«روزنامه دریایی سرآمد» بررسی می‌کند؛
بنادر خط مقدم جنگ تجاری ترکیه و اسرائیل
بنادر ترکیه بارگیری کالا به اسرائیل را متوقف کردند
گروه اقتصادبین الملل - توحید ورستان - هفته گذشته بلومبرگ خبر داد که ترکیه همه روابط تجاری با رژیم صهیونیستی را متوقف کرده است. اسرائیل کاتس، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی از دولت خواست فورا برای ایجاد راه‌های جایگزین برای تجارت با ترکیه اقدام کند. وی گفت که اقدام اردوغان در بستن بنادر ترکیه به روی واردات و صادرات اسرائیل، نقض توافقنامه‌ها است. پیش از این، وزارت تجارت ترکیه اعلام کرد صادرات برخی تولیدات کشور به رژیم صهیونیستی شامل ۵۴ كالا از جمله میلگرد، فولاد، سنگ مرمر و سرامیک را به رژیم صهیونیستی محدود کرده است. البته، در اواخر ماه مارس اعلام شد، ترکیه در ۲ ماه گذشته، به ارزش ۲ میلیون و ۹۱۹ هزار و ۵۸ لیر (۹۰ هزار دلار) مهمات و اسلحه به رژیم صهیونیستی صادر کرده است. سپس اردوغان در این‌باره گفت: دادوستد با اسرائیل را خاتمه دادیم. میزان تجارت ترکیه و اسرائیل ۹.۵ میلیارد دلار بود که ما فرض کردیم اصلا وجود ندارد و این پنجره را بستیم.
بنادر ترکیه بارگیری کالا به اسرائیل را متوقف کردند
بر اساس گزارش روزنامه عبری «گلوبز»، ترکیه پنجمین صادرکننده بزرگ اسرائیل است. بر اساس برآورد انجام شده توسط انجمن تولیدکنندگان اسرائیل، محصولات سیمانی ترکیه علاوه بر سبزیجات و بسیاری از محصولات مصرفی تاثیر بالایی در اقتصاد رژیم دارد و از همین روی، اثرات تعلیق تجارت ترکیه با اسرائیل بر اقتصاد اسرائیل محسوس خواهد بود. قبل از اعلام رسمی توقف تجارت ترکیه با اسرائیل، بسیاری از بازرگانان متوجه شدند که کشتی‌های به سمت بنادر اسرائیلی مانند حیفا و اشدود، دیگر در ترکیه بارگیری نمی‌شد. از سوی دیگر، کشتی‌هایی که قبلاً اسرائیل را ترک کرده و با هدف تخلیه محتویات خود به بنادر ترکیه رسیده بودند، در شرایطی قرار گرفتند که تخلیه کالا غیرممکن بود. در همین راستا، اسرائیل کاتز، وزیر امور خارجه اسرائیل، روز پنجشنبه ترکیه را متهم کرد که واردات و صادرات اسرائیل از بنادر ترکیه را مسدود کرده است. کاتز در پلتفرم اجتماعی ایکس (توییتر) نوشت: رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه با مسدود کردن بنادر برای واردات و صادرات اسرائیل، توافقات را زیر پا می‌گذارد. کاتز گفت که به مقامات مربوطه در اسرائیل دستور داده است که فورا با همه طرف‌های مرتبط در دولت برای ایجاد جایگزین‌هایی برای تجارت با ترکیه، با تمرکز بر تولید داخلی و واردات از کشورهای دیگر، تعامل کنند.» البته، پیش از این نیز بخش بنادر در صدر تنش‌ها بود. به‌طوریکه وزارت حمل و نقل و زیرساخت ترکیه طی بیانیه‌ای اعلام کرده بود که سطح امنیتی کشتی‌های با پرچم ترکیه که به بنادر اسرائیل می‌روند و در سواحل این بنادر حرکت می‌کنند، به بالاترین سطح افزایش یافته است. در بیانیه وزارت حمل و نقل و زیرساخت ترکیه با توجه به تحولات در اسرائیل، آمده که سطح امنیتی کشتی‌های با پرچم ترکیه که عازم بنادر اسرائیل بوده و از بنادر مذکور عبور خواهند کرد به ۳ افزایش یافته است. از زمان تحریم‌های قبلی، شرکت‌های اسرائیلی استفاده از مسیرهای دیگر را آغاز کرده‌اند و برخی از ۵۴ کالایی که ترکیه در ماه گذشته صادرات آن‌ها را به اسرائیل ممنوع کرده بود، به بنادر کپر یا لیوبلیانا در اسلوونی ارسال می‌شوند. دلیل اینکه اسرائیلی‌ها به گزینه اسلوونی نگاه می‌کنند اینکه مقررات شهر کوپر در اسلوونی برای تجار اسرائیلی مساعد تلقی می‌شود. هنگامی که کالا به شهر اسلوونی یا هر بندری در کشور ثالث دیگر رسید، کالا به اسکله تخلیه می‌شود و از آنجا به مقصد نهایی می‌رسد.
حجم مبادلات تجاری دو کشور
چقدر است؟
صادرات ترکیه سهم بالایی را در تجارت دوجانبه به خود اختصاص داده و در مجموع حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال ۲۰۲۳ به ۶.۸ میلیارد دلار رسید که بر اساس آمار اداره آمار ترکیه، ۷۶ درصد آن واردات اسرائیل از ترکیه است. در این میان، صادرات ترکیه به اسرائیل در سال گذشته از حدود ۵.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ به حدود ۴.۶ میلیارد دلار کاهش یافت. بر اساس داده‌های بخش اقتصادی فدراسیون اتاق‌های بازرگانی اسرائیل، ترکیبی از واردات اسرائیل از ترکیه، شامل صنایع فلزی (۲۷ درصد)، ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی (۱۳ درصد)، پلاستیک و لاستیک (۹ درصد)، سنگ، گچ، شیشه و سیمان (۸ درصد)، ابزارآلات و قطعات یدکی خودرو (۷ درصد)، مواد اولیه (۵ درصد). از سوی دیگر، ترکیب صادرات اسرائیل به ترکیه شامل محصولات شیمیایی ( ۴۴درصد)، فلزات (۱۴درصد)، پلاستیک و لاستیک (۱۳درصد) و ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی (۱۰درصد) است. سیمان یکی از بزرگترین مشکلات اسرائیل است.
زیرا اسرائیل به ویژه به محصولات سیمان ترکیه متکی بوده، به‌طوریکه صادرات ترکیه در سال گذشته ۲۹ درصد از کل واردات سیمان اسرائیل را تشکیل می‌داد. در زمینه محصولات پلاستیکی و لاستیکی سهم ترکیه از واردات حدود ۱۱ درصد و در محصولات نساجی حدود ۱۰ درصد است. قبل از اینکه وزارت بازرگانی ترکیه در ۹ آوریل محدودیت‌های اولیه صادرات به اسرائیل شامل ۵۴ را اعلام کند، در واقع روندی صعودی در تجارت بین دو کشور وجود داشت.
اولین تصمیم در ماه جاری توسط آنکارا پس از رد درخواست اسرائیل برای مشارکت در ارسال کمک هوایی به غزه اتخاذ شد. بنابراین، صنعت ساخت و ساز اسرائیل شدیدا به ترکیه متکی است و گمان می‌رود این بخش از توقف تجارت ترکیه با اسرائیل بیشترین آسیب را می‌بیند.
تاثیر بر اقتصاد تل آویو
پس از موج اول تحریم‌ها، بخش ساخت و ساز در اسرائیل در ۹ آوریل ۲۰۲۴ هشدار داد که بر اساس اظهارات منابع در صنعت ساخت و ساز، محدودیت‌های ترکیه در صادرات ده‌ها محصول به اسرائیل منجر به افزایش قیمت آپارتمان در اسرائیل خواهد شد. بخش محصولات خانگی و مواد غذایی نیز تحت تأثیر تحریم‌های ترکیه قرار خواهد گرفت. پس از توقف تجارت ترکیه با اسرائیل، شرکت‌های اسرائیلی مجبور خواهند شد به کشورهای دیگر به ویژه کشورهای غربی روی بیاورند، اما چنین تغییری ناگزیر به افزایش قیمت‌ها منجر خواهد شد. همچنین، بخش بزرگی از محصولات سوپرمارکت‌ها از ترکیه وارد می‌شوند. زمانی که کالاهای ترکیه در بازارهای اسرائیل تمام شود، مدتی طول می‌کشد تا نتایج تعلیق تجارت ترکیه با اسرائیل نمایان شود. بخشی از تأثیر اقدام ترکیه برای توقف تجارت با اسرائیل نه تنها از حجم تجارت بین دو کشور ناشی می‌شود، بلکه به این دلیل است که محصولات ترکیه ارزان و رقابتی هستند و در نتیجه عدم وجود یا واردات آن‌ها از طریق یک واسطه باعث افزایش فشارهای تورمی بر این رژیم و منجر به دو برابر شدن هزینه‌های حمل و نقل برای تل‌آویو شود.
گروه اقتصادبین الملل - توحید ورستان - هفته گذشته بلومبرگ خبر داد که ترکیه همه روابط تجاری با رژیم صهیونیستی را متوقف کرده است. اسرائیل کاتس، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی از دولت خواست فورا برای ایجاد راه‌های جایگزین برای تجارت با ترکیه اقدام کند. وی گفت که اقدام اردوغان در بستن بنادر ترکیه به روی واردات و صادرات اسرائیل، نقض توافقنامه‌ها است. پیش از این، وزارت تجارت ترکیه اعلام کرد صادرات برخی تولیدات کشور به رژیم صهیونیستی شامل ۵۴ كالا از جمله میلگرد، فولاد، سنگ مرمر و سرامیک را به رژیم صهیونیستی محدود کرده است. البته، در اواخر ماه مارس اعلام شد، ترکیه در ۲ ماه گذشته، به ارزش ۲ میلیون و ۹۱۹ هزار و ۵۸ لیر (۹۰ هزار دلار) مهمات و اسلحه به رژیم صهیونیستی صادر کرده است. سپس اردوغان در این‌باره گفت: دادوستد با اسرائیل را خاتمه دادیم. میزان تجارت ترکیه و اسرائیل ۹.۵ میلیارد دلار بود که ما فرض کردیم اصلا وجود ندارد و این پنجره را بستیم.
بنادر ترکیه بارگیری کالا به اسرائیل را متوقف کردند
بر اساس گزارش روزنامه عبری «گلوبز»، ترکیه پنجمین صادرکننده بزرگ اسرائیل است. بر اساس برآورد انجام شده توسط انجمن تولیدکنندگان اسرائیل، محصولات سیمانی ترکیه علاوه بر سبزیجات و بسیاری از محصولات مصرفی تاثیر بالایی در اقتصاد رژیم دارد و از همین روی، اثرات تعلیق تجارت ترکیه با اسرائیل بر اقتصاد اسرائیل محسوس خواهد بود. قبل از اعلام رسمی توقف تجارت ترکیه با اسرائیل، بسیاری از بازرگانان متوجه شدند که کشتی‌های به سمت بنادر اسرائیلی مانند حیفا و اشدود، دیگر در ترکیه بارگیری نمی‌شد. از سوی دیگر، کشتی‌هایی که قبلاً اسرائیل را ترک کرده و با هدف تخلیه محتویات خود به بنادر ترکیه رسیده بودند، در شرایطی قرار گرفتند که تخلیه کالا غیرممکن بود. در همین راستا، اسرائیل کاتز، وزیر امور خارجه اسرائیل، روز پنجشنبه ترکیه را متهم کرد که واردات و صادرات اسرائیل از بنادر ترکیه را مسدود کرده است. کاتز در پلتفرم اجتماعی ایکس (توییتر) نوشت: رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه با مسدود کردن بنادر برای واردات و صادرات اسرائیل، توافقات را زیر پا می‌گذارد. کاتز گفت که به مقامات مربوطه در اسرائیل دستور داده است که فورا با همه طرف‌های مرتبط در دولت برای ایجاد جایگزین‌هایی برای تجارت با ترکیه، با تمرکز بر تولید داخلی و واردات از کشورهای دیگر، تعامل کنند.» البته، پیش از این نیز بخش بنادر در صدر تنش‌ها بود. به‌طوریکه وزارت حمل و نقل و زیرساخت ترکیه طی بیانیه‌ای اعلام کرده بود که سطح امنیتی کشتی‌های با پرچم ترکیه که به بنادر اسرائیل می‌روند و در سواحل این بنادر حرکت می‌کنند، به بالاترین سطح افزایش یافته است. در بیانیه وزارت حمل و نقل و زیرساخت ترکیه با توجه به تحولات در اسرائیل، آمده که سطح امنیتی کشتی‌های با پرچم ترکیه که عازم بنادر اسرائیل بوده و از بنادر مذکور عبور خواهند کرد به ۳ افزایش یافته است. از زمان تحریم‌های قبلی، شرکت‌های اسرائیلی استفاده از مسیرهای دیگر را آغاز کرده‌اند و برخی از ۵۴ کالایی که ترکیه در ماه گذشته صادرات آن‌ها را به اسرائیل ممنوع کرده بود، به بنادر کپر یا لیوبلیانا در اسلوونی ارسال می‌شوند. دلیل اینکه اسرائیلی‌ها به گزینه اسلوونی نگاه می‌کنند اینکه مقررات شهر کوپر در اسلوونی برای تجار اسرائیلی مساعد تلقی می‌شود. هنگامی که کالا به شهر اسلوونی یا هر بندری در کشور ثالث دیگر رسید، کالا به اسکله تخلیه می‌شود و از آنجا به مقصد نهایی می‌رسد.
حجم مبادلات تجاری دو کشور
چقدر است؟
صادرات ترکیه سهم بالایی را در تجارت دوجانبه به خود اختصاص داده و در مجموع حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال ۲۰۲۳ به ۶.۸ میلیارد دلار رسید که بر اساس آمار اداره آمار ترکیه، ۷۶ درصد آن واردات اسرائیل از ترکیه است. در این میان، صادرات ترکیه به اسرائیل در سال گذشته از حدود ۵.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ به حدود ۴.۶ میلیارد دلار کاهش یافت. بر اساس داده‌های بخش اقتصادی فدراسیون اتاق‌های بازرگانی اسرائیل، ترکیبی از واردات اسرائیل از ترکیه، شامل صنایع فلزی (۲۷ درصد)، ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی (۱۳ درصد)، پلاستیک و لاستیک (۹ درصد)، سنگ، گچ، شیشه و سیمان (۸ درصد)، ابزارآلات و قطعات یدکی خودرو (۷ درصد)، مواد اولیه (۵ درصد). از سوی دیگر، ترکیب صادرات اسرائیل به ترکیه شامل محصولات شیمیایی ( ۴۴درصد)، فلزات (۱۴درصد)، پلاستیک و لاستیک (۱۳درصد) و ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی (۱۰درصد) است. سیمان یکی از بزرگترین مشکلات اسرائیل است.
زیرا اسرائیل به ویژه به محصولات سیمان ترکیه متکی بوده، به‌طوریکه صادرات ترکیه در سال گذشته ۲۹ درصد از کل واردات سیمان اسرائیل را تشکیل می‌داد. در زمینه محصولات پلاستیکی و لاستیکی سهم ترکیه از واردات حدود ۱۱ درصد و در محصولات نساجی حدود ۱۰ درصد است. قبل از اینکه وزارت بازرگانی ترکیه در ۹ آوریل محدودیت‌های اولیه صادرات به اسرائیل شامل ۵۴ را اعلام کند، در واقع روندی صعودی در تجارت بین دو کشور وجود داشت.
اولین تصمیم در ماه جاری توسط آنکارا پس از رد درخواست اسرائیل برای مشارکت در ارسال کمک هوایی به غزه اتخاذ شد. بنابراین، صنعت ساخت و ساز اسرائیل شدیدا به ترکیه متکی است و گمان می‌رود این بخش از توقف تجارت ترکیه با اسرائیل بیشترین آسیب را می‌بیند.
تاثیر بر اقتصاد تل آویو
پس از موج اول تحریم‌ها، بخش ساخت و ساز در اسرائیل در ۹ آوریل ۲۰۲۴ هشدار داد که بر اساس اظهارات منابع در صنعت ساخت و ساز، محدودیت‌های ترکیه در صادرات ده‌ها محصول به اسرائیل منجر به افزایش قیمت آپارتمان در اسرائیل خواهد شد. بخش محصولات خانگی و مواد غذایی نیز تحت تأثیر تحریم‌های ترکیه قرار خواهد گرفت. پس از توقف تجارت ترکیه با اسرائیل، شرکت‌های اسرائیلی مجبور خواهند شد به کشورهای دیگر به ویژه کشورهای غربی روی بیاورند، اما چنین تغییری ناگزیر به افزایش قیمت‌ها منجر خواهد شد. همچنین، بخش بزرگی از محصولات سوپرمارکت‌ها از ترکیه وارد می‌شوند. زمانی که کالاهای ترکیه در بازارهای اسرائیل تمام شود، مدتی طول می‌کشد تا نتایج تعلیق تجارت ترکیه با اسرائیل نمایان شود. بخشی از تأثیر اقدام ترکیه برای توقف تجارت با اسرائیل نه تنها از حجم تجارت بین دو کشور ناشی می‌شود، بلکه به این دلیل است که محصولات ترکیه ارزان و رقابتی هستند و در نتیجه عدم وجود یا واردات آن‌ها از طریق یک واسطه باعث افزایش فشارهای تورمی بر این رژیم و منجر به دو برابر شدن هزینه‌های حمل و نقل برای تل‌آویو شود.