بررسی «روزنامه دریایی سرآمد» از اهمیت راهبردی امارات در تجارت بین‌المللی؛
امارات به دنبال گسترش نفوذ در ابتکار BRI چین
چین شریک تجاری پیشرو امارات متحده عربی
گروه ترانزیت - توحید ورستان - امارات متحده عربی جایگاه قابل توجهی در مبادلات و ارتباطات تجاری چین در خاورمیانه، به ویژه در منطقه خلیج فارس دارد. این مشارکت در ابتکارات راهبردی چین از جمله طرح کمربند و جاده (BRI) جدایی‌ناپذیر است. علاوه بر این، امارات نقش مهمی در پیشبرد اهداف سیاست خارجی چین، مانند تقویت همکاری جنوب-جنوب، به ویژه در همکاری‌های فنی بین کشورهای در حال توسعه و جنوب جهانی در زمینه‌هایی مانند منابع انرژی و فناوری ایفا می‌کند. در واقع، امارات و چین یک مشارکت استراتژیک جامع را دارند که مشخصه آن تبادلات مکرر در سطح بالا و تقویت اعتماد متقابل سیاسی است و همکاری دوجانبه در بخش‌های مختلف تقویت می‌شود.
تجارت و سرمایه گذاری چین و امارات
به گزارش روزنامه دریایی اقتصادسرآمد، براساس گزارش وبسایت «چاینا بریفینگ»؛ سال‌های اخیر شاهد افزایش قابل توجهی در همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین چین و امارات بوده‌ایم که چین همواره به‌عنوان شریک تجاری پیشرو امارات متحده عربی عمل می‌کند. تا سال ۲۰۲۳، تجارت دوجانبه بین دو کشور به حدود ۹۵ میلیارد دلار رسید. جالب اینکه چین به عنوان شریک تجاری اصلی امارات بوده که نشان دهنده افزایش قابل توجه تجارت غیرنفتی دوجانبه است. تنها در سال ۲۰۲۲، این تجارت شاهد نرخ رشد سالانه چشمگیر ۱۸ درصدی بود که در مبادلات تجاری غیرنفتی با بیش از ۷۲ میلیارد دلار به اوج خود رسید. چنین رشد تصاعدی که تقریباً ۸۰۰ برابر حجم تجارت از زمان برقراری روابط دیپلماتیک در سال ۱۹۸۴ است، عمق تعامل اقتصادی بین دو کشور را نمایان می‌کند.
در سال ۲۰۲۳، صادرات چین به امارات ۵۵.۶۸ میلیارد دلار بود که توسط پایگاه داده COMTRADE ثبت شده است. همزمان، چین کالاهایی به ارزش ۳۹.۳۱ میلیارد دلار از امارات در مدت مشابه وارد کرد. امارات و چین در حال ایجاد یک مشارکت سرمایه‌گذاری دوجانبه قوی در راستای یک همکاری جامع در بخش‌های مختلف هستند. این همکاری از تقویت مشارکت در لجستیک، حمل و نقل، صنعت، فناوری، هوش مصنوعی، انرژی‌های تجدیدپذیر و امنیت غذایی تا تسهیل آموزش برای مشاغل کوچک و متوسط گسترش می‌یابد. بخش انرژی به عنوان نقطه کانونی این همکاری محسوب می‌شود که نمونه آن امضای توافق نامه‌های متعدد با سازمان های انرژی هسته‌ای چین است. این امر بر تعهد متقابل به رشد بخش‌ها تأکید می‌کند و نشان‌دهنده تنوع چشم‌انداز سرمایه‌گذاران در امارات، به‌ویژه در انرژی‌های تجدیدپذیر است. بین سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۲۲، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی تجمعی (FDI) از چین به امارات بالغ بر ۱۱.۸۸ میلیارد دلار بود. چین سومین سرمایه گذار بزرگ در امارات است که سرمایه گذاری مستقیم خارجی آن تا پایان سال ۲۰۲۰ به ۲۳.۳ میلیارد درهم (۶.۳ میلیارد دلار آمریکا) می‌رسد که پنج درصد از کل جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی امارات را تشکیل می‌دهد. علاوه بر این، سرمایه گذاران امارات با تمرکز بر انتقال انرژی به عنوان یک ستون کلیدی برنامه توسعه خود، علاقه شدیدی به بخش‌هایی مانند خودروهای الکتریکی، انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری صنعتی در بازارهای چین نشان می‌دهند.
