بررسی اقتصادسرآمد از تاثیر کریدور اقتصاد چین و پاکستان بر گردشگری دریایی؛
سرمایه گذاری۵۲ میلیارد دلاری مشترک چین و پاکستان در CPEC
گروه گردشگری دریا - توحید ورستان - امروزه صنعت گردشگری دریایی نقش بسیار مهمی در اقتصاد جهانی دارد. براساس ارزیابی مجمع جهانی اقتصاد، گردشگری دریایی و ساحلی تا سال ۲۰۳۰ با نرخ جهانی ۳.۵ درصد رشد خواهد کرد. بطوریکه در سال ۲۰۲۰، این صنعت ۱۰.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی معادل ۸.۸ تریلیون دلار را به خود اختصاص داد. همچنین ۳۱۹ میلیون شغل یعنی ۱ از هر ۱۰ شغل ایجاد شده برای گردشگری دریایی بوده است. در این میان، پیش بینی می‌شود که جنوب آسیا یکی از سریع‌ترین مناطق در حال رشد در این صنعت باشد؛ چون پتانسیل بالایی در موفقیت صنعت سفر و گردشگری جهانی در این منطقه وجود دارد. در حال حاضر جنوب آسیا، با کشورهایی مانند مالدیو، هند و سریلانکا ۲۹۶ میلیارد دلار به گردشگری جهانی کمک می‌کند که نشان دهنده عملکرد موفقیت‌آمیز این بخش در اقتصاد ملی کشورهاست. بانک جهانی تخمین می‌زند که گردشگری پاکستان در مقایسه با سایر کشورهای منطقه که عملکرد فوق‌العاده خوبی دارند، تنها ۲.۹۳ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) سهم داشته باشد. براساس پیش‌بینی تحلیل‌گران این حوزه، کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) با بهره‌گیری از پتانسیل دریایی پاکستان و بندر گوادر به طور خاص، انگیزه لازم برای گردشگری پررونق مبتنی بر دریا در پاکستان را فراهم می‌کند.
کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) نقش مهمی را در رشد و تغییر منطقه ایفا می‌کنند. بندر گوادر در جنوب پاکستان به دلیل موقعیت مناسب و آینده امیدوارکننده آن به عنوان یک مرکز حمل و نقل و تجاری بزرگ، توجه بین المللی را به خود جلب کرده است. هدف کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) ایجاد شبکه‌ای از زیرساخت‌هاست که بندر گوادر را به استان سین کیانگ در شمال غربی چین متصل می‌کند. اقتصاد ایالت بلوچستان عمیقاً تحت تأثیر بندر گوادر و کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) قرار گرفته است. این بندر در موقعیت استراتژیک قرار دارد و انتظار می‌رود که سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌های عظیمی را به عنوان بخشی از کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) دریافت و این پتانسیل را به آن می‌دهد تا به یک مرکز اقتصادی پرجنب‌وجوش و محرک اصلی رونق در منطقه تبدیل شود. بندر گوادر به دلیل موقعیت استراتژیک خود از اهمیت بالایی برخوردار است. موقعیت آن در نزدیکی دهانه دریای عرب امکان دسترسی سریع و آسان کشتیها به خلیج فارس و اقیانوس هند را می‌دهد. این بندر به دلیل داشتن آب‌های عمیق و توانایی حمل کشتی‌های بزرگ، مسیر سریع‌تری را برای کشتیها فراهم می‌کند تا به بازارهای آسیای مرکزی، خاورمیانه و فراتر از آن برسند. موقعیت این بندر در نزدیکی تنگه مهم هرمز اهمیت استراتژیک آن را بیش از پیش می‌کند.
پتانسیل دریایی پاکستان
سرمایه گذاری مشترک ۵۲ میلیارد دلاری بین چین و پاکستان در CPEC ، آن را به عنوان پروژه شاخص طرح کمربند و جاده (BRI) معرفی کرده که هدف آن احیای جاده باستانی ابریشم از طریق یک شبکه بلندپروازنه ریلی، جاده‌ای و دریایی در بیش از ۱۵۰ کشور جهان است. ماهیت عظمت این پروژه فرصت‌های قابل توجهی را برای سرمایه گذاران داخلی و بین المللی برای مشارکت در توسعه صنعت گردشگری مبتنی بر دریا فراهم می‌کند. باید توجه داشت که چین در نتیجه گردشگری ساحلی درآمد خود را از ۱۴۷.۸ میلیارد یوان (۲۰۰۲) به ۱۴۶۳.۶ میلیارد یوان (۲۰۱۷) یعنی تقریباً ده برابر کرده است. با این وجود، دو کشور باید برای افزایش گردشگری همکاری کنند. اشتراک چین از تجربه موفق خود می‌تواند نقش مهمی در توسعه صنعت گردشگری دریایی پایدار در پاکستان ارائه دهد.
