«اقتصادسرآمد» گزارش می دهد؛
هیجان افزایش سرمایه در بازار بورس
گروه بازارسرمایه – زهراعسکری - تب افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها این روزها در بورس بالاست، اما فعالان بازار سرمایه جسته و گریخته از خود می‌پرسند آیا این هیجان ناشی از افرایش سرمایه موقتی است یا پایدار؟
شرکت‌ها در طول فعالیت خود، دارایی‌های فیزیکی متعددی مانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات، تجهیزات و … را خریداری می‌کنند. این دارایی‌ها به‌همراه میزان ارزش دفتری خود در ترازنامه شرکت ثبت می‌شوند. ارزش دفتری با کسر هزینه استهلاک از قیمت خرید آن دارایی به‌دست می‌آید. اما با گذشت زمان، براساس تورم و نوسانات نرخ ارز، ممکن است قیمت روز این دارایی‌ها افزایش یابد. به همین دلیل، شرکت‌ها می‌توانند از این افزایش قیمت، برای افزایش سرمایه خود استفاده کنند.
این هیجان از هفته گذشته و با دعوت شرکت‌های بزرگ بازار سرمایه (هلدینگ‌ها) و بانک‌ها برای جلسه شنبه در سازمان بورس برای افزایش سرمایه این شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها سبب شد که تقاضا برای خرید سهام در بورس افزایش و به تبع آن رشد قیمت و شاخص کل بورس رخ دهد.
زمانبر بودن تجدید ارزیابی سرمایه
یکی از مواردی که ممکن است سبب فروکش شدن هیجان افزایش سرمایه شود صدور اجازه تغییر مدت افزایش سرمایه از 5 به 3سال است که در صورت موافقت از سال آینده اجرایی می‌شود.
محسن علیزاده، عضو ناظر مجلس در شورای‌عالی بورس هفته گذشته درباره آخرین جزییات و اقدامات صورت گرفته از سوی مجلس در زمینه کاهش دوره تجدید ارزیابی دارایی‌ها از پنج سال به سه سال برای بهره‌مندی از معافیت مالیاتی ارایه گفته بود: این موضوع قرار است به عنوان پیشنهاد در بودجه ۱۴۰۳ مطرح شود که هنوز در اختیار مجلس قرار نگرفته است.
عضو ناظر مجلس در شورای‌عالی بورس اضافه کرده بود: پیشنهاد این است تا به طور خاص به این موضوع پرداخته شود و تصمیم کاهش زمان تجدید ارزیابی از پنج سال به سه سال برای همه شرکت‌ها اجرایی شود.
کاهش زمان تجدید ارزیابی از پنج به سه سال یکی از مطالبات فعالان بازار سرمایه بود که در روزنامه «اقتصاد سرآمد» هم پیش از این بررسی شد.
در مرداد ماه بود که در مطلبی با عنوان «خواسته سرمایه‌گذاران کاهش فاصله زمانی استفاده از تجدید ارزیابی داریی‌هاست» در «اقتصاد سرآمد» نوشته شد: «پس از کاهش پول ملی و تورم حدود 50درصدی در چند سال گذشته دوباره زمزمه‌های نیاز به استفاده از تجدید ارزیابی دارایی‌ها برای بنگاه‌های اقتصادی به گوش می‌رسد. در سنوات گذشته بیشترین تجدید ارزیابی دارایی را دو شرکت‌های خودروسازی به نام خود ثبت کردند.
تجدید ارزیابی دارایی‌ها در اقتصادهای تورمی نظیر کشور ما یک ضرورت است چراکه در اقتصاد تورمی ارزش روز دارایی‌ها هر روز افزایش پیدا می‌کند، اما ارزش دفتری یا همان ثبتی اموال ثابت می‌ماند. فاصله میان این دو مقدار روز و دفتری مشکلاتی را برای بنگاه‌های اقتصادی ایجاد می‌کند که یکی از متداول‌ترین آنها جایگزینی است.»
همچنین برای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، ابتدا باید ارزش روز دارایی‌های شرکت توسط کارشناس رسمی دادگستری تعیین شود. سپس، این ارزش جدید به عنوان مبنای افزایش سرمایه قرار می‌گیرد.
