پایش تحولات تجارت جهانی توسط مرکز پژوهش‌های اتاق ایران
آغاز مبادلات بانکی عراق با یوآن با سرمایه‌گذاری چین
گروه اقتصاد - چین مهم‌ترین سرمایه‌گذار در زیرساخت‌های حمل ونقلی در خاورمیانه است و تلاش می‌کند در پروژه توسعهای عراق، مشارکت داشته باشد. اخیرا یکی از بانک‌های خصوصی عراق اعلام کرده که مبادلات بانکی خود را با یوآن چین آغاز کرده است.
به گزارش اقتصاد سرآمد، در هفتادمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی»، گلچینی از تحولات اخیر در دولایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه‌شده و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی تهیه‌شده توسط بزرگترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.
علی‌رغم ادعای روسیه در مورد تنوع‌بخشی به منابع درآمدی خود و کاهش وابستگی اقتصاد به منابع نفت و گاز، جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با زدن برچسب کوتوله اقتصادی به روسیه و تشبیه حاکمیت این کشور به صاحب پمپ بنزینی که از قضا بمب اتم هم در دست دارد، این ادعا را به چالش کشیده است.
بررسی آمارهای بین‌المللی نیز حاکی از این واقعیت است که صادرات گاز روسیه احتمالاً تا پایان سال 2023 بالغ بر 30 میلیارد متر مکعب کاهش خواهد یافت، در واقع افزایش صادرات گاز به چین و نیز در دست داشتن مقام بزرگترین صادرکننده نفت به هند و چین در ماه ژوئن، نمی‌تواند سهم بازار از دست رفتهٔ اروپا را برای روسیه جبران کند. حقیقتی که موجب شده تا بانک مرکزی روسیه به دنبال انجام اقدامات عاجلی در جهت احیای اقتصاد روسیه باشد تا بتواند پیش‌بینی رشد 2.5 درصدی اقتصاد خود را تا پایان سال جاری، عینیت ببخشد.
از سوی دیگر چین نیز در ادامه تقابلات تنش‌آمیز با آمریکا، اخیراً اقدام به انتشار گزارشی کرده که ضمن آن، سیاست‌های تجاری آمریکا را بر خلاف قوانین سازمان تجارت جهانی و مخل یکپارچگی زنجیره‌های عرضه جهانی دانسته؛ اقدامی که در مقابله با ادعای همیشگی آمریکا مبنی بر نامنصفانه بودن دیپلماسی اقتصادی چین در مقابل سایر کشورهای جهان، صورت گرفته است.
چین در سطح منطقه هم بسیار فعال بوده و به عنوان مهم‌ترین سرمایه‌گذار در زیرساخت‌های حمل و نقلی در خاورمیانه، در تلاش است تا در پروژه بسیار مهم جاده توسعه عراق، مشارکت ویژه‌ای داشته باشد. اخیراً نیز، یکی از برجسته‌ترین بانک‌های خصوصی عراق اعلام کرد که مبادلات بانکی خود با یوآن چین را آغاز کرده است.
امارات نیز در ادامه پیشرفت روابط خود با چین در حوزه انرژی، توافقنامه‌ای در زمینه توسعه شبکه سوخت‌رسانی جت در چین را با این کشور به امضا رساند. به طور کلی امارات به دنبال افزایش دارایی‌های بین‌المللی شرکت نفت خود، اخیراً فعالیت‌هایش را به منظور دستیابی به محصولات پتروشیمی در خارج از خاورمیانه افزایش داده و به بخش بالادستی گاز در مدیترانه شرقی و آسیای مرکزی وارد شده است.
عربستان نیز علاوه بر برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری در بخش معدن و پالایشگاه پاکستان، توانست میزبانی مرکز ارتقاء اکوسیستم جهانی سازمان ملل متحد را به دست آورده و سرمایه‌گذاری مشترکی نیز با رژیم اسرائیل در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر هوشمند در کشور خود انجام دهد.
