مروری بر تجهیزات پیشرفته ارتش در گفت‌وگو با امیر دریادار ایرانی؛
توسعه دریامحور لازمه توسعه است
گروه امنیت دریایی - هادی رضایی - دریا از دیدگاه نظامی و اقتصادی، نقش بسیار مهمی در قدرت و توانایی کشورها در دستیابی به فرصت‌ها و اقدامات در همه زمینه‌ها ایفا می‌کند و دستیابی به قدرت و سیادت دریایی، می‌تواند کشورها را در جهت حفظ منافع و امنیت دریاها و بالابردن توان اقتصادی و سیاسی، یاری کند؛ همچنین توانمندی در عرصه دریا، سال‌ها است که قدرت جهانی را برای کشورهای پیشرو در این زمینه به همراه داشته است.
ترتیبات حقوقی در دریا و اقیانوس‌ها اجازه تردد و استقرار واحدهای نظامی را در نقاط مختلف جهان می‌دهد، بنابراین هنگامی که برای حضور نیروهای نظامی در خشکی و فضا محدودیت وجود دارد، دریاها و اقیانوس‌ها مهم‌ترین جایگاه به حساب می‌آیند که این نیروها می‌توانند بر اساس حقوق بین‌الملل حضور یافته و نماینده ملت خود با پرچم و نشان آن کشور باشند. بنابراین داشتن نیروی دریایی قدرتمند که بتواند با استفاده از توان و دانش بومی خود، در عرصه جهانی حضور یافته و آب‌های بین‌المللی و اقیانوس‌ها را زیر پا بگذارد، به خوبی نمایانگر قدرت و توان یک ملت است.
از سوی دیگر، بنیان قدرت دریایی، بهره‌گیری از دریا برای تجارت و چیرگی بر منابع آن است؛ در این چارچوب دریاها سرنوشت تصمیم‌گیری در ساحل را مشخص خواهند کرد. در سال‌های اخیر تأثیرگذاری حوزه هند و اقیانوس آرام در معادلات ژئوپولیتیکی و تغییر موازنه قدرت باعث جهت‌گیری سیاست با تمرکز قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای بر این منطقه شده است و از این منظر، شمال و غرب اقیانوس هند و به ویژه حوزه دریای سرخ، خلیج عدن، خلیج فارس و دریای عمان و آب‌راه‌های راهبردی که در این منطقه وجود دارند، در کانون توجه جهانیان قرار گرفته است. در همین راستا کشورهای فرامنطقه‌ای با همکاری کشورهای منطقه، ائتلاف‌هایی را در این مناطق با هدف تضمین امنیت دریایی و تأمین منافع خود شکل داده‌اند.
در کنار این ائتلاف‌های فرامنطقه‌ای، جمهوری اسلامی ایران با وجود تحریم‌ها و فشارها توانسته است با اتکا به دانش و توان داخلی و البته درایت و هوش سرشار فرزندان خود، در عرصه دریا حضور مقتدرانه داشته باشد و در کنار حفظ منافع ملی کشورمان، تأمین امنیت خطوط تجارت دریایی را به خوبی انجام دهد که این مهم، باعث قدردانی سه‌باره سازمان ملل از این اقدامات شده است. از سوی دیگر، مقامات ایرانی بارها اعلام کرده‌اند که امنیت این منطقه باید توسط کشورهای همین منطقه تأمین شود و نیازی به حضور بیگانگان نیست.
امیر دریادار شهرام ایرانی در این‌باره می‌گوید: «ما تقریباً در این دوره در بحث حضور امنیت‌ساز در محورهای مواصلاتی و نزدیک به کشورمان از جمله اقیانوس هند، خلیج عدن و دریای سرخ در غرب و تنگه مالاکا در شرق و سواحل جنوبی یا شمالی اقیانوس هند بنا به نیاز، برای تأمین امنیت حضور داشتیم. یک زمانی ما فقط سومالیایی‌ها و کسانی که در آن محدوده حضور داشتند را به عنوان دزدان دریایی می‌شناختیم، البته آن‌ها هم ذاتاً دزد نیستند بلکه به خاطر استعمار و استثماری که در موردشان انجام شده، برای تأمین زندگی‌شان به این مسیر هدایت شدند اما متأسفانه دزدان واقعی نظیر آمریکایی‌ها از اینجا سر در آوردند که به منافع ما نگاه داشتند و تعدی می‌کردند».
