واکاوی« اقتصادسرآمد» از توقف پروژه های دریایی ترکیه- اسرائیل
گره « امنیت انرژی تل آویو» به رابطه با آنکارا
گروه ترانزیت دریا - توحید ورستان- ترکیه تمام توافقات انرژی با رژیم صهیونیستی را متوقف می‌کند. این خبری بود که خبرگزاری بلومبرگ ۲۵ اکتبر ۲۰۲۳ مخابره کرده بود و اینکه «مقامات ترکیه از لغو سفرهای رسمی در این زمینه به دلیل ادامه جنگ اسرائیل در نوار غزه خبر داده اند. رجب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در جمع نمایندگان حزب خود در پارلمان در این باره تجاوزات مداوم اسرائیل به نوار غزه را محکوم کرد و از لغو سفر رسمی از پیش برنامه‌ریزی شده به تل‌آویو خبر داد. رئیس جمهور ترکیه با بیان این که «اشک‌های غرب برای جنگ دروغین است»، تاکید کرد که کشورش به استفاده از تمامی ابزارهای سیاسی، دیپلماتیک و نظامی لازم برای توقف این تجاوز ادامه خواهد داد.
ترکیه کدام طرح انرژی را متوقف
کرده است؟
براساس گزارش اقتصادسرآمد، در همین ارتباط، روزنامه ترکیه‌ای آکشام (Akşam) ۲۶ اکتبر، گزارش داد که ترکیه برنامه‌های اکتشاف گاز با رژیم اسرائیل در دریای مدیترانه و همچنین برنامه‌های صادرات گاز به اروپا را متوقف کرده است. آلپ ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی و منابع طبیعی قرار بود برای گفتگو در مورد پروژه‌های اکتشاف گاز و ساخت خط لوله به اسرائیل سفر کند، اما بر اساس اطلاعات به دست آمده از منابع وزارت انرژی و منابع طبیعی، این سفر را لغو کرد. همچنین، یک کانال رژیم اسرائیلی در اواخر ماه آگوست گزارش داد که اسرائیل در حال بررسی ایجاد خط لوله به ترکیه برای افزایش صادرات گاز اسرائیل به اروپا است و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، دستور داد که یک تیم مشترک از وزارتخانه‌ها جایگزین‌های پیشنهادی برای افزایش صادرات گاز اسرائیل را مطالعه کنند. یکی از گزینه‌هایی که اسرائیل در نظر گرفته است، ساخت خط لوله زیر آب از ترکیه به بزرگترین میدان گاز طبیعی دریایی اسرائیل یعنی «لویاتان» بود. این طرح شامل انتقال گاز به ترکیه و سپس به کشورهای جنوب اروپا برای کاهش وابستگی این کشورها به خط لوله روسیه است. خط لوله پیشنهادی با هدف اتصال خط لوله اصلی ترکیه-اروپا به ذخایر گاز اسرائیل و کشورهای همسایه مانند مصر و امارات است. این اقدامات در آن زمان و در چارچوب بهبود روابط ترکیه و اسرائیل پس از انتخاب رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه برای یک دوره ریاست جمهوری دیگر انجام شد. نتانیاهو قرار بود با رئیس جمهور ترکیه برای تکمیل مذاکرات در مورد انتقال گاز به اروپا دیدار کند. تارنمای آمریکایی المانیتور در ۵ اکتبر گزارش داد که وزیر انرژی ترکیه قصد دارد برای گفتگو در مورد انتقال گاز اسرائیل به ترکیه به اسرائیل سفر کند و در این باره گفته است: ما قصد داریم این موضوع را رودررو با وزیر انرژی اسرائیل و شرکت‌های فعال در این زمینه گفتگو کنیم. این وب سایت به نقل از یک منبع ارشد در وزارت انرژی اسرائیل اعلام کرد که این دیدار برنامه ریزی شده است، اما هنوز تاریخ آن مشخص نشده است. این وب سایت آمریکایی اشاره کرده که بایراکتار و یسرائیل کاتز، وزیر انرژی رژیم صهیونیستی در اوایل سپتامبر در این مورد گفتگوی تلفنی داشته‌اند و گفتگوها در دیدار هیئت‌های ترکیه و اسرائیل در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، نشست سران مجمع در ۱۹ سپتامبر ادامه یافته است. ترکیه آرزوهای بلندمدتی برای انتقال گاز اسرائیل به اروپا از طریق خط لوله‌ای دارد که بخشی از آن از دریای مدیترانه می‌گذرد. بایراکتار مدت کوتاهی پس از انتصاب خود به عنوان وزیر انرژی در ماه ژوئن، اظهار داشت که انتقال گاز طبیعی اسرائیل به اروپا یکی از اولویت‌های آنکارا در زمینه تبدیل شدن به یک هاب جهانی حمل و نقل گاز است.
