5 سال آينده، 5 سال سرنوشت ساز
ایرج گلشنی- قصه کریدورعرب-مد، يك پاي قضيه است؛ چيزي كه كارشناسان آن را جدي تلقي مي‌كنند و برخي مسئولان آن فاقد اهميت مي‌دانند و خيال مي‌كنند كه عرب-مد حريف كريدور شمال-جنوب ايران نمي‌شود و تصورشان بر اين است كه كشورهاي هم‌پيمان در عرب-مد دارند پول‌شان را در جوي آب مي‌ريزند. گروه راهبردی و استراتژیک روزنامه دریایی اقتصادسرآمد هشدار می دهد: «جنگ‌هاي اين قرن، نه فقط جنگ آب، كه جنگ كريدورها هم هست و هر كس در اين جنگ عقب بماند، يك بازنده تمام عيار خواهد بود».
ايران شاه‌راه حياتي بود اما اين روزها، خيلي به اين شاه توجه نمي‌شود. انگار دوران پادشاهي چهار‌راهي جهان رو به افول نهاده و تاج درخشانش، درخشش گذشته را ندارد. با اين وصف، دشمنان اگر نگوييم، مي‌توانيم بگوييم رقباي ديرينه اين سرزمين، به طور طبيعي، همواره قصد داشتند كه ايران را دور بزنند و تاج شاه‌راهي‌آش را از سرش بردارند. آيا مي‌توان گفت كه اين مساله اهميت ندارد؟
به روند كشورها- به خصوص كشورهاي بريكس- دقت كنيد. آن‌ها دارند دلار زدايي مي‌كنند. دو كشور چين و روسيه، مبادلات خود را تا 80درصد به ارزهاي خودي تبديل كرده‌اند و فقط 20 درصد براي يورو و دلار باقي گذاشته‌اند كه آن هم به زودي حذف خواهند كرد.
دلارزدايي از آن‌جا آغاز شد كه كشورها متوجه شدند، دلار وسيله‌اي براي استثمار آن‌هاست و مانع آزادي اقتصادي و سياسي آن‌ها مي‌شود. دلار حربه‌اي در دست امريكا بود كه ابرقدرتي‌اش را به رخ بكشد و با نوسانات مصنوعي ارزي، با بازارهاي هر كشوري كه بخواهد بازي كند. مثلا در سال 2000، با بالا و پايين كردن ارزش دلار، بازار چين را به چالش سختي كشيد. فتيله دستش بود و هر جا مي‌خواست بالا مي‌برد تا بسوزاند و هر جا مي خواست، كم مي‌كرد تا يخ بسازد. اين بود كه دلارزدايي شد يك آرزو و آرزو شد يك واقعيت.
ايران نيز به عنوان شاه‌راه جهاني، حلقه وصل جهانيان بود. همان‌طور كه امريكا، دلار را حربه قرار داده بود، ايران، موقعيت ژئوپلتيك خود را وسيله كرده بود. فرق اين است كه امريكا با بازي دلار، سر به سر كشورها مي‌گذاشت و آزار مي‌داد، اما ايران، قصد آزار كسي را نداشت؛ ولي راه‌هايش را صاف و هموار نكرد. تجهيز نكرد. جنس بازارش را جور نكرد. براي نمونه، كريدور شمال-جنوب را راه نينداخت و از بس اين دست و آن دست كرد كه حوصله كشورهاي منطقه را سر برد و آن‌ها را به فكر چاره انداخت. شعار بستن تنگه هرمز به اين قائله دامن زد. كشورهايي مانند امريكا، فرض بر بستن تنگه هرمز را واقعي تلقي كرده و به فكر چاره افتادند و خط لوله احداث كردند تا نفت و گاز را منهاي تنگه هرمز به امريكا ببرند. ديگر كشورها هم شروع كردند به نقشه‌كشي و برنامه‌ريزي. چين گوادر پاكستان را اجاره كرد. امارات، فجيره را تجهيز رويايي كرد. عراق، به جاي بازپس دادن غرامت جنگي ما، فاو را تجهيز و آماده كرد و حتا كشورهاي شمالي، به فكر كريدوري از تركيه به خزر افتادند و... همه به فكر افتادند و ما هم‌چنان دست دست كرديم.
جنگ بن‌سلمان كه با مدد ميلياردها دلار بادآورده نفتي شكل گرفته است، مي‌رود تا محور جهاني را به نفع كشورهاي عربي تغيير دهد. هدف و روياي بن سلمان و حاميانش چيزي جز اين نيست. سرمايه‌گذاري هنگفت قطر در برگزاري جام جهاني فوتبال، ضربه محكم اول را به گوي محوري جهان زد. كشوري كه تا ديروز كسي نامش را نمي‌دانست، اكنون روزانه میلیون ها بار به وسيله نوجوانان در سراسر جهان در گوگل جست‌وجو مي‌شد. امارات با سرمايه‌گذاري كلان در بخش هوايي و دريايي، و عربستان با ريخت‌وپاش‌هاي آن چناني براي فوتباليست‌هاي مشهور دنيا و همگي با رويكردي همزمان براي تاسيس عرب-مد و امثال اين فعاليت‌ها، مي‌روند كه به آرزوي خود برسند و آن چيزي نيست جز قطب جديد جهاني. به قول بن‌سلمان، يك اروپا در خليج فارس.
از همه گزينه‌ها هم استفاده كرده و مي كنند. از ورزش، از گردش‌گري، صنايع دريايي و... همه را بسيج كرده‌اند تا قطب عالم شوند.
در اين گير و دار، اين سهم كشورهايي مانند كشور ماست كه به سبد بازار آن‌ها ريخته خواهد شد؛ مگر اين كه گزيري كنيم و روي دست‌شان بلند شويم. گستردگي سرزميني، منابع مختلف، توان تخصص داخلي و انبوهي امكانات كه در فرايند يك مديريت قوي و مقتدر مي‌تواند وزنه سنگيني بشود كه هيچ خليج نشيني نتواند آن را بيازمايد.
ما در «روزنامه دریایی سرآمد» معتقدیم: کشورمان بايد نگاه جدي به 5 سال آينده داشته باشد و تخيل رقبا را باید جدي گرفت. به نظر مي‌رسد كه ايران هر چه دارد بايد در اين 5 سال رو كند. مانند كشتي‌گير قهاري كه با قهرماني خود، فقط 5ثانيه فاصله دارد، بايد تمام همت و غيرت خود را يك‌جا جمع و صرف كند.
به نظر مي‌رسد در اولين قدم مهم، بايد دغدغه مهم رهبری معظم را آویزه گوش کردو «بي‌توجهي به دريا» را رفع كرد. مسئولان کشور بايد برنامه‌هاي توسعه دريايي و كريدوري خود را با سرعت هر چه تمام‌تر به پيش بتازانند تا شاید در اين آوردگاه 5 ساله، همانند حماسه ی 8سال جنگ تحمیلی سربلند بيرون آيیم.