«روزنامه دریایی سرآمد» بررسی می‌کند؛ چرا بازار عمان برای هند مهم است؟
اهمیت راهبردی توافقنامه تجارت آزاد هند و عمان
امضاء توافقنامه تجارت آزاد(FTA) با هدف دسترسی آسان‌تر به بازارهای هند و عمان
گروه اقتصاد بین الملل - توحید ورستان - عمان با توجه به ارزیابی‌های خود درباره مزایای تجاری، کشورهای خاصی را برای امضای توافقنامه تجارت آزاد انتخاب می‌کند و هند اخیراً در صدر فهرست کشورهایی قرار گرفته است که هدف این روند عمان قرار گرفته‌اند. عمان سومین شریک تجاری هند در میان کشورهای شورای همکاری است و تجارت بین دوکشور در سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۲۳ به ۱۲.۳۸ میلیارد دلار خواهد رسید. سلطان هیثم بن طارق اولین حاکم عمان بود که در بیش از دو دهه گذشته به هند سفر کرد و پس از آن عمان یک منطقه منحصر به فرد در بندر استراتژیک الدقم برای کالا‌های تجاری به دهلی نو اختصاص داد. مسقط و دهلی نو در مورد اکثر مسائل در شراکت جامع اقتصادی به توافق رسیده‌اند و مذاکرات احتمالاً به زودی به پایان می‌رسد. بازار عمان با توجه به موقعیت آن در منطقه، مورد توجه ویژه هند قرار دارد، زیرا عمان در کنار تنگه هرمز، مهم‌ترین گذرگاه نفت خام در آسیا واقع شده است. علاوه بر این، به گفته منابع، عمان به لحاظ سکونت نیروی کار هندی در رتبه پنجم جهان جای دارد.
تأثیر توافق تجارت آزاد بین هند و عمان
براساس گزارش «ایندیا بریفینگ»؛ هند و عمان توافقنامه تجارت آزاد (FTA) را با هدف تسهیل دسترسی آسان‌تر به بازارهای یکدیگر امضاء می‌کنند. مقامات آشنا با این مذاکرات اعلام کرده‌اند که هر دو طرف پیشرفت قابل‌توجهی در موضوعات مختلف در چارچوب توافقنامه پیشنهادی مشارکت اقتصادی جامع (CEPA) داشته‌اند. همچنین، نگرانی‌های کلیدی در FTA هند و عمان حل و فصل شده و بررسی قانونی نهایی این سند در حال انجام است. قرارداد آزاد تجاری بین هند و عمان، به دلیل موقعیت عمان در نزدیکی نقطه ترانزیت نفتی مهم تنگه هرمز و جمعیت قابل توجه مهاجران هندی آن، از نظر استراتژیک برای هند مهم است. دهلی نو به دنبال کاهش تعرفه‌های صادراتی مانند برنج، داروها، نفت و محصولات فولادی است و در عین حال بر افزایش دسترسی متخصصان هندی مانند پزشکان، پرستاران و مهندسان تاکید می‌کند.
از سوی دیگر، عمان به دنبال افزایش دسترسی به کالاهایی مانند فرآورده‌های نفتی پایین دستی، کود و محصولات آهن و فولاد در بازار هند است. مذاکرات تجاری دوجانبه از ۲۷ تا ۲۹ نوامبر ۲۰۲۳ در دهلی نو برگزار شد و پس از آن دور دوم در مسقط عمان از ۹ تا ۱۴ دسامبر و دور سوم از ۱۶ ژانویه ۲۰۲۴ برگزار شد.
بدون تردید، یک توافق تجاری تمام عیار باعث بهبود تعامل تجاری و تجاری بین دو کشور خواهد شد. عمان سومین بازار صادراتی هند در میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) است. تجارت دوجانبه بین عمان و هند در سال ۲۰۲۲-۲۰۲۳ به ۱۲.۳۹ میلیارد دلار رسید. صادرات هند از ۲.۲۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۹ به ۴.۴۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲-۲۳ افزایش یافته که ۶.۶ درصد از واردات این کشور خلیج فارس را تشکیل می‌دهد. در سال مالی ۲۰۲۳، صادرات عمان به هند بالغ بر ۸ میلیارد دلار آمریکا بود که نشان دهنده کسری تجاری آشکار هند است. شش عضو شورای همکاری خلیج فارس همچنین شامل امارات، عربستان سعودی، قطر، کویت و بحرین است. CEPA بین امارات متحده عربی و هند از ماه مه ۲۰۲۲ اجرایی شده و شاهد افزایش ۱۲ درصدی صادرات هند به این کشور در سال‌های ۲۰۲۲-۲۳ بوده است. امارات و هند برای تجارت غیرنفتی ۱۰۰ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۳۰ هدف گذاری کرده‌اند.
