تامل« اقتصادسرآمد» بر نمایشگاه سلیمانیه تا نمايشگاه‌هاي فرهنگي-تجاري در عراق
بازرگاني ايران و سليمانيه عراق در هاله‌اي از ابهام
گروه تجارت - ایرج گلشنی - به زودي نمايشگاهي خواهيم داشت در سليمانيه عراق. هدف اسمي، بازرگاني مشترك و ارتقاء سطح روابط تجاري و البته سياسي. ايران و عراق، همديگر را دوست و برادر مي‌خوانند؛ اما هر دو مي‌دانند كه اين دوست و برادرگفتن‌ها، لفاظي سياسي است و زبان اقتصاد، زباني تند و صريح و گاهي گزنده است. در عالم اقتصاد، حساب حساب است و كاكا برادر. بر عكس منطق سياسي كه كاكا برادرش هم قابل اعتماد نيست.
اين كه اين نمايشگاه چيست و چگونه اجرا مي‌شود، چندان معلوم نيست. آن چه نمودارهاي اتاق بازرگاني ايران و عراق نشان مي‌دهد، نشان مي دهد كه وضعيت تجاري بين دو كشور بسيار عالي و رو به افزايش است. ايران مي گويد درصد صادرات ايران به عراق بر واردات پيشي گرفته‌است، اما با محاسبه انبوه كالاهايي كه به طور غيرقانوني و به وسيله كول‌برها وارد ايران مي شود، چیز دیگری را نشان مي‌دهد.
معارضان در سليمانيه
اين نمايشگاه در حالي در سليمانيه عراق قرار است برگزار شود كه محل اجتماع و فعاليت معارضان كرد ايراني است. احزاب گوناگوني – از جمله كومله و دموكرات- در اين خطه به سر مي‌برند و داراي پايگاه نظامي هستند. علاوه بر اين، موشك‌هاي ايراني چندي پيش اماكن و اردوگاه‌هاي نظامي آن‌ها را به آتش كشيد و بسياري را كشت يا زخمي كرد. و نيز، مساله معارضان حل ناشده و منجر به تهديد اخير ايران شد كه عراق بايد معارضان را خلع سلاح كند و گرنه باز هم نيش تر موشك به اين دمل چركين فرود خواهد آمد.
جنگ يا تجارت؟
از يك سو، مساله معارضان كرد باعث شده كه تهديد نظامي جاي ديپلماسي سياسي را بگيرد و از ديگر سو، قرار است نمايشگاهي تجاري، پل مواصلاتي بين عراق و ايران شود. چگونه چنين تناقضي قابل جمع و حل است، نگارنده نمي‌داند. توجه دولتي‌ها به اين تناقض مثل هميشه يك سويه و ناقص است. آن‌ها مايل نيستند واقعيات و اختلاف‌ها را ببينند و در مقابل، مايلند برخي فعاليت‌هاي مقطعي و قشري را به كل عراق تعميم بدهند. ماجراي اربعين اباعبدالله الحسين(ع) يكي از آن‌هاست. در مجموع نزديك به 5 ميليون زائر اربعين رسانه‌اي شد. طبق اين آمار، بخش كوچكي از مردم ايران به عراق سفر كرده‌اند كه نمي‌توان آن را به 85 ميليون جمعيت تعميم داد و نيز از ان سو نيز، نمي‌توان اين مسافرت زيارتي را به جمعيت عراق نسبت داد و تصور كرد كه مراوده و رفتار طرفين بسيار عالي و دوستانه است و بر اساس عرق و علاقه مشترك به آقا(ع)، هيچ تنش يا گله‌اي وجود نداشته و نخواهد داشت.
اما معلوم نيست در اين گير و دار جنگ يا تجارت با عراق، وجه سياسي، وجه نظامي، وجه مذهبي، و... و در نهايت وجه تجاري و بازرگاني به كدام سمت خواهد رفت؛ زيرا، دو ملت –خواسته يا ناخواسته- هشت سال با هم جنگيده‌اند و عراق بدهكار غرامت جنگي ماست. به عبارتي، زخمي بين ما وجود دارد كه بي‌گمان در اصل ماجرا موثر و تاثيرگذار است. به خصوص با توجه به حوزه سليمانيه عراق كه هم مذهب شيعه ندارند و هم كينه و عداوت قديمي دارند. در طي جنگ، ايران بسيار به اكراد عراقي كمك كرد؛ اما اين كمك شامل معارضان كرد ايراني كه نمي‌شود. اكراد عراقي ممكن است از ما در مواردي خوشنود باشند؛ اما براي كينه بهانه كم ندارند. كشتار وحشيانه منافقين از مردم اربيل و سليمانه، ممكن است به حساب ما نوشته شود. تعصب كردي، ممكن است موشك‌هاي ايران به مخالفان تماميت ارضي ما را به حساب خودشان واريز كنند. و بسيار موارد ديگر كه براي يك منطق شفاف و پايدار تجاري مهم است كه مورد توجه و پاسخ قرار گيرند.