قزاقستان و افغانستان نیز مذاکرات سازنده‌ای را در مسیر دستیابی به توسعه تعاملات اقتصادی در دست انجام دارند. به طور کلی و با وجود آشفتگی‌های ژئوپلیتیک جهانی، آسیای مرکزی، به واسطه موقعیت جغرافیایی مناسب، بازار رو به رشد و نیز وجود پلتفرم‌های گفتگوی سازنده در منطقه توانسته طبق پیش‌بینی‌ها عنوان سریع‌ترین منطقه در حال رشد در سال 2023 را به خود اختصاص دهد.
در بخش پژوهش‌های تازه نیز گزارش فائو از چشم‌انداز بازارهای کشاورزی جهانی در دهه آینده به طور اجمالی بررسی شده و کتاب «تهاجم روسیه به اوکراین و امنیت غذایی جهانی» که به تجزیه و تحلیل رابطه بین درگیری، تجارت و امنیت غذایی می‌پردازد، معرفی شده است.
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در حرکتی منسجم و کارشناسی، تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را باهدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است و در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.
چشم انداز جهانی بخش کشاورزی تا 2032
اخیـرا فائـو بـا همـکاری سـازمان همـکاری و توسـعه گـزارش مفصـل 359 صفحـه‌ای چشـم‌انداز کشـاورزی جهانـی طــی یــک دهــه آینــده را بررســی کرده انــد. ایــن گــزارش، ارزیابــی جامعــی را از چشــم انداز بازارهــای کشــاورزی جهانـی در دهـه آینـده ارائـه مـی دهـد و منبعـی ضـروری بـرای سیاسـتگذاران، مشـاغل و کشـاورزانی اسـت کـه بــه دنبــال درک چالش هــا و فرصت هــای پیــش رو هســتند.
نــکات ایــن گــزارش مــی‌توانــد بــرای فعــالان بخــش خصوصـی ایـران در ایـن حوزه هـا نیـز مفیـد باشـد. بـا توجـه بـه اهمیـت ایـن گـزارش ارزشـمند، نـکات کلیـدی آن در ادامـه ارائـه شـده اسـت: پیش بینــی می شـود کــه تولیـد جهانــی کشــاورزی در دهــه آینــده 1.3 درصــد در ســال افزایــش یابــد کــه بــه دلیــل کاهــش پیش بینی شــده رشــد جمعیــت و درآمــد ســرانه، ســرعت کمتــری نســبت بــه دهــه قبــل دارد. انتظـار مـی‌رود افزایـش هزینه‌هـای کـود، قیمت‌هـای کالاهـای کشـاورزی را بـالا ببـرد و قیمـت گنـدم و ذرت را به ویـژه تحت‌تاثیـر قـرار دهـد. پیش‌بینـی می‌شـود کـه مصـرف جهانـی غـذا در دهـه آینـده بـه میـزان 1.3 درصـد در سـال افزایـش یابـد کـه ناشـی از رشـد جمعیـت در کشـورهای در حال توسـعه اسـت. چیـن و هنـد دو محـرک بـزرگ تقاضـای جهانـی غـذا باقـی خواهنـد مانـد و تقریبـا نیمـی از افزایـش مصـرف جهانـی غـذا در دهـه آینـده را بـه خـود اختصـاص خواهنـد داد. پیش‌بینــی می‌شــود کــه بخــش دام در دهــه آینــده ســریع‌تر از بخــش کشــاورزی رشــد کنــد کــه ناشــی از افزایـش درآمـد و شهرنشـینی در کشـورهای در حـال توسـعه اسـت. پیش‌بینـی می‌شـود تولیـد گوشـت در دهـه آینـده 1.6 درصـد در سـال افزایـش یابـد و گوشـت طیـور و گوشـت خـوک بیش‌ترین رشـد را بـه خـود اختصـاص دهنـد.
