وضعیت «سازمان مَکُران» در ماده ۶۸ قانون احکام دائمی توسعه کشور؛ «اقتصادسرآمد» مطالبه می کند
یک ایران، چشم به راه تاسیس سازمان توسعه مَکُران
گروه اقتصادریاپایه- فیروز اسماعیلی - بر اساس ماده 68 قانون احكام دائمي توسعه كشور، «سازمان مَكُران» تاسيس ميشود يا بايد تاسيس شود تا بتواند مديريت واحد بر مجموعه مَكُران اعمال كرده و ضمن پايان دادن به جنگ فرقهاي سازمانها و ارگانها و شكستن مقاومت آنآن در برابر تغييرات لازم، به شتاب لازم براي توسعه مَكُران برسد.
اما اين سازمان كي تاسيس ميشود، با چه كسي مديريت ميشود و با چه سازوكاري حمايت؟ اينها مواردي است كه اهميت دارند و باعث اوج يا افت يك سازمان ميشوند.
سازمان توسعه مَکُران كي تاسيس ميشود؟
«زمان» گوهر كمياب حوزه توسعه مَكُران است. آن قدر زمان از دست رفته است كه كه اميدها را به كوه ياس ميكوبد. حوزه مكران، چند سده عقبماندگي دارد. اگر گذشته را حد صفر بدانيم، نزديك نيم قرن در همين نزديكيها عقبماندگي داريم. اين است كه «زمان» براي مكران آب حيات است. با تاسيس سازمان ميتوان جلوي فرصتسوزي بيشتر را گرفت. اين است كه تاسيس سازمان از نظر زماني هم مهم است. هر چه به تاخير بيفتد، ضرر زماني ما جبرانناپذيرتر ميشود.
رقباي مَكُران
رقبا در حوزه مَكُران به سرعت پيش ميروند. بنادر در پاكستان، عمان، امارات و... به سرعت در حال رشد و شكوفايي هستند و بازار منطقه را قبضه كردهاند؛ در حالي كه بندر چابهار همچنان بلاتكليف ماندهاست و روند توسعه آن بسيار كند و نااميدكننده است.
از يك سو، كندي حركت ما و از ديگر سو، شتاب حركت رقبا نشان ميدهد كه «زمان» تعيين كننده است و هر روز كه بگذرد، جبران عقبماندگيها سخت و سختتر ميشود.
چابهار نقطه آغازین کريدور جنوب به شمال
كشوري مانند هند پاي كار توسعه بخشي از مَكُران آمده است و به چابهار علاقهمند است. نخست وزير هند عنوان مسير طلايي به كريدور جنوب به شمال ميدهد و چابهار به عنوان نقطه آغازين اين كريدور حائز اهميت است. اين كشور حامي و سرمايهگذار، به سرعت در انجام كارها نياز دارد. آن گونه كه سفير قبلي هند با ما سخن گفت و از كندي روند فعاليتها گله كرد، نشان ميدهد كه تراكم بروكراسي اداري از يك سو و چندگانه بودن مراكز تصميمگيري در باره چابهارو كل حوزه مَكُران، زمان را ميكشد. سازمان توسعه مكران ميتواند بخش مهمي از گلوگاههاي سازماني را از ميان برداشته و مسير مستقيمي بين تصميمگيران و مجريان توسعه ايجاد كند. اما اين سازمان كي تاسيس ميشود؟
مديريت سازمان توسعه مَكُران
از سازمان مهمتر، مديريت آن است. سازمان به خودي خود معجزه نميكند. سازمان يك ابزار است كه ميتواند امور را تسهيل كند؛ اما اين ابزار مهم است كه دست چه كسي باشد؟
بعد از كندي تاسيس سازمان، با كندي انتخاب رئيس سازمان هم مواجه خواهيم بود؛ مگر اين كه از هماكنون به رياست آن انديشيده شود. اگر از اكنون به فكر نباشند، باز مجبور خواهند شد كه فردي غيرمتخصص و ناكارآ بگمارند و چند سال كه وقت تلف شد، آن را بردارند! يك مدير دريايي، درياشناس، يك مدير بندرشناس، يك مديري كه از جنس توسعه و مَكُران باشد. كسي كه هم توسعه را ميشناسد و حوزه مَكُران را. نگرانيم كه باز هم مديري با تحصيلات خشكي و تفكر خشكيگرا كه هيچ تجربه و ايده و تواني در حوزه ساحل و دريا ندارد، به رياست بگمارند و بگويند آدم خوبي است! آدم خوب بودن لازم است اما كافي نيست. هم بايد خوب باشد و هم توسعه ساحل و دريا را بشناسد و از جنس همان گنج پنهان باشد. سرنوشت جنگ هاي بزرگ، سرنوشت توسعههاي بزرگ، سرنوشت انقلابهاي بزرگ و سرنوشت مردمان بزرگ را آدمهاي بزرگ رقم ميزنند. سرنوشت سازمان توسعه مكران را هم يك مدير مقتدر و آگاه به موضوع و محيط رقم خواهد زد.
حمايت از سازمان توسعه مَكُران
چند و چون تاسيس يك سازمان از آن جا مهم است كه مسير اختيارات و حمايتها را معلوم ميكند. اين كه سازمان توسعه مكران هم چگونه تاسيس مي شود و چگونه مورد حمايت قرار ميگيرد حائز اهميت است.
اختيارات سازماني مهمترين بخش حمايتي است. توسعه مَكُران به سازماني با اختيارات بالا نياز دارد به طوري كه بتواند تمامي اختيارات منطقه را تجميع كرده و وحدت مديريت قاطعانه اي ايجاد كند و رويهها و روشها يا يكسان كند. اگر فرايندهاي كارها و امور از تفرقه كنوني در نيايند و بازطراحي حرفه اي نشوند، آب از آب تكان نخواهد خورد.
نيروي انساني كارآ و كارآفرين، نكته ديگري در حمايت از اين سازمان است؛ زيرا عوض كردن نام وضعيت فعلي از مثلا مديركلي به رياست سازماني با همان نفرات مرسوم و معمول، چيزي را تغيير نميدهد. اگر بتوان سازماني نو، با نفراتي متخصص و كاردان فراهم كرد، به خوبي ميتوان به آينده اميدوار بود و گرنه با تغيير اسم و سمت، اتفاقي نخواهد افتاد.
قوانين از ديگر مواردي است كه بايد به حمايت از سازمان برخيرد. هم قوانين اداري و هم قوانين حقوقي و... همه بايد در جهت رشد و توسعه سريع مَكُران قرار بگيرند. اگر چنين نشود و سازمان براي تغيير قوانين يا دستيابي به قوانين مورد نياز، باز هم از زمان هزينه كند، چه فايدهاي خواهد داشت؟
نوانديشي در توسعه مَكُران
به طور كلي، حوزه مَكُران را بايد با نگاه نو، مديريت نو، فرايند نو و تدابير نو سنجيد و اداره كرد. بارها نام و عنوان سازمان برنامه و بودجه عوض شد، آيا تم و قاعده برنامهنويسي و بودجه بندي تغيير كرد؟ آيا مشكلات برنامهاي حل شد؟ بارها نام و عنوان سازمان بهرهوري ملي عوض شد؛ آيا اتفاقي افتاد؟
اين است كه نبايد به فكر تغيير در نام و عنوان يك سازمان ديگر باشيم، بلكه همه را منحل كنيم و يك طرح نو در اندازيم. يك سازمان نو، با نگاه نو، با نفرات قوي، با قوانين چابك و با كارآيي بالا.