«اقتصادسرآمد» گزارش می دهد
ترس سرمایه‌گذاران از ادامه رکود بورس
شاخص کل بورس، شنبه را با کاهش 19900واحدی به پایان رساند
گروه بازارسرمایه - مسعود وطنخواه - رشد بورس در هفته آخر سال 1402 با 5 روز کاری قبل از پایان تعطیلات سال جدید موجب زنده شدن امیدهایی نزد گروهی از فعالان بازار سرمایه شد، اما این انتظار‌ها با نبود استمرار در رشد ارزش معاملات خرد رو به زوال می‌رود و باردیگر این ترس را نزد سرمایه‌گذاران بورس افزایش می‌دهد که هنوز دوره رکود بورس تمام نشده است.
هفته گذشته بورس به دلیل تعطیلات سال نو، تنها دو روز کاری سه‌شنبه و چهارشنبه برقرار بود، اما رشد ارز در بازار آزاد سبب شد که پول پرقدرت دربازارهای رقیب بورس، یکه‌تازی کند و سبب افزایش قیمت شود.
پول پرقدرت، عبارت است از پولی که مستقیما توسط بانک مرکزی به وجود می آید و شامل موارد ترازنامه بانک مرکزی می شود. به بیانی ساده، پول پرقدرت برابر است با جمع اسکناس و مسکوک– مسکوک یعنی پول فلزی یا همان سکه– به علاوه سپرده‌های بانکی نزد بانک مرکزی.
افزایش تنش در منطقه
پس از اینکه رژیم صهیونیستی در تجاوز خود، هفته گذشته به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق در منطقه المزه حمله کرد. این حمله منجر به تخریب کل ساختمان و شهید و مجروح شدن همه افراد داخل شد.
تهدید ایران برای انتقام
بعد از این حمله بود که ایران نیز حق خود اعلام کرد که اقدام متقابل انجام دهد انتشار این اخبار سبب افزایش تنش در بازارهای منطقه و حتی سراسر دنیا شد که رشد قیمت نفت یکی از پیامدهای آن بود. بورس نیز نظیر دیگر بازارها از این رشد تنش تاثیر پذیرفت و فضای تالار شیشه‌ای احساسی شد. بازار سرمایه همواره از تحولات اقتصادی، نرخ تورم، اخبار سیاسی و... تاثیر می‌پذیرد، اما میزان تاثیرش از عوامل مختلف در زمان‌های مختلف، متفاوت است. این روزها جنگ غزه و تبعات آن سبب شده است که فعالان بازار سرمایه با حساسیت بیشتری اخبار این مناقشه را دنبال کنند. حساسیتی که این روزها در تصمیم‌های فعالان بازار سرمایه مشهود است. رفتارهای احساسی خریدوفروش و نگاه کوتاه‌مدت و حتی گاهی نوسان‌های در طول یک روز یا ساعتی نمونه‌ای از رفتارهای گروهی از سرمایه‌گذاران است.
در آبان ماه و پس از افزایش تنش در نوار غزه، علی اسکینی، کارشناس بازار سرمایه در مطلبی با عنوان «بورس به اخبار سیاسی وزن می‌دهد» درباره افزایش فروش در بورس به «اقتصاد سرآمد» گفته بود: «بورس این روزها غیر از قیمت ارز، تورم و... به اخبار سیاسی نیز در حال وزن دادن است. غافل‌گیری که بعد از شروع جنگ باریکه غزه در بازار برای فعالان بورس پدید آمد، سبب شد که گروهی از سرمایه‌گذاران برای فروش هر چه سریعتر اقدام کنند.»
رشد قیمت ارز در بازار آزاد
نزدیک شدن قیمت ارز به 65هزار تومان در بازار آزاد موجب شد قیمت‌ها در بازارهای رقیب بورس نظیر خودرو، طلا با رشد قابل توجه مواجه شود؛ به گونه‌ای که سکه امامی تا محدوده 46میلیون نیز افزایش پیدا کرد در بازار خودرو نیز افزایش قیمت‌های از رسیدن دنا پلاس به بالای یک میلیارد تومان به گوش می‌رسید که نشان از داغ بودن بازار سفته‌بازی است.
سفته‌بازی (به فرانسوی: Spéculation) انجام معاملات اقتصادی ریسک‌دار، به منظور حصول سود از نوسانات کوتاه یا میان‌مدت، در ارزش بازاری کالای تجاری چون روشی اقتصادی، به جای سعی برای حصول سود از روش‌های اقتصادی اصولی (روش‌هایی چون سود سرمایه، بهره، یا سود سهام) است.
