وجود میکروپلاستیک‌ها در رودخانه‌های منتهی به جنوب دریای خزر
یافته‌های مطالعات محققان پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی ایران نشان می‌دهد پلاستیک‌های خُرد یا میکروپلاستیک‌ها در تمام نقاط مورد مطالعه رودخانه‌های منتهی به جنوب دریای خزر وجود داشته و فراوانی این آلاینده‌ها در پایین‌دست بیشتر از بالادست است.
به گزارش اقتصادسرآمد، احمد منبوهی، رئیس ایستگاه اقیانوس‌شناسی دریای خزر(نوشهر) با بیان این مطلب که میکروپلاستیک‌ها یا پلاستیک‌های خُرد به عنوان فراگیرترین زباله‌های دریایی، ذرات پلاستیکی کوچک با قطر کمتر از ۵ میلی متر بوده و منشأ اولیه و ثانویه دارند، گفت: میکروپلاستیک‌های اولیه در اندازه میکرومتری تولید می‌شوند و مانند موادی که در محصولات مراقبت شخصی و آرایشی استفاده می‌شود. میکروپلاستیک‌های ثانویه نیز با تجزیه پلاستیک‌های بزرگ‌تر تولید می‌شوند.
وی به طبقه‌بندی متفاوت میکروپلاستیک‌ها اشاره کرد و گفت: میکروپلاستیک‌ها بر اساس شکل، اندازه، رنگ، نوع پلیمر و مورفولوژی به دسته‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند و با افزایش سطح میکروپلاستیک، امکان جذب آلاینده‌هایی مانند هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقهای/ PAHs و مواد دارویی روی سطوح آبگریز میکروپلاستیک‌ها افزایش پیدا می‌کند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی ضمن بیان ارتباط انسان‌ها با محیط‌های آب شیرین مانند رودخانه‌ها در ادامه افزود: رودخانه‌ها نقش مهمی در انتقال پلاستیک به محیط‌های دریایی دارند و برآورد می‌شود سالانه ۸ دهم تا ۲.۷ میلیون تن پلاستیک از طریق رودخانه‌ها به دریاها و اقیانوس‌های جهان وارد شود.
منبوهی افزود: رودخانه‌ها حدود ۸۰ درصد از زباله‌های پلاستیکی را وارد اقیانوس‌های جهان می‌کنند. همچنین تجمع میکروپلاستیک‌ها در رسوبات رودخانه منجر به تشکیل کانون‌های میکروپلاستیک می‌شود و این نقاط به عنوان منبع ثانویه برای میکروپلاستیک‌های رودخانه‌ای در نظر گرفته می‌شوند. رئیس ایستگاه اقیانوس‌شناسی دریای خزر(نوشهر)، خاطرنشان کرد: اگرچه مطالعات زیادی در سال‌های اخیر در مورد آلودگی میکروپلاستیک در آب‌ها و رسوبات ساحلی و فراساحلی دریای خزر انجام شده است، ولی هنوز ناشناخته‌های زیادی در مورد آلودگی میکروپلاستیک در رودخانه‌های منتهی به جنوب دریای خزر وجود دارد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در خصوص نتایج این تحقیق گفت: نتایج این تحقیق نشان داد میانگین غلظت میکروپلاستیک در آب رودخانه در دوره پرآب ۴۵/۳ برابر بیشتر از دوره کم آب بود. عواملی مانند فاضلاب و زباله‌های خانگی، محل‌های دفن زباله و فعالیت‌های تفریحی گردشگری، ماهیگیری و کشاورزی در امتداد رودخانه‌ها، باعث ازدیاد میزان میکروپلاستیک‌ها در نواحی پایین‌دست رودخانه‌ها شده است.
به نقل از پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، این یافته‌ها که در مجله تحقیقات علوم محیط‌زیست و آلودگی Environmental Science and Pollution Research چاپ شده است، اطلاعات پایه‌ای از میکروپلاستیک‌ها در آب‌های رودخانه‌های منتهی به جنوب دریای خزر را ارائه می‌کند. با این حال، برای داشتن پروفایل دقیق از میکروپلاستیک، انجام پایش و نمونه‌برداری سالانه توصیه می‌شود.
