«اقتصادسرآمد» اهمیت ژئواکونومیکی باب المندب را بررسی می کند
اما و اگرهای ائتلاف آمریکایی در دریای سرخ
گروه امنیت دریایی - توحید ورستان - پس از اینکه گروه انصارالله یمن کشتی‌هایی اسرائیلی در تنگه باب المندب هدف قرار دادند، تعدادی از شرکت‌های بزرگ کشتیرانی کانتینری جهان، سفرهای دریایی خود در دریای سرخ را تا اطلاع ثانوی متوقف کردند. حملات موشکی علیه این کشتی‌ها تقریباً به صورت روزانه ادامه دارد و همین امر باعث شده که چندین شرکت بزرگ کشتیرانی کانتینری حمل محموله‌های خود را از طریق دریای سرخ متوقف و به دنبال مسیرهای جایگزین باشند. از همین روی، نگرانی‌های جهانی در مورد احتمال اعلام توقف تردد دریایی از طریق تنگه باب المندب توسط شرکت‌های دیگر افزایش یافته که به معنای نوسانات زنجیره تامین جهانی بین شرق و غرب و در نتیجه بازگشت مجدد تورم برای اقتصادهای غربی است.
اهمیت ژئواکونومیکی باب المندب
باب المندب، آبراه باریکی است که اریتره و جیبوتی را در شاخ آفریقا از یمن در شبه جزیره عربستان جدا و سالانه بیش از ۱۷۰۰۰ هزار کشتی از آن عبور می‌کند. عرض آن کمتر از ۲۰ کیلومتر (۱۲ مایل) و بسیار باریکتر از بخش‌های شمالی دریای سرخ است که بیش از ۲۰۰ کیلومتر (۱۲۴ مایل) عرض دارند. نزدیک به ۱۰ درصد از کل تجارت نفت دریایی جهان از دریای سرخ می‌گذرد که از طریق کانال سوئز به دریای مدیترانه متصل می‌شود. بدون دسترسی به مسیر دریای سرخ، بسیاری از کشتی‌ها باید سفری طولانی‌تر و گران‌تر را در اطراف آفریقا و «دماغه امید نیک» انجام دهند تا به مقصد برسند. از همین روی، برخی از بازارها از جمله نفت و گاز به این حملات واکنش نشان داده‌اند. البته تأثیر مستقیم حملات اخیر بر قیمت نفت تاکنون نسبتاً محدود بوده است، اما کارشناسان هشدار داده‌اند که اگر حملات ادامه یابد و امنیت همچنان یک مسئله حیاتی باقی بماند، ممکن است اوضاع به شدت تغییر کند. پیش بینی می‌شود در صورت عدم حل تعارض، حق بیمه و قیمت فرآورده‌های نفت و گاز افزایش یابد.
توقف فعالیت ۵ شرکت بزرگ
در دریای سرخ
بر اساس داده‌های وب‌سایت «STATISTA »، پنج شرکت ام اس سی، مرسک، CMA-CGM فرانسه، هاپاگ-لوید آلمان و شرکت بین المللی «Orient Overseas Container Line OOCL» که بیش از نیمی از بازار حمل‌ونقل کانتینری سراسر جهان را در اختیار دارند، تقریبا فعالیت خود را در دریای سرخ متوقف کرده‌اند. یکی از این شرکت‌ها «ام اس سی» سوئیس است. این شرکت دارای یک شبکه جهانی بوده که شامل بیش از ۶۷۵ دفتر محلی در ۱۵۵ کشور جهان است. این گسترش جهانی ایم امکان را برای تسهیل تجارت بین المللی بین اقتصادهای بزرگ جهان و بازارهای نوظهور در تمام قاره‌ها فراهم می‌کند. بر اساس داده‌های آنلاین این شرکت، تعداد کل کارکنان این شرکت در سراسر جهان ۲۰۰ هزار نفر است و در تجارت انواع کالاها از جمله کالاهای حساس، «داروها» تخصص دارد. این شرکت حدود ۸۰۰ کشتی چندمنظوره را اداره می‌کند و ظرفیت حمل سالانه ۲۲.۵ میلیون کانتینر را دارد.