روند داخلی گرفتن مجوزها
بعد از مراحل خارجی نظیر کاهش زمان تجدید از پنج به سه سال و پروسه شناسایی و به‌روزکردن دارایی‌ها که آن هم چند ماهی زمانبر است مراحل داخلی و طی مراحل اداری خود گرفتن مجوز افزایش سرمایه تا تحقق آن نیز وقت‌گیر است؛ به طوری که به گفته گروهی از کارشناسان اجرایی شدن افزایش سرمایه را تا نیمه اول سال آینده دور از انتظار می‌دانند موردی که از نگاه تیزبین فعالان بازار سرمایه مغفول نمی‌ماند و با توجه به ارزش زمانی پول، شاید تصمیم بگیرند فعلا به صورت جدی برای سرمایه‌گذاری روی این گروه اقدام نکنند.
مراحل افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی
پس از مراحلی که در بالا گفته شد برای ثبت افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی، مراحل مشخص دیگری وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
پیشنهاد هیات‌مدیره: در صورتی که شرکتی قصد افزایش سرمایه از این محل را داشته باشد، ابتدا باید هیات‌مدیره آن پیشنهاد ثبت افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی را ارائه کنند. این پیشنهاد از طریق سامانه کدال به سهامداران اطلاع‌رسانی می‌شود. سپس پیشنهاد آنها وارد مرحله بررسی خواهد شد.
بررسی توسط حسابرس قانونی: در مرحله دوم، حسابرس قانونی پیشنهاد و گزارش هیات‌مدیره را بررسی و نظر خود را درباره قانونی بودن افزایش سرمایه، در سامانه کدال اعلام می‌کند.
صدور مجوز افزایش سرمایه: در این مرحله، سازمان بورس اوراق بهادار باید گزارش حسابرس را بررسی کرده و در صورت موافقت، مجوز افزایش سرمایه شرکت مربوطه را صادر نماید. این مجوز با عنوان «مستندات و مدارک درخواست افزایش سرمایه» در سامانه کدال منتشر خواهد شد. در صورت اخذ مجوز، شرکت باید ظرف ۶۰ روز، مقدمات و اقدامات لازم برای افزایش سرمایه خود را اجرایی کند و در غیر این‌صورت مجوز افزایش سرمایه باطل خواهد شد.
دعوت به مجمع عمومی: پس از اخذ مجوز، باید مجمع عمومی برگزار شود. قانون تجارت، شرکت‌ها را موظف کرده است که تا ۱۰ روز قبل از برگزاری مجمع، آگهی دعوت به آن را در سامانه کدال منتشر کنند تا سهامداران از برگزاری مجمع عمومی برای صحبت و تصمیم‌گیری درباره افزایش‌سرمایه آگاه شوند. همچنین دو روز کاری قبل از برگزاری مجمع، نماد آن شرکت به حالت ممنوع-متوقف درآمده و تا پایان مجمع، امکان معامله نخواهد داشت. این موضوع از طریق پیام ناظر به اطلاع سهامداران خواهد رسید.
تصمیمات مجمع عمومی: در این مرحله، تصمیماتی که در مجمع به تصویب رسیده است، در سامانه کدال منتشر خواهد شد.جلسه هیات‌مدیره: در این مرحله، هیات‌مدیره شرکت جلسه‌ای برای هماهنگی ثبت افزایش سرمایه، تشکیل می‌دهد و در آن درباره اقدام‌های مورد نیاز جهت انجام افزایش سرمایه تصمیم گیری می‌شود. سپس گزارش آن را به سازمان بورس ارجاع می‌شود تا در صورت تایید، افزایش سرمایه شرکت، ثبت شود. پس از اتمام مراحل افزایش سرمایه، شرکت مربوطه حق ثبت افزایش سرمایه خود را در اداره ثبت شرکت‌ها خواهد داشت.
