جلوه‌هاي زندگي، دريانورد و خانواده در بررسی اقتصادسرآمد
«خانواده» بنیان توسعه اقتصاد دریاپایه
گروه فرهنگ دریایی – ایرج گلشنی - دريانوردي براي نوجوانان و جوانان ما شغلي مبهم و ناشناخته است. جداي از بندرنشينان كه با اين شغل خو كرده‌اند، مابقي جمعيت ايران تصور مبهمي از دريانورد و دريانوردي دارند و به همين دليل، با آن ارتباط برقرار نمي‌كنند.
دليل اصلي اين ابهام بزرگ، ضعف اطلاع‌رساني و فرهنگ‌سازي دريايي در سطح ملي است. به طور كلي، مردم ايران كشور خودشان را كشوري غير دريايي، خشك و كم آب مي‌دانند و تبليغات تلويزيوني و هشدار مسئولان خشكي مبني بر كمبود آب و صرفه‌جويي در مصرف آن، هر روز ذهن مردم را به خشكي بودن تقويت مي‌كند. در اين گير و دار است كه خانواده‌هاي ايراني هيچ تمايلي به دريا و كار در دريا ندارند و البته، هيچ مشوقي براي نوجوان خود ندارند تا وي به سمت دريا و دريانوردي حركت كند. اين ضايعه بزرگي است كه با سختي كار دريانوردي و مشكلات دريانوردان درهم مي‌آميزد و گرايش به دريا و دريانوردي را بغرنج مي‌كند.
پیرو انتشار تحلیل و محتوای فرهنگسازی در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد، برای پرداختن به این موضوع مهم این بار از منظر اجتماعی، مهم وکارساز در بنیان شکل گیری فرهنگ عامه ایران در کشور دریایی ایران، به سراغ شماره جدید بندر و دریا، مجله سازمان بنادر و دریانوردی رفتیم که مصاحبه هایی با اهل فن حوزه دریا داشته است.
حمايت خانواده‌ها
فرمانده شناور آلفا پرستيژ به بندر و دريا مي‌گويد: اگر حمايت خانواده نباشد نمي‌توان در دريا كاركرد و دلگرمي كه دريانورد از سوي خانواده دريافت مي‌كند خود دليلي است تا دريانورد در سفر كم‌تر احساس نگراني كند.
بيان اين دريانورد نمونه، نشان مي‌دهد كه رابطه مستقيمي بين فعاليت در دريا و خانواده وجود دارد. چيزي كه در رابطه با بسياري از مشاغل خشكي وجود ندارد. مثلا در تهران وقتي يك كارمند به سركارش مي‌رود، هيچ استرسي براي خانواده‌اش ايجاد نمي‌كند. يك مهندس، يك پزشك و... در تهران يا هر استان ديگري به همين منوال است. رفتن به سر كار براي خانواده‌ها استرس زا نيست؛ اما دريا اين‌گونه نيست. به محض اين كه ملوان پا در كشتي مي‌گذارد و از بندر دور مي‌شود، «تنهايي و استرس» به سراغ خانواده‌ها مي‌آيد.
در خشكي، اگر مشكلي براي خانواده پيش بيايد، سرپرست خانواده در هر شغلي كه باشد، به سرعت مي‌تواند خود را به خانواده برساند و مشكل را رفع كند؛ اما دريانورد چه؟ آيا مي‌تواند مرخصي بگيرد و تاکسی سوار شود و خود را به ساحل و خانواده برساند؟ به طور طبيعي اين كار غيرممكن است.
اين است كه حمايت خانواده براي برخي مشاغل- از جمله دريانوردي- شرط بسيار مهمي است. با اين منطق، اگر خانواده خود اهل دريا نباشد و تفكرات دريايي نداشته و فرهنگ دريا را نفهمد، به طور طبيعي نه تنها حمايت نمي‌كند، بلكه با هراس از ورود نوجوان و جوان خود به عرصه كار در دريا ممانعت مي‌كند.
ازدواج‌هاي دريايي
در بعد اجتماعي مساله، تمامي ابعاد يك خانواده درگير خواهند شد. براي مثال، وقتي به خواستگاري يك دختر مي‌روند و مي گويند: من دريانورد هستم، آن دختر و خانواده‌اش چه حس و حالي براي تصميم‌گيري و گفتن بله دارند؟ نه گفتن آماده است تا از دهان يك خانواده‌اي كه دريا در فرهنگ او نيست، خارج شود.
اين است كه يك بررسي معمولي نشان مي‌دهد كه اغلب ازدواج‌ها زماني صورت مي‌گيرد كه عروس از بند و استان‌هاي ساحلي باشد. معمولا خانواده‌هايي كه در خشكي زندگي مي‌كنند، از داشتن داماد دريانورد حذر مي‌كنند و دخترشان را به غربت نمي فرستند؛ زيرا دريا براي آن‌ها غريب است.