وی ادامه می‌دهد: «زمانی که ناوگروه ۸۶ در مأموریت بود، ما به طور هم‌زمان در غرب و شرق اقیانوس هند حضور جدی داشتیم؛ یعنی هم‌زمان سه ناوگروه ما در حال تأمین امنیت و برقراری اسکورت و امنیت خطوط کشتیرانی و نفت‌کش‌ها بودند. عمده تجارت ما به ویژه در حوزه‌هایی مثل نفت از طریق دریا انجام می‌شود و اقتصاد داخل کشور، اگر دریا امنیت نداشته باشد، به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد؛ مثلاً کنجاله‌ها و دانه‌هایی که مصارف مختلف دارند و لازم است به کشور بیایند، با مشکل مواجه خواهند شد، یا تولیدات داخلی که مشتری‌های خارجی دارند، تحت تأثیرات منفی قرار می‌گیرند و قطعاً به مردم عزیز ایران، آسیب می‌رساند».
فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در بخش دیگری از سخنان خود به ابلاغ سیاست‌های کلی توسعه دریا محور از سوی مقام معظم رهبری اشاره می‌کند و می‌گوید: «توسعه دریا محور، یکی از الزامات و واجباتی است که می‌تواند در جمیع اقتصاد کشور، نقش‌آفرینی مهمی داشته باشد. سیاست‌هایی که به تصویب مقام معظم رهبری رسیده و ابلاغ شده، سه حوزه مهم را در برمی‌گیرد؛ یک بخش، آموزش است که دریانوردها آمادگی حضور موفق و فعالیت را داشته باشند؛ یک بخش، صنعت است که باید پای کار بیاید و در حوزه ساخت و تعمیر، ورود پیدا کند که خود این امر در کرانه، پس کرانه و پسا پس کرانه آورده دارد؛ محور مهم دیگر، امنیت دریایی است که بر عهده ما است».
فرمانده نیروی دریایی ارتش در بخش دیگری از این گفت‌وگو به تجهیز هواناوهای نداجا به موشک‌های بُرد بلند اشاره می‌کند و می‌گوید: «با توجه به شرایطی که هواناوها دارند، اساساً رادار گریز هستند با این حال می‌شود با یک تکنولوژی راداری خاص، آن‌ها را کشف و شناسایی کرد؛ اما پیروزان از لحاظ جنس بدنه و توانمندی در حدی است که کاملاً رادار گریز است. امروز همه هواناوهای ما، مأموریت ویژه رزمی دارند و به سامانه‌های موشکی با بُرد بلند، تجهیز هستند».
مشروح گفت و گو با امیر دریادار شهرام ایرانی، فرمانده نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران را در ادامه از نظر خواهید گذراند:
چندی پیش رهبر معظم انقلاب اسلامی، سیاست‌های کلی توسعه دریا محور را ابلاغ کردند؛ نظر شما به عنوان فرمانده نیروی دریایی ارتش که از متولیان و فعالان در عرصه دریا هم هستید، درباره این سیاست‌ها چیست؟ چه باید کرد که این سیاست‌ها به درستی اجرا شوند؟ نیروی دریایی، چه وظایف و برنامه‌هایی برای تحقق این سیاست‌ها دارد؟
توسعه دریا محور، یکی از الزامات و واجبات برای توسعه کشور است
توسعه دریا محور، یکی از الزامات و واجباتی است که می‌تواند در جمیع اقتصاد کشور، نقش‌آفرینی مهمی داشته باشد. سیاست‌هایی که به تصویب مقام معظم رهبری رسیده و ابلاغ شده، سه حوزه مهم را در برمی‌گیرد؛ یک بخش، آموزش است که دریانوردها آمادگی حضور موفق و فعالیت را داشته باشند؛ یک بخش، صنعت است که باید پای کار بیاید و در حوزه ساخت و تعمیر، ورود پیدا کند که خود این امر در کرانه، پس کرانه و پسا پس کرانه آورده دارد؛ محور مهم دیگر، امنیت دریایی است که بر عهده ما است.
