نیروی دریایی ارتش در هشت سال دفاع مقدس
گروه امنیت دریا - ناخدا دوم حسین علیزاده - جنگ یکی از اتفاقات اجتماعی است که اهداف و ابعاد آن ، پیامد های اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی غیر قابل پیش بینی در جوامع می گذارد . جامعه در زمان جنگ و پس از آن، با پیامد های جنگ روبروست . جنگ تحمیلی یکی از تاثیر گذار ترین رویدادها در فضای اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی ایران است . عراق در 31 شهریور 1358 جنگ علیه ایران را آغاز کرد و به همین مناسبت از تاریخ 31 شهریور تا 6 مهر ماه هر سال ، هفته دفاع مقدس نام گذاری شده است .
هشت سال دفاع مقدس ، آزمونی بزرگ برای اثبات قدرت ایمان ، حقانیت و پایداری پیروز ملت ایران است . روزهای حساس و سرنوشت ساز دفاع مقدس ، سرشار از حماسه آفرینی ها و سلحشوری های بهترین و دلاورترین فرزندان این امت است .
هفته دفاع مقدس نمودار مجموعه ای از برجسته ترین افتخارات ملت ایران در دفاع از مرز های میهن اسلامی و جانفشانی دلاورانه در پای پرچم و برافراشته شدن اسلام و قرآن است . در این مجموعه تابناک، درخشنده ترین و نفیس ترین نگین گران بها یاد و خاطره شهیدان است آن ها جوانان و جوانمردان رشید و پاک سرشتی بودند که با آگاهی و درک والای خود موقعیت حساس کشور را تشخیص دادند و وظیفه بزرگ جهاد در راه خدا را مشتاقانه پذیرا شدند . هر ملتی که چنین دلاوران آگاه و شجاعی را در دامان خود پرورده باشد حق دارد به آن ها ببالد و آن ها را الگوی تربیت جوانان خود در همه دوران بداند .
هشت سال دفاع مقدس جانانه ملت در برابر تجاوز وحشیانه دشمن منشاء غرور ملی پایان ناپذیر برای مردم سلحشور ایران گردید که توطئه مشترک شرق و غرب برای به زانو در آوردن ملت بزرگ ایران به فرصتی برای اثبات توانمندی اسلام و انقلاب کشور تبدیل شود . رشادت های جوانان بروند، انقلاب و نظام را بیمه کرد و نشان داد که با داشتن پشتوانه مردمی در پرتو حاکمیت اسلام و وحدت نیروی ها می توان هر دشمن خیره سری را ناکام ساخت.
بسیاری از نیروی های حاضر در جبهه ها جوانان بوند. جوانان در قالب نیروی های بسیج حضوری چشم گیر در دفاع مقدس داشته اند. این جوانان از سر کلاس درس و دانشگاه یا کارخانه و مزرعه و اداره برای دفاع از آرمان و سرزمین خود به جبهه ها آمده بودند. جوانان ایران اسلامی با خلق رشادت های فراوان نشان دادند که بهترین جوانان جهانند الگوی این جوانان، جوانان کربلا بود. ملتی که چنین جوانانی دارد به جاست که بر خود ببالد و به داشتن چنین جوانانی افتخار کند.
نقش نیروی دریایی در هشت سال
دفاع مقدس
نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي نخستين نيرو از نيروهاي مسلح كشور بود كه در دفاع مقدس توانست به اهداف نهايي جنگ دريايي كه همان درهم كوبيدن ماشين جنگي دشمن، بستن خطوط مواصلاتي دريايي دشمن و بازنگهداشتن خطوط مواصلاتي دريايي خودي است، دست يابد. براي ثبت و باقي ماندن افتخارات دفاع مقدس در افكار عمومي جامعه، بايد فعّاليت مضاعفي انجام شود. تصوّر تاريخي در هر كشوري، حائز اهميت است زيرا فقدان حافظه تاريخي، عدم وجود را اثبات ميكند و تصوّر تاريخي هر كشور، در صورتي احيا ميشود كه آن ملّت، تصوّري روشن از تاريخ گذشته خود داشته باشد.
