به دنبال افزایش غلظت املاح و شرایط هیدرولوژی ناپایدار
وضعیت بحرانی اکوسیستم تالاب حله بوشهر
گروه استان- عبدالرحمن مراد زاده- تالاب «حله» یکی از مهمترین مناطق اکولوژیک استان بوشهر است که برای حفظ اکوسیستم آن نیاز است از همه ظرفیتها به ویژه توان جوامع محلی استفاده شود.به گزارش اقتصادسرآمد، منطقه حفاظت شده حله جزئی از بخش کم ارتفاع استان بوشهر در طبقه ارتفاعی ۸-۰ متر قرار دارد و در حقیقت جلگه آبرفتی رودخانه بوده که از ارتفاعات زاگرس سرچشمه میگیرد.
رود دائمی حله از پیوند دو رود شور دالکی و شیرین شاپور در روستای درودگاه شهرستان دشتستان ایجاد شده و پس از طی مسیری طولانی در روستاهای بخش آبپخش وارد دهستان کره بند در شهرستان بوشهر شده و به ۲ شاخه شمالی و جنوبی تقسیم میشود.آب و هوای این منطقه بواسطه کمی ارتفاع و عرض کم جغرافیایی، گرم و کم باران است اما به علت مجاورت با دریا رطوبت هوا قابل ملاحظه و در مواردی بسیار زیاد است.
این منطقه هفت ماه از سال خشک و بدون باران است و میانگین بارندگی سالانه ۲۷۹ میلی متر است.تالاب حله یکی از مهمترین مناطق اکولوژیک استان بوشهر است و موقعیت جغرافیایی آن نشان میدهد با وجود شرایط نامساعد طبیعی، اقلیم خشک، بارشهای شدید، کوتاه مدت و رگباری، رودهای فصلی و کم آب ودوره گرمای طولانی به دلیل موقعیت خاص مکانی در سواحل خلیج فارس، تعدیل آب و هوا در فصل پاییز وزمستان، بالا بودن سطح آب زیرزمینی، موجب رشد و انبوهی گیاهان بومی شده وسبب تنوع اکوسیستم و مقصد پرندگان مهاجر از نواحی سردسیر است.منبع آب تالاب در طول زمان پیدایش تا امروز، از محل طغیان ناشی ازبارشهای سیلابی زمستانه و تا حدودی جزر و مد خلیج فارس تأمین میشده و هرسال بر محدوده آن افزوده میشده است.
یکی از فعالان زیستمحیطی استان بوشهر از دلایل تغییر در اکوسیستم تالاب حله به توزیع نامتعادل آب، ذخیره آب در پشت سد رئیسعلی، پرداخت نشدن حق آب تالاب، استفادههای بالادستی از آن در بخش کشاورزی، اختصاص حق آب تالاب بر خلاف اصول آمایش به کشت صیفی و محصولات آب بر و همچنین افزایش بی رویه سطح زیر کشت نخیلات و آبیاری غرقابی اشاره میکند.به گفته راضیه اشعثی، ورود پساب کشاورزی، افزایش غلظت املاح و شرایط هیدرولوژی ناپایدار، موجودیت تالاب را در وضعیت بحرانی قرار داده است.معاون محیط زیست طبیعی استان بوشهر، حفاظت از اکوسیستم تالاب حله را یک برنامه مهم و اولویتدار ذکر کرد و اظهار داشت: طرحهای ظرفیتسازی و توانافزایی جوامع محلی منطقه تالابی حله در دست اجرا است.غلامرضا فقیه استفاده از ظرفیتهای جوامع محلی برای اجرای طرحهای مشارکتی خبر داد و اضافه کرد: این طرحها علاوه بر بیان اهمیت اکوسیستم تالاب در حفاظت از محیط زیست و تنوع زیستی نقش مهمی در احیا آن دارد.
وی افزود: بیشک در طول ۱۰ سال اخیر و برگزاری طرحهای مشارکتی در زمینه مدیریت زیست بومی تالاب حله، شاهد هوشیار سازی و آگاه شدن جوامع محلی پیرامون تالاب حله هستیم.معاون محیط زیست طبیعی استان بوشهر بیان کرد: این فرهنگسازی در مدیریت تالاب حله بسیار به کمک اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر آمده است.فقیه اضافه کرد: در حال حاضر مردم و جوامع محلی حاشیه تالاب حله نسبت به شرایط تالاب حساس شده و همواره در حال پیگیری حقابه تالاب هستند بهگونهای که در حال حاضر تالاب حله در اذهان مردم منطقه تبدیل به یک موضوع بسیار زنده و مهم شده که همواره درباره آن گفتوگو میکنند.
مدیر انجمن حیات سبز لیان استان بوشهر با اشاره به ظرفیتسازی و توانافزایی جوامع محلی منطقه حفاظت شده حله اظهار داشت: تقویت معیشت پایدار و کسبوکارهای طبیعتگردی و گردشگری روستایی در این طرح دنبال میشود.رضا پرتویسنگی اضافه کرد: در این طرح به آموزش مفاهیم حفاظت از تالاب و شرایط زیست محیطی تالاب حله پرداخته شده و همچنین تسهیلگران در زمینه گردشگری روستایی و بومگردی حاشیه تالاب آموزش دیدهاند و در نهایت تلاش شده که به توسعه معیشتهای پایدار و مبتنی بر محیط زیست اقدام شود.وی از تأسیس یک سمن با نام انجمن همیاران طبیعت حله خبر داد و گفت: اعضا این انجمن که توسط اعضای آموزش دیدهاند ساکن روستاهای حاشیه تالاب حله و در حال دریافت مجوزهای لازم هستند.وی از برگزاری ۱۰ کارگاه در زمینه اهمیت و ارزشهای تالاب حله برای دانشآموزان، تشکیل تورهای دانشآموزی در زمینه شناخت بیشتر تالاب حله خبر داد و بیان کرد: برگزاری مسابقات مقالهنویسی و نقاشی دانشآموزی، چهار کارگاه در حوزه گردشگری روستایی و ۲۰ کارگاه مدیریت شرکتهای تعاونی تولیدی از جمله برنامهها است.
وی از برگزاری نمایشگاه بزرگ صنایع دستی روستایی خبر داد و افزود: ۲ تور آموزشی بومگردی روستایی، راهاندازی کمیته محلی گردشگری تالاب حله در دهیاریها، کسب گواهی راهنمایان تورهای بومی محلی توسط ۱۲ نفر از زنان روستا و دیگر فعالیتهای اجرایی این طرح است.وی با تأکید بر اهمیت مشارکت مردمی، استفاده از تجارب و دانش بومی جوامع محلی در احیا تالابها تصریح کرد: نجات تالابها با تلفیق تجربه و دانش سنتی و بومی جوامع محلی محقق میشود.