گاهی اوقات، سرمایه‌گذار و سفته‌باز را از نظر افق زمانی تصمیم‌گیری با یکدیگر مقایسه می‌کنند. از این دیدگاه، کسی که مثلاً خانه‌ای را خریده و آن را خالی و بدون استفاده نگه داشته و سال‌ها بعد فروخته است، سرمایه‌گذار و کسی را که خانه‌ای را به خاطر قیمت مناسب و ارزان آن (مثلاً به دلیل نیاز مالک خانه به نقدینگی) خریداری می‌کند و طی روزها یا ماه‌های آتی آن را به فرد دیگری می‌فروشند، سفته‌باز گفته می‌شود.
رونق صندوق‌های طلا
رشد قیمت طلا که در بازار داخل از دو فاکتور قیمت طلای چهانی و قیمت ارز در بازار آزاد تاثیر می‌پذیرد موجب شد که صاحبان صندوق‌های طلا بازدهی خوبی کسب کنند و به نوعی دارندگان واحدهای این صندوق‌ها مانع از کاهش دارایی خود در برابر کاهش ارزش پول یا همان تورم شدند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا (Gold Funds)، یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و قابل معامله (ETF) در بورس هستند که حداقل ۷۰ و حداکثر ۹۰ درصد از دارایی‌های خود را در گواهی سپرده کالایی سکه طلا، سلف سکه، گواهی سپرده شمش طلا و سایر ابزارهای مبتنی بر دارایی‌های طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند. مابقی پرتفوی این صندوق‌ها به دارایی‌های کم ریسک مانند سپرده‌های بانکی، اوراق درآمد ثابت و … اختصاص می‌یابد.
درواقع صندوق طلا، امکان سرمایه‌گذاری در طلا را بدون خرید فیزیکی آن به سرمایه‌گذار می‌دهد و روشی مطمئن با بازدهی نزدیک به طلا برای سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند.این سرمایه‌گذاری توسط مدیران و تحلیلگران حرفه‌ای انجام می‌شود که در تلاش هستند تا صندوق از نوسانات ناگهانی بازار طلا و انس جهانی در امان باشد؛ به همین دلیل، بازدهی این نوع از صندوق‌ها دقیقا برابر با بازدهی سکه و شمش طلا نخواهد بود اما کاملا متناسب با آن است.
کاهش ارزش معاملات خرد
شاخص کل بورس هفته گذشته در دو روز کاری 10هزار و 265واحد کاهش یافت ودر تراز 2میلیون و 250هزار واحدی ایستاد. شاخص کل بورس روز سه‌شنبه حدود 15هزار واحد کاهش را تجربه کرد، اما روز چهارشنبه با افزایش حدود 5هزار واحدی اندکی افت را جبران کرد.
هفته گذشته بورس با کاهش ارزش معاملات خرد به محدوده 4همت مواجه شد با توجه به اینکه ارزش معاملات خرد 3 یا 4همت همواره یکی از نشانه‌های رکود در بازار سرمایه است احتمال ادامه همین روند فرسایشی در هفته جاری نیز وجود دارد.
سه‌شنبه ارزش معاملات خرد 5.4همت (هزار میلیارد تومان)، 460میلیارد تومان خروج پول حقیقی از بازار سرمایه و 724میلیارد تومان نیز از صندوق‌های با درآمد ثابت اتفاق افتاد.
اما چهارشنبه ارزش معاملات خرد با کاهش به 4.2همت، خروج پول از بورس به 272 و صندوق‌های با درآمد ثابت به 35میلیارد تومان رسید.
حضور فعال نوسان‌گیران در بورس
حرکت‌های رفت و برگشتی به صورت مثبت و منفی‌های تکراری همراه با رکود معاملات به دلیل خروج پول هوشمند و کاهش معاملات خرد سبب شده است که سرمایه‌گذاران اصلی به حاشیه رانده شوند و در مقابل تنها گروهی از نوسان‌گیران در بازار سرمایه آن هم به صورت محدود فعالیت می‌کنند.
کاهش 19900واحدی شاخص کل بورس
شاخص کل بورس در اولین روز معاملاتی خود کاهش 19هزار و 909واحدی را تجربه کرد و در تراز 2میلیون و 230هزار واحدی ایستاد. ترس فعالان بازار سرمایه از رخدادهای ناگهانی پیرامون افزایش تنش در منطقه سبب شد که روز گذشته رقابت فروشنده‌ها برای نقد کردن دارایی سهام خود بیشتر شود که همین امر موجب رشد قسمت عرضه و بیشتر شدن صف‌های فروش شد حمایت حقوقی‌ها مانع از قفل شدن صف‌های فروش شد، اما عطش فروش بالا موجب رشد ارزش معاملات خرد و رسیدن به محدوده 6.5همت (هزار میلیارد تومان) شد.
خروج پول از بورس هزار 200میلیارد و از صندوق‌های با درآمد ثابت816میلیارد تومان ثبت شد مقدار ارزش معاملات خرد و آمار خروج پول بیانگر خروج پول هوشمند به خارج از بازار سرمایه است.