مقام معظم فرماندهي كل قوا در تاريخ 29 شهريور 1372در بخشي از بيانات خود چنين فرمودند: هيچ صحنهاي مثل صحنه جنگ، براي گزارش خصوصيات يك ملّت و همه چيزهايي كه در گزاره تاريخي مورد نظر هست، بهتر نيست، شما هر هدفي در گزارش تاريخي داريد، آن هدف را در گزارش ميدان جنگ بهتر ميتوانيد به دست بياوريد .
(ويل دورانت) در كتاب تاريخ تمدن خود درباره تاريخ و جنگ به دو نكته جالب اشاره ميكند، وي اعتقاد دارد تاريخ سكهاي است با دو رويِ همسان، كه يك رويِ آن، وقايعي هستند كه اتفاق افتادهاند و رويِ ديگر سكه، وقايعي هستند كه تاریخ آنها را ثبت كرده است.
نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران كه مسئوليت حفاظت از منافع كشور و تأمين امنيت خطوط مواصلاتي دريايي خودي و مسدود كردن خطوط مواصلاتي و معابر وصولي دريايي دشمن را به عهده دارد به حول و قوّه الهي و بهكارگيري قابليتهاي تخصصي كاركنان متعهد و انقلابي، با نهايت ايثار و فداكاري و با سرفرازي تمام در طول جنگ تحميلي اين وظايف را به انجام رسانده است. نيروي دريايي با توجه به علني شدن نيّت شوم دشمن و قبل از آغاز تهاجم وحشيانه ارتش بعث عراق با يك اقدام هوشمندانه و به موقع، يگانهاي عمده ناو تيپ هشتم كه در بندر خرمشهر مستقر بودند و ميرفت كه با آغاز تهاجم دشمن در آبراه اَروَندرود محبوس شوند را به خارج از اروندرود انتقال داده و با به كارگيري آنها در عرصههاي مختلف عملياتي، برگهاي زريني را به تاريخ دفاع مقدس بيفزايد.
نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي پس از آغاز تهاجم سراسري دشمن، ضمن صدور نخستين اعلاميه بينالمللي دريايي مبني بر اعلام ضوابط و محدوديتهاي تردد در خطوط كشتيراني به منظور اِعمال محاصره دريايي كشور متجاوز، جهت حضور مستقيم در صحنه و اِعمال كنترل و فرماندهي مؤثر، يك قرارگاه مقدم دريايي تحت عنوان نيروي رزمي 421 را در بندر بوشهر تشكيل و كليه يگانهاي شناور، پروازي، تكاوران، تفنگداران و تيمهاي عمليات ويژه را تحت كنترل عملياتي اين قرارگاه قرار داد. اين نيروي رزمي در صحنههاي مختلف عملياتي به نحوي به كار گرفته شد كه تا هفتم آذر 1359 يعني شصت و هفتمين روز جنگ، ضمن انهدام بخش عظيمي از توان دريايي دشمن، سيادت دريايي جمهوري اسلامي ايران را در تمامي پهنه آبهاي نيلگون خليج هميشه فارس كسب و با قدرت تمام تا پايان جنگ تحميلي حفظ كند. بدين ترتيب ميتوان گفت نيروي دريايي نخستين نيرو از نيروهاي مسلح كشور بود كه توانست به اهداف نهايي جنگ دريايي كه همان درهم كوبيدن ماشين جنگي دشمن، كسب و حفظ سيادت دريايي كشور، بستن خطوط مواصلاتي دريايي دشمن و بازنگهداشتن خطوط مواصلاتي دريايي خودي است، دست يابد عمليات حماسي دفاع 34 روزه از خرمشهر در آغاز جنگ، تأمين پدافند سطحي و هوايي (ارتفاع پست) جزاير و سكوهاي نفتي كشور از آغاز تهديد تا پايان جنگ تحميلي، پدافند از جزيره آبادان و جلوگيري از تكميل محاصره آبادان و خرمشهر در عمليات كوي ذوالفقاريه، انجام عمليات پشتيباني عمومي جزيره آبادان با بهكارگيري