حذف ترکیه از مجمع گازی
منابع انرژی در مدیترانه شرقی همچنان تعیین کننده سیاست خارجی کشورهای منطقه است. آخرین نشانه، تحقق سریع مجمع گاز مدیترانه شرقی است که تحت رهبری مصر، یونان، قبرس و رژیم اسرائیل تأسیس شد. این مجمع پس از برگزاری اولین نشست خود در ژانویه ۲۰۱۹، برای دومین بار در ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۹ در قاهره تشکیل شد. عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر میزبان این نشست بود که وزرای انرژی رژیم اسرائیل، ایتالیا، یونان، مصر، اداره یونانی قبرس جنوبی و فلسطین و همچنین نماینده‌ای از وزارت انرژی اردن حضور داشتند. در حالی که ریک پری، وزیر انرژی وقت ایالات متحده، مهمان افتخاری در این مجمع بود، نمایندگانی از فرانسه، اتحادیه اروپا و بانک جهانی نیز حضور داشتند. این نشان می‌داد که همایش گاز مدیترانه شرقی به شدت از سوی ایالات متحده و اتحادیه اروپا حمایت می‌شود.
در این نشست تاکید شد که هدف اصلی این مجمع تامین منافع اعضا در زمینه محصولات انرژی در مدیترانه شرقی است. هدف این مجمع ایجاد یک گروه واحد خواهد بود که با یکدیگر در صادرات منابع گاز طبیعی از مدیترانه شرقی به بازارهای جهانی همکاری خواهند کرد. با وجود دستور کار منطقه‌ای، پنج بازیگر اصلی در مدیترانه شرقی، ترکیه، لبنان، سوریه، لیبی در این نشست حضور نداشتند. این کشورها به دلیل تقابل منطقه‌ای با کشورهایی مانند مصر، اسرائیل، مصر کنار گذاشته شدند.
آنکارا: اجازه صادرات را نمی‌دهیم!
منابع انرژی در مدیترانه شرقی همچنان تعیین کننده سیاست خارجی کشورهای منطقه است. آخرین نشانه، تحقق سریع مجمع گاز مدیترانه شرقی است که تحت رهبری مصر، یونان، قبرس و رژیم اسرائیل تأسیس شد. بارها مقامات ترکیه و حتی خود اردوغان اعلام کرده اند که اجازه صادرات گاز از مدیترانه شرقی بدون حضور آنکارا را نخواهند داد. این امر به یکی از چالش های روابط دوجانبه ترکیه و رژیم صهیونیستی تبدیل شده بود. همچنین، بدیهی است که یکی از پرشورترین کشورها این مجمع مصر است. قاهره با ایجاد شبکه‌ای قوی از منافع با بازیگران منطقه‌ای، به ویژه با اسرائیل، یونان و یونان، تلاش قابل توجهی برای تحقق این مجمع انجام داده است. هدف اصلی مصر با این مجمع تاکید بر اهمیت استراتژیک خود در منطقه است. قاهره همچنین با تأسیس این مجمع، قصد داشت ترکیه، رقیب اصلی آن در سیاست منطقه‌ای، به‌ویژه در شرق مدیترانه را به سمت خود بکشاند. در واقع، کشورهای منطقه از مجمع گاز مدیترانه شرقی برای اهداف سیاست خارجی خود استفاده کرده است. اما روند اخیر روابط آنکارا و تل آویو و آب شدن یخ آن، نشانه‌ای از همکاری دو کشور در بخش انرژی مدیترانه شرقی بود که حوادث اخیر غزه و کشتار مردم فلسطین باعث شد تا روابط دو کشور بار دیگر تیره شود که نمود بارز آن در بخش انرژی مدیترانه شرقی است. همچنین باید توجه داشت که بیشترین واردات نفت رژیم صهیونیستی از طریق ترکیه و از جمهوری آذربایجان، قزاقستان و کردستان عراق تامین می‌شود که در صورت تداوم شرایط می‌تواند آن را نیز تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه امنیت انرژی تل آویو به نوعی به رابطه با آنکارا گره خورده است.