در راستای درک اهمیت کامل این صنعت، نیاز به تعریف دو شکل مرتبط و در عین حال متفاوت گردشگری مبتنی بر دریا وجود دارد. گردشگری ساحلی به فعالیت‌های گردشگری زمینی از جمله شنا، موج سواری، حمام آفتاب و سایر فعالیت‌های تفریحی ساحلی اشاره دارد. در مقابل، گردشگری دریایی شامل فعالیت‌های دریایی مانند قایق سواری، کروز و ورزش‌های دریایی است. مطالعاتی که در مورد جنبه‌های مالی گردشگری مبتنی بر دریا انجام شده است، نشان دهنده تاثیر بالای آن در در اقتصاد دارد. مشخص شده است، مقاصدی که تمایل به ارائه امکانات رفاهی برای بخش‌های سودآور بازار، به‌ویژه گردشگران سطح بالا دارند، درآمدهای هنگفتی را کسب می‌کنند که می‌تواند به تولید ناخالص داخلی کشور بیفزاید.
خط ساحلی پاکستان تا ۱۰۵۰ کیلومتر در دریای عرب امتداد دارد که شامل استان سند ۳۵۰ کیلومتر و بلوچستان ۷۰۰ کیلومتر است. منطقه ساحلی بلوچستان به طور خاص دارای تعدادی سواحل شنی با تپه‌های شنی متحرک است. تنوع زیستی بر زیبایی و اهمیت کمربند ساحلی می‌افزاید که در آن پرندگان مهاجر در پاسنی، جیوانی و میانی هور دیده می‌شوند. جزیره آستولا، اولین منطقه حفاظت شده دریایی کشور، محل لانه سازی شناخته شده برای لاک پشت‌های سبز در حال انقراض است که شاید بتوان آن را به یک جاذبه گردشگری پایدار تبدیل کرد.
ایالت بلوچستان با توجه به پتانسیل‌های فوق، اقدام به احداث اقامتگاه‌های گردشگری از طریق تامین نیازهای گردشگران داخلی و خارجی با هزینه ۱۵۰ میلیون روپیه در کوند مالیر، گدانی، اورماره، جیوانی و کلمات کرده است. کراچی، مرکز استان سند، شهر ساحلی است که همچنان یک مقصد محبوب در بین گردشگران ملی است. ساحل کلیفتون مکان معروفی برای بازدید است که در آن برای خانواده‌ها در پیک نیک، شترسواری و کالسکه سواری ارائه می شود. خلیج هاوک یکی دیگر از سواحل برای جویندگان اوقات فراغت است که معمولا برای گذراندن تعطیلات آخر هفته خود کلبه‌ای اجاره می‌کنند. اما دلتای سند و جنگل‌های حرا در سواحل استان سند نیز منبع بالقوه گردشگری است.
اقدامات سیاستی برای جلب گردشگران
دولت پاکستان با کاهش سیاست ویزا توجه گردشگران را جلب کرده است. اکنون این کشور ویزاهای الکترونیکی را در بدو ورود به متقاضیان اوقات فراغت از سراسر جهان ارائه می‌دهد. هتل‌های زنجیره‌ای بین المللی نیز به گسترش خدمات خود در مناطق ساحلی از جمله گوادر علاقه نشان داده‌اند. مجله مشهور فوربس پاکستان را «یکی از جالب‌ترین مکان‌ها برای گردشگری» در سال ۲۰۱۹ نامید. انجمن گردشگران بریتانیا، پاکستان را به‌عنوان «بهترین مقصد سفر ماجراجویانه» و «یکی از دوستانه‌ترین کشورهای روی زمین که فراتر از تصور هر کسی است» رتبه‌بندی کرد. « Conde Nast Traveler » اخیراً پاکستان را به عنوان مقصد اول تعطیلات در سال ۲۰۲۰ رتبه‌بندی کرده است. این تحولات برای گردشگری دریایی مفید خواهد بود. با این حال، دولت نیاز به تلاش‌های مستمر برای ایجاد صنعت گردشگری پایدار مبتنی بر دریا دارد.پاکستان دارای تمام عناصر حیاتی مانند خط ساحلی زیبا در امتداد دریای عرب با شگفتی‌های خدادادی از جمله سواحل، تالاب‌ها، صخره ها و سردرها برای شکوفایی بخش گردشگری دریایی را است. در این میان با اجرای پروژه CPEC، گردشگری دریایی به عنوان بخش مهم آن می‌تواند درآمد قابل قبولی برای دولت ایجاد کند. البته به باور کارشناسان، باید تلاش‌های مشترکی توسط دولت‌های فدرال و استانی انجام شود تا در مسیر درست هدایت قرار بگیرد. در این راستا، مشارکت عمومی و خصوصی نیز برای سرمایه گذاری‌های مختلف در راستای ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز و مطابقت با استانداردهای بین المللی برای گردشگران پیشنهاد شده است. چنین اقداماتی CPEC را به عنوان «کاتالیزور رشد منطقه‌ای» ارتقا می‌دهد و «تصویر جذابی» از پروژه را ارائه می‌کند.
کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) نقش مهمی را در رشد و تغییر منطقه ایفا می‌کنند. بندر گوادر در جنوب پاکستان به دلیل موقعیت مناسب و آینده امیدوارکننده آن به عنوان یک مرکز حمل و نقل و تجاری بزرگ، توجه بین المللی را به خود جلب کرده است. هدف کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) ایجاد شبکه‌ای از زیرساخت‌هاست که بندر گوادر را به استان سین کیانگ در شمال غربی چین متصل می‌کند. اقتصاد ایالت بلوچستان عمیقاً تحت تأثیر بندر گوادر و کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) قرار گرفته است. این بندر در موقعیت استراتژیک قرار دارد و انتظار می‌رود که سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌های عظیمی را به عنوان بخشی از کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) دریافت و این پتانسیل را به آن می‌دهد تا به یک مرکز اقتصادی پرجنب‌وجوش و محرک اصلی رونق در منطقه تبدیل شود. بندر گوادر به دلیل موقعیت استراتژیک خود از اهمیت بالایی برخوردار است. موقعیت آن در نزدیکی دهانه دریای عرب امکان دسترسی سریع و آسان کشتیها به خلیج فارس و اقیانوس هند را می‌دهد. این بندر به دلیل داشتن آب‌های عمیق و توانایی حمل کشتی‌های بزرگ، مسیر سریع‌تری را برای کشتیها فراهم می‌کند تا به بازارهای آسیای مرکزی، خاورمیانه و فراتر از آن برسند. موقعیت این بندر در نزدیکی تنگه مهم هرمز اهمیت استراتژیک آن را بیش از پیش می‌کند.
پتانسیل دریایی پاکستان
سرمایه گذاری مشترک ۵۲ میلیارد دلاری بین چین و پاکستان در CPEC ، آن را به عنوان پروژه شاخص طرح کمربند و جاده (BRI) معرفی کرده که هدف آن احیای جاده باستانی ابریشم از طریق یک شبکه بلندپروازنه ریلی، جاده‌ای و دریایی در بیش از ۱۵۰ کشور جهان است. ماهیت عظمت این پروژه فرصت‌های قابل توجهی را برای سرمایه گذاران داخلی و بین المللی برای مشارکت در توسعه صنعت گردشگری مبتنی بر دریا فراهم می‌کند. باید توجه داشت که چین در نتیجه گردشگری ساحلی درآمد خود را از ۱۴۷.۸ میلیارد یوان (۲۰۰۲) به ۱۴۶۳.۶ میلیارد یوان (۲۰۱۷) یعنی تقریباً ده برابر کرده است. با این وجود، دو کشور باید برای افزایش گردشگری همکاری کنند. اشتراک چین از تجربه موفق خود می‌تواند نقش مهمی در توسعه صنعت گردشگری دریایی پایدار در پاکستان ارائه دهد.
در راستای درک اهمیت کامل این صنعت، نیاز به تعریف دو شکل مرتبط و در عین حال متفاوت گردشگری مبتنی بر دریا وجود دارد. گردشگری ساحلی به فعالیت‌های گردشگری زمینی از جمله شنا، موج سواری، حمام آفتاب و سایر فعالیت‌های تفریحی ساحلی اشاره دارد. در مقابل، گردشگری دریایی شامل فعالیت‌های دریایی مانند قایق سواری، کروز و ورزش‌های دریایی است. مطالعاتی که در مورد جنبه‌های مالی گردشگری مبتنی بر دریا انجام شده است، نشان دهنده تاثیر بالای آن در در اقتصاد دارد. مشخص شده است، مقاصدی که تمایل به ارائه امکانات رفاهی برای بخش‌های سودآور بازار، به‌ویژه گردشگران سطح بالا دارند، درآمدهای هنگفتی را کسب می‌کنند که می‌تواند به تولید ناخالص داخلی کشور بیفزاید.