غفور صادقپور كلوري – فرمانده شناور ناجي 5 منطقه ويژه اقتصادی بندر چابهار در اين باره به بندر و دريا گفته است: يكي از مهم‌ترين عوامل در انتخاب شغل دريانوردي و از آن مهم‌تر در اين حرفه، حمايت خانواده است. آن‌هابايد بتوانند با صبر و از خودگذشتگي، و با روحيه بالا به ما براي ماندن در اين حرفه و تحمل شرايط، نيرو و قدرت بدهند. در واقع حمايت و پشتيباني خاناده‌ها بزرگ ترين سرمايه معنوي و مشوق براي ادامه كار ما در اين حرفه است.
علي حسيني-راهنماي درجه يك دريايي- مي‌گويد:
دريانوردان هميشه از خانواده دور هستند و مهم‌ترين عاملي كه مي‌تواند باعث دلگرمي و آرامش خاطر و تحمل سختي هاي كار و التيام دلتنگي‌هاي دريانورد شود، حمايت و پشتيباني بي‌دريغ خانواده‌هاست.
حامد كاوه- كاپيتان انجمن كشتيراني و خدمات وابسته ايران نيز مي‌گويد:
همان‌طور كه يك دريانورد، سختي‌هاي دوري را تحمل مي‌كند، خانواده‌هايشان هم بايد تحمل اين دوري را داشته باشند.
دو نفر شاغل دريك شغل
همان طور كه به خوبي ملاحظه شد، در حقيقت دريانوردي يك شغل است كه همزمان دو نفر آن را اجرا مي‌كنند: دريانورد و خانواده.
ساير مشاغل چنين نيستند. مي‌توان گفت كار معدن سخت است و براي خانواده دلهره‌آور است؛ اما همين كار معدن طوري است كه شب سرپرست خانواده در خانه كنار خانواده خواهد بود. دريانوردي شغلي اقماري است و گاهي سه تا شش ماه به طول مي‌انجامد و خانواده اين همه مدت از سرپرست خود دور است.
اهميت كار فرهنگي
در اين رابطه اهميت كار فرهنگي و فرهنگ‌سازي روشن است و انتظار مي‌رود اركان دريايي مرتبط- مانند سازمان بنادر و دريانوردي- به فعاليت فرهنگي در سطح ملي روي آورده و همه اركان را پاي كار آورده و ابزارهاي موثري مانند تلويزيون و ساير رسانه‌ها را به خدمت بگيرند.
در اين جلوه از زندگي دريانورد كه بررسي كرديم، رابطه مستقيمي بين شغل دريانوردي و خانواده وجود دارد. اگر خانواده‌ها منش و فرهنگ دريايي نداشته باشند، از مشاغل دريايي پرهيز كرده و مانع ورود فرزندانشان به اين شغل خواهند شد. اين است كه زمينه‌سازي براي فرداي بهتر دريايي ايران از امروز بايد آغاز شود گرچه همين امروز هم ديركردي، چهل ساله داريم.
دليل اصلي اين ابهام بزرگ، ضعف اطلاع‌رساني و فرهنگ‌سازي دريايي در سطح ملي است. به طور كلي، مردم ايران كشور خودشان را كشوري غير دريايي، خشك و كم آب مي‌دانند و تبليغات تلويزيوني و هشدار مسئولان خشكي مبني بر كمبود آب و صرفه‌جويي در مصرف آن، هر روز ذهن مردم را به خشكي بودن تقويت مي‌كند. در اين گير و دار است كه خانواده‌هاي ايراني هيچ تمايلي به دريا و كار در دريا ندارند و البته، هيچ مشوقي براي نوجوان خود ندارند تا وي به سمت دريا و دريانوردي حركت كند. اين ضايعه بزرگي است كه با سختي كار دريانوردي و مشكلات دريانوردان درهم مي‌آميزد و گرايش به دريا و دريانوردي را بغرنج مي‌كند.
پیرو انتشار تحلیل و محتوای فرهنگسازی در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد، برای پرداختن به این موضوع مهم این بار از منظر اجتماعی، مهم وکارساز در بنیان شکل گیری فرهنگ عامه ایران در کشور دریایی ایران، به سراغ شماره جدید بندر و دریا، مجله سازمان بنادر و دریانوردی رفتیم که مصاحبه هایی با اهل فن حوزه دریا داشته است.
حمايت خانواده‌ها
فرمانده شناور آلفا پرستيژ به بندر و دريا مي‌گويد: اگر حمايت خانواده نباشد نمي‌توان در دريا كاركرد و دلگرمي كه دريانورد از سوي خانواده دريافت مي‌كند خود دليلي است تا دريانورد در سفر كم‌تر احساس نگراني كند.
بيان اين دريانورد نمونه، نشان مي‌دهد كه رابطه مستقيمي بين فعاليت در دريا و خانواده وجود دارد. چيزي كه در رابطه با بسياري از مشاغل خشكي وجود ندارد. مثلا در تهران وقتي يك كارمند به سركارش مي‌رود، هيچ استرسي براي خانواده‌اش ايجاد نمي‌كند. يك مهندس، يك پزشك و... در تهران يا هر استان ديگري به همين منوال است. رفتن به سر كار براي خانواده‌ها استرس زا نيست؛ اما دريا اين‌گونه نيست. به محض اين كه ملوان پا در كشتي مي‌گذارد و از بندر دور مي‌شود، «تنهايي و استرس» به سراغ خانواده‌ها مي‌آيد.