زمان بازگشایی نماد پس از مجمع
زمان بازگشایی نماد براساس میزان افزایش سرمایه مشخص خواهد شد. درصورتی که مبلغ افزایش سرمایه کمتر از ۲۰۰ درصد دارایی فعلی شرکت باشد، نماد آن معمولا دو روزکاری پس از مجمع بازگشایی و معاملات آن آغاز می‌شود. همین‌طور اگر افزایش سرمایه بیش از ۲۰۰ درصد باشد، نماد پس از اتمام فرآیند افزایش سرمایه و تبدیل سهام جایزه به سهم پایه، بازگشایی خواهد شد.
افزایش 136700 واحدی شاخص کل بورس
شاخص کل بورس هفته گذشته 136هزار و 700 واحد در پنج روز کاری صعود کرد و بازدهی 6.7درصدی را تقدیم سرمایه‌گذاران کرد.
شاخص کل بورس که 8 آذرماه در سطح 2میلیون و 60هزار واحدی بود چهارشنبه گذشته پس از این که نتوانست از سطح یک‌میلیون و 200هزار واحدی عبور کند در تراز 2میلیون و 171هزار واحدی آرام گرفت.
شنبه گذشته 192میلیارد تومان پول حقیقی به بورس وارد شد و ارزش معاملات خرد به 6.8همت تومان رسید.
یکشنبه مقدار ورود نقدینگی حقیقی با افزایش به 592 میلیارد تومان و ارزش معاملات خرد نیز با رشد به 8.3همت تومان رسید.دوشنبه اندکی از میزان ورود نقدینگی کاسته شد و به 472میلیارد تومان رسید اما ارزش معاملات خرد با رشد به 8.5همت تومان رسید.
شناسایی سود از سوی گروهی از فعالان بازار سرمایه سبب شد که آمارهای معاملات در دو روز پایانی مقدار ی کاهش پیدا کند؛ به طوری که ورود پول حقیقی سه‌شنبه گذشته با کاهش به 203میلیارد تومان و ارزش معاملات خرد نیز به 8همت تومان رسید.چهارشنبه گذشته و پس از چند روز ورود پول حقیقی، 402میلیارد تومان خروج پول حقیقی اتفاق افتاد همچنین ارزش معاملات خرد نیز با کاهش در مقایسه با روزهای تمام هفته به 5.8میلیارد تومان رسید.
شرکت‌ها در طول فعالیت خود، دارایی‌های فیزیکی متعددی مانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات، تجهیزات و … را خریداری می‌کنند. این دارایی‌ها به‌همراه میزان ارزش دفتری خود در ترازنامه شرکت ثبت می‌شوند. ارزش دفتری با کسر هزینه استهلاک از قیمت خرید آن دارایی به‌دست می‌آید. اما با گذشت زمان، براساس تورم و نوسانات نرخ ارز، ممکن است قیمت روز این دارایی‌ها افزایش یابد. به همین دلیل، شرکت‌ها می‌توانند از این افزایش قیمت، برای افزایش سرمایه خود استفاده کنند.
این هیجان از هفته گذشته و با دعوت شرکت‌های بزرگ بازار سرمایه (هلدینگ‌ها) و بانک‌ها برای جلسه شنبه در سازمان بورس برای افزایش سرمایه این شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها سبب شد که تقاضا برای خرید سهام در بورس افزایش و به تبع آن رشد قیمت و شاخص کل بورس رخ دهد.
زمانبر بودن تجدید ارزیابی سرمایه
یکی از مواردی که ممکن است سبب فروکش شدن هیجان افزایش سرمایه شود صدور اجازه تغییر مدت افزایش سرمایه از 5 به 3سال است که در صورت موافقت از سال آینده اجرایی می‌شود.
محسن علیزاده، عضو ناظر مجلس در شورای‌عالی بورس هفته گذشته درباره آخرین جزییات و اقدامات صورت گرفته از سوی مجلس در زمینه کاهش دوره تجدید ارزیابی دارایی‌ها از پنج سال به سه سال برای بهره‌مندی از معافیت مالیاتی ارایه گفته بود: این موضوع قرار است به عنوان پیشنهاد در بودجه ۱۴۰۳ مطرح شود که هنوز در اختیار مجلس قرار نگرفته است.
