مشکلات پیش روی بنادر در پذیرش کانتینربرهای کوهپیکر
دکتر بهروز امرایی - باید بخاطر داشت که به دلیل عبور تقریباً کلیه تجارت و حمل و نقل بینالمللی کالا از بنادر ایران، پیشرفت اقتصادی کشور نیز به سرعت به بنادر وابسته گردیده است. از طرفی بدون وجود یک حمل و نقل دریایی کارا و توانمند جریان حمل و نقل مواد خام، محصولات کشاورزی و محصولات تولیدی کارخانجات مختل گشته و عواقب آن بصورت ایجاد موانع و بحران در رسیدن به رشد و شکوفائی اقتصادی و سربلندی ملی ظاهر میگردد.
تعداد و اندازه کشتیهای بزرگتر از پاناما (عرض ۱۳ کانتینر) دائماً در حال افزایش است و ساخت کشتی هایی با ۲۲ کانتینر عرض بنیزغیر ممکن نیست. در واقعتعدادی از بنادر دنیا هم اکنون سفارش ساخت جرثقیلهای با بازوی بلند که قادر به عملیات کشتیهای با ۲2 ردیف کانتینر هستند را داده و تعدادی نیز درحال بهره برداری از آنها میباشند، جرثقیلهایی که لازم است ارتفاع زیر بازوی آنها نیز از 30متر به 40متر افزایش یابد. تعدادی از این بنادر علارتند از:
پایانه کانتینری جدید بندر شانگهای با آبخور ۵۰ متر
بندر آمستردام
شرکت مرسک – سیلند برای چند ترمینال خود از جمله: لوس آنجلس - نیویورک و تاکوما
شرکت ICT در رتردام
شرکت HHLA در بندر هامبورگ
پدیده جدیدی در حال شکل گرفتن است تحت عنوان ULCS یا کشتیهای کانتینر بر کوهپیکر. بخش تجارت دریایی خاور دور -اروپا در حال تجهیز ناوگان کانتینربر UICS خود میباشد که کشتیهای با ظرفیت بیش از ۱۸۰۰۰ TEU را در برنامه عملیاتی خود دارند. تردیدی نیست که بنادر در پذیرش کانتینربرهای کوهپیکر با مشکلاتی روبرو خواهند بود، اما ماهیت این مشکلات و راهکارهای آنها با پیشرفت همراه خواهد بود. در صورتیکه یک بندر بخواهد در این دنیای رقابتی به عنوان یک مرکز مگا ترانشیپی پایدار بماند، باید با الزامات تحول و تغییر جهت پذیرش این نوع کشتیها خود را تطبیق دهد.
تحول در شرکتها و ناوگانهای حمل کانتینر (بار گنج) پس از ظهور و ورود کانتینر به صنعت حمل و نقل و عرصه تجارت جهانی هم صاحبان کالا (وارد و صادر کنندگان کالا) و هم متصدیان و ارائه دهندگان خدمات حمل و نقل به ویژه شرکتهای کشتیرانی و حتی شرکتهای بیمه از امتیازات و منافع این جعبه و صندوق مکعب مستطیل شکل بسیار منتفع گردیدند. این استقبال و رویکرد جهانی را میتوان با نگاهی به عملکرد بنادر عمده و شرکتهای فعال در تخلیه و بارگیری و حمل کانتینر مشاهده نمود.
کانتینر نقش و سهم شرکت APM-Maersk بسیار قابل توجه و در خور تامل است. این شرکت در سال ۱۸۸۶(بیش از یک قرن پیش) توسط بنیانگزار آن کاپیتان پیتر مرسک مولر تاسیس گردید.
در سال ۱۹۹۹ شرکت کشتیرانی APM شرکت کشتیرانی Sabmarine را خرید و در همان سال شرکت کشتیرانی Sea Land Service را خریداری و در خود ادغام نمود.
در سال ۲۰۰۳ شرکت کشتیرانی Torm Liner Service را نیز خریداری نمود و در نهایت در سال ۲۰۰۵ شرکت کشتیرانی Royal P80 Nedlloyd را نیز خریداری نمود و در حال حاضر مجموعه شرکتهای کشتیرانی APM-Maersk در زمره سهامهای معتبر بازار بورس و اوراق بهادار کپنهاک (دانمارک) قرار دارد.