در خشكي، اگر مشكلي براي خانواده پيش بيايد، سرپرست خانواده در هر شغلي كه باشد، به سرعت مي‌تواند خود را به خانواده برساند و مشكل را رفع كند؛ اما دريانورد چه؟ آيا مي‌تواند مرخصي بگيرد و تاکسی سوار شود و خود را به ساحل و خانواده برساند؟ به طور طبيعي اين كار غيرممكن است.
اين است كه حمايت خانواده براي برخي مشاغل- از جمله دريانوردي- شرط بسيار مهمي است. با اين منطق، اگر خانواده خود اهل دريا نباشد و تفكرات دريايي نداشته و فرهنگ دريا را نفهمد، به طور طبيعي نه تنها حمايت نمي‌كند، بلكه با هراس از ورود نوجوان و جوان خود به عرصه كار در دريا ممانعت مي‌كند.
ازدواج‌هاي دريايي
در بعد اجتماعي مساله، تمامي ابعاد يك خانواده درگير خواهند شد. براي مثال، وقتي به خواستگاري يك دختر مي‌روند و مي گويند: من دريانورد هستم، آن دختر و خانواده‌اش چه حس و حالي براي تصميم‌گيري و گفتن بله دارند؟ نه گفتن آماده است تا از دهان يك خانواده‌اي كه دريا در فرهنگ او نيست، خارج شود.
اين است كه يك بررسي معمولي نشان مي‌دهد كه اغلب ازدواج‌ها زماني صورت مي‌گيرد كه عروس از بند و استان‌هاي ساحلي باشد. معمولا خانواده‌هايي كه در خشكي زندگي مي‌كنند، از داشتن داماد دريانورد حذر مي‌كنند و دخترشان را به غربت نمي فرستند؛ زيرا دريا براي آن‌ها غريب است.
غفور صادقپور كلوري – فرمانده شناور ناجي 5 منطقه ويژه اقتصادی بندر چابهار در اين باره به بندر و دريا گفته است: يكي از مهم‌ترين عوامل در انتخاب شغل دريانوردي و از آن مهم‌تر در اين حرفه، حمايت خانواده است. آن‌هابايد بتوانند با صبر و از خودگذشتگي، و با روحيه بالا به ما براي ماندن در اين حرفه و تحمل شرايط، نيرو و قدرت بدهند. در واقع حمايت و پشتيباني خاناده‌ها بزرگ ترين سرمايه معنوي و مشوق براي ادامه كار ما در اين حرفه است.
علي حسيني-راهنماي درجه يك دريايي- مي‌گويد:
دريانوردان هميشه از خانواده دور هستند و مهم‌ترين عاملي كه مي‌تواند باعث دلگرمي و آرامش خاطر و تحمل سختي هاي كار و التيام دلتنگي‌هاي دريانورد شود، حمايت و پشتيباني بي‌دريغ خانواده‌هاست.
حامد كاوه- كاپيتان انجمن كشتيراني و خدمات وابسته ايران نيز مي‌گويد:
همان‌طور كه يك دريانورد، سختي‌هاي دوري را تحمل مي‌كند، خانواده‌هايشان هم بايد تحمل اين دوري را داشته باشند.
دو نفر شاغل دريك شغل
همان طور كه به خوبي ملاحظه شد، در حقيقت دريانوردي يك شغل است كه همزمان دو نفر آن را اجرا مي‌كنند: دريانورد و خانواده.
ساير مشاغل چنين نيستند. مي‌توان گفت كار معدن سخت است و براي خانواده دلهره‌آور است؛ اما همين كار معدن طوري است كه شب سرپرست خانواده در خانه كنار خانواده خواهد بود. دريانوردي شغلي اقماري است و گاهي سه تا شش ماه به طول مي‌انجامد و خانواده اين همه مدت از سرپرست خود دور است.
اهميت كار فرهنگي
در اين رابطه اهميت كار فرهنگي و فرهنگ‌سازي روشن است و انتظار مي‌رود اركان دريايي مرتبط- مانند سازمان بنادر و دريانوردي- به فعاليت فرهنگي در سطح ملي روي آورده و همه اركان را پاي كار آورده و ابزارهاي موثري مانند تلويزيون و ساير رسانه‌ها را به خدمت بگيرند.
در اين جلوه از زندگي دريانورد كه بررسي كرديم، رابطه مستقيمي بين شغل دريانوردي و خانواده وجود دارد. اگر خانواده‌ها منش و فرهنگ دريايي نداشته باشند، از مشاغل دريايي پرهيز كرده و مانع ورود فرزندانشان به اين شغل خواهند شد. اين است كه زمينه‌سازي براي فرداي بهتر دريايي ايران از امروز بايد آغاز شود گرچه همين امروز هم ديركردي، چهل ساله داريم.