رهبری و توجه به دريا
ایرج گلشنی- سخن حكيمانه؛ آن‌كه راست و راستين است و آن كه واقع‌گو است و از تبليغات و اغراق و كتمان به دور است.
آن چه ما در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد در باره دريا در اين چندساله با گرايش به كمبودها و بي‌توجهي‌ها گفته‌ايم، چندان مورد اعتنا قرار نگرفت و گاهي ما را به سوءتبليغ متهم كردند؛ اما سخن رهبر حكيم انقلاب اسلامي اين قصه را به پايان رساند و با دو اصل راست‌گرايي و واقع‌گرايي به روشني بيان فرمودند كه «هنوزتوجه به دريا وجود ندارد.»
همين سخن كافي است تا:
اول: رسانه ها با نگاه نافذتر و دقيق‌تري مسائل و معايب حوزه دريا را آسيب‌شناسي كنند و مسئولان را برانگيزانند تا جدي‌تر حركت كنند.
دوم: مسئولان دست از تبليغات اغراق‌آميز و آمارهاي خودساخته و برنامه‌هاي تخيلي بردارند و با واقعيات دريايي ايران كنار آمده و تلاش كنند كه ضعف‌ها را بهتر ببينند و براي رفع آن‌ها آستين همت بالا بزنند.
سوم: متخصصان و كارشناسان، فاصله واقعي وضعيت دريايي ايران را با دو سنجه محاسبه كنند: يكي با رقبا و ديگري با ظرفيت بازدهي دريايي ايران. هم بدانند فاصله ما با رقبا چقدر است و هم بدانند كه دريا چقدر مي‌تواند به ما نعمت برساند. با اين دو شاخص، فكر كنند و برنامه‌ريزي داشته باشند تا بتوانند مشاوران خوبي در فضاي تصميم‌سازي باشند.
چهارم: فرهنگ‌سازان بايد متوجه مسئوليت خود بشوند و بدانند كه هم بايد ضعف‌ها را جبران كنند و هم مردم را به سمت دريا راهي كند. اثربخشي سيما در گرايش مردم به زندگي دريايي بسيار بالاست و فعاليتش در درياگرايي ايران بسيار اندك. سازوكارهاي فرهنگي ديگر تقريبا از نگاه به دريا غافل هستند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي كه ركن فرهنگ‌سازي كشور است، اقدام چشمگير و با برنامه‌اي براي توجه به دريا ندارد و اين نقص بسيار بزرگي است.
پنجم: فعالان بخش خصوصي بايد با همين فرمايش رهبري، هم تلاش‌گران قوي‌تر شوند و هم مطالبه‌گران بزرگ تر. بي‌شك، بخش دولتي به تنهايي قادر به ايجاد تحول بزرگ در حوزه دريا نيست و بخش خصوصي به عنوان پاروي كمكي و بادبان موثر براي شتاب در حركت، بايد به طور قوي‌تري در كنار بخش دولتي قرار بگيرد.
ششم: دولت بايد در تشخيص و انتصاب مسئولان دريايي به طور جدي تجديد نظر كند. دولت سيزدهم نگاه جدي‌تر و قوي‌تري به مقوله دريا داشته است و اين قابل تقدير است؛ اما براي رسيدن به نگاه جدي و توجه قابل قبول، همچنان فاصله زياد است و كاروان سيزدهم بايد سرعتش را براي رسيدن به دريا بيشتر كند. يكي از راه هاي موثر براي شتاب در حركت، به كار گيري ياران موافق دريا با تخصص دريايي است. نگاه به مسئولان كشوري كه در بخش دريا صاحب منصب هستند، اميدبخش نيست؛ زيرا اكثر آن‌ها تخصص و توان برنامه‌ريزي توسعه دريايي و اجراي برنامه‌ها را ندارند؛ زيرا ماهيت فكري آن‌ها خشكي‌گراست. تخصص و تحصيل آن‌ها غير دريايي است و خود از اهالي دريا نيستند؛ بنابراين انگيزه و توان فكري و روحي آن‌ها قابليت شتاب دادن به فعاليت‌هاي دريايي را ندارد. دولت مي‌تواند از بخش خصوصي مدد بگيرد. بخش مهمي از فعاليت‌ها را برون‌سپاري كرده و به حرفه‌اي بسپارد و بخشي از بدنه دولت را هم از اين حرفه‌اي‌ها پر كند. اين گونه توجه به دريا معنادار تر مي‌شود.