در حوزه اقتصادی، زمینه‌ها بسیار وسیع و گسترده هستند؛ حداقل آن بحث دریانوردی است که شامل عبور و مرور شناورها می‌شود؛ همانطور که می‌دانید ۹۰ درصد تجارت ما از طریق دریا انجام می‌شود؛ همچنین حوزه شیلات و تغذیه را نیز شامل می‌شود. در حوزه آموزش، تنوع بسیار بالاست؛ بخشی از آموزش در ساحل قابل استفاده است، بخشی حوزه فنی است و بخش مهم دیگر، حوزه دریانوردی است که نیاز به تربیت و آموزش دارد؛ بخش امنیتی که بر عهده ما است، فراهم‌کردن شرایط ایمن و دارای امنیت قابل قبول برای انجام فعالیت‌های اقتصادی، تحقیقاتی و اکتشافی است. این، مأموریتی است که بر عهده ما به عنوان نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران گمارده شده است.
برای تحقق سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، باید بین دستگاه‌ها، همدلی و هم‌افزایی ایجاد شود
آنچه که مهم است این است که برای تحقق این سیاست‌ها باید بین دستگاه‌ها، همدلی و هم‌افزایی ایجاد شود. باید همه در کنار یکدیگر قرار بگیرند، دست به دست همدیگر بدهند و این سیاست‌ها را به منصه ظهور برسانند تا در عمل و در محیط دریا، قابل احصا باشد و بتواند مستقیماً در اقتصاد کشور اثر خود را بگذارد؛ علاوه بر این، می‌تواند به همسایه‌ها هم کمک‌رسانی کند. پس از ابلاغ این سیاست‌ها در یک فاصله زمانی کوتاه، ریاست‌جمهوری به دستگاه‌های دولتی ابلاغ کرد که برنامه‌هایشان را ارایه کنند و معاون اول محترم را هم مسؤول کردند تا این هم‌افزایی انجام بشود.
قطعاً ما باید به صحنه بیاییم تا گام بزرگی برداشته شود؛ به این معنا که تمام غفلت‌های گذشته جبران شود چون بیش از چهار دهه است که فرمانده معظم کل قوا بر حوزه دریا به ویژه در سواحل جنوب، دریای عمان، شمال اقیانوس هند و سواحل زیبای مَکُران تأکید کردند؛ جبران این عقب‌ماندگی، نیاز به گام بلندی دارد که جز با همدلی و همراهی، امکان‌پذیر نیست.
بسیاری معتقد هستند تهدیدات آینده علیه ایران، دریا پایه و هوا پایه هستند. نظر شما در این خصوص چیست؛ و چرا تهدیدات احتمالی، بیشتر دریا محور خواهند بود؟
این امر به خاطر ویژگی‌های خاص دریا است؛ در دریا علم و دانش حرف اول را می‌زند که منتهی به توانمندی فنی و صنعتی کشور، می‌شود. بخش عمده اقتصاد ما از طریق دریا شکل می‌گیرد و دلیل اصلی تهدید هم همین است؛ دشمنان نمی‌خواهند مردم ما از این فرصت خدادادی بهره‌مند شوند و مبنای اقتصاد را بر پایه دریا برنامه‌ریزی کنند؛ همچنین می‌خواهند ما را از حضور در دریا بترسانند. علاوه بر این، در دریا امکان سنگرسازی وجود ندارد، یعنی این امکان وجود ندارد که شما بتوانید از دید دشمن، پوشیده بمانید؛ بنابراین به سمت استفاده از تجهیزات دورایستا می‌روند؛ لذا ما با توانمندی که امروز داریم چه به لحاظ فنی، دانشی و صنعتی، باید خودمان را به روز و کاملاً آماده نگه داریم که تهدیدات را به کمترین درجه ممکن برسانیم.