ترکیه کدام طرح انرژی را متوقف
کرده است؟
براساس گزارش اقتصادسرآمد، در همین ارتباط، روزنامه ترکیه‌ای آکشام (Akşam) ۲۶ اکتبر، گزارش داد که ترکیه برنامه‌های اکتشاف گاز با رژیم اسرائیل در دریای مدیترانه و همچنین برنامه‌های صادرات گاز به اروپا را متوقف کرده است. آلپ ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی و منابع طبیعی قرار بود برای گفتگو در مورد پروژه‌های اکتشاف گاز و ساخت خط لوله به اسرائیل سفر کند، اما بر اساس اطلاعات به دست آمده از منابع وزارت انرژی و منابع طبیعی، این سفر را لغو کرد. همچنین، یک کانال رژیم اسرائیلی در اواخر ماه آگوست گزارش داد که اسرائیل در حال بررسی ایجاد خط لوله به ترکیه برای افزایش صادرات گاز اسرائیل به اروپا است و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، دستور داد که یک تیم مشترک از وزارتخانه‌ها جایگزین‌های پیشنهادی برای افزایش صادرات گاز اسرائیل را مطالعه کنند. یکی از گزینه‌هایی که اسرائیل در نظر گرفته است، ساخت خط لوله زیر آب از ترکیه به بزرگترین میدان گاز طبیعی دریایی اسرائیل یعنی «لویاتان» بود. این طرح شامل انتقال گاز به ترکیه و سپس به کشورهای جنوب اروپا برای کاهش وابستگی این کشورها به خط لوله روسیه است. خط لوله پیشنهادی با هدف اتصال خط لوله اصلی ترکیه-اروپا به ذخایر گاز اسرائیل و کشورهای همسایه مانند مصر و امارات است. این اقدامات در آن زمان و در چارچوب بهبود روابط ترکیه و اسرائیل پس از انتخاب رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه برای یک دوره ریاست جمهوری دیگر انجام شد. نتانیاهو قرار بود با رئیس جمهور ترکیه برای تکمیل مذاکرات در مورد انتقال گاز به اروپا دیدار کند. تارنمای آمریکایی المانیتور در ۵ اکتبر گزارش داد که وزیر انرژی ترکیه قصد دارد برای گفتگو در مورد انتقال گاز اسرائیل به ترکیه به اسرائیل سفر کند و در این باره گفته است: ما قصد داریم این موضوع را رودررو با وزیر انرژی اسرائیل و شرکت‌های فعال در این زمینه گفتگو کنیم. این وب سایت به نقل از یک منبع ارشد در وزارت انرژی اسرائیل اعلام کرد که این دیدار برنامه ریزی شده است، اما هنوز تاریخ آن مشخص نشده است. این وب سایت آمریکایی اشاره کرده که بایراکتار و یسرائیل کاتز، وزیر انرژی رژیم صهیونیستی در اوایل سپتامبر در این مورد گفتگوی تلفنی داشته‌اند و گفتگوها در دیدار هیئت‌های ترکیه و اسرائیل در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، نشست سران مجمع در ۱۹ سپتامبر ادامه یافته است. ترکیه آرزوهای بلندمدتی برای انتقال گاز اسرائیل به اروپا از طریق خط لوله‌ای دارد که بخشی از آن از دریای مدیترانه می‌گذرد. بایراکتار مدت کوتاهی پس از انتصاب خود به عنوان وزیر انرژی در ماه ژوئن، اظهار داشت که انتقال گاز طبیعی اسرائیل به اروپا یکی از اولویت‌های آنکارا در زمینه تبدیل شدن به یک هاب جهانی حمل و نقل گاز است.