نقش امارات در طرح کمربند و جاده چین
بدون شک، منطقه خلیج فارس به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در تقاطع اروپا و آسیا نقش مهمی در ابتکار کمربند و جاده چین(BRI) ایفا می‌کند. امارات موقعیت خوبی برای هدایت کشورهای BRI در خلیج فارس و تثبیت موقعیت خود به عنوان قطب تجاری منطقه و راه ورود به آفریقا دارد. پیش از BRI، چین دومین شریک اقتصادی امارات بود و تجارت دوجانبه بین دو کشور در سال ۲۰۱۹ به ۵۰ میلیارد دلار رسید. امارات در مقابل همسایگان خود پیش قدم است و احتمالاً این مزیت را به عنوان بخشی از BRI حفظ خواهد کرد. باید توجه داشت که بیش از هر کشور دیگری در خلیج فارس از فرصت های واردات، صادرات و صادرات مجدد بهره برده است. امارات به دلیل سرمایه‌گذاری قابل توجه در این زیرساخت، شلوغ ترین بندرها، فرودگاه‌ها و بیشترین مناطق آزاد تاسیس شده و متنوع را در این منطقه دارد. برای نمونه، فرودگاه DBX دبی از سال ۲۰۱۴ که از هیترو لندن پیشی گرفت، شلوغ‌ترین فرودگاه جهان از نظر تعداد مسافران بین‌المللی بوده است.
اهمیت بنادر امارات در توسعه ابتکار چینی
با وجود تعداد روزانه هواپیماهایی که بین امارات و سایر نقاط جهان پرواز می‌کنند، این کشور ۷۸.۱ درصد واردات، ۹۲.۷ درصد صادرات، و ۸۶ درصد صادرات مجدد از طریق دریا دارد. با بیش از ۱۴ میلیون TEU جابجایی در سال ۲۰۱۹، بندر جبل علی دبی یازدهمین بندر شلوغ کانتینری در جهان (از نظر ترافیک کانتینری) است. با اختلاف زیاد، این بندر شلوغ ترین بندر در منطقه خلیج فارس و سومین بندر بین المللی شلوغ خارج از چین است. یکی از بزرگترین بندرهای اعماق آب در جهان به همراه بندر جبل علی، بندر خلیفه در ابوظبی است. اگرچه قرار است شش فاز برنامه ریزی شده ساخت تا سال ۲۰۳۰ به پایان برسد، اما این بندر اکنون در حال بهره برداری است. شرکت COSCO Shipping Limited چین در اقدامی مهم، بندر خلیفه در ابوظبی را به عنوان مرکز عملیات خود در خاورمیانه تعیین کرده است، این امر در راستای افزایش ظرفیت سالانه آن به ۶ میلیون TEU و در نتیجه تبدیل شدن به بزرگترین پایانه حمل و نقل کانتینری در منطقه است. این ابتکار نه تنها جذابیت بندر را افزایش می‌دهد، بلکه با هدف جذب سرمایه گذاری های بیشتر از شرق آسیا است. بندر خلیفه بخشی بزرگ‌تر از منطقه صنعتی خلیفه ابوظبی (KIZAD) است که تا دریا امتداد دارد و مساحتی بیش از ۴۰۰ کیلومتر مربع را در بر می‌گیرد. زیرساخت‌های جابجایی کالا از طریق بنادر دریایی امارات، همراه با مناطق آزاد صنعتی و تجاری آن، پایه‌ای قوی ایجاد می‌کند که بر اساس آن، امارات به دنبال گسترش نقش خود در تجارت بین‌المللی و عضوی کلیدی در BRI خواهد بود. در نتیجه، اگرچه امارات را از طریق هوا به هم متصل می کند، اما به عنوان یک بازیگر اصلی در BRI نیز محسوب می شود.