در چند ماه اخیر، بیشتر توجه‌ها و اخباری که از نیروی دریایی ارتش به مردم رسید، پیرامون مأموریت تاریخی ناوگروه ۸۶ بود؛ اما مأموریت‌های نیروی دریایی ارتش در عرصه‌های مختلف هیچ‌گاه تعطیل‌بردار نیست؛ درباره اقدامات نیروی دریایی ارتش در اسکورت کشتی‌های تجاری، نفت‌کش‌ها و مبارزه با دزدان دریایی توضیح دهید که چه اقداماتی در این مدت انجام شده است؟
دزدان واقعی، آمریکایی‌ها هستند که به منافع ما نگاه داشته و تعدی می‌کنند
ما تقریباً در این دوره در بحث حضور امنیت‌ساز در محورهای مواصلاتی و نزدیک به کشورمان از جمله اقیانوس هند، خلیج عدن و دریای سرخ در غرب و تنگه مالاکا در شرق و سواحل جنوبی یا شمالی اقیانوس هند بنا به نیاز، برای تأمین امنیت حضور داشتیم. یک زمانی ما فقط سومالیایی‌ها و کسانی که در آن محدوده حضور داشتند را به عنوان دزدان دریایی می‌شناختیم؛ البته آن‌ها هم ذاتاً دزد نیستند بلکه به خاطر استعمار و استثماری که در موردشان انجام شده، برای تأمین زندگی‌شان به این مسیر هدایت شدند اما متأسفانه دزدان واقعی نظیر آمریکایی‌ها، از اینجا سر در آوردند که به منافع ما نگاه داشتند و تعدی می‌کردند.
عمده تجارت کشور ما به ویژه در حوزه‌هایی مثل نفت، از طریق دریا انجام می‌شود
زمانی که ناوگروه ۸۶ در مأموریت بود، ما به طور هم‌زمان در غرب و شرق اقیانوس هند حضور جدی داشتیم؛ یعنی هم‌زمان سه ناوگروه ما در حال تأمین امنیت و برقراری اسکورت و امنیت خطوط کشتیرانی و نفت‌کش‌ها بودند. عمده تجارت ما به ویژه در حوزه‌هایی مثل نفت از طریق دریا انجام می‌شود و اقتصاد داخل کشور، اگر دریا امنیت نداشته باشد، به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد؛ مثلاً کنجاله‌ها و دانه‌هایی که مصارف مختلف دارند و لازم است به کشور بیایند، با مشکل مواجه خواهند شد، یا تولیدات داخلی که مشتری‌های خارجی دارند، تحت تأثیرات منفی قرار می‌گیرند و قطعاً به مردم عزیز ایران، آسیب می‌رساند.
در نیروی دریایی ارتش، همرزمان من به طور مداوم علاوه بر ناوگروه ۸۶ که مسیر اقیانوس آرام و عرض اقیانوس اطلس را برای اولین بار در تاریخ طی کرد و شناورهایی که ما در آن محدوده داشتیم را تحت اسکورت خود قرار داد و نشان داد که می‌تواند در هر جایی که لازم باشد به طور مداوم حضور داشته باشد، همچنین در مثلث تنگه باب المندب، تنگه هرمز و تنگه مالاکا که مرکز اقتصاد جهانی است و بیش از ۷۰ درصد تجارت جهانی در اینجا انجام می‌شود نیز حضور جدی داشتیم و توانستیم همه شناورهایمان را در طول این دوره، به سلامت به مقصد برسانیم.
استفاده از شناورهای بدون سرنشین در سطح جهان به سرعت در حال گسترش است؛ آیا نیروی دریایی ارتش به «شهپاد» مجهز است؟ وضعیت نیروی دریایی ارتش در تولید و به کارگیری «شناورهای بدون سرنشین» چگونه است؟
انواع شناورهای و تجهیزات بدون سرنشین را در اختیار داریم و برای مأموریت‌های خود از آن‌ها استفاده می‌کنیم
در حوزه بدون سرنشین‌ها که شامل زیر سطح، سطح و پروازی یعنی پهپادها می‌شوند، ما به طور خاص در زمینه سطح، مدل‌های مختلف با مأموریت‌های متنوعی را تعریف کردیم، در اختیار داریم و از آن استفاده می‌کنیم چون یک بخش جمع‌آوری داده‌ها در سطح اقیانوس در حوزه‌های مختلف است که ما مستقیماً به ویژه برای پیش‌بینی شرایط جو اقیانوس، از آن استفاده می‌کنیم؛ همین حوزه در کنترل نظارت هم مورد استفاده است. علاوه بر آن، بحث رزمی را نیز داریم که الحمدالله امروز این توانمندی در نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در اختیار است، اما بنا به دلایلی هنوز رسانه‌ای نشده و فعلاً هم ضرورتی برای رسانه‌ای‌شدن آن‌ها نمی‌بینیم.