عضو ناظر مجلس در شورای‌عالی بورس اضافه کرده بود: پیشنهاد این است تا به طور خاص به این موضوع پرداخته شود و تصمیم کاهش زمان تجدید ارزیابی از پنج سال به سه سال برای همه شرکت‌ها اجرایی شود.
کاهش زمان تجدید ارزیابی از پنج به سه سال یکی از مطالبات فعالان بازار سرمایه بود که در روزنامه «اقتصاد سرآمد» هم پیش از این بررسی شد.
در مرداد ماه بود که در مطلبی با عنوان «خواسته سرمایه‌گذاران کاهش فاصله زمانی استفاده از تجدید ارزیابی داریی‌هاست» در «اقتصاد سرآمد» نوشته شد: «پس از کاهش پول ملی و تورم حدود 50درصدی در چند سال گذشته دوباره زمزمه‌های نیاز به استفاده از تجدید ارزیابی دارایی‌ها برای بنگاه‌های اقتصادی به گوش می‌رسد. در سنوات گذشته بیشترین تجدید ارزیابی دارایی را دو شرکت‌های خودروسازی به نام خود ثبت کردند.
تجدید ارزیابی دارایی‌ها در اقتصادهای تورمی نظیر کشور ما یک ضرورت است چراکه در اقتصاد تورمی ارزش روز دارایی‌ها هر روز افزایش پیدا می‌کند، اما ارزش دفتری یا همان ثبتی اموال ثابت می‌ماند. فاصله میان این دو مقدار روز و دفتری مشکلاتی را برای بنگاه‌های اقتصادی ایجاد می‌کند که یکی از متداول‌ترین آنها جایگزینی است.»
همچنین برای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، ابتدا باید ارزش روز دارایی‌های شرکت توسط کارشناس رسمی دادگستری تعیین شود. سپس، این ارزش جدید به عنوان مبنای افزایش سرمایه قرار می‌گیرد.
روند داخلی گرفتن مجوزها
بعد از مراحل خارجی نظیر کاهش زمان تجدید از پنج به سه سال و پروسه شناسایی و به‌روزکردن دارایی‌ها که آن هم چند ماهی زمانبر است مراحل داخلی و طی مراحل اداری خود گرفتن مجوز افزایش سرمایه تا تحقق آن نیز وقت‌گیر است؛ به طوری که به گفته گروهی از کارشناسان اجرایی شدن افزایش سرمایه را تا نیمه اول سال آینده دور از انتظار می‌دانند موردی که از نگاه تیزبین فعالان بازار سرمایه مغفول نمی‌ماند و با توجه به ارزش زمانی پول، شاید تصمیم بگیرند فعلا به صورت جدی برای سرمایه‌گذاری روی این گروه اقدام نکنند.
مراحل افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی
پس از مراحلی که در بالا گفته شد برای ثبت افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی، مراحل مشخص دیگری وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
پیشنهاد هیات‌مدیره: در صورتی که شرکتی قصد افزایش سرمایه از این محل را داشته باشد، ابتدا باید هیات‌مدیره آن پیشنهاد ثبت افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی را ارائه کنند. این پیشنهاد از طریق سامانه کدال به سهامداران اطلاع‌رسانی می‌شود. سپس پیشنهاد آنها وارد مرحله بررسی خواهد شد.
بررسی توسط حسابرس قانونی: در مرحله دوم، حسابرس قانونی پیشنهاد و گزارش هیات‌مدیره را بررسی و نظر خود را درباره قانونی بودن افزایش سرمایه، در سامانه کدال اعلام می‌کند.
صدور مجوز افزایش سرمایه: در این مرحله، سازمان بورس اوراق بهادار باید گزارش حسابرس را بررسی کرده و در صورت موافقت، مجوز افزایش سرمایه شرکت مربوطه را صادر نماید. این مجوز با عنوان «مستندات و مدارک درخواست افزایش سرمایه» در سامانه کدال منتشر خواهد شد. در صورت اخذ مجوز، شرکت باید ظرف ۶۰ روز، مقدمات و اقدامات لازم برای افزایش سرمایه خود را اجرایی کند و در غیر این‌صورت مجوز افزایش سرمایه باطل خواهد شد.