حذف ترکیه از مجمع گازی
منابع انرژی در مدیترانه شرقی همچنان تعیین کننده سیاست خارجی کشورهای منطقه است. آخرین نشانه، تحقق سریع مجمع گاز مدیترانه شرقی است که تحت رهبری مصر، یونان، قبرس و رژیم اسرائیل تأسیس شد. این مجمع پس از برگزاری اولین نشست خود در ژانویه ۲۰۱۹، برای دومین بار در ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۹ در قاهره تشکیل شد. عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر میزبان این نشست بود که وزرای انرژی رژیم اسرائیل، ایتالیا، یونان، مصر، اداره یونانی قبرس جنوبی و فلسطین و همچنین نماینده‌ای از وزارت انرژی اردن حضور داشتند. در حالی که ریک پری، وزیر انرژی وقت ایالات متحده، مهمان افتخاری در این مجمع بود، نمایندگانی از فرانسه، اتحادیه اروپا و بانک جهانی نیز حضور داشتند. این نشان می‌داد که همایش گاز مدیترانه شرقی به شدت از سوی ایالات متحده و اتحادیه اروپا حمایت می‌شود.
در این نشست تاکید شد که هدف اصلی این مجمع تامین منافع اعضا در زمینه محصولات انرژی در مدیترانه شرقی است. هدف این مجمع ایجاد یک گروه واحد خواهد بود که با یکدیگر در صادرات منابع گاز طبیعی از مدیترانه شرقی به بازارهای جهانی همکاری خواهند کرد. با وجود دستور کار منطقه‌ای، پنج بازیگر اصلی در مدیترانه شرقی، ترکیه، لبنان، سوریه، لیبی در این نشست حضور نداشتند. این کشورها به دلیل تقابل منطقه‌ای با کشورهایی مانند مصر، اسرائیل، مصر کنار گذاشته شدند.
آنکارا: اجازه صادرات را نمی‌دهیم!
منابع انرژی در مدیترانه شرقی همچنان تعیین کننده سیاست خارجی کشورهای منطقه است. آخرین نشانه، تحقق سریع مجمع گاز مدیترانه شرقی است که تحت رهبری مصر، یونان، قبرس و رژیم اسرائیل تأسیس شد. بارها مقامات ترکیه و حتی خود اردوغان اعلام کرده اند که اجازه صادرات گاز از مدیترانه شرقی بدون حضور آنکارا را نخواهند داد. این امر به یکی از چالش های روابط دوجانبه ترکیه و رژیم صهیونیستی تبدیل شده بود. همچنین، بدیهی است که یکی از پرشورترین کشورها این مجمع مصر است. قاهره با ایجاد شبکه‌ای قوی از منافع با بازیگران منطقه‌ای، به ویژه با اسرائیل، یونان و یونان، تلاش قابل توجهی برای تحقق این مجمع انجام داده است. هدف اصلی مصر با این مجمع تاکید بر اهمیت استراتژیک خود در منطقه است. قاهره همچنین با تأسیس این مجمع، قصد داشت ترکیه، رقیب اصلی آن در سیاست منطقه‌ای، به‌ویژه در شرق مدیترانه را به سمت خود بکشاند. در واقع، کشورهای منطقه از مجمع گاز مدیترانه شرقی برای اهداف سیاست خارجی خود استفاده کرده است. اما روند اخیر روابط آنکارا و تل آویو و آب شدن یخ آن، نشانه‌ای از همکاری دو کشور در بخش انرژی مدیترانه شرقی بود که حوادث اخیر غزه و کشتار مردم فلسطین باعث شد تا روابط دو کشور بار دیگر تیره شود که نمود بارز آن در بخش انرژی مدیترانه شرقی است. همچنین باید توجه داشت که بیشترین واردات نفت رژیم صهیونیستی از طریق ترکیه و از جمهوری آذربایجان، قزاقستان و کردستان عراق تامین می‌شود که در صورت تداوم شرایط می‌تواند آن را نیز تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه امنیت انرژی تل آویو به نوعی به رابطه با آنکارا گره خورده است.