روند تجهیز شناورهای «نداجا» به موشک‌های عمود پرتاب چگونه است؟ چه نوع موشک‌هایی در این شناورها استفاده می‌شوند؟
ترتیبات حقوقی در دریا و اقیانوس‌ها اجازه تردد و استقرار واحدهای نظامی را در نقاط مختلف جهان می‌دهد، بنابراین هنگامی که برای حضور نیروهای نظامی در خشکی و فضا محدودیت وجود دارد، دریاها و اقیانوس‌ها مهم‌ترین جایگاه به حساب می‌آیند که این نیروها می‌توانند بر اساس حقوق بین‌الملل حضور یافته و نماینده ملت خود با پرچم و نشان آن کشور باشند. بنابراین داشتن نیروی دریایی قدرتمند که بتواند با استفاده از توان و دانش بومی خود، در عرصه جهانی حضور یافته و آب‌های بین‌المللی و اقیانوس‌ها را زیر پا بگذارد، به خوبی نمایانگر قدرت و توان یک ملت است.
از سوی دیگر، بنیان قدرت دریایی، بهره‌گیری از دریا برای تجارت و چیرگی بر منابع آن است؛ در این چارچوب دریاها سرنوشت تصمیم‌گیری در ساحل را مشخص خواهند کرد. در سال‌های اخیر تأثیرگذاری حوزه هند و اقیانوس آرام در معادلات ژئوپولیتیکی و تغییر موازنه قدرت باعث جهت‌گیری سیاست با تمرکز قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای بر این منطقه شده است و از این منظر، شمال و غرب اقیانوس هند و به ویژه حوزه دریای سرخ، خلیج عدن، خلیج فارس و دریای عمان و آب‌راه‌های راهبردی که در این منطقه وجود دارند، در کانون توجه جهانیان قرار گرفته است. در همین راستا کشورهای فرامنطقه‌ای با همکاری کشورهای منطقه، ائتلاف‌هایی را در این مناطق با هدف تضمین امنیت دریایی و تأمین منافع خود شکل داده‌اند.
در کنار این ائتلاف‌های فرامنطقه‌ای، جمهوری اسلامی ایران با وجود تحریم‌ها و فشارها توانسته است با اتکا به دانش و توان داخلی و البته درایت و هوش سرشار فرزندان خود، در عرصه دریا حضور مقتدرانه داشته باشد و در کنار حفظ منافع ملی کشورمان، تأمین امنیت خطوط تجارت دریایی را به خوبی انجام دهد که این مهم، باعث قدردانی سه‌باره سازمان ملل از این اقدامات شده است. از سوی دیگر، مقامات ایرانی بارها اعلام کرده‌اند که امنیت این منطقه باید توسط کشورهای همین منطقه تأمین شود و نیازی به حضور بیگانگان نیست.
امیر دریادار شهرام ایرانی در این‌باره می‌گوید: «ما تقریباً در این دوره در بحث حضور امنیت‌ساز در محورهای مواصلاتی و نزدیک به کشورمان از جمله اقیانوس هند، خلیج عدن و دریای سرخ در غرب و تنگه مالاکا در شرق و سواحل جنوبی یا شمالی اقیانوس هند بنا به نیاز، برای تأمین امنیت حضور داشتیم. یک زمانی ما فقط سومالیایی‌ها و کسانی که در آن محدوده حضور داشتند را به عنوان دزدان دریایی می‌شناختیم، البته آن‌ها هم ذاتاً دزد نیستند بلکه به خاطر استعمار و استثماری که در موردشان انجام شده، برای تأمین زندگی‌شان به این مسیر هدایت شدند اما متأسفانه دزدان واقعی نظیر آمریکایی‌ها از اینجا سر در آوردند که به منافع ما نگاه داشتند و تعدی می‌کردند».
