پهنهبندی نوار ساحلی دریای خزر براساس مواد متشکله
در این فصل، پهنهبندی نوار ساحلی براساس مواد متشکله ارائه شده است. سیاستگذاری و برنامهریزی مناسب و جامع مناطق ساحلی، براساس استفاده از زمین و کاربریهای مختلف پیشبینی شده از آن میباشد.
در گودی میان تپههای ماسهای، که در معرض طغیان آب دریا و طوفانها قرار دارند نیز، رسوبات گلی نهشته شده و سواحل غیرزیستی گلی را شکل میدهند. در بین تپههای ماسهای، حدفاصل آستارا تا لمیر و تالابهای کوچک این محدوده، تالابهای مناطق شیرآباد و خطبهسرا، اراضی حاشیه تالاب انزلی،. پهنههای سیلابی دلتای سفیدرود در لشتنشا و زیباکنار، تالاب کیاشهر و دستک و حدفاصل رودسر تا کلاچای، سواحل گلی دیده میشوند.
سواحل سیلتی/ رسی
این رده سواحل، از ذرات بسیار ریز (ریزتر از 0625/0میلیمتر) تشکیل شده و پهنههای سیلابی و اراضی کم ارتفاع دشت ساحلی را شامل میشوند. سواحل غیر زیستی سیلتی/ رسی معمولاً به سمت خشکی و عرصههای پشت تپهها و پهنههای ماسهای سواحل تمایل دارند. این مناطق، همگی تحت تأثیر سیلابهای فصلی رودخانهها و آبراهههای فصلی قرار داشته که رسوبات ریزدانه را از نواحی بالادست شسته و در این مناطق ته نشین میکنند. لذا رسوبات آن، از فرسایش ارتفاعات و پادگانههای آبرفتی بالادست و در خشکی تأمین میشود. در سرتاسر نوار ساحلی استان گیلان، بجز اطراف تالاب انزلی و حاشیه رودخانهها، مانند سفیدرود، همچنین در مناطقی که دشت ساحلی کم عرض بوده و دریا و ارتفاعات به هم نزدیک میشوند، سواحل سیلتی/ رسی پهنهبندی شدهاند و جمعاً 79/13818هکتار وسعت دارند.
سواحل غیرمستحکم زیستی
سواحل زیستی سواحلی، به سواحلی اطلاق میشود که مواد متشکله آنها به صورت مستقیم بر اثر حضور جانداران، بقایا و یا فعالیتهای مرتبط با موجودات زنده ایجاد شده باشد. به سبب اقلیم خاص، رژیم آبی و شرایط هیدرودینامیکی و رسوبی حاکم در تالابها، این مناطق قابلیت بالایی برای رشد و گسترش انواع گونههای جانوری و گیاهی دارند. سواحل زیستی، عمدتاً بافت رسوبی ریزدانه داشته و بدون در نظر گرفتن عامل زیستی، معمولاً یکی از سواحل گلی یا سیلتی/ رسی هستند.
گیاهان دریایی
این زیررده، شامل سواحلی است که دارای پوششی از گیاهان دریایی و یا گیاهانی است که در آب رشد میکنند؛ نمونه چنین سواحلی در استان گیلان به صورت عرصههای دارای پوشش گیاهی انبوه، در تالابها و اراضی تحتتأثیر طغیان آب دریا، وجود دارد که جمعاً مساحتی بالغ بر 07/2523هکتار را شامل میشوند. به طور کلی، در استان گیلان، بهترین رخنمون این سواحل را در دریای خزر، در تالاب انزلی دیده میشود. در سایر نواحی، مانند خطبه سرا، آستارا، چمخاله و کیاشهر نیز، نمونه هایی از این سواحل وجود دارد.
سواحل گیاهپوش
این رده سواحل، شامل عرصههایی است که با گیاهان علفی، درختچهها و درختان به شکل چمنزارها، بیشهزارها و جنگلهای انبوه پوشیده شدهاند. با توجه به اقلیم خزری و مناسب برای رشد و توسعه عرصههای جنگلی، سواحل زیستی گیاهپوش در استان گیلان، با مساحت 82/1658هکتار، وسعت قابل ملاحظهای دارند. نمونه این سواحل در مناطقی مانند دلتای سفیدرود، لوندویل، لمیر تا کرگانرود، اسالم، نوکنده، امیر کیاسر، دریاکنار و رودسر وجود دارد.