يگانهاي هوا دريا و شناورهاي سبك نداجا در دوران محاصره زميني اين جزيره، سلسله عمليات اسكورت كاروانهاي تجاري، نفتكش و كشتيهاي با محموله ويژه، اجراي تاختهاي انهدامي عليه پايانههاي نفتي البكر و الاُميه در عملياتهاي اشكان و شهيد صفري، اجراي عمليات ظفرمند مرواريد در منطقه سكوي البكر كه نتيجه آن انهدام بخش عظيمي از توان رزمي دريايي دشمن و كسب سيادت دريايي جمهوري اسلامي ايران بود، اجراي پيوسته و مداوم عمليات گشت و مراقبت و كنترل آبراهها و معابر وصولي جهت بازنگهداشتن خطوط مواصلاتي دريايي كشور، عمليات رهگيري و بازرسي كشتيهاي مشكوك جهت بستن خطوط مواصلاتي دريايي دشمن و اطمينان از كامل بودن محاصره دريايي آن كشور، پدافند از جزاير سهگانه تنب بزرگ، كوچك و بوموسي در منطقه مياني خليج فارس، عمليات نفوذي تيم عمليات ويژه تكاوران دريايي به عمق مناطق دشمن و انهدام سكوي موشكي و دكلهاي راداري سامانه موشكهاي كرم ابريشم دشمن در منطقة رأسالبيشه، اجراي عملياتهاي شناسايي و ايذايي در سواحل غربي اروندرود توسط تيمهاي عمليات ويژه تكاوران دريايي، اجراي سلسله عمليات تجسس و نجات در دريا، عملياتهاي مينريزي آفندي در آبراه خور عبدالله، اجراي تاختهاي انهدامي عليه بويههاي دهانه خورعبدالله توسط تيمهاي عمليات ويژه تكاوران دريايي، رويارويي مستقيم با نيروهاي متجاوز آمريكا در راستاي پدافند از سكوهاي نفتي نصر و سلمان و دفاع از حاكميّت جمهوري اسلامي ايران در دريا (29 فروردين 1367)، تشكيل گروه رزمي تكاوران دريايي و جلوگيري از پيشروي دشمن با ايجاد مواضع پدافندي در محور آبادان - ماهشهر، انجام عمليات تاخت انهدامي تيم گروهاني تكاوران دريايي عليه مواضع توپخانه دشمن در روزهاي آغاز جنگ تحميلي در محور شوش - كرخه به منظور خارج كردن پايگاه هوايي دزفول از برد آتش توپخانه دشمن، اجراي پدافند از جزيره آبادان و تأمين جناح چپ نيروهاي عملكننده در عمليات ظفرمند ثامنالائمه (شكست حصرآبادان)، شركت مؤثر در تأمين سرپل اوليه غرب كارون و كرخهكور در عمليات بيتالمقدس و اجراي مأموريت آفندي در محور آبادان- خرمشهر و آزادسازي و پاكسازي بخش شرقي مناطق اشغالي خرمشهر، شركت مؤثر در عمليات خيبر و بدر با بهكارگيري اسكادرانهاي بالگرد و هواناو و شناورهاي هجومي در مناطق هورالهويزه، هورالعظيم و جزاير مجنون و شركت مؤثر در عمليات «والفجر 8» و تصرف بندر فاو تعدادي از عمليات متهوّرانه اين نيرو در طول هشتسال دفاع مقدس است.
نیروی دریایی سال 57 بزرگترين يگان هواناو جهان را در اختيار داشت و بزرگترين نيروي دريايي منطقه بود و داراي يگان هايي به اين ترتيب بود:
3 فروند ناو شکن موشک انداز سنگين کلاس آرتيميس و 4 رزم ناو ميان وزن و 27 ناوچه گشتي 10 تني(بيشترشان مجهز به هارپون بودند) 4 ناو محافظ و 4 کشتي مين جمع کن بزرگ و 2 فروند کوچک و 4 لنديگ کرافت و6 فروند لندينگ شيپ مخصوص حمل تانک، 2 فروند ناولجستيکي اقيانوس پيماي بزرگ(با قابليت فرود هلي کوپتر) و 1 ناو تعميرات و پشتيباني و 13 يدکش و کشتي آتشنشاني قايقهاي تند رو و...