شرکت دانمارکی «مرسک» نیز اعلام کرد که حمل بار خود از طریق دریای سرخ را به منظور حفظ امنیت کارکنان و تجارت، تا پایان تنش‌ها در تنگه باب المندب متوقف کرده است. دفتر مرکزی مرسک در کپنهاگ، پایتخت دانمارک، است و در سال ۱۹۰۴ توسط آرنولد پیتر مولر و پدرشوهرش، کاپیتان پیتر مرسک مولر، تأسیس شد. این شرکت به عنوان یک شرکت حمل و نقل کوچک شروع به کار کرد و از آن زمان به یک پایگاه مهم جهانی تبدیل شده است. با توجه به داده‌های این شرکت در وب سایت خود، ناوگان آن امکان حمل و نقل کالا به تقریباً هر گوشه از جهان را با ظرفیت بیش از ۴ میلیون واحد معادل می‌دهد. مرسک در بیش از ۱۳۰ کشور جهان فعالیت می‌کند، دارای شبکه‌ای از دفاتر و عملیات در سراسر جهان است و بیش از ۳۰۰ کشتی فعال در زمینه حمل کانتینر و محموله‌های حساس، علاوه بر حمل نفت، گاز مایع و مشتقات را مدیریت می‌کند. این شرکت سهم بیش از ۲۰ درصدی در تجارت جهانی داشته و همچنین دارای شرکت‌های تابعه بسیاری در زمینه حفاری، تولید نفت، مدیریت بندر و خدمات لجستیکی دارد. براساس اعلام این شرکت، سالانه بیش از ۱۲ میلیون کانتینر را جابجا می‌کند، سهم بازاری حدود ۱۷ درصد در صنعت حمل و نقل کانتینری را دارد و بیش از ۸۰ هزار نفر را برای این منظور استخدام کرده است.
افزایش تردیدها نسبت به ائتلاف دریایی
پس از افزایش این تهدیدها، کشورهای عمدتا غربی با محوریت ایالات متحده به دنبال تشکیل ائتلاف دریایی موسوم به «نگهبان سعادت» برای مقابله با انصارالله یمن هستند. در ابتدا قرار بود که این شامل ۱۰ کشور بحرین، کانادا، فرانسه، ایتالیا، هلند، نروژ، اسپانیا، سیشل و بریتانیا، علاوه بر ایالات متحده باشد. ایده ائتلاف نگهبان سعادت این است که کشتی‌های جنگی کشورهای ائتلاف به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر حملات انصارالله عمل کرده و در صورت امکان آنها را متوقف کنند. اما حالا رسانه‌های رژیم صهیونیستی از عقب‌نشینی کشورهای فرانسه، اسپانیا، ایتالیا از ائتلاف دریایی آمریکا علیه یمن خبر می‌دهند.
رسانه‌های اسرائیلی همچنین اعلام کردند هلند، نروژ و دانمارک با ارسال پیام به کاخ سفید اعلام داشته‌اند که از اعزام ناوهای جنگی خود به منطقه دریای سرخ منصرف شده‌اند و تنها تعدادی از نظامیان یکان‌های دریایی خود را به بحرین اعزام خواهند کرد. همچنین، عدم مشارکت کشورهای عربی بخصوص عربستان سعودی، مصر و امارات باعث ایجاد تردیدهای بسیار در مورد اعتبار پروژه آمریکا برای ایجاد نیروی حفاظتی در دریای سرخ موسوم به «نگهبان سعادت» شده است. از همین روی، به نظر می‌رسد بازارها متقاعد نشده‌اند که این ائتلاف قادر به محافظت از محموله‌ها از طریق دریای سرخ باشد. مرسک (بزرگترین شرکت کشتیرانی جهان) اعلام کرد که مسیر کشتی‌های خود را به آفریقا تغییر می‌دهد تا از انتقال آن ها از طریق تنگه باب المندب جلوگیری کند.