دعوت به مجمع عمومی: پس از اخذ مجوز، باید مجمع عمومی برگزار شود. قانون تجارت، شرکت‌ها را موظف کرده است که تا ۱۰ روز قبل از برگزاری مجمع، آگهی دعوت به آن را در سامانه کدال منتشر کنند تا سهامداران از برگزاری مجمع عمومی برای صحبت و تصمیم‌گیری درباره افزایش‌سرمایه آگاه شوند. همچنین دو روز کاری قبل از برگزاری مجمع، نماد آن شرکت به حالت ممنوع-متوقف درآمده و تا پایان مجمع، امکان معامله نخواهد داشت. این موضوع از طریق پیام ناظر به اطلاع سهامداران خواهد رسید.
تصمیمات مجمع عمومی: در این مرحله، تصمیماتی که در مجمع به تصویب رسیده است، در سامانه کدال منتشر خواهد شد.جلسه هیات‌مدیره: در این مرحله، هیات‌مدیره شرکت جلسه‌ای برای هماهنگی ثبت افزایش سرمایه، تشکیل می‌دهد و در آن درباره اقدام‌های مورد نیاز جهت انجام افزایش سرمایه تصمیم گیری می‌شود. سپس گزارش آن را به سازمان بورس ارجاع می‌شود تا در صورت تایید، افزایش سرمایه شرکت، ثبت شود. پس از اتمام مراحل افزایش سرمایه، شرکت مربوطه حق ثبت افزایش سرمایه خود را در اداره ثبت شرکت‌ها خواهد داشت.
زمان بازگشایی نماد پس از مجمع
زمان بازگشایی نماد براساس میزان افزایش سرمایه مشخص خواهد شد. درصورتی که مبلغ افزایش سرمایه کمتر از ۲۰۰ درصد دارایی فعلی شرکت باشد، نماد آن معمولا دو روزکاری پس از مجمع بازگشایی و معاملات آن آغاز می‌شود. همین‌طور اگر افزایش سرمایه بیش از ۲۰۰ درصد باشد، نماد پس از اتمام فرآیند افزایش سرمایه و تبدیل سهام جایزه به سهم پایه، بازگشایی خواهد شد.
افزایش 136700 واحدی شاخص کل بورس
شاخص کل بورس هفته گذشته 136هزار و 700 واحد در پنج روز کاری صعود کرد و بازدهی 6.7درصدی را تقدیم سرمایه‌گذاران کرد.
شاخص کل بورس که 8 آذرماه در سطح 2میلیون و 60هزار واحدی بود چهارشنبه گذشته پس از این که نتوانست از سطح یک‌میلیون و 200هزار واحدی عبور کند در تراز 2میلیون و 171هزار واحدی آرام گرفت.
شنبه گذشته 192میلیارد تومان پول حقیقی به بورس وارد شد و ارزش معاملات خرد به 6.8همت تومان رسید.
یکشنبه مقدار ورود نقدینگی حقیقی با افزایش به 592 میلیارد تومان و ارزش معاملات خرد نیز با رشد به 8.3همت تومان رسید.دوشنبه اندکی از میزان ورود نقدینگی کاسته شد و به 472میلیارد تومان رسید اما ارزش معاملات خرد با رشد به 8.5همت تومان رسید.
شناسایی سود از سوی گروهی از فعالان بازار سرمایه سبب شد که آمارهای معاملات در دو روز پایانی مقدار ی کاهش پیدا کند؛ به طوری که ورود پول حقیقی سه‌شنبه گذشته با کاهش به 203میلیارد تومان و ارزش معاملات خرد نیز به 8همت تومان رسید.چهارشنبه گذشته و پس از چند روز ورود پول حقیقی، 402میلیارد تومان خروج پول حقیقی اتفاق افتاد همچنین ارزش معاملات خرد نیز با کاهش در مقایسه با روزهای تمام هفته به 5.8میلیارد تومان رسید.