گروه بازارسرمایه - مسعود وطنخواه - رشد بورس در هفته آخر سال 1402 با 5 روز کاری قبل از پایان تعطیلات سال جدید موجب زنده شدن امیدهایی نزد گروهی از فعالان بازار سرمایه شد، اما این انتظار‌ها با نبود استمرار در رشد ارزش معاملات خرد رو به زوال می‌رود و باردیگر این ترس را نزد سرمایه‌گذاران بورس افزایش می‌دهد که هنوز دوره رکود بورس تمام نشده است.
هفته گذشته بورس به دلیل تعطیلات سال نو، تنها دو روز کاری سه‌شنبه و چهارشنبه برقرار بود، اما رشد ارز در بازار آزاد سبب شد که پول پرقدرت دربازارهای رقیب بورس، یکه‌تازی کند و سبب افزایش قیمت شود.
پول پرقدرت، عبارت است از پولی که مستقیما توسط بانک مرکزی به وجود می آید و شامل موارد ترازنامه بانک مرکزی می شود. به بیانی ساده، پول پرقدرت برابر است با جمع اسکناس و مسکوک– مسکوک یعنی پول فلزی یا همان سکه– به علاوه سپرده‌های بانکی نزد بانک مرکزی.
افزایش تنش در منطقه
پس از اینکه رژیم صهیونیستی در تجاوز خود، هفته گذشته به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق در منطقه المزه حمله کرد. این حمله منجر به تخریب کل ساختمان و شهید و مجروح شدن همه افراد داخل شد.
تهدید ایران برای انتقام
بعد از این حمله بود که ایران نیز حق خود اعلام کرد که اقدام متقابل انجام دهد انتشار این اخبار سبب افزایش تنش در بازارهای منطقه و حتی سراسر دنیا شد که رشد قیمت نفت یکی از پیامدهای آن بود. بورس نیز نظیر دیگر بازارها از این رشد تنش تاثیر پذیرفت و فضای تالار شیشه‌ای احساسی شد. بازار سرمایه همواره از تحولات اقتصادی، نرخ تورم، اخبار سیاسی و... تاثیر می‌پذیرد، اما میزان تاثیرش از عوامل مختلف در زمان‌های مختلف، متفاوت است. این روزها جنگ غزه و تبعات آن سبب شده است که فعالان بازار سرمایه با حساسیت بیشتری اخبار این مناقشه را دنبال کنند. حساسیتی که این روزها در تصمیم‌های فعالان بازار سرمایه مشهود است. رفتارهای احساسی خریدوفروش و نگاه کوتاه‌مدت و حتی گاهی نوسان‌های در طول یک روز یا ساعتی نمونه‌ای از رفتارهای گروهی از سرمایه‌گذاران است.
در آبان ماه و پس از افزایش تنش در نوار غزه، علی اسکینی، کارشناس بازار سرمایه در مطلبی با عنوان «بورس به اخبار سیاسی وزن می‌دهد» درباره افزایش فروش در بورس به «اقتصاد سرآمد» گفته بود: «بورس این روزها غیر از قیمت ارز، تورم و... به اخبار سیاسی نیز در حال وزن دادن است. غافل‌گیری که بعد از شروع جنگ باریکه غزه در بازار برای فعالان بورس پدید آمد، سبب شد که گروهی از سرمایه‌گذاران برای فروش هر چه سریعتر اقدام کنند.»
رشد قیمت ارز در بازار آزاد
نزدیک شدن قیمت ارز به 65هزار تومان در بازار آزاد موجب شد قیمت‌ها در بازارهای رقیب بورس نظیر خودرو، طلا با رشد قابل توجه مواجه شود؛ به گونه‌ای که سکه امامی تا محدوده 46میلیون نیز افزایش پیدا کرد در بازار خودرو نیز افزایش قیمت‌های از رسیدن دنا پلاس به بالای یک میلیارد تومان به گوش می‌رسید که نشان از داغ بودن بازار سفته‌بازی است.
سفته‌بازی (به فرانسوی: Spéculation) انجام معاملات اقتصادی ریسک‌دار، به منظور حصول سود از نوسانات کوتاه یا میان‌مدت، در ارزش بازاری کالای تجاری چون روشی اقتصادی، به جای سعی برای حصول سود از روش‌های اقتصادی اصولی (روش‌هایی چون سود سرمایه، بهره، یا سود سهام) است.