نمايشگاه؛ چرا سليمانيه؟
نمايشگاه قرار است در سليمانيه عراق برگزار شود. زمزمه‌ها چنين مي‌گويد. اما چرا سليمانيه؟ آيا اكراد معارض ايراني آن‌جا امنيت را سلب نمي‌كنند؟ آيا تنش ايجاد نمي‌شود؟ اگر يك تنش ايجاد شود، عواقب كوتاه وبلندمدت خواهد داشت. چرا اين نمايشگاه در جايي ديگر برگزار نمي‌شود؟ مثلا چرا در شهرهايي مانند نجف كه وجه مشترك بيشتري دارد برگزار نمي‌شود؟ ما اين‌ها را نمي‌دانيم و فقط سوال‌هاي مرسوم روزنامه‌نگاري خود را مطرح مي‌كنيم كه اگر پاسخي دريافت كنيم، به آگاهي خوانندگان ارجمند خواهيم رساند. اما به هر روي، سليمانيه يك منطقه خاص است و با وجود معارضان كرد ايراني كه دفتر و دستك دارند، و از توان نظامي هم برخوردار هستند، ممكن است ثلمه‌اي وارد شود. آيا اين نكته در نظر گرفته شده است؟
نمايشگاه‌هاي فرهنگي-تجاري ويژه
ما از نعمت بزرگ اربعين حسيني(ع) برخوردار هستيم و بخش مهمي از عراقي‌ها هم احساسات شفاف و زلالي در اين رابطه با ما دارند. هر دو از يك ريشه معنوي هستيم و به يك شخصيت بزرگ تاريخي عشق مي‌ورزيم. از ابتداي شروع مراسم راهپيمايي اربعين، در جلسات رسمي گفته و در نشريات نوشتم كه جاي موكب‌هاي فرهنگي خالي نبايد باشد كه خوشبختانه، امسال از اين موكب‌ها كم نداشتيم. الان مي‌نويسم كه جاي نمايشگاه‌هاي بزرگ فرهنگي- مانند نمايشگاه بزرگ كتاب مذهبي- و حتا نمايشگاه‌هاي بزرگ اقتصادي با بهره مندي از شكوه و جلال اربعين قابل تامل و برنامه‌ريزي است. بايد از اين موهبت الهي كه از ناحيه آقا(ع) نصيب تشيع شده است، همه جوره بهره‌برداري كنيم. اربعين را در يك نگاه محدود مذهبي محدود نكنيم و به نفع تفكر شيعي، بسط و گسترش دهيم و از آن المپيك بزرگ فرهنگي- اقتصادي- سياسي براي جهان اسلام بسازيم.
نمايشگاه سليمانيه
نمي‌توان اين نمايشگاه را صرفا به خاطر مسائل امنيتي رد كرد. توان و قدرت شيربچه‌هاي اطلاعاتي ايران الان چنان است كه مي‌توان با خيال آسوده به آن‌ها دل‌گرم بود. با اين وجود، لازم و ضروري است كه با منطق هشت‌گانه ماركتينگ، به ابعاد گوناگون اين قضيه نگاه كرد و از نمايشگاه سليمانيه هم بهره‌برداري بيشتر كرد و فرصت‌هاي آينده را تضمين كرد. منطق تجارت روشن است: معامله برد- برد. بر اساس اين منطق مي‌توان كارهاي بزرگ و همكاري‌هاي پايداري رقم زد. لازمه اش اين است كه قواعد بازي را رعايت كنيم. براي مثال، ايجاد ارتباط رسانه‌آي و تبليغي بين طرفين هر چه زودتر بايد شروع شود. بهانه نمايشگاه است اما هدف تنظيم افكار عمومي طرفين براي همكاري و مراوده بيشتر و هميشگي. اگر اقدام نكنيم، نمايشگاه مانند قارچ خواهد روييد و تمام خواهد شد؛ اما نتايجي كه دل‌خواه است به دست نخواهد آمد. پس از همين امروز بايد در باره فعاليت‌هاي رسانه‌اي- تبليغي نمايشگاه برنامه‌ريزي و اجرا كرد. تصور نكنيم كه نمايشگاه عبارت است از بردن چند وسيله نمايشگاهي و گذران چند روز در يك يا چند غرفه. نمايشگاه يكي از اجزاي بازارگردي است و هفت بازي ماركتينگ ديگر باقي است كه ما با مهارت بايد در همه اين بازي‌ها شركت كنيم و نتيجه نهايي را به نحو مطلوب رقم بزنيم. در اين بازي تجاري، آماده‌سازي و به‌سازي افكار عمومي حرف اول را مي‌زند. لطفا مسئولان امر توجه كنند.