فناوری بستر توسعه BRI در خلیج فارس
مشارکت امارات متحده عربی در BRI احتمالاً گسترده‌تر از تسهیل گردش محصولات با حمایت از زیرساخت‌های فیزیکی برای تجارت است. در زمینه‌های آموزش، علم، فناوری، فرهنگ، گردشگری، اکتشافات فضایی و هوش مصنوعی علاقه زیادی در چین دارد. امارات نیز در خط مقدم چنین طرح‌هایی قرار دارد و ابوظبی و امارت دبی به عنوان قطب‌های منطقه‌ای صنعت فین تک عمل می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود که این نقش زمانی رشد کند که امارات به دنبال کسب سود از بخش دیجیتال BRI و ارتباطات قوی‌تر آن با چین است. در این راستا، مرکز مالی بین المللی دبی (DIFC) و Jiaozi FinTech Dreamworks (Jiaozi) چین در ژوئیه ۲۰۲۰ تفاهم نامه امضا کردند. پیشرفت BRI از طریق همکاری FinTech در زمینه‌های بلاک چین، هوش مصنوعی، داده‌های بزرگ و محاسبات ابری تمرکز آشکار این تفاهم نامه بود. به طور کلی، امارات آماده است تا از طریق پیشرفت دیجیتال و فناوری و همچنین تسهیل حرکت واقعی محصولات، سرمایه‌گذاری و تجارت BRI را رهبری کند. علاوه بر این، بیش از ۴۰۰۰ شرکت چینی در حال حاضر در امارات فعالیت می‌کنند که به عنوان دروازه تجاری برای ۱۰۰ میلیون نفر در منطقه خلیج فارس عمل می‌کند.
گروه ترانزیت - توحید ورستان - امارات متحده عربی جایگاه قابل توجهی در مبادلات و ارتباطات تجاری چین در خاورمیانه، به ویژه در منطقه خلیج فارس دارد. این مشارکت در ابتکارات راهبردی چین از جمله طرح کمربند و جاده (BRI) جدایی‌ناپذیر است. علاوه بر این، امارات نقش مهمی در پیشبرد اهداف سیاست خارجی چین، مانند تقویت همکاری جنوب-جنوب، به ویژه در همکاری‌های فنی بین کشورهای در حال توسعه و جنوب جهانی در زمینه‌هایی مانند منابع انرژی و فناوری ایفا می‌کند. در واقع، امارات و چین یک مشارکت استراتژیک جامع را دارند که مشخصه آن تبادلات مکرر در سطح بالا و تقویت اعتماد متقابل سیاسی است و همکاری دوجانبه در بخش‌های مختلف تقویت می‌شود.
تجارت و سرمایه گذاری چین و امارات
به گزارش روزنامه دریایی اقتصادسرآمد، براساس گزارش وبسایت «چاینا بریفینگ»؛ سال‌های اخیر شاهد افزایش قابل توجهی در همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین چین و امارات بوده‌ایم که چین همواره به‌عنوان شریک تجاری پیشرو امارات متحده عربی عمل می‌کند. تا سال ۲۰۲۳، تجارت دوجانبه بین دو کشور به حدود ۹۵ میلیارد دلار رسید. جالب اینکه چین به عنوان شریک تجاری اصلی امارات بوده که نشان دهنده افزایش قابل توجه تجارت غیرنفتی دوجانبه است. تنها در سال ۲۰۲۲، این تجارت شاهد نرخ رشد سالانه چشمگیر ۱۸ درصدی بود که در مبادلات تجاری غیرنفتی با بیش از ۷۲ میلیارد دلار به اوج خود رسید. چنین رشد تصاعدی که تقریباً ۸۰۰ برابر حجم تجارت از زمان برقراری روابط دیپلماتیک در سال ۱۹۸۴ است، عمق تعامل اقتصادی بین دو کشور را نمایان می‌کند.