پیش‌بینـی می‌شـود تولیـد لبنیـات در دهـه آینـده 1.4 درصـد در سـال افزایـش یابـد و پنیـر و ماسـت بیش‌ترین رشـد را بـه خـود اختصـاص دهنـد. . پیش‌بینـی می‌شـود تولیـد ماهـی در دهـه آینـده 1.7 درصـد در سـال افزایـش یابـد و آبـزی پـروری بیشـترین رشـد را بـه خـود اختصـاص دهد. پیش‌بینـی می‌شـود کـه تجـارت جهانـی کالاهـای کشـاورزی در دهـه آینـده سـالانه 1.5 درصـد افزایـش یابـد کـه ناشـی از افزایـش درآمـد و شهرنشـینی در کشـورهای در حـال توسـعه اسـت. چیــن و هنــد دو تاجــر بــزرگ کشــاورزی در جهــان باقــی خواهنــد مانــد و تقریبــا نیمــی از تجــارت جهانــی کشــاورزی را بــه خــود اختصــاص می‌دهنــد. ایـالات متحـده، اتحادیـه اروپـا و برزیـل سـه صادرکننـده بـزرگ کالاهـای کشـاورزی در جهـان باقـی خواهنـد مانـد. خاورمیانه و شمال آفریقا همچنان بزرگترین واردکنندگان کالاهای کشاورزی در جهان خواهند بود. پیش‌بینــی می‌شــود آفریقــا در دهــه آینــده ســریع‌ترین رشــد را در مقیــاس جهانــی بــه عنــوان واردکننــده محصــوالت کشــاورزی تجربــه کنــد. انتظـار مـی‌رود تغییـرات اقلیمـی تاثیـر قابـل توجهـی بـر تولیـد محصـولات کشـاورزی و امنیـت غذایـی در دهـه آینـده داشـته باشـد. انتظـار مـی‌رود کـه رویدادهـای شـدید آب و هوایـی، مکـرر و شـدیدتر شـوند و باعـث تلفـات محصـول و تلفـات دام شـوند. انتظـار مـی‌رود افزایـش دمـا باعـث کاهـش عملکـرد محصـول در برخـی مناطـق و افزایـش عملکـرد در مناطـق دیگـر شـود. انتظار می‌رود تغییرات در الگوی بارش، آبیاری محصوالت کشاورزی را در برخی مناطق دشوارتر کند. انتظــار مــی‌رود افزایــش ســطح دریــا باعــث آبگرفتگــی مناطــق کشــاورزی ســاحلی و اختــلال در ماهیگیــری شـود. سـازگاری کشـاورزی بـا تغییـرات آب و هوایـی بـرای تضمیـن امنیـت غذایـی جهانـی در دهـه آینـده ضـروری است. دولت‌هــا، کســب‌وکارها و کشــاورزان بایــد بــرای توســعه و اجــرای شــیوه‌های کشــاورزی هوشــمند و ســازگار بـا تغییـرات آب و هـوا بـا یکدیگـر
همـکاری کننـد.
به گزارش اقتصاد سرآمد، در هفتادمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی»، گلچینی از تحولات اخیر در دولایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه‌شده و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی تهیه‌شده توسط بزرگترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.
علی‌رغم ادعای روسیه در مورد تنوع‌بخشی به منابع درآمدی خود و کاهش وابستگی اقتصاد به منابع نفت و گاز، جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با زدن برچسب کوتوله اقتصادی به روسیه و تشبیه حاکمیت این کشور به صاحب پمپ بنزینی که از قضا بمب اتم هم در دست دارد، این ادعا را به چالش کشیده است.
بررسی آمارهای بین‌المللی نیز حاکی از این واقعیت است که صادرات گاز روسیه احتمالاً تا پایان سال 2023 بالغ بر 30 میلیارد متر مکعب کاهش خواهد یافت، در واقع افزایش صادرات گاز به چین و نیز در دست داشتن مقام بزرگترین صادرکننده نفت به هند و چین در ماه ژوئن، نمی‌تواند سهم بازار از دست رفتهٔ اروپا را برای روسیه جبران کند. حقیقتی که موجب شده تا بانک مرکزی روسیه به دنبال انجام اقدامات عاجلی در جهت احیای اقتصاد روسیه باشد تا بتواند پیش‌بینی رشد 2.5 درصدی اقتصاد خود را تا پایان سال جاری، عینیت ببخشد.
از سوی دیگر چین نیز در ادامه تقابلات تنش‌آمیز با آمریکا، اخیراً اقدام به انتشار گزارشی کرده که ضمن آن، سیاست‌های تجاری آمریکا را بر خلاف قوانین سازمان تجارت جهانی و مخل یکپارچگی زنجیره‌های عرضه جهانی دانسته؛ اقدامی که در مقابله با ادعای همیشگی آمریکا مبنی بر نامنصفانه بودن دیپلماسی اقتصادی چین در مقابل سایر کشورهای جهان، صورت گرفته است.