اين كه اين نمايشگاه چيست و چگونه اجرا مي‌شود، چندان معلوم نيست. آن چه نمودارهاي اتاق بازرگاني ايران و عراق نشان مي‌دهد، نشان مي دهد كه وضعيت تجاري بين دو كشور بسيار عالي و رو به افزايش است. ايران مي گويد درصد صادرات ايران به عراق بر واردات پيشي گرفته‌است، اما با محاسبه انبوه كالاهايي كه به طور غيرقانوني و به وسيله كول‌برها وارد ايران مي شود، چیز دیگری را نشان مي‌دهد.
معارضان در سليمانيه
اين نمايشگاه در حالي در سليمانيه عراق قرار است برگزار شود كه محل اجتماع و فعاليت معارضان كرد ايراني است. احزاب گوناگوني – از جمله كومله و دموكرات- در اين خطه به سر مي‌برند و داراي پايگاه نظامي هستند. علاوه بر اين، موشك‌هاي ايراني چندي پيش اماكن و اردوگاه‌هاي نظامي آن‌ها را به آتش كشيد و بسياري را كشت يا زخمي كرد. و نيز، مساله معارضان حل ناشده و منجر به تهديد اخير ايران شد كه عراق بايد معارضان را خلع سلاح كند و گرنه باز هم نيش تر موشك به اين دمل چركين فرود خواهد آمد.
جنگ يا تجارت؟
از يك سو، مساله معارضان كرد باعث شده كه تهديد نظامي جاي ديپلماسي سياسي را بگيرد و از ديگر سو، قرار است نمايشگاهي تجاري، پل مواصلاتي بين عراق و ايران شود. چگونه چنين تناقضي قابل جمع و حل است، نگارنده نمي‌داند. توجه دولتي‌ها به اين تناقض مثل هميشه يك سويه و ناقص است. آن‌ها مايل نيستند واقعيات و اختلاف‌ها را ببينند و در مقابل، مايلند برخي فعاليت‌هاي مقطعي و قشري را به كل عراق تعميم بدهند. ماجراي اربعين اباعبدالله الحسين(ع) يكي از آن‌هاست. در مجموع نزديك به 5 ميليون زائر اربعين رسانه‌اي شد. طبق اين آمار، بخش كوچكي از مردم ايران به عراق سفر كرده‌اند كه نمي‌توان آن را به 85 ميليون جمعيت تعميم داد و نيز از ان سو نيز، نمي‌توان اين مسافرت زيارتي را به جمعيت عراق نسبت داد و تصور كرد كه مراوده و رفتار طرفين بسيار عالي و دوستانه است و بر اساس عرق و علاقه مشترك به آقا(ع)، هيچ تنش يا گله‌اي وجود نداشته و نخواهد داشت.
اما معلوم نيست در اين گير و دار جنگ يا تجارت با عراق، وجه سياسي، وجه نظامي، وجه مذهبي، و... و در نهايت وجه تجاري و بازرگاني به كدام سمت خواهد رفت؛ زيرا، دو ملت –خواسته يا ناخواسته- هشت سال با هم جنگيده‌اند و عراق بدهكار غرامت جنگي ماست. به عبارتي، زخمي بين ما وجود دارد كه بي‌گمان در اصل ماجرا موثر و تاثيرگذار است. به خصوص با توجه به حوزه سليمانيه عراق كه هم مذهب شيعه ندارند و هم كينه و عداوت قديمي دارند. در طي جنگ، ايران بسيار به اكراد عراقي كمك كرد؛ اما اين كمك شامل معارضان كرد ايراني كه نمي‌شود. اكراد عراقي ممكن است از ما در مواردي خوشنود باشند؛ اما براي كينه بهانه كم ندارند. كشتار وحشيانه منافقين از مردم اربيل و سليمانه، ممكن است به حساب ما نوشته شود. تعصب كردي، ممكن است موشك‌هاي ايران به مخالفان تماميت ارضي ما را به حساب خودشان واريز كنند. و بسيار موارد ديگر كه براي يك منطق شفاف و پايدار تجاري مهم است كه مورد توجه و پاسخ قرار گيرند.