خط ساحلی پاکستان تا ۱۰۵۰ کیلومتر در دریای عرب امتداد دارد که شامل استان سند ۳۵۰ کیلومتر و بلوچستان ۷۰۰ کیلومتر است. منطقه ساحلی بلوچستان به طور خاص دارای تعدادی سواحل شنی با تپه‌های شنی متحرک است. تنوع زیستی بر زیبایی و اهمیت کمربند ساحلی می‌افزاید که در آن پرندگان مهاجر در پاسنی، جیوانی و میانی هور دیده می‌شوند. جزیره آستولا، اولین منطقه حفاظت شده دریایی کشور، محل لانه سازی شناخته شده برای لاک پشت‌های سبز در حال انقراض است که شاید بتوان آن را به یک جاذبه گردشگری پایدار تبدیل کرد.
ایالت بلوچستان با توجه به پتانسیل‌های فوق، اقدام به احداث اقامتگاه‌های گردشگری از طریق تامین نیازهای گردشگران داخلی و خارجی با هزینه ۱۵۰ میلیون روپیه در کوند مالیر، گدانی، اورماره، جیوانی و کلمات کرده است. کراچی، مرکز استان سند، شهر ساحلی است که همچنان یک مقصد محبوب در بین گردشگران ملی است. ساحل کلیفتون مکان معروفی برای بازدید است که در آن برای خانواده‌ها در پیک نیک، شترسواری و کالسکه سواری ارائه می شود. خلیج هاوک یکی دیگر از سواحل برای جویندگان اوقات فراغت است که معمولا برای گذراندن تعطیلات آخر هفته خود کلبه‌ای اجاره می‌کنند. اما دلتای سند و جنگل‌های حرا در سواحل استان سند نیز منبع بالقوه گردشگری است.
اقدامات سیاستی برای جلب گردشگران
دولت پاکستان با کاهش سیاست ویزا توجه گردشگران را جلب کرده است. اکنون این کشور ویزاهای الکترونیکی را در بدو ورود به متقاضیان اوقات فراغت از سراسر جهان ارائه می‌دهد. هتل‌های زنجیره‌ای بین المللی نیز به گسترش خدمات خود در مناطق ساحلی از جمله گوادر علاقه نشان داده‌اند. مجله مشهور فوربس پاکستان را «یکی از جالب‌ترین مکان‌ها برای گردشگری» در سال ۲۰۱۹ نامید. انجمن گردشگران بریتانیا، پاکستان را به‌عنوان «بهترین مقصد سفر ماجراجویانه» و «یکی از دوستانه‌ترین کشورهای روی زمین که فراتر از تصور هر کسی است» رتبه‌بندی کرد. « Conde Nast Traveler » اخیراً پاکستان را به عنوان مقصد اول تعطیلات در سال ۲۰۲۰ رتبه‌بندی کرده است. این تحولات برای گردشگری دریایی مفید خواهد بود. با این حال، دولت نیاز به تلاش‌های مستمر برای ایجاد صنعت گردشگری پایدار مبتنی بر دریا دارد.پاکستان دارای تمام عناصر حیاتی مانند خط ساحلی زیبا در امتداد دریای عرب با شگفتی‌های خدادادی از جمله سواحل، تالاب‌ها، صخره ها و سردرها برای شکوفایی بخش گردشگری دریایی را است. در این میان با اجرای پروژه CPEC، گردشگری دریایی به عنوان بخش مهم آن می‌تواند درآمد قابل قبولی برای دولت ایجاد کند. البته به باور کارشناسان، باید تلاش‌های مشترکی توسط دولت‌های فدرال و استانی انجام شود تا در مسیر درست هدایت قرار بگیرد. در این راستا، مشارکت عمومی و خصوصی نیز برای سرمایه گذاری‌های مختلف در راستای ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز و مطابقت با استانداردهای بین المللی برای گردشگران پیشنهاد شده است. چنین اقداماتی CPEC را به عنوان «کاتالیزور رشد منطقه‌ای» ارتقا می‌دهد و «تصویر جذابی» از پروژه را ارائه می‌کند.