سواحل متشکل از مواد مستحکم و جامد
این سواحل، از موادی ساخته شدهاند که پیوستگی دائم با یکدیگر داشته و اجزای آن به یکدیگر متصلاند. این گروه در سواحل گیلان، از لحاظ ساختاری و عامل ایجاد تنها در یک رده سواحل ساخت بشر، قابل بررسی است.
سواحل مستحکم ساخت بشر
این رده در سواحل استان گیلان شامل زیررده سازههای بتنی بوده و در چند نقطه از سواحل به صورت تاسیسات بندری و دیوارهای ساحلی دیده میشوند. این مناطق عبارتاند: از تاسیسات بندری در آستارا، بندرانزلی، کیاشهر و رودسر که در مجموع حدود ۳۲ هکتار مساحت دارند.
در سواحل استان گیلان، سه رده از سواحل غیرمستحکم و یک رده از سواحل مستحکم مشاهده میشود. سواحل غیرمستحکم، غیرزیستی، بیشترین گسترش، معادل 23/89درصد را دارند. سواحل زیستی، با توجه به وجود رودخانههای دائمی و تالابها و شرایط مساعد آب و خاک گسترش نسبتاً قابل توجهی معادل 62/10درصد، دارند. سواحل ساخت بشر نیز، بخش بسیار کوچکی از سواحل استان، معادل 15/0درصد را تشکیل داده است.
مواد متشکله نوار ساحلی استان مازندران
نتایج حاصله نشان میدهند که در استان مازندران مطابق با طبقهبندی مورد استفاده هر دو گروه سواحل متشکل از مواد مستحکم و غیرمستحکم وجود دارد. گروه سواحل مستحکم در این استان شامل سواحل ساخت بشر بوده، همچنین سواحل غیرمستحکم که بخش اصلی سواحل استان را شامل میشوند، شامل هر سه رده زیستی، غیرزیستی و ساخت بشر میباشند.
سواحل غیرمستحکم ساخت بشر
این رده در سواحل استان مازندران، شامل رده سواحل متشکل از قطعات بتنی و خرده سنگی است. سازههای بتنی و خرده سنگی نیز، عمدتاً مربوط به تاسیسات بندرگاهی، صیادی و کشتیرانی استان مانند، بنادر نوشهر، فریدون کنار، بابلسر و امیرآباد بوده و جمعاً حدود ۷۲ هکتار مساحت دارند.
در گودی میان تپههای ماسهای، که در معرض طغیان آب دریا و طوفانها قرار دارند نیز، رسوبات گلی نهشته شده و سواحل غیرزیستی گلی را شکل میدهند. در بین تپههای ماسهای، حدفاصل آستارا تا لمیر و تالابهای کوچک این محدوده، تالابهای مناطق شیرآباد و خطبهسرا، اراضی حاشیه تالاب انزلی،. پهنههای سیلابی دلتای سفیدرود در لشتنشا و زیباکنار، تالاب کیاشهر و دستک و حدفاصل رودسر تا کلاچای، سواحل گلی دیده میشوند.
سواحل سیلتی/ رسی
این رده سواحل، از ذرات بسیار ریز (ریزتر از 0625/0میلیمتر) تشکیل شده و پهنههای سیلابی و اراضی کم ارتفاع دشت ساحلی را شامل میشوند. سواحل غیر زیستی سیلتی/ رسی معمولاً به سمت خشکی و عرصههای پشت تپهها و پهنههای ماسهای سواحل تمایل دارند. این مناطق، همگی تحت تأثیر سیلابهای فصلی رودخانهها و آبراهههای فصلی قرار داشته که رسوبات ریزدانه را از نواحی بالادست شسته و در این مناطق ته نشین میکنند. لذا رسوبات آن، از فرسایش ارتفاعات و پادگانههای آبرفتی بالادست و در خشکی تأمین میشود. در سرتاسر نوار ساحلی استان گیلان، بجز اطراف تالاب انزلی و حاشیه رودخانهها، مانند سفیدرود، همچنین در مناطقی که دشت ساحلی کم عرض بوده و دریا و ارتفاعات به هم نزدیک میشوند، سواحل سیلتی/ رسی پهنهبندی شدهاند و جمعاً 79/13818هکتار وسعت دارند.
