زیست شناسی آرتمیای آبزیان
رضا فراهانی -در هر دو نوع تولید مثل آرتمیا می‌تواند پارتنوژنز یا بکرزا هم باشد تفاوت این دو نوع لید مثل در این است که در تولید مثل به شیوه بکرزایی جنس ماده بدون حضور و خالت جنس نر و به تنهایی عمل تولید مثلی را انجام می‌دهد در حالی که در تولید مثل جنسی حضور و وجود دو جنس نر و ماده لازم و ضروری است و از طریق عمل جفت گیری انجام می‌گیرد.
جنسی حضور و وجود دو جنس نر و ماده لازم و ضروری است و از طریق عمل جفت‌گیری انجام می‌گیرد. یک آرتمیای بالغ در حدود ۱۰ تا mm ۱۲ طول و ۱۵ تا ۲۰ وزن دارد و در طول عمرش حدود ۲۰۰۰ سیست و آنرا به دفعات می‌گذارد که این مقدار بستگی به شرایط محیط زندگی از جمله دما، تغذیه و ...دارد قطر سیست‌ها در گونه‌های مختلف از ۲۰۰ تا ۳۰۰ میکرون متفاوت است و بطور متوسط در هر گرم سیست خشک با رطوبت نسبی ۵ تا ۱۰ درصد حدود ۲۰۰ هزار سیست برای گونه آرتمیا ارومیانا می‌باشد. از هر سیست سالم قابل هچ در شرایط مناسب یک نوزاد بنام ناپلی به دنیا می‌آید که دارای وزن مرطوب ۲۰ میکروگرم و وزن خشک برابر ۲ تا ۳ میکروگرم می‌باشد.
سیک آرتمیای بالغ در حدود ۱۰ تا mm۱۲ طول و ۱۵ تا ۲۰mg وزن دارد و در طول عمرش حدود ۲۰۰۰ سیست و آنرا به دفعات می‌گذارد که این مقدار بستگی به شرایط محیط زندگی از جمله دما، تغذیه ... دارد.
قطر سیست‌ها در گونه‌های مختلف از ۲۰۰ تا ۳۰۰ میکرون متفاوت است به طور متوسط در هر گرم سیست خشک با رطوبت نسبی ۵ تا ۱۰ درصد حدود ۲۰۰ هزار سیست برای گونه آرتمیا ارومیانا می‌باشد. از هر سیست سالم قابل هچ در شرایط مناسب یک نوزاد بنام ناپلی به دنیا می‌آید که دارای وزن مرطوب ۲۰ میکروگرم و وزن خشک برابر ۲ تا ۳ میکروگرم می‌باشد.
یک آرتمیا در طول عمر سه ماهه‌اش ۱۹ تا ۲۳ بار پوست اندازی می‌کند و بعد از آن فقط آرتمیای ماده بعد از هر بار تخم‌ریزی یک بار دیگر هم پوست اندازی می‌کند ولی آرتمیای نر دیگر پوست اندازی نمی‌کند.
آرتمیاهای ماده بالغ در شرایط مطلوب از طریق تخمگذار- زنده‌زایی تولید نوزاد آرتمیا (ناپلیوس) می‌نماید که این لاروها در شرایط مناسب در مدت کمتر از دو هفته بالغ می‌شوند.
در حالی که همان طور گفته شد اگر شرایط نامطلوب باشد مثلاً کاهش اکسیژن، افزایش غلظت املاح آب، تغییرات درجه حرارت، کمبود غذا و غیره روش تولید مثل آرتمیا به تخمگذاری تغییر می‌یابد. در این روش تخم‌های بارور شده تا مرحله گاسترولا رشد کرده متابولیسم آن‌ها به صورت برگشت پذیر متوقف می‌شود و غلاف سختی (کوریون) روی هر تخم تشکیل می‌گردد بخاطر همین به تخم آرتمیا سیست می‌گویند.
مراحل رشد آرتمیا:
آرتمیا دارای ۱۱ جفت با آبششی یا تراکوپود می‌باشد و فیلتر کننده غیرانتخابی بوده که ذرات غذایی از ۱ تا ۵۰ میکرون را مورد تغذیه قرار می‌دهد. بسته به شرایط فیزیک و شیمیایی محیط در مدت یک تا دو هفته با ۲۱ تا ۲۳ بار پوست اندازی بالغ می‌شود و بعد از بلوغ آرتمیای تر پوست اندازی نمی‌کنند ولی ماده‌ها بعد از هر بار تخم‌ریزی یکبار دیگر پوست اندازی می‌کنند. اندازه آرتمیای بالغ ۸ تا ۱۲ میلی‌متر (در گونه‌های مختلف ۱۵ تا ۱۷ میلی متر نیز گزارش شده) و حدود ۱۵ تا ۲۰ میلی گرم نیز وزن دارند. یک آرتمیا در طول مدت ۲ تا ۳ ماه زندگی خودش حدود ۲۰۰۰ عدد سیست تولید می‌کند که تولید این مقدار سیست به دفعات انجام می‌گیرد. تعداد سیست در کیسه تخمدانی (ovaisac)آرتميا ارومیانا در فصول و ماه‌های مختلف متفاوت است ولی حداکثر تعداد تخم‌ها 3۱۰ عدد در کیسه تخمدانی شمارش شده است.
آرتمیا مجموعه‌ای از گونه‌های دو جنسی (bisexual) و جمعیت های بکرزا (parthenogenesis)است. آرتمیا به دو روش دو جنسی و بکرزایی تولید مثل می‌نماید در هر دو شیوه تولید مثلی (دوجنسی یا پارتوژنز) آرتمیا می‌تواند بصورت تخمگذاری یا تخمگذار زنده‌زایی تولید مثل نماید.
که این امر بستگی به عوامل محیطی مناسب یا نامناسب دارد. در آرتمیای پارتتوژنز، تولید مثل به روش بکرزایی صورت می‌گیرد. در روش بکرزایی، رشد و نمو تخم بدون ورود اسپرم به درون آن انجام می‌گیرد. در این نوع تولید مثل نیز، تخم‌ها می‌توانند به لاروهای شناگر آزاد تبدیل شده یا بصورت سیست مقاوم درآیند. لارو آرتمیا پس از خروج از پوسته سیست تا رسیدن به مرحله بلوغ، مراحل مختلف رشد را طی می‌کند.