اوگاندا خبر داد و با اشاره به آغاز بهکار دفتر نوآوری و فناوری ایران در اوگاندا و ظرفیتهای بسیار خوب جمهوری اسلامی ایران، بهویژه در حوزههای پزشکی، علم و فناوری، کشاورزی، بر آمادگی ایران برای انتقال تجربههای خود در این زمینهها و در قالب توسعه همکاریهای تجاری و اقتصادی با اوگاندا تأکید کرد.
یووری موسونی، رئیسجمهوری اوگاندا نیز در این نشست ضمن ابراز خرسندی از سفر رئیسجمهوری اسلامی ایران، بر علاقهمندی کشورش برای ارتقای همکاریهای اقتصادی با ایران در حوزههای مختلف تأکید کرد. همچنین رئیسجمهوری، از توافق با آفریقا بر سر تهاتر محصولات پتروشیمی با کالاهای اساسی و علاقهمندی این کشورها برای خرید محصولات دانشبنیان ایرانی خبر داد و گفت: تسهیل تأمین مواد اولیه و کالاهای اساسی با قیمت مناسب و امکان اجرای طرح کشت فراسرزمینی از دیگر اهداف سفر به کشورهای آفریقایی بود که با موفقیت دنبال و توافق شد به شکل تهاتری و در ازای فروش محصولات و مواد پتروشیمی، کالاهای اساسی موردنیاز ایران از این کشورها وارد شود.
رئیسی در تشریح نتایج و دستاوردهای این سفر اظهار کرد: ارتباط ما با قاره آفریقا، مثل ارتباط با کشورهای قاره آسیا و دیگر نقاط جهان اهمیت دارد و نباید ارتباط با این قاره که سرزمین فرصتهاست، مورد غفلت واقع شود.
در این سفر همچنین بهمنظور ارتقای سطح روابط با کشورهای دوست و همسو در مجموع ۲۱ سند همکاری میان مقامهای عالیرتبه ایران و همتایانشان در سه کشور کنیا، اوگاندا و زیمبابوه امضا شد.
ضمن اینکه قاره آفریقا فرصت مناسبی برای احداث پالایشگاههای فراسرزمینی است که با بهرهگیری از این موقعیت، بهطور حتم جایگاه دیپلماسی انرژی کشور و سهم ما از بازارهای جهان دوچندان خواهد شد و جهانیان متوجه این خواهند شد که ایران در حوزه انتقال دانش فنی حرفی برای گفتن دارد.
چنانچه جمهوری اسلامی ایران طی ۴۰ سال و اندی، با وجود تحریم، فشار و کارشکنیهای غرب، هیچگاه از سیاست اصولی خود در قبال آفریقا به دلیل اشتراکات سیاسی و فرهنگی دست نکشیده و همواره خود را در کنار مردم و کشورهای آفریقا حفظ کرده است، اما نباید فراموش کرد که هماکنون چین، فرانسه، آمریکا، امارات، انگلیس، روسیه، هند و ترکیه در کشورهای آفریقایی حضور فعال دارند و ایران نیز با توجه به منابع طبیعی غنی و بازارهای پررونق در آفریقا باید این فرصت را مغتنم شمارد تا بتواند از این فرصت تجاری استفاده کند.