همان طور که گفته شد ايران بزرگترين يگان هواناو جهان را در اختيار داشت و قادر بود يک گردان نظامي کامل را ظرف 25 دقيقه در جنوب خليج فارس مستقر کند و از نظر يگان هوادريا داراي داراي 50 هليکوپتر دوازده اف.27 و 2 پي.3 اف بود
اين باعث افزايش بيش از پيش قدرت ايران مي شد خليج فارس عملا در اختيار نيروي دريايي ايران بود با افزايش مداخلات نظامي ايران در کشورهاي خارجي همچون سرکوب ظفار و انتقال پنهاني نيروي پشتيباني از اکراد که مانع شرکت عراق در جنگ اعراب عليه اسرائيل شد نقش نيروي دريايي و حفظ امنيت چاهاي نفت نقش ويژه اي يافت.
کمتر از يکسال پس از وقوع انقلاب اسلامي جنگ آغاز شد، در روزهاي اوليه جنگ عراقي ها با پشتيباني توپ خانه و ناوچه هاي موشک انداز روسي پايگاه دريايي خرمشهر را غير فعال کردند و تعدادي از ناوچه ها و ناوهاي مستقر در پايگاه را غرق کردند اما در همان ساعات تکاوران نيروي دريايي به عنوان تنها هاميان ارتشي نيروي زميني اقدام به دفاع کردند. لشکر زرهي اهواز عملا از هم پاشيد لشکر هاي مستقر در منطقه با حداقل 20 درصد قوا وارد نبرد شدند و اين نتيجه اي جز شکست نداشت(اين ماجرا به از هم گسيختگي هاي اوليه ارتش باز ميگردد) با اين وجود تا پاي جان جنگيدند(با حمايت ها و سرازير شدن مردم به ميدانهاي نبرد) و جلوي پيشروي هاي سريع نيروي عراقي را گرفتند در ماههاي اول جنگ نيروي دريايي عراق با ناوچه هاي سريع خود اقدام به حمله به نفت کش ها و سکوهاي نفتي ما نمودند و اين به ناامني منطقه انجاميد و نفت کشها ديگر رقبتي به حمل نفت ايران به بازار هاي بين المللي نداشتند. با کم شدن درآمد ايران نيروي دريايي نقش خود را بازيافت و مشخص شد که سکو هاي نفتي الاميه و البکر محل پهلو گيري ناوچه هاي عراقيست حمله بوسيله ي ناوچه هاي موشک انداز مجهز به هارپون و تکاوران نيروي دريايي با موفقيت انجام شد در 28 آبان 59 ناوچه هاي پيکان و جوشن ماموريت يافتند با پشتيباني 4 فروند فانتوم تکليف نيروي دريايي عراق را يکسره کنند(عمليات معروف به مرواريد)
در اين عمليات جمعا 12 ناوچه و 2 جنگنده عراقي نابود شد و شيرازه ي نيروي دريايي عراق بکلي از هم پاشيد و تنها ناو پيکان به فرماندهي ناخدا محمد ابراهیم همتي با تمام رشادتي که از خود نشان داد و تعداد زيادي از ناوچه ها را هدف قرار داد هدف موشک قرار گرفت و غرق شد و حماسه اي بزرگ آفريد و ايران بزرگترين جنگ دريايي خود را پس از دوران هخامنشي پيروز بيرون آمد.
جنگ با عراق در اينجا براي نيروي دريايي تمام شد اما دشمني قوي تر پا به ميدان گذاشت ناوگان پنجم نيروي دريايي آمريکا در سالهاي آخر جنگ و بخصوص در ماجراي جزيره ي مجنون که آمريکايي ها باعث آزادي آن و شهادت شمار زيادي از رزمندگان ما شدند.
درگيريهاي زيادي بين نيروي دريايي ما که در آمادگي نبود با نيروي دريايي آمريکا رخ داد ازجمله حمله به ناوچه ي جوشن وغرق کردن آن که باوجودي که اين ناوچه در آبهاي بين المللي بود مورد هدف 4 موشک هارپون و 300 گلوله ي توپ قرار گرفت و بدنبال آن در 1988 در طي عمليات اسکورت نفت کشهاي کويتي توسط آمريکا يکي از نفت کشها به يک مين ايراني برخورد کرد و به سختي آسيب ديد. 4 روز بعد نيروي دريايي آمريکا اقدام به حمله به نيروي دريايي ايران و سکو هاي نفتي نمود اين بزرگترين جنگ دريايي با حضور کشتي هاي بزرگ پس از جنگ جهاني بود در اين حمله دو فروند از ناوچه های جمهوری ايراني ( ناوچه ي سهند و جوشن ) غرق شدند.