سواحل غیرمستحکم زیستی
سواحل زیستی سواحلی، به سواحلی اطلاق میشود که مواد متشکله آنها به صورت مستقیم بر اثر حضور جانداران، بقایا و یا فعالیتهای مرتبط با موجودات زنده ایجاد شده باشد. به سبب اقلیم خاص، رژیم آبی و شرایط هیدرودینامیکی و رسوبی حاکم در تالابها، این مناطق قابلیت بالایی برای رشد و گسترش انواع گونههای جانوری و گیاهی دارند. سواحل زیستی، عمدتاً بافت رسوبی ریزدانه داشته و بدون در نظر گرفتن عامل زیستی، معمولاً یکی از سواحل گلی یا سیلتی/ رسی هستند.
گیاهان دریایی
این زیررده، شامل سواحلی است که دارای پوششی از گیاهان دریایی و یا گیاهانی است که در آب رشد میکنند؛ نمونه چنین سواحلی در استان گیلان به صورت عرصههای دارای پوشش گیاهی انبوه، در تالابها و اراضی تحتتأثیر طغیان آب دریا، وجود دارد که جمعاً مساحتی بالغ بر 07/2523هکتار را شامل میشوند. به طور کلی، در استان گیلان، بهترین رخنمون این سواحل را در دریای خزر، در تالاب انزلی دیده میشود. در سایر نواحی، مانند خطبه سرا، آستارا، چمخاله و کیاشهر نیز، نمونه هایی از این سواحل وجود دارد.
سواحل گیاهپوش
این رده سواحل، شامل عرصههایی است که با گیاهان علفی، درختچهها و درختان به شکل چمنزارها، بیشهزارها و جنگلهای انبوه پوشیده شدهاند. با توجه به اقلیم خزری و مناسب برای رشد و توسعه عرصههای جنگلی، سواحل زیستی گیاهپوش در استان گیلان، با مساحت 82/1658هکتار، وسعت قابل ملاحظهای دارند. نمونه این سواحل در مناطقی مانند دلتای سفیدرود، لوندویل، لمیر تا کرگانرود، اسالم، نوکنده، امیر کیاسر، دریاکنار و رودسر وجود دارد.
سواحل متشکل از مواد مستحکم و جامد
این سواحل، از موادی ساخته شدهاند که پیوستگی دائم با یکدیگر داشته و اجزای آن به یکدیگر متصلاند. این گروه در سواحل گیلان، از لحاظ ساختاری و عامل ایجاد تنها در یک رده سواحل ساخت بشر، قابل بررسی است.
سواحل مستحکم ساخت بشر
این رده در سواحل استان گیلان شامل زیررده سازههای بتنی بوده و در چند نقطه از سواحل به صورت تاسیسات بندری و دیوارهای ساحلی دیده میشوند. این مناطق عبارتاند: از تاسیسات بندری در آستارا، بندرانزلی، کیاشهر و رودسر که در مجموع حدود ۳۲ هکتار مساحت دارند.
در سواحل استان گیلان، سه رده از سواحل غیرمستحکم و یک رده از سواحل مستحکم مشاهده میشود. سواحل غیرمستحکم، غیرزیستی، بیشترین گسترش، معادل 23/89درصد را دارند. سواحل زیستی، با توجه به وجود رودخانههای دائمی و تالابها و شرایط مساعد آب و خاک گسترش نسبتاً قابل توجهی معادل 62/10درصد، دارند. سواحل ساخت بشر نیز، بخش بسیار کوچکی از سواحل استان، معادل 15/0درصد را تشکیل داده است.
مواد متشکله نوار ساحلی استان مازندران
نتایج حاصله نشان میدهند که در استان مازندران مطابق با طبقهبندی مورد استفاده هر دو گروه سواحل متشکل از مواد مستحکم و غیرمستحکم وجود دارد. گروه سواحل مستحکم در این استان شامل سواحل ساخت بشر بوده، همچنین سواحل غیرمستحکم که بخش اصلی سواحل استان را شامل میشوند، شامل هر سه رده زیستی، غیرزیستی و ساخت بشر میباشند.
سواحل غیرمستحکم ساخت بشر
این رده در سواحل استان مازندران، شامل رده سواحل متشکل از قطعات بتنی و خرده سنگی است. سازههای بتنی و خرده سنگی نیز، عمدتاً مربوط به تاسیسات بندرگاهی، صیادی و کشتیرانی استان مانند، بنادر نوشهر، فریدون کنار، بابلسر و امیرآباد بوده و جمعاً حدود ۷۲ هکتار مساحت دارند.