گاهی اوقات، سرمایه‌گذار و سفته‌باز را از نظر افق زمانی تصمیم‌گیری با یکدیگر مقایسه می‌کنند. از این دیدگاه، کسی که مثلاً خانه‌ای را خریده و آن را خالی و بدون استفاده نگه داشته و سال‌ها بعد فروخته است، سرمایه‌گذار و کسی را که خانه‌ای را به خاطر قیمت مناسب و ارزان آن (مثلاً به دلیل نیاز مالک خانه به نقدینگی) خریداری می‌کند و طی روزها یا ماه‌های آتی آن را به فرد دیگری می‌فروشند، سفته‌باز گفته می‌شود.
رونق صندوق‌های طلا
رشد قیمت طلا که در بازار داخل از دو فاکتور قیمت طلای چهانی و قیمت ارز در بازار آزاد تاثیر می‌پذیرد موجب شد که صاحبان صندوق‌های طلا بازدهی خوبی کسب کنند و به نوعی دارندگان واحدهای این صندوق‌ها مانع از کاهش دارایی خود در برابر کاهش ارزش پول یا همان تورم شدند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا (Gold Funds)، یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و قابل معامله (ETF) در بورس هستند که حداقل ۷۰ و حداکثر ۹۰ درصد از دارایی‌های خود را در گواهی سپرده کالایی سکه طلا، سلف سکه، گواهی سپرده شمش طلا و سایر ابزارهای مبتنی بر دارایی‌های طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند. مابقی پرتفوی این صندوق‌ها به دارایی‌های کم ریسک مانند سپرده‌های بانکی، اوراق درآمد ثابت و … اختصاص می‌یابد.
درواقع صندوق طلا، امکان سرمایه‌گذاری در طلا را بدون خرید فیزیکی آن به سرمایه‌گذار می‌دهد و روشی مطمئن با بازدهی نزدیک به طلا برای سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند.این سرمایه‌گذاری توسط مدیران و تحلیلگران حرفه‌ای انجام می‌شود که در تلاش هستند تا صندوق از نوسانات ناگهانی بازار طلا و انس جهانی در امان باشد؛ به همین دلیل، بازدهی این نوع از صندوق‌ها دقیقا برابر با بازدهی سکه و شمش طلا نخواهد بود اما کاملا متناسب با آن است.
کاهش ارزش معاملات خرد
شاخص کل بورس هفته گذشته در دو روز کاری 10هزار و 265واحد کاهش یافت ودر تراز 2میلیون و 250هزار واحدی ایستاد. شاخص کل بورس روز سه‌شنبه حدود 15هزار واحد کاهش را تجربه کرد، اما روز چهارشنبه با افزایش حدود 5هزار واحدی اندکی افت را جبران کرد.
هفته گذشته بورس با کاهش ارزش معاملات خرد به محدوده 4همت مواجه شد با توجه به اینکه ارزش معاملات خرد 3 یا 4همت همواره یکی از نشانه‌های رکود در بازار سرمایه است احتمال ادامه همین روند فرسایشی در هفته جاری نیز وجود دارد.
سه‌شنبه ارزش معاملات خرد 5.4همت (هزار میلیارد تومان)، 460میلیارد تومان خروج پول حقیقی از بازار سرمایه و 724میلیارد تومان نیز از صندوق‌های با درآمد ثابت اتفاق افتاد.
اما چهارشنبه ارزش معاملات خرد با کاهش به 4.2همت، خروج پول از بورس به 272 و صندوق‌های با درآمد ثابت به 35میلیارد تومان رسید.
حضور فعال نوسان‌گیران در بورس
حرکت‌های رفت و برگشتی به صورت مثبت و منفی‌های تکراری همراه با رکود معاملات به دلیل خروج پول هوشمند و کاهش معاملات خرد سبب شده است که سرمایه‌گذاران اصلی به حاشیه رانده شوند و در مقابل تنها گروهی از نوسان‌گیران در بازار سرمایه آن هم به صورت محدود فعالیت می‌کنند.
کاهش 19900واحدی شاخص کل بورس
شاخص کل بورس در اولین روز معاملاتی خود کاهش 19هزار و 909واحدی را تجربه کرد و در تراز 2میلیون و 230هزار واحدی ایستاد. ترس فعالان بازار سرمایه از رخدادهای ناگهانی پیرامون افزایش تنش در منطقه سبب شد که روز گذشته رقابت فروشنده‌ها برای نقد کردن دارایی سهام خود بیشتر شود که همین امر موجب رشد قسمت عرضه و بیشتر شدن صف‌های فروش شد حمایت حقوقی‌ها مانع از قفل شدن صف‌های فروش شد، اما عطش فروش بالا موجب رشد ارزش معاملات خرد و رسیدن به محدوده 6.5همت (هزار میلیارد تومان) شد.
خروج پول از بورس هزار 200میلیارد و از صندوق‌های با درآمد ثابت816میلیارد تومان ثبت شد مقدار ارزش معاملات خرد و آمار خروج پول بیانگر خروج پول هوشمند به خارج از بازار سرمایه است.