در سال ۲۰۲۳، صادرات چین به امارات ۵۵.۶۸ میلیارد دلار بود که توسط پایگاه داده COMTRADE ثبت شده است. همزمان، چین کالاهایی به ارزش ۳۹.۳۱ میلیارد دلار از امارات در مدت مشابه وارد کرد. امارات و چین در حال ایجاد یک مشارکت سرمایه‌گذاری دوجانبه قوی در راستای یک همکاری جامع در بخش‌های مختلف هستند. این همکاری از تقویت مشارکت در لجستیک، حمل و نقل، صنعت، فناوری، هوش مصنوعی، انرژی‌های تجدیدپذیر و امنیت غذایی تا تسهیل آموزش برای مشاغل کوچک و متوسط گسترش می‌یابد. بخش انرژی به عنوان نقطه کانونی این همکاری محسوب می‌شود که نمونه آن امضای توافق نامه‌های متعدد با سازمان های انرژی هسته‌ای چین است. این امر بر تعهد متقابل به رشد بخش‌ها تأکید می‌کند و نشان‌دهنده تنوع چشم‌انداز سرمایه‌گذاران در امارات، به‌ویژه در انرژی‌های تجدیدپذیر است. بین سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۲۲، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی تجمعی (FDI) از چین به امارات بالغ بر ۱۱.۸۸ میلیارد دلار بود. چین سومین سرمایه گذار بزرگ در امارات است که سرمایه گذاری مستقیم خارجی آن تا پایان سال ۲۰۲۰ به ۲۳.۳ میلیارد درهم (۶.۳ میلیارد دلار آمریکا) می‌رسد که پنج درصد از کل جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی امارات را تشکیل می‌دهد. علاوه بر این، سرمایه گذاران امارات با تمرکز بر انتقال انرژی به عنوان یک ستون کلیدی برنامه توسعه خود، علاقه شدیدی به بخش‌هایی مانند خودروهای الکتریکی، انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری صنعتی در بازارهای چین نشان می‌دهند.
نقش امارات در طرح کمربند و جاده چین
بدون شک، منطقه خلیج فارس به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در تقاطع اروپا و آسیا نقش مهمی در ابتکار کمربند و جاده چین(BRI) ایفا می‌کند. امارات موقعیت خوبی برای هدایت کشورهای BRI در خلیج فارس و تثبیت موقعیت خود به عنوان قطب تجاری منطقه و راه ورود به آفریقا دارد. پیش از BRI، چین دومین شریک اقتصادی امارات بود و تجارت دوجانبه بین دو کشور در سال ۲۰۱۹ به ۵۰ میلیارد دلار رسید. امارات در مقابل همسایگان خود پیش قدم است و احتمالاً این مزیت را به عنوان بخشی از BRI حفظ خواهد کرد. باید توجه داشت که بیش از هر کشور دیگری در خلیج فارس از فرصت های واردات، صادرات و صادرات مجدد بهره برده است. امارات به دلیل سرمایه‌گذاری قابل توجه در این زیرساخت، شلوغ ترین بندرها، فرودگاه‌ها و بیشترین مناطق آزاد تاسیس شده و متنوع را در این منطقه دارد. برای نمونه، فرودگاه DBX دبی از سال ۲۰۱۴ که از هیترو لندن پیشی گرفت، شلوغ‌ترین فرودگاه جهان از نظر تعداد مسافران بین‌المللی بوده است.