نمايشگاه؛ چرا سليمانيه؟
نمايشگاه قرار است در سليمانيه عراق برگزار شود. زمزمه‌ها چنين مي‌گويد. اما چرا سليمانيه؟ آيا اكراد معارض ايراني آن‌جا امنيت را سلب نمي‌كنند؟ آيا تنش ايجاد نمي‌شود؟ اگر يك تنش ايجاد شود، عواقب كوتاه وبلندمدت خواهد داشت. چرا اين نمايشگاه در جايي ديگر برگزار نمي‌شود؟ مثلا چرا در شهرهايي مانند نجف كه وجه مشترك بيشتري دارد برگزار نمي‌شود؟ ما اين‌ها را نمي‌دانيم و فقط سوال‌هاي مرسوم روزنامه‌نگاري خود را مطرح مي‌كنيم كه اگر پاسخي دريافت كنيم، به آگاهي خوانندگان ارجمند خواهيم رساند. اما به هر روي، سليمانيه يك منطقه خاص است و با وجود معارضان كرد ايراني كه دفتر و دستك دارند، و از توان نظامي هم برخوردار هستند، ممكن است ثلمه‌اي وارد شود. آيا اين نكته در نظر گرفته شده است؟
نمايشگاه‌هاي فرهنگي-تجاري ويژه
ما از نعمت بزرگ اربعين حسيني(ع) برخوردار هستيم و بخش مهمي از عراقي‌ها هم احساسات شفاف و زلالي در اين رابطه با ما دارند. هر دو از يك ريشه معنوي هستيم و به يك شخصيت بزرگ تاريخي عشق مي‌ورزيم. از ابتداي شروع مراسم راهپيمايي اربعين، در جلسات رسمي گفته و در نشريات نوشتم كه جاي موكب‌هاي فرهنگي خالي نبايد باشد كه خوشبختانه، امسال از اين موكب‌ها كم نداشتيم. الان مي‌نويسم كه جاي نمايشگاه‌هاي بزرگ فرهنگي- مانند نمايشگاه بزرگ كتاب مذهبي- و حتا نمايشگاه‌هاي بزرگ اقتصادي با بهره مندي از شكوه و جلال اربعين قابل تامل و برنامه‌ريزي است. بايد از اين موهبت الهي كه از ناحيه آقا(ع) نصيب تشيع شده است، همه جوره بهره‌برداري كنيم. اربعين را در يك نگاه محدود مذهبي محدود نكنيم و به نفع تفكر شيعي، بسط و گسترش دهيم و از آن المپيك بزرگ فرهنگي- اقتصادي- سياسي براي جهان اسلام بسازيم.
نمايشگاه سليمانيه
نمي‌توان اين نمايشگاه را صرفا به خاطر مسائل امنيتي رد كرد. توان و قدرت شيربچه‌هاي اطلاعاتي ايران الان چنان است كه مي‌توان با خيال آسوده به آن‌ها دل‌گرم بود. با اين وجود، لازم و ضروري است كه با منطق هشت‌گانه ماركتينگ، به ابعاد گوناگون اين قضيه نگاه كرد و از نمايشگاه سليمانيه هم بهره‌برداري بيشتر كرد و فرصت‌هاي آينده را تضمين كرد. منطق تجارت روشن است: معامله برد- برد. بر اساس اين منطق مي‌توان كارهاي بزرگ و همكاري‌هاي پايداري رقم زد. لازمه اش اين است كه قواعد بازي را رعايت كنيم. براي مثال، ايجاد ارتباط رسانه‌آي و تبليغي بين طرفين هر چه زودتر بايد شروع شود. بهانه نمايشگاه است اما هدف تنظيم افكار عمومي طرفين براي همكاري و مراوده بيشتر و هميشگي. اگر اقدام نكنيم، نمايشگاه مانند قارچ خواهد روييد و تمام خواهد شد؛ اما نتايجي كه دل‌خواه است به دست نخواهد آمد. پس از همين امروز بايد در باره فعاليت‌هاي رسانه‌اي- تبليغي نمايشگاه برنامه‌ريزي و اجرا كرد. تصور نكنيم كه نمايشگاه عبارت است از بردن چند وسيله نمايشگاهي و گذران چند روز در يك يا چند غرفه. نمايشگاه يكي از اجزاي بازارگردي است و هفت بازي ماركتينگ ديگر باقي است كه ما با مهارت بايد در همه اين بازي‌ها شركت كنيم و نتيجه نهايي را به نحو مطلوب رقم بزنيم. در اين بازي تجاري، آماده‌سازي و به‌سازي افكار عمومي حرف اول را مي‌زند. لطفا مسئولان امر توجه كنند.