وی ادامه می‌دهد: «زمانی که ناوگروه ۸۶ در مأموریت بود، ما به طور هم‌زمان در غرب و شرق اقیانوس هند حضور جدی داشتیم؛ یعنی هم‌زمان سه ناوگروه ما در حال تأمین امنیت و برقراری اسکورت و امنیت خطوط کشتیرانی و نفت‌کش‌ها بودند. عمده تجارت ما به ویژه در حوزه‌هایی مثل نفت از طریق دریا انجام می‌شود و اقتصاد داخل کشور، اگر دریا امنیت نداشته باشد، به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد؛ مثلاً کنجاله‌ها و دانه‌هایی که مصارف مختلف دارند و لازم است به کشور بیایند، با مشکل مواجه خواهند شد، یا تولیدات داخلی که مشتری‌های خارجی دارند، تحت تأثیرات منفی قرار می‌گیرند و قطعاً به مردم عزیز ایران، آسیب می‌رساند».
فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در بخش دیگری از سخنان خود به ابلاغ سیاست‌های کلی توسعه دریا محور از سوی مقام معظم رهبری اشاره می‌کند و می‌گوید: «توسعه دریا محور، یکی از الزامات و واجباتی است که می‌تواند در جمیع اقتصاد کشور، نقش‌آفرینی مهمی داشته باشد. سیاست‌هایی که به تصویب مقام معظم رهبری رسیده و ابلاغ شده، سه حوزه مهم را در برمی‌گیرد؛ یک بخش، آموزش است که دریانوردها آمادگی حضور موفق و فعالیت را داشته باشند؛ یک بخش، صنعت است که باید پای کار بیاید و در حوزه ساخت و تعمیر، ورود پیدا کند که خود این امر در کرانه، پس کرانه و پسا پس کرانه آورده دارد؛ محور مهم دیگر، امنیت دریایی است که بر عهده ما است».
فرمانده نیروی دریایی ارتش در بخش دیگری از این گفت‌وگو به تجهیز هواناوهای نداجا به موشک‌های بُرد بلند اشاره می‌کند و می‌گوید: «با توجه به شرایطی که هواناوها دارند، اساساً رادار گریز هستند با این حال می‌شود با یک تکنولوژی راداری خاص، آن‌ها را کشف و شناسایی کرد؛ اما پیروزان از لحاظ جنس بدنه و توانمندی در حدی است که کاملاً رادار گریز است. امروز همه هواناوهای ما، مأموریت ویژه رزمی دارند و به سامانه‌های موشکی با بُرد بلند، تجهیز هستند».
مشروح گفت و گو با امیر دریادار شهرام ایرانی، فرمانده نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران را در ادامه از نظر خواهید گذراند:
چندی پیش رهبر معظم انقلاب اسلامی، سیاست‌های کلی توسعه دریا محور را ابلاغ کردند؛ نظر شما به عنوان فرمانده نیروی دریایی ارتش که از متولیان و فعالان در عرصه دریا هم هستید، درباره این سیاست‌ها چیست؟ چه باید کرد که این سیاست‌ها به درستی اجرا شوند؟ نیروی دریایی، چه وظایف و برنامه‌هایی برای تحقق این سیاست‌ها دارد؟
توسعه دریا محور، یکی از الزامات و واجبات برای توسعه کشور است
توسعه دریا محور، یکی از الزامات و واجباتی است که می‌تواند در جمیع اقتصاد کشور، نقش‌آفرینی مهمی داشته باشد. سیاست‌هایی که به تصویب مقام معظم رهبری رسیده و ابلاغ شده، سه حوزه مهم را در برمی‌گیرد؛ یک بخش، آموزش است که دریانوردها آمادگی حضور موفق و فعالیت را داشته باشند؛ یک بخش، صنعت است که باید پای کار بیاید و در حوزه ساخت و تعمیر، ورود پیدا کند که خود این امر در کرانه، پس کرانه و پسا پس کرانه آورده دارد؛ محور مهم دیگر، امنیت دریایی است که بر عهده ما است.