آن چه ما در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد در باره دريا در اين چندساله با گرايش به كمبودها و بي‌توجهي‌ها گفته‌ايم، چندان مورد اعتنا قرار نگرفت و گاهي ما را به سوءتبليغ متهم كردند؛ اما سخن رهبر حكيم انقلاب اسلامي اين قصه را به پايان رساند و با دو اصل راست‌گرايي و واقع‌گرايي به روشني بيان فرمودند كه «هنوزتوجه به دريا وجود ندارد.»
همين سخن كافي است تا:
اول: رسانه ها با نگاه نافذتر و دقيق‌تري مسائل و معايب حوزه دريا را آسيب‌شناسي كنند و مسئولان را برانگيزانند تا جدي‌تر حركت كنند.
دوم: مسئولان دست از تبليغات اغراق‌آميز و آمارهاي خودساخته و برنامه‌هاي تخيلي بردارند و با واقعيات دريايي ايران كنار آمده و تلاش كنند كه ضعف‌ها را بهتر ببينند و براي رفع آن‌ها آستين همت بالا بزنند.
سوم: متخصصان و كارشناسان، فاصله واقعي وضعيت دريايي ايران را با دو سنجه محاسبه كنند: يكي با رقبا و ديگري با ظرفيت بازدهي دريايي ايران. هم بدانند فاصله ما با رقبا چقدر است و هم بدانند كه دريا چقدر مي‌تواند به ما نعمت برساند. با اين دو شاخص، فكر كنند و برنامه‌ريزي داشته باشند تا بتوانند مشاوران خوبي در فضاي تصميم‌سازي باشند.
چهارم: فرهنگ‌سازان بايد متوجه مسئوليت خود بشوند و بدانند كه هم بايد ضعف‌ها را جبران كنند و هم مردم را به سمت دريا راهي كند. اثربخشي سيما در گرايش مردم به زندگي دريايي بسيار بالاست و فعاليتش در درياگرايي ايران بسيار اندك. سازوكارهاي فرهنگي ديگر تقريبا از نگاه به دريا غافل هستند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي كه ركن فرهنگ‌سازي كشور است، اقدام چشمگير و با برنامه‌اي براي توجه به دريا ندارد و اين نقص بسيار بزرگي است.
پنجم: فعالان بخش خصوصي بايد با همين فرمايش رهبري، هم تلاش‌گران قوي‌تر شوند و هم مطالبه‌گران بزرگ تر. بي‌شك، بخش دولتي به تنهايي قادر به ايجاد تحول بزرگ در حوزه دريا نيست و بخش خصوصي به عنوان پاروي كمكي و بادبان موثر براي شتاب در حركت، بايد به طور قوي‌تري در كنار بخش دولتي قرار بگيرد.
ششم: دولت بايد در تشخيص و انتصاب مسئولان دريايي به طور جدي تجديد نظر كند. دولت سيزدهم نگاه جدي‌تر و قوي‌تري به مقوله دريا داشته است و اين قابل تقدير است؛ اما براي رسيدن به نگاه جدي و توجه قابل قبول، همچنان فاصله زياد است و كاروان سيزدهم بايد سرعتش را براي رسيدن به دريا بيشتر كند. يكي از راه هاي موثر براي شتاب در حركت، به كار گيري ياران موافق دريا با تخصص دريايي است. نگاه به مسئولان كشوري كه در بخش دريا صاحب منصب هستند، اميدبخش نيست؛ زيرا اكثر آن‌ها تخصص و توان برنامه‌ريزي توسعه دريايي و اجراي برنامه‌ها را ندارند؛ زيرا ماهيت فكري آن‌ها خشكي‌گراست. تخصص و تحصيل آن‌ها غير دريايي است و خود از اهالي دريا نيستند؛ بنابراين انگيزه و توان فكري و روحي آن‌ها قابليت شتاب دادن به فعاليت‌هاي دريايي را ندارد. دولت مي‌تواند از بخش خصوصي مدد بگيرد. بخش مهمي از فعاليت‌ها را برون‌سپاري كرده و به حرفه‌اي بسپارد و بخشي از بدنه دولت را هم از اين حرفه‌اي‌ها پر كند. اين گونه توجه به دريا معنادار تر مي‌شود.