به گزارش اقتصادسرآمد، احمد منبوهی، رئیس ایستگاه اقیانوس‌شناسی دریای خزر(نوشهر) با بیان این مطلب که میکروپلاستیک‌ها یا پلاستیک‌های خُرد به عنوان فراگیرترین زباله‌های دریایی، ذرات پلاستیکی کوچک با قطر کمتر از ۵ میلی متر بوده و منشأ اولیه و ثانویه دارند، گفت: میکروپلاستیک‌های اولیه در اندازه میکرومتری تولید می‌شوند و مانند موادی که در محصولات مراقبت شخصی و آرایشی استفاده می‌شود. میکروپلاستیک‌های ثانویه نیز با تجزیه پلاستیک‌های بزرگ‌تر تولید می‌شوند.
وی به طبقه‌بندی متفاوت میکروپلاستیک‌ها اشاره کرد و گفت: میکروپلاستیک‌ها بر اساس شکل، اندازه، رنگ، نوع پلیمر و مورفولوژی به دسته‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند و با افزایش سطح میکروپلاستیک، امکان جذب آلاینده‌هایی مانند هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقهای/ PAHs و مواد دارویی روی سطوح آبگریز میکروپلاستیک‌ها افزایش پیدا می‌کند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی ضمن بیان ارتباط انسان‌ها با محیط‌های آب شیرین مانند رودخانه‌ها در ادامه افزود: رودخانه‌ها نقش مهمی در انتقال پلاستیک به محیط‌های دریایی دارند و برآورد می‌شود سالانه ۸ دهم تا ۲.۷ میلیون تن پلاستیک از طریق رودخانه‌ها به دریاها و اقیانوس‌های جهان وارد شود.
منبوهی افزود: رودخانه‌ها حدود ۸۰ درصد از زباله‌های پلاستیکی را وارد اقیانوس‌های جهان می‌کنند. همچنین تجمع میکروپلاستیک‌ها در رسوبات رودخانه منجر به تشکیل کانون‌های میکروپلاستیک می‌شود و این نقاط به عنوان منبع ثانویه برای میکروپلاستیک‌های رودخانه‌ای در نظر گرفته می‌شوند. رئیس ایستگاه اقیانوس‌شناسی دریای خزر(نوشهر)، خاطرنشان کرد: اگرچه مطالعات زیادی در سال‌های اخیر در مورد آلودگی میکروپلاستیک در آب‌ها و رسوبات ساحلی و فراساحلی دریای خزر انجام شده است، ولی هنوز ناشناخته‌های زیادی در مورد آلودگی میکروپلاستیک در رودخانه‌های منتهی به جنوب دریای خزر وجود دارد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در خصوص نتایج این تحقیق گفت: نتایج این تحقیق نشان داد میانگین غلظت میکروپلاستیک در آب رودخانه در دوره پرآب ۴۵/۳ برابر بیشتر از دوره کم آب بود. عواملی مانند فاضلاب و زباله‌های خانگی، محل‌های دفن زباله و فعالیت‌های تفریحی گردشگری، ماهیگیری و کشاورزی در امتداد رودخانه‌ها، باعث ازدیاد میزان میکروپلاستیک‌ها در نواحی پایین‌دست رودخانه‌ها شده است.
به نقل از پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، این یافته‌ها که در مجله تحقیقات علوم محیط‌زیست و آلودگی Environmental Science and Pollution Research چاپ شده است، اطلاعات پایه‌ای از میکروپلاستیک‌ها در آب‌های رودخانه‌های منتهی به جنوب دریای خزر را ارائه می‌کند. با این حال، برای داشتن پروفایل دقیق از میکروپلاستیک، انجام پایش و نمونه‌برداری سالانه توصیه می‌شود.