چین در سطح منطقه هم بسیار فعال بوده و به عنوان مهم‌ترین سرمایه‌گذار در زیرساخت‌های حمل و نقلی در خاورمیانه، در تلاش است تا در پروژه بسیار مهم جاده توسعه عراق، مشارکت ویژه‌ای داشته باشد. اخیراً نیز، یکی از برجسته‌ترین بانک‌های خصوصی عراق اعلام کرد که مبادلات بانکی خود با یوآن چین را آغاز کرده است.
امارات نیز در ادامه پیشرفت روابط خود با چین در حوزه انرژی، توافقنامه‌ای در زمینه توسعه شبکه سوخت‌رسانی جت در چین را با این کشور به امضا رساند. به طور کلی امارات به دنبال افزایش دارایی‌های بین‌المللی شرکت نفت خود، اخیراً فعالیت‌هایش را به منظور دستیابی به محصولات پتروشیمی در خارج از خاورمیانه افزایش داده و به بخش بالادستی گاز در مدیترانه شرقی و آسیای مرکزی وارد شده است.
عربستان نیز علاوه بر برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری در بخش معدن و پالایشگاه پاکستان، توانست میزبانی مرکز ارتقاء اکوسیستم جهانی سازمان ملل متحد را به دست آورده و سرمایه‌گذاری مشترکی نیز با رژیم اسرائیل در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر هوشمند در کشور خود انجام دهد.
قزاقستان و افغانستان نیز مذاکرات سازنده‌ای را در مسیر دستیابی به توسعه تعاملات اقتصادی در دست انجام دارند. به طور کلی و با وجود آشفتگی‌های ژئوپلیتیک جهانی، آسیای مرکزی، به واسطه موقعیت جغرافیایی مناسب، بازار رو به رشد و نیز وجود پلتفرم‌های گفتگوی سازنده در منطقه توانسته طبق پیش‌بینی‌ها عنوان سریع‌ترین منطقه در حال رشد در سال 2023 را به خود اختصاص دهد.
در بخش پژوهش‌های تازه نیز گزارش فائو از چشم‌انداز بازارهای کشاورزی جهانی در دهه آینده به طور اجمالی بررسی شده و کتاب «تهاجم روسیه به اوکراین و امنیت غذایی جهانی» که به تجزیه و تحلیل رابطه بین درگیری، تجارت و امنیت غذایی می‌پردازد، معرفی شده است.
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در حرکتی منسجم و کارشناسی، تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را باهدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است و در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.
چشم انداز جهانی بخش کشاورزی تا 2032
اخیـرا فائـو بـا همـکاری سـازمان همـکاری و توسـعه گـزارش مفصـل 359 صفحـه‌ای چشـم‌انداز کشـاورزی جهانـی طــی یــک دهــه آینــده را بررســی کرده انــد. ایــن گــزارش، ارزیابــی جامعــی را از چشــم انداز بازارهــای کشــاورزی جهانـی در دهـه آینـده ارائـه مـی دهـد و منبعـی ضـروری بـرای سیاسـتگذاران، مشـاغل و کشـاورزانی اسـت کـه بــه دنبــال درک چالش هــا و فرصت هــای پیــش رو هســتند.