البته اين بار ناوهاي آمريکايي بي نصيب نماندند و پاسخ کوبنده اي گرفتند دو ناو عملا بلا استفاده شد و بيش از 80 درصد آسيب ديدند و يک هليکوپتر آمريکايي هم هدف قرار گرفت و نابود شد و اين از مجموعه ي فشار ها براي پذيرش قطعنامه شوراي امنيت بود.
پس از جنگ ايران اقدام به خريد چند فروند زيردريايي، ناوچه و رزم ناو نمود ايران در سال هاي 77 در رقابت با هند و چين براي خريد ناوهواپيما بر روسي گورچکف شرکت کرد و بالاترين قيمت را ارائه نمود گفتگوهايي انجام شد اما روس ها به دلايل سياسي موافقت نکردند . نيروي دريايي در طي سالها تحريم بيشترين سعي خود را براي کاهش وابستگي و نوسازي را بکار برد از جمله ي آن ساخت ناو جماران، دماوند، جوشن و و ناوچه هاي سريع دانست و همچنين ارتقاع سيستم پدافند ناوها و توانايي تعميراتي خود و همچنين مين گذاري در خليج فارس در حال حاضر اين نيرو قويترين نيروي دريايي در خليج فارس است.
سوم خرداد سال 1361ياد آور نقش آفريني رزمندگاني است كه سي سال پيش خونين شهر، شهر قهرمان را با ايثار ومقومت مثال زدني خود آزاد كرده و نقشه شوم استكبار جهاني را براي جدا كردن بخشهايي از خاك عزيز ايران نقش بر آب نمودند.
فتح خرمشهردر واقع نقطه عطفي در تاريخ معاصر بود كه تحقق آن با هيچ يك از معيارهاي نظامي و راهكارهاي اتاق جنگ قابل مقايسه نيست و برهمين اساس حماسه شگرف آزادي خرمشهر انتهاي جانفشاني و منتهاي روحيه توكل و نماد نصرت الهي لقب گرفته است. روز سوم خرداد غيورمندان ارتش و سپاه با توكل برخدا و وحدت فرماندهي به رهبري امام راحل (ره) يكي ازبزرگترين عمليات دوران هشت سال دفاع مقدس را انجام دادند و تمامي كارشناسان نظامي جهان را متحير و ثابت كردند كه توان طراحي و انجام بزرگترين عمليات ها را دارند. عملیاتی كه در آن بيش از شش هزار كيلومتر مربع از خاك سرزمين عزيزمان آزاد شد و قريب 2500 نفر از نفرات دشمن بعثي به اسارت در آمد و صدها دستگاه تانك، نفر بر و 53 فروند هواپيما از دشمن زبون سرنگون شد.
نیروی دریایی مظهر و نماد انضباط
نظامی است
در محافل رسانه ای مطرح است که اگر می خواهید به فرهنگ و ادب و تربیت و نظم و انضباط اجتماعی جامعه ای پی ببرید باید به محض ورود به شکل ظاهری و انضباط که مظهر انضباط و قوانین و مقررات است نگاه کنید یعنی اگر یک نیرویی که مسئول برقراری نظم اجتماعی است ظاهر خودش منظم نباشد مطمئنا نمی تواند مجری برقراری انضباط اجتماعی باشد و همچنین نظافت و پاکیزگی محیط زندگی مثل پارک ها ، خیابان ها ، پیاده رو ها که اگر کسی آشغال نریخته بود و تمیز بود آن مردم با فرهنگ هستند و یا روی چمن ها ننشسته بودند و یا حق و حقوق دیگران را رعایت می کردند نظیر رانندگی به هر حال هر چقدر این مولفه ها بهتر باشد نشان از انضباط و فرهنگ بالا دارد، نیروی دریایی از قدیم الایام مظهر پاکیزگی و نظم و انضباط و شخصیت نظامی گری است یعنی نماد انضباط نظامی است.