نکته قابل توجه اینکه آمریکا در اعلام تشکیل ائتلاف اشاره‌ای به مقابله با انصارالله نکرده، بلکه گفته است که این ائتلاف برای حفاظت از کشتی‌ها تشکیل می‌شود. همچنین یکی از نقاط ضعف این ائتلاف عدم همراهی کشورهای عربی منطقه است. بسیاری از کشورهای عربی به شدت به تجارت دریای سرخ، از کانال سوئز تا تنگه باب المندب، وابسته هستند. اما با توجه به اظهارات صریح ایالات متحده در حمایت از جنگ اسرائیل در نوار غزه که خشم اعراب را برانگیخته است، به نظر نمی‌رسد که هیچ کشوری در منطقه مایل به همراهی ایالات متحده در یک ماجراجویی نظامی باشد. بنابراین، میتوان اینگونه برداشت کرد که ائتلاف آمریکایی در دریای سرخ احتمالا در توقف حملات انصارالله با چالش جدی مواجه شود که در اینصورت تاثیر آن بر زنجیره تامین جهانی نمایان می‌شود.
اهمیت ژئواکونومیکی باب المندب
باب المندب، آبراه باریکی است که اریتره و جیبوتی را در شاخ آفریقا از یمن در شبه جزیره عربستان جدا و سالانه بیش از ۱۷۰۰۰ هزار کشتی از آن عبور می‌کند. عرض آن کمتر از ۲۰ کیلومتر (۱۲ مایل) و بسیار باریکتر از بخش‌های شمالی دریای سرخ است که بیش از ۲۰۰ کیلومتر (۱۲۴ مایل) عرض دارند. نزدیک به ۱۰ درصد از کل تجارت نفت دریایی جهان از دریای سرخ می‌گذرد که از طریق کانال سوئز به دریای مدیترانه متصل می‌شود. بدون دسترسی به مسیر دریای سرخ، بسیاری از کشتی‌ها باید سفری طولانی‌تر و گران‌تر را در اطراف آفریقا و «دماغه امید نیک» انجام دهند تا به مقصد برسند. از همین روی، برخی از بازارها از جمله نفت و گاز به این حملات واکنش نشان داده‌اند. البته تأثیر مستقیم حملات اخیر بر قیمت نفت تاکنون نسبتاً محدود بوده است، اما کارشناسان هشدار داده‌اند که اگر حملات ادامه یابد و امنیت همچنان یک مسئله حیاتی باقی بماند، ممکن است اوضاع به شدت تغییر کند. پیش بینی می‌شود در صورت عدم حل تعارض، حق بیمه و قیمت فرآورده‌های نفت و گاز افزایش یابد.
توقف فعالیت ۵ شرکت بزرگ
در دریای سرخ
بر اساس داده‌های وب‌سایت «STATISTA »، پنج شرکت ام اس سی، مرسک، CMA-CGM فرانسه، هاپاگ-لوید آلمان و شرکت بین المللی «Orient Overseas Container Line OOCL» که بیش از نیمی از بازار حمل‌ونقل کانتینری سراسر جهان را در اختیار دارند، تقریبا فعالیت خود را در دریای سرخ متوقف کرده‌اند. یکی از این شرکت‌ها «ام اس سی» سوئیس است. این شرکت دارای یک شبکه جهانی بوده که شامل بیش از ۶۷۵ دفتر محلی در ۱۵۵ کشور جهان است. این گسترش جهانی ایم امکان را برای تسهیل تجارت بین المللی بین اقتصادهای بزرگ جهان و بازارهای نوظهور در تمام قاره‌ها فراهم می‌کند. بر اساس داده‌های آنلاین این شرکت، تعداد کل کارکنان این شرکت در سراسر جهان ۲۰۰ هزار نفر است و در تجارت انواع کالاها از جمله کالاهای حساس، «داروها» تخصص دارد. این شرکت حدود ۸۰۰ کشتی چندمنظوره را اداره می‌کند و ظرفیت حمل سالانه ۲۲.۵ میلیون کانتینر را دارد.