در حوزه اقتصادی، زمینه‌ها بسیار وسیع و گسترده هستند؛ حداقل آن بحث دریانوردی است که شامل عبور و مرور شناورها می‌شود؛ همانطور که می‌دانید ۹۰ درصد تجارت ما از طریق دریا انجام می‌شود؛ همچنین حوزه شیلات و تغذیه را نیز شامل می‌شود. در حوزه آموزش، تنوع بسیار بالاست؛ بخشی از آموزش در ساحل قابل استفاده است، بخشی حوزه فنی است و بخش مهم دیگر، حوزه دریانوردی است که نیاز به تربیت و آموزش دارد؛ بخش امنیتی که بر عهده ما است، فراهم‌کردن شرایط ایمن و دارای امنیت قابل قبول برای انجام فعالیت‌های اقتصادی، تحقیقاتی و اکتشافی است. این، مأموریتی است که بر عهده ما به عنوان نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران گمارده شده است.
برای تحقق سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، باید بین دستگاه‌ها، همدلی و هم‌افزایی ایجاد شود
آنچه که مهم است این است که برای تحقق این سیاست‌ها باید بین دستگاه‌ها، همدلی و هم‌افزایی ایجاد شود. باید همه در کنار یکدیگر قرار بگیرند، دست به دست همدیگر بدهند و این سیاست‌ها را به منصه ظهور برسانند تا در عمل و در محیط دریا، قابل احصا باشد و بتواند مستقیماً در اقتصاد کشور اثر خود را بگذارد؛ علاوه بر این، می‌تواند به همسایه‌ها هم کمک‌رسانی کند. پس از ابلاغ این سیاست‌ها در یک فاصله زمانی کوتاه، ریاست‌جمهوری به دستگاه‌های دولتی ابلاغ کرد که برنامه‌هایشان را ارایه کنند و معاون اول محترم را هم مسؤول کردند تا این هم‌افزایی انجام بشود.
قطعاً ما باید به صحنه بیاییم تا گام بزرگی برداشته شود؛ به این معنا که تمام غفلت‌های گذشته جبران شود چون بیش از چهار دهه است که فرمانده معظم کل قوا بر حوزه دریا به ویژه در سواحل جنوب، دریای عمان، شمال اقیانوس هند و سواحل زیبای مَکُران تأکید کردند؛ جبران این عقب‌ماندگی، نیاز به گام بلندی دارد که جز با همدلی و همراهی، امکان‌پذیر نیست.
بسیاری معتقد هستند تهدیدات آینده علیه ایران، دریا پایه و هوا پایه هستند. نظر شما در این خصوص چیست؛ و چرا تهدیدات احتمالی، بیشتر دریا محور خواهند بود؟
این امر به خاطر ویژگی‌های خاص دریا است؛ در دریا علم و دانش حرف اول را می‌زند که منتهی به توانمندی فنی و صنعتی کشور، می‌شود. بخش عمده اقتصاد ما از طریق دریا شکل می‌گیرد و دلیل اصلی تهدید هم همین است؛ دشمنان نمی‌خواهند مردم ما از این فرصت خدادادی بهره‌مند شوند و مبنای اقتصاد را بر پایه دریا برنامه‌ریزی کنند؛ همچنین می‌خواهند ما را از حضور در دریا بترسانند. علاوه بر این، در دریا امکان سنگرسازی وجود ندارد، یعنی این امکان وجود ندارد که شما بتوانید از دید دشمن، پوشیده بمانید؛ بنابراین به سمت استفاده از تجهیزات دورایستا می‌روند؛ لذا ما با توانمندی که امروز داریم چه به لحاظ فنی، دانشی و صنعتی، باید خودمان را به روز و کاملاً آماده نگه داریم که تهدیدات را به کمترین درجه ممکن برسانیم.
در چند ماه اخیر، بیشتر توجه‌ها و اخباری که از نیروی دریایی ارتش به مردم رسید، پیرامون مأموریت تاریخی ناوگروه ۸۶ بود؛ اما مأموریت‌های نیروی دریایی ارتش در عرصه‌های مختلف هیچ‌گاه تعطیل‌بردار نیست؛ درباره اقدامات نیروی دریایی ارتش در اسکورت کشتی‌های تجاری، نفت‌کش‌ها و مبارزه با دزدان دریایی توضیح دهید که چه اقداماتی در این مدت انجام شده است؟
دزدان واقعی، آمریکایی‌ها هستند که به منافع ما نگاه داشته و تعدی می‌کنند
ما تقریباً در این دوره در بحث حضور امنیت‌ساز در محورهای مواصلاتی و نزدیک به کشورمان از جمله اقیانوس هند، خلیج عدن و دریای سرخ در غرب و تنگه مالاکا در شرق و سواحل جنوبی یا شمالی اقیانوس هند بنا به نیاز، برای تأمین امنیت حضور داشتیم. یک زمانی ما فقط سومالیایی‌ها و کسانی که در آن محدوده حضور داشتند را به عنوان دزدان دریایی می‌شناختیم؛ البته آن‌ها هم ذاتاً دزد نیستند بلکه به خاطر استعمار و استثماری که در موردشان انجام شده، برای تأمین زندگی‌شان به این مسیر هدایت شدند اما متأسفانه دزدان واقعی نظیر آمریکایی‌ها، از اینجا سر در آوردند که به منافع ما نگاه داشتند و تعدی می‌کردند.
