کارآفرینی اقتصاددریا  در دانشگاه‌ها

مهدی آزاد - رشته کارآفرینی به عنوان یک ابزار و فضای فکری در جهت رسیدن به چشم اندازهای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی کشور ایران در سال‌های اخیر مورد توجه بسیار بوده است. گرایش‌های متفاوتی از این رشته مانند کارآفرینی فناورانه و کارافرینی سازمانی و کارافرینی گردشگری و ... در سال‌های گذشته طراحی و بنیان گذاری شده که هر یک به تناسب وجود فرصت‌هایی برای خلق ارزش در این بخش ها بوجود آمده است.به دلیل وجود مشکلات اقتصادی و عدم توانایی در رسیدن به پایداری و تاب آوری اقتصادی در کشور ایران مانند GDP  نامناسب و نرخ بیکاری بالا و وجود مشکلات معیشتی بویژه در استان‌های جنوبی کشور که عمدتا به دلایل گوناگونی مانند تحریم، سیاست‌های ناکارآمد اقتصادی و بازرگانی و بحران‌های جهانی و منطقه‌ای در سال‌های اخیر بوجود آمده،  شاهد آن هستیم که کشور ایران نیازمند استفاده از تمام ظرفیت‌های اقتصادی و ارزش آفرینی خود است تا به چشم اندازهای توسعه و ثبات اقتصادی و اجتماعی خود برسد.یکی از مهم‌ترین ظرفیت هایی که کشور ایران برنامه و نیروی متخصص برای استفاده از آن را به خوبی بوجود نیاورده است، استفاده از ظرفیت‌های کارآفرینانه دریایی است. گواه این مسئله وجود مرزهای طولانی آبی، همسایگی با کشورهای مختلف عربی در جنوب و همسایگان شمالی و همچنین  تسلط بر تنگه استراتژیک هرمز بوده که فرصت های زیادی را از نظر حمل و نقل، انرژی، زنجیره تامین، تولید غذا و ... بوجود آورده است.ناکافی بودن دانش موجود در کشف و بهره برداری از فرصت های کارآفرینانه دریایی در ایران از این جهت است که اولا مرزهای آبی ایران به دلیل شرایط آب و هوایی متفاوت با سایر نقاط کشور، استفاده از منابع انسانی بومی را طلب می‌کند؛ ثانیا شناخت فرصت‌های کارآفرینی دریایی نیازمند دانش زیست محیطی و جغرافیایی و اقتصادی بوده و ثالثا بهره برداری از آن‌ها نیازمند رویکردهای خاص زیستی محیطی و فرهنگی است تا ضمن استفاده از این فرصت‌ها چالش‌های هزینه بر برای اقتصاد و محیط زیست و مردم ساکن در این کرانه‌ها نگردد. این در حالیست که اغلب فرصت‌های کارافرینانه در قسمت‌های دیگر کشور با وجود تشابهات زیرساختی به یکدیگر مواجه هستند و دانش لازم برای کشف و بهره برداری از فرصت‌ها از زاویه دید علم کارآفرینی چندان متفاوت نمی باشد.از  مزایای ایجاد این رشته همچنین می‌توان به نوآورانه بودن آن اشاره کرد که برخلاف دیگر گرایش‌های کارافرینی که اغلب در کشورهای دیگر در حال آموزش و پژوهش هستند، برای اولین بار در کشور ایران طراحی و تدریس گردد که از مزایای آن می‌توان به جذب دانشجویان خارجی و پرچم‌داری کشور ایران در این رشته و گرایش به عنوان یک رشته آکادمیک استراتژیک در کشورهای دارای مرز آبی و پتانسیل اقتصاد دریایی اشاره کرد.لذا انتظار می‌رود تا دانشگاه های برتر جهت ایجاد رشته یا گرایشی از علم کارآفرینی، این فضای فکری و عملیاتی را برای آموزش نیروی متخصص در کشف و بهره برداری از فرصت‌های کارآفرینانه در کشور ایران جهت بهبود شرایط اقتصادی و ایجاد اشتغال در این کشور گام بردارند.
کارشناس ارشد کارآفرینی- دانشگاه تهران