شرکت دانمارکی «مرسک» نیز اعلام کرد که حمل بار خود از طریق دریای سرخ را به منظور حفظ امنیت کارکنان و تجارت، تا پایان تنش‌ها در تنگه باب المندب متوقف کرده است. دفتر مرکزی مرسک در کپنهاگ، پایتخت دانمارک، است و در سال ۱۹۰۴ توسط آرنولد پیتر مولر و پدرشوهرش، کاپیتان پیتر مرسک مولر، تأسیس شد. این شرکت به عنوان یک شرکت حمل و نقل کوچک شروع به کار کرد و از آن زمان به یک پایگاه مهم جهانی تبدیل شده است. با توجه به داده‌های این شرکت در وب سایت خود، ناوگان آن امکان حمل و نقل کالا به تقریباً هر گوشه از جهان را با ظرفیت بیش از ۴ میلیون واحد معادل می‌دهد. مرسک در بیش از ۱۳۰ کشور جهان فعالیت می‌کند، دارای شبکه‌ای از دفاتر و عملیات در سراسر جهان است و بیش از ۳۰۰ کشتی فعال در زمینه حمل کانتینر و محموله‌های حساس، علاوه بر حمل نفت، گاز مایع و مشتقات را مدیریت می‌کند. این شرکت سهم بیش از ۲۰ درصدی در تجارت جهانی داشته و همچنین دارای شرکت‌های تابعه بسیاری در زمینه حفاری، تولید نفت، مدیریت بندر و خدمات لجستیکی دارد. براساس اعلام این شرکت، سالانه بیش از ۱۲ میلیون کانتینر را جابجا می‌کند، سهم بازاری حدود ۱۷ درصد در صنعت حمل و نقل کانتینری را دارد و بیش از ۸۰ هزار نفر را برای این منظور استخدام کرده است.
افزایش تردیدها نسبت به ائتلاف دریایی
پس از افزایش این تهدیدها، کشورهای عمدتا غربی با محوریت ایالات متحده به دنبال تشکیل ائتلاف دریایی موسوم به «نگهبان سعادت» برای مقابله با انصارالله یمن هستند. در ابتدا قرار بود که این شامل ۱۰ کشور بحرین، کانادا، فرانسه، ایتالیا، هلند، نروژ، اسپانیا، سیشل و بریتانیا، علاوه بر ایالات متحده باشد. ایده ائتلاف نگهبان سعادت این است که کشتی‌های جنگی کشورهای ائتلاف به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر حملات انصارالله عمل کرده و در صورت امکان آنها را متوقف کنند. اما حالا رسانه‌های رژیم صهیونیستی از عقب‌نشینی کشورهای فرانسه، اسپانیا، ایتالیا از ائتلاف دریایی آمریکا علیه یمن خبر می‌دهند.
رسانه‌های اسرائیلی همچنین اعلام کردند هلند، نروژ و دانمارک با ارسال پیام به کاخ سفید اعلام داشته‌اند که از اعزام ناوهای جنگی خود به منطقه دریای سرخ منصرف شده‌اند و تنها تعدادی از نظامیان یکان‌های دریایی خود را به بحرین اعزام خواهند کرد. همچنین، عدم مشارکت کشورهای عربی بخصوص عربستان سعودی، مصر و امارات باعث ایجاد تردیدهای بسیار در مورد اعتبار پروژه آمریکا برای ایجاد نیروی حفاظتی در دریای سرخ موسوم به «نگهبان سعادت» شده است. از همین روی، به نظر می‌رسد بازارها متقاعد نشده‌اند که این ائتلاف قادر به محافظت از محموله‌ها از طریق دریای سرخ باشد. مرسک (بزرگترین شرکت کشتیرانی جهان) اعلام کرد که مسیر کشتی‌های خود را به آفریقا تغییر می‌دهد تا از انتقال آن ها از طریق تنگه باب المندب جلوگیری کند.
نکته قابل توجه اینکه آمریکا در اعلام تشکیل ائتلاف اشاره‌ای به مقابله با انصارالله نکرده، بلکه گفته است که این ائتلاف برای حفاظت از کشتی‌ها تشکیل می‌شود. همچنین یکی از نقاط ضعف این ائتلاف عدم همراهی کشورهای عربی منطقه است. بسیاری از کشورهای عربی به شدت به تجارت دریای سرخ، از کانال سوئز تا تنگه باب المندب، وابسته هستند. اما با توجه به اظهارات صریح ایالات متحده در حمایت از جنگ اسرائیل در نوار غزه که خشم اعراب را برانگیخته است، به نظر نمی‌رسد که هیچ کشوری در منطقه مایل به همراهی ایالات متحده در یک ماجراجویی نظامی باشد. بنابراین، میتوان اینگونه برداشت کرد که ائتلاف آمریکایی در دریای سرخ احتمالا در توقف حملات انصارالله با چالش جدی مواجه شود که در اینصورت تاثیر آن بر زنجیره تامین جهانی نمایان می‌شود.