اهمیت بنادر امارات در توسعه ابتکار چینی
با وجود تعداد روزانه هواپیماهایی که بین امارات و سایر نقاط جهان پرواز می‌کنند، این کشور ۷۸.۱ درصد واردات، ۹۲.۷ درصد صادرات، و ۸۶ درصد صادرات مجدد از طریق دریا دارد. با بیش از ۱۴ میلیون TEU جابجایی در سال ۲۰۱۹، بندر جبل علی دبی یازدهمین بندر شلوغ کانتینری در جهان (از نظر ترافیک کانتینری) است. با اختلاف زیاد، این بندر شلوغ ترین بندر در منطقه خلیج فارس و سومین بندر بین المللی شلوغ خارج از چین است. یکی از بزرگترین بندرهای اعماق آب در جهان به همراه بندر جبل علی، بندر خلیفه در ابوظبی است. اگرچه قرار است شش فاز برنامه ریزی شده ساخت تا سال ۲۰۳۰ به پایان برسد، اما این بندر اکنون در حال بهره برداری است. شرکت COSCO Shipping Limited چین در اقدامی مهم، بندر خلیفه در ابوظبی را به عنوان مرکز عملیات خود در خاورمیانه تعیین کرده است، این امر در راستای افزایش ظرفیت سالانه آن به ۶ میلیون TEU و در نتیجه تبدیل شدن به بزرگترین پایانه حمل و نقل کانتینری در منطقه است. این ابتکار نه تنها جذابیت بندر را افزایش می‌دهد، بلکه با هدف جذب سرمایه گذاری های بیشتر از شرق آسیا است. بندر خلیفه بخشی بزرگ‌تر از منطقه صنعتی خلیفه ابوظبی (KIZAD) است که تا دریا امتداد دارد و مساحتی بیش از ۴۰۰ کیلومتر مربع را در بر می‌گیرد. زیرساخت‌های جابجایی کالا از طریق بنادر دریایی امارات، همراه با مناطق آزاد صنعتی و تجاری آن، پایه‌ای قوی ایجاد می‌کند که بر اساس آن، امارات به دنبال گسترش نقش خود در تجارت بین‌المللی و عضوی کلیدی در BRI خواهد بود. در نتیجه، اگرچه امارات را از طریق هوا به هم متصل می کند، اما به عنوان یک بازیگر اصلی در BRI نیز محسوب می شود.
فناوری بستر توسعه BRI در خلیج فارس
مشارکت امارات متحده عربی در BRI احتمالاً گسترده‌تر از تسهیل گردش محصولات با حمایت از زیرساخت‌های فیزیکی برای تجارت است. در زمینه‌های آموزش، علم، فناوری، فرهنگ، گردشگری، اکتشافات فضایی و هوش مصنوعی علاقه زیادی در چین دارد. امارات نیز در خط مقدم چنین طرح‌هایی قرار دارد و ابوظبی و امارت دبی به عنوان قطب‌های منطقه‌ای صنعت فین تک عمل می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود که این نقش زمانی رشد کند که امارات به دنبال کسب سود از بخش دیجیتال BRI و ارتباطات قوی‌تر آن با چین است. در این راستا، مرکز مالی بین المللی دبی (DIFC) و Jiaozi FinTech Dreamworks (Jiaozi) چین در ژوئیه ۲۰۲۰ تفاهم نامه امضا کردند. پیشرفت BRI از طریق همکاری FinTech در زمینه‌های بلاک چین، هوش مصنوعی، داده‌های بزرگ و محاسبات ابری تمرکز آشکار این تفاهم نامه بود. به طور کلی، امارات آماده است تا از طریق پیشرفت دیجیتال و فناوری و همچنین تسهیل حرکت واقعی محصولات، سرمایه‌گذاری و تجارت BRI را رهبری کند. علاوه بر این، بیش از ۴۰۰۰ شرکت چینی در حال حاضر در امارات فعالیت می‌کنند که به عنوان دروازه تجاری برای ۱۰۰ میلیون نفر در منطقه خلیج فارس عمل می‌کند.