نقش آفرینی کویت در خلیج فارس
دکتر همایون الهی- صرف میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری در کشورهای صنعتی نه تنها متضمن افزایش رشد اقتصادی کشورهای نفت‌خیز نبوده بلکه بر عکس، کشورهای صنعتی موفق به جذب سرمایه زیادی شدند که در مجموع به وابستگی کشورهای تولید کننده نفت به کشورهای صنعتی می افزاید.
این نوع سرمایه‌گذاری قبل از آنکه «امنیت عرضه» برای کشورهای تولیدکننده باشد، «امنیت واردات» نفت توسط کشورهای صنعتی را تأمین می‌کند.
این نوع سرمایه‌گذاری‌ها نه تنها باعث سرازیر شدن نفت ارزان به کشورهای صنعتی می‌شود بلکه از قدرت و همبستگی در اوپک نیز میکاهد.
عمر ذخایر نفت کویت که دومین کشور خاورمیانه بعد از عربستان است، طبق ذخایر سال ۱۳۶۷ (۱۹۸۷) در صورت تولید یک میلیون بشکه در روز به ۲۵۰ سال می‌رسید. این رقم برای سال ۱۳۷۹ (۲۰۰۰) برابر ۳۰۰ سال می‌باشد.
حمله عراق به کویت در سال ۱۳۶۹ (۱۹۹۰) خسارات عظیمی به همه بخشهای اقتصادی کویت وارد آورد. تنها خسارات وارده به چاه‌های نفت را حدود ۱۰ میلیارد دلار محاسبه نمودند. هزینه بازسازی را حدود ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین می‌زدند. در کنار این کمک به هزینه لشکرکشی نیروهای متفق که حدود ۲۰ میلیارد دلار به صورت وام بود همراه با افزایش هزینه نظامی، همگی علتی شدند برای آنکه در سال ۱۳۷۱ (۱۹۹۲) بدهی کویت به حدود ۳۷ میلیارد برسد. آنطور که روزنامه تایمز مالی در فوریه ۱۹۹۲ نوشت، کویت حدود ۳۰ میلیارد دلار از سرمایه‌گذاری خارجی قبل از جنگ خود را در اثر جنگ از دست داد.
آموزش و پرورش در کویت: هنگامی که در سال ۱۳۳۶ (۱۹۵۷) برای اولین بار آمار باسوادها در کویت گرفته شد مشاهده شد که 7/58درصد جمعیت بیسواد و فقط یک دهم درصد دارای تحصیلات دانشگاهی هستند. این سطح دانش برای تأمین تخصص جهت برنامه‌های توسعه دولت کافی نبود. با توسعه امکانات آموزش، سطح تخصصی مردم افزایش داده شد، هر چند سرعت آن کُند بود. چنانکه در سال تحصیلی 1346-47 (1967-68) در کویت فقط ۱۹۵ مدرسه با ۱۲هزار دانش‌آموز دختر و پسر و ۶۳۹۵ آموزگار وجود داشت. به تدریج با افزایش درآمد کویت در وضع تعلیم و تربیت این کشور تحولی به وجود آمد به طوری که تا سال ۱۳۶۱ (۱۹۸۲) تعداد ۷۳ باب کودکستان، ۱۸۳ باب مدرسه ابتدایی، ۱۴۵ مدرسه راهنمایی و ۷۶ دبیرستان در کویت ایجاد شد. در سال ۱۳۷۷ (۱۹۹۸) تعداد مدارس ابتدایی ۲۸۶، متوسطه ۴۰۹ و فنی و حرفه‌ای به ۳۶ باب رسید. تعداد دانش‌آموزان به ۳۹۶۱۱۰ نفر و تعداد آموزگارها به ۳۱۹۸۵ نفر بالغ شد. همینطور در دانشگاه کویت در سال تحصیلی 1360-61 (1981-82) برابر ۹۳۷۵نفر دانشجو به تحصیل اشتغال داشته‌اند که ۷۵ درصد آن‌ها کویتی بودند. تعداد دانشجویان در سال ۱۳۷۸ (۱۹۹۸) برابر ۲۹۵۰۹ نفر اعلام شده است. طبق آمارهای موجود در سال ۱۳۵۹ (۱۹۸۰) نرخ بیسوادی 4/36 درصد و دانش‌آموختگان دانشگاهی 5/2 درصد بوده است. آمار بیسوادی برای سال ۱۳۶۵ (۱۹۸۶) برابر ۲۹ درصد ارائه شده است. این رقم در سال ۱۳۷۸ (۱۹۹۸) به 7/20 درصد کاهش یافته است.
کارگران مهاجر در کویت: از هنگام استخراج نفت، جمعیت کویت بیش از ۱۵ برابر شده است. این افزایش جمعیت با نرخ سالیانه 6/8درصد از طریق ازدیاد جمعیت داخلی به علت نرخ بالای تولد نبوده بلکه بیشتر از طریق هجوم کارگران مهاجر واقعیت یافته است. تعداد این کارگران مهاجر در سال ۱۳۵۹ (۱۹۸۰) به هنگام انجام سرشماری حدود ۶۰ درصد جمعیت را تشکیل می‌داد. ترکیب جمعیت کویت طبق سرشماری سال ۱۳۶۴ (۱۹۸۵) تغییر اساسی را نشان نمی‌داد، چنانکه از 128/695/1نفر جمعیت کویت در این سال تعداد 527/015/1نفر یا معادل 9/59درصد کل جمعیت را غیرکویتی و تعداد 601/679 نفر یا معادل 1/40درصد کل جمعیت را کویتی‌ها تشکیل می‌دادند.آمار سال ۱۳۷۹ (۲۰۰۰) نشان می‌دهد که تعداد مهاجران 354/291/1نفر است که این بیشتر از ۵۰ درصد جمعیت کویت را تشکیل می‌دهد. دلایل این امر را به شرح زیر می‌توان نام برد:
۱- به علت سیاستهای اقتصادی رژیم کویت، تعداد مشاغل خیلی سریع‌تر از رشد جمعیت داخلی افزایش یافته است. چه در دهه ۱۹۵۰ و چه امروز تعداد متخصصین و تعداد جمعیت کویتی برای عهده‌دار شدن همه این مشاغل کافی نبوده است.
۲- بین سال‌های 649-1359 (1980-85) بر تعداد نیروی کار کویت سالیانه 4/6درصد (به طور متوسط سالیانه ۳۴ هزار نفر) افزوده و در سال ۱۳۶۴ (۱۹۸۵) نیروی کار این کشور به 385/670 نفر بالغ شده است. با توجه به تعداد جمعیت بومی مشاهده می‌شود که امکان تأمین امکان تأمین نیروی انسانی لازم در درون کشور وجود نداشته است.