چرا بازار عمان برای هند مهم است؟
عمان با تولید ناخالص داخلی تقریباً ۱۱۵ میلیارد دلار، جمعیتی بالغ بر ۵ میلیون نفر و درآمد سرانه بسیار بالاتری از ۲۵۰۶۰ دلار از اهمیت راهبردی برخوردار است. قدرت خرید بالا نشان دهنده تقاضای بالقوه در عمان برای طیف وسیع تری از کالاها و خدمات و احتمالاً ارزش بالاتر است. بنابراین هند چنین بازارهایی را برای تقویت تولید صادرات محور هدف قرار می‌دهد. در دسامبر ۲۰۲۳، سلطان هیثم بن طارق، اولین حاکم عمان بود که از سال ۱۹۹۷ به هند سفر می‌کرد تا در مورد قراردادCEPA، بخش جدیدی از سرمایه‌گذاری برای صندوق سرمایه گذاری مشترک هند عمان (به مبلغ ۳۰۰ میلیون دلار) و امکان استفاده از روپیه در تجارت دوجانبه با نخست وزیر نارندرا مودی مذاکره کرد. صندوق سرمایه گذاری مشترک هند عمان یک سرمایه‌گذاری مشترک بین بانک دولتی هند و سازمان سرمایه گذاری عمان است و به دنبال سرمایه‌گذاری در بخش‌های با رشد سریع هند است. در مذاکرات هند و عمان، همکاری‌های فضایی، ساخت و پرتاب ماهواره، هیدروژن سبز و انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های مالی نیز مورد بحث قرار گرفت. پس از سفر سلطان هیثم بن طارق، عمان یک منطقه انحصاری برای دهلی نو در بندر مهم استراتژیک دقم تعیین کرد که امکان جابجایی محموله‌های لجستیکی و تجاری، اهداف بشردوستانه و پهلوگیری کشتی‌های جنگی را فراهم می‌کرد.
افزایش زمینه‌های جدید همکاری
جدای از بخش دفاع، انرژی و امنیت دریایی، دو کشور علاقه قابل توجهی به گسترش روابط دوجانبه در زمینه‌های جدید همکاری از جمله امنیت سایبری و انرژی های تجدیدپذیر نشان داده‌اند. در سال‌های اخیر، هر دو کشور به اهمیت بهبود همکاری در زمینه امنیت سایبری اذعان کرده‌اند. دانش هند در زیرساخت‌ها و فناوری‌های فضایی و تلاش‌های این کشور در تبادل علمی و توسعه منابع، آموزش و استفاده از فناوری‌های فضایی مورد قدردانی سلطان عمان در سفر نخست‌وزیر مودی قرار گرفت. در نتیجه، در فوریه ۲۰۱۸ هر دو کشور تفاهم نامه همکاری در بخش فضایی را افزایش دادند. امنیت غذایی حوزه دیگری است که تلاش‌های هند برای عمان بسیار مفید بوده است. هند نقش مهمی در تضمین امنیت غذایی طولانی مدت عمان و توسعه بخش شیلات ایفا کرده است. هر دو کشور در زمینه تولید کود نیز سرمایه گذاری مشترک انجام داده‌اند. در حالی که روابط دفاعی نقش قابل توجهی در روابط هند و عمان دارد، حوزه های غیردفاعی همچنان سهم زیادی در روابط دوجانبه دارند. بطوریکه در سفر نخست وزیر هند در فوریه ۲۰۱۸، هفت تفاهم نامه و توافقنامه از هشت تفاهم نامه بر روی زمینه‌های همکاری غیر امنیتی مانند بهداشت، فضا، گردشگری و علمی متمرکز بود. همچنین، یکی از حوزه های مهم بخش انرژی است، رشد سریع تقاضای انرژی هند به نیاز به مشارکت طولانی مدت انرژی با کشورهایی مانند عمان کمک کرده است. تقاضای فزاینده انرژی برای هند، باعث ایجاد ایده ساخت یک خط لوله گاز طبیعی زیر آب از طریق عمان، شده است که به عنوان خط لوله ایران-عمان-هند نیز شناخته می‌شود. این پروژه در دست ساخت است و به دنبال انتقال گاز طبیعی ارزان‌تر ایران به هند از طریق عمان است.
گروه اقتصاد بین الملل - توحید ورستان - عمان با توجه به ارزیابی‌های خود درباره مزایای تجاری، کشورهای خاصی را برای امضای توافقنامه تجارت آزاد انتخاب می‌کند و هند اخیراً در صدر فهرست کشورهایی قرار گرفته است که هدف این روند عمان قرار گرفته‌اند. عمان سومین شریک تجاری هند در میان کشورهای شورای همکاری است و تجارت بین دوکشور در سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۲۳ به ۱۲.۳۸ میلیارد دلار خواهد رسید. سلطان هیثم بن طارق اولین حاکم عمان بود که در بیش از دو دهه گذشته به هند سفر کرد و پس از آن عمان یک منطقه منحصر به فرد در بندر استراتژیک الدقم برای کالا‌های تجاری به دهلی نو اختصاص داد. مسقط و دهلی نو در مورد اکثر مسائل در شراکت جامع اقتصادی به توافق رسیده‌اند و مذاکرات احتمالاً به زودی به پایان می‌رسد. بازار عمان با توجه به موقعیت آن در منطقه، مورد توجه ویژه هند قرار دارد، زیرا عمان در کنار تنگه هرمز، مهم‌ترین گذرگاه نفت خام در آسیا واقع شده است. علاوه بر این، به گفته منابع، عمان به لحاظ سکونت نیروی کار هندی در رتبه پنجم جهان جای دارد.
تأثیر توافق تجارت آزاد بین هند و عمان
براساس گزارش «ایندیا بریفینگ»؛ هند و عمان توافقنامه تجارت آزاد (FTA) را با هدف تسهیل دسترسی آسان‌تر به بازارهای یکدیگر امضاء می‌کنند. مقامات آشنا با این مذاکرات اعلام کرده‌اند که هر دو طرف پیشرفت قابل‌توجهی در موضوعات مختلف در چارچوب توافقنامه پیشنهادی مشارکت اقتصادی جامع (CEPA) داشته‌اند. همچنین، نگرانی‌های کلیدی در FTA هند و عمان حل و فصل شده و بررسی قانونی نهایی این سند در حال انجام است. قرارداد آزاد تجاری بین هند و عمان، به دلیل موقعیت عمان در نزدیکی نقطه ترانزیت نفتی مهم تنگه هرمز و جمعیت قابل توجه مهاجران هندی آن، از نظر استراتژیک برای هند مