ضربه مهاجرت ها به اقتصاد نحیف کشور
سامان کریمی- باز هم در آماری که از سوی وزارت بهداشت و درمان منتشر می شود، با کمبود 100 هزار پرستار مواجه هستیم این در جالی است که دانشگاه های سراسر کشور، هر 4 سال یک بار فارغ التحصیلان را تحویل جامعه میدهند. در واقع نیروی کار در جامعه امروز موجود است، اما کسری این نیرو در خدمات درمانی کاملا مشهود بوده و نمی توان آن را نادیده گرفت. بر همین اساس به نظر می رسد یا نیروی کار موجود در جامعه قادر به فعالیت نیستند و یا آنچه آمار وزارت خانه منتشر می کند، با واقعیت ها همخوانی ندارد.
در هر حرفه ای که مشاهده می کنید، عده ای در حال مهاجرت هستند و یا خیلی از متخصصین سال های اخیر مهاجرت را برای ادامه زندگی خود انتخاب کرده اند. در همین هفته گذشته گزارشی تهیه شده بود که موج مهاجرت پرستاران در یک سال اخیر به اوج خود رسیده است. حالا شاید عدم حضور این قشر زحمتکش در ایران، دلایل مهم و مختلفی داشته باشد اما اولین ضرری که جامعه از کوچ متخصصان می بیند، کمبود نیروی جوان و نیز ورود نیروهای غیر متخصص خواهد بود.
اگر بخواهیم این مسئله را آسیب شناسی کنیم و به موج مهاجرت افرادی بپردازیم که هر کدام تخصصی در جامعه داشته اند، اما قادر به ادامه فعالیت نبوده اند، قطعا یک سرنخ تحقیق ما، تامین مشکلات مالی خواهد بود.
ساعتهای کاری زیاد، حجم سنگین کار،فرسایشی بودن شغل ها، اجرا نشدن قوانین اصلاح حقوق و مزایا، تاخیرهای همیشگی در پرداخت معوقهها، کارانههای زیر یک میلیون تومان و حقوقهای ناچیز موجب شده که خیلی از افراد با وجود علاقه به حرفهشان و با این که در این زمینه تحصیلات و دانش دارند، عطای این شغل را به لقایش ببخشند.
مشکلات شغلی افراد متخصص در هر اموری تا حدی طاقتفرسا شده که این روزها مدام خبر استعفای دسته جمعی آنها از موقعیت های شغلی را میخوانیم و میشنویم. یکی دیگر از عواملی که باعث تصمیم به مهاجرت افراد گرفته می شود، مسئله فقر است. با افزایش فقر و مشکلات معیشت، سرقتهای خرد، کیفقاپی و زورگیری خیلی از مردم تصمیم به مهاجرت می گیرند. در واقع ناامیدی از شرایط موجود می تواند قدم دیگری برای مهاجرت مکانی افراد باشد. قبلا فرزندان مهاجرت کرده، در یک دورهای برمیگشتند تا به کشور کمک و خدمت کنند. حالا اما در جامعه، فرزندان را میفرستند تا به آنها بپیوندند. با این حال با همه استعدادهایی که نیروی جوان ما در کشور خودمان از آن بهره برده اند، واقعا جای تاسف دارد که این نیرو باهوش و متخصص بخواهند برای کشورهای دیگر فعالیت کنند. رتبه ایران از نظر رقابتپذیری برای استعدادها در سال 2022 از میان 134 کشور، 112 بود، در سال 2023 به رتبه 116 رسید. این روند رو به افزایش است و امسال هم با همین پدیده افزایش مهاجرت افراد به دیگر کشورها روبرو خواهیم بود. ایران کشوری است با سرمایه انسانی بالا، پس مسئولان تا قبل از اینکه دیر شود شرایطی فراهم کنند تا درصد مهاجرت افراد به خارج از کشور طی سال های آتی کاهش پیدا کند.
جامعه شناس