عمده تجارت کشور ما به ویژه در حوزه‌هایی مثل نفت، از طریق دریا انجام می‌شود
زمانی که ناوگروه ۸۶ در مأموریت بود، ما به طور هم‌زمان در غرب و شرق اقیانوس هند حضور جدی داشتیم؛ یعنی هم‌زمان سه ناوگروه ما در حال تأمین امنیت و برقراری اسکورت و امنیت خطوط کشتیرانی و نفت‌کش‌ها بودند. عمده تجارت ما به ویژه در حوزه‌هایی مثل نفت از طریق دریا انجام می‌شود و اقتصاد داخل کشور، اگر دریا امنیت نداشته باشد، به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد؛ مثلاً کنجاله‌ها و دانه‌هایی که مصارف مختلف دارند و لازم است به کشور بیایند، با مشکل مواجه خواهند شد، یا تولیدات داخلی که مشتری‌های خارجی دارند، تحت تأثیرات منفی قرار می‌گیرند و قطعاً به مردم عزیز ایران، آسیب می‌رساند.
در نیروی دریایی ارتش، همرزمان من به طور مداوم علاوه بر ناوگروه ۸۶ که مسیر اقیانوس آرام و عرض اقیانوس اطلس را برای اولین بار در تاریخ طی کرد و شناورهایی که ما در آن محدوده داشتیم را تحت اسکورت خود قرار داد و نشان داد که می‌تواند در هر جایی که لازم باشد به طور مداوم حضور داشته باشد، همچنین در مثلث تنگه باب المندب، تنگه هرمز و تنگه مالاکا که مرکز اقتصاد جهانی است و بیش از ۷۰ درصد تجارت جهانی در اینجا انجام می‌شود نیز حضور جدی داشتیم و توانستیم همه شناورهایمان را در طول این دوره، به سلامت به مقصد برسانیم.
استفاده از شناورهای بدون سرنشین در سطح جهان به سرعت در حال گسترش است؛ آیا نیروی دریایی ارتش به «شهپاد» مجهز است؟ وضعیت نیروی دریایی ارتش در تولید و به کارگیری «شناورهای بدون سرنشین» چگونه است؟
انواع شناورهای و تجهیزات بدون سرنشین را در اختیار داریم و برای مأموریت‌های خود از آن‌ها استفاده می‌کنیم
در حوزه بدون سرنشین‌ها که شامل زیر سطح، سطح و پروازی یعنی پهپادها می‌شوند، ما به طور خاص در زمینه سطح، مدل‌های مختلف با مأموریت‌های متنوعی را تعریف کردیم، در اختیار داریم و از آن استفاده می‌کنیم چون یک بخش جمع‌آوری داده‌ها در سطح اقیانوس در حوزه‌های مختلف است که ما مستقیماً به ویژه برای پیش‌بینی شرایط جو اقیانوس، از آن استفاده می‌کنیم؛ همین حوزه در کنترل نظارت هم مورد استفاده است. علاوه بر آن، بحث رزمی را نیز داریم که الحمدالله امروز این توانمندی در نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در اختیار است، اما بنا به دلایلی هنوز رسانه‌ای نشده و فعلاً هم ضرورتی برای رسانه‌ای‌شدن آن‌ها نمی‌بینیم.
روند تجهیز شناورهای «نداجا» به موشک‌های عمود پرتاب چگونه است؟ چه نوع موشک‌هایی در این شناورها استفاده می‌شوند؟