نــکات ایــن گــزارش مــی‌توانــد بــرای فعــالان بخــش خصوصـی ایـران در ایـن حوزه هـا نیـز مفیـد باشـد. بـا توجـه بـه اهمیـت ایـن گـزارش ارزشـمند، نـکات کلیـدی آن در ادامـه ارائـه شـده اسـت: پیش بینــی می شـود کــه تولیـد جهانــی کشــاورزی در دهــه آینــده 1.3 درصــد در ســال افزایــش یابــد کــه بــه دلیــل کاهــش پیش بینی شــده رشــد جمعیــت و درآمــد ســرانه، ســرعت کمتــری نســبت بــه دهــه قبــل دارد. انتظـار مـی‌رود افزایـش هزینه‌هـای کـود، قیمت‌هـای کالاهـای کشـاورزی را بـالا ببـرد و قیمـت گنـدم و ذرت را به ویـژه تحت‌تاثیـر قـرار دهـد. پیش‌بینـی می‌شـود کـه مصـرف جهانـی غـذا در دهـه آینـده بـه میـزان 1.3 درصـد در سـال افزایـش یابـد کـه ناشـی از رشـد جمعیـت در کشـورهای در حال توسـعه اسـت. چیـن و هنـد دو محـرک بـزرگ تقاضـای جهانـی غـذا باقـی خواهنـد مانـد و تقریبـا نیمـی از افزایـش مصـرف جهانـی غـذا در دهـه آینـده را بـه خـود اختصـاص خواهنـد داد. پیش‌بینــی می‌شــود کــه بخــش دام در دهــه آینــده ســریع‌تر از بخــش کشــاورزی رشــد کنــد کــه ناشــی از افزایـش درآمـد و شهرنشـینی در کشـورهای در حـال توسـعه اسـت. پیش‌بینـی می‌شـود تولیـد گوشـت در دهـه آینـده 1.6 درصـد در سـال افزایـش یابـد و گوشـت طیـور و گوشـت خـوک بیش‌ترین رشـد را بـه خـود اختصـاص دهنـد.
پیش‌بینـی می‌شـود تولیـد لبنیـات در دهـه آینـده 1.4 درصـد در سـال افزایـش یابـد و پنیـر و ماسـت بیش‌ترین رشـد را بـه خـود اختصـاص دهنـد. . پیش‌بینـی می‌شـود تولیـد ماهـی در دهـه آینـده 1.7 درصـد در سـال افزایـش یابـد و آبـزی پـروری بیشـترین رشـد را بـه خـود اختصـاص دهد. پیش‌بینـی می‌شـود کـه تجـارت جهانـی کالاهـای کشـاورزی در دهـه آینـده سـالانه 1.5 درصـد افزایـش یابـد کـه ناشـی از افزایـش درآمـد و شهرنشـینی در کشـورهای در حـال توسـعه اسـت. چیــن و هنــد دو تاجــر بــزرگ کشــاورزی در جهــان باقــی خواهنــد مانــد و تقریبــا نیمــی از تجــارت جهانــی کشــاورزی را بــه خــود اختصــاص می‌دهنــد. ایـالات متحـده، اتحادیـه اروپـا و برزیـل سـه صادرکننـده بـزرگ کالاهـای کشـاورزی در جهـان باقـی خواهنـد مانـد. خاورمیانه و شمال آفریقا همچنان بزرگترین واردکنندگان کالاهای کشاورزی در جهان خواهند بود. پیش‌بینــی می‌شــود آفریقــا در دهــه آینــده ســریع‌ترین رشــد را در مقیــاس جهانــی بــه عنــوان واردکننــده محصــوالت کشــاورزی تجربــه کنــد. انتظـار مـی‌رود تغییـرات اقلیمـی تاثیـر قابـل توجهـی بـر تولیـد محصـولات کشـاورزی و امنیـت غذایـی در دهـه آینـده داشـته باشـد. انتظـار مـی‌رود کـه رویدادهـای شـدید آب و هوایـی، مکـرر و شـدیدتر شـوند و باعـث تلفـات محصـول و تلفـات دام شـوند. انتظـار مـی‌رود افزایـش دمـا باعـث کاهـش عملکـرد محصـول در برخـی مناطـق و افزایـش عملکـرد در مناطـق دیگـر شـود. انتظار می‌رود تغییرات در الگوی بارش، آبیاری محصوالت کشاورزی را در برخی مناطق دشوارتر کند. انتظــار مــی‌رود افزایــش ســطح دریــا باعــث آبگرفتگــی مناطــق کشــاورزی ســاحلی و اختــلال در ماهیگیــری شـود. سـازگاری کشـاورزی بـا تغییـرات آب و هوایـی بـرای تضمیـن امنیـت غذایـی جهانـی در دهـه آینـده ضـروری است. دولت‌هــا، کســب‌وکارها و کشــاورزان بایــد بــرای توســعه و اجــرای شــیوه‌های کشــاورزی هوشــمند و ســازگار بـا تغییـرات آب و هـوا بـا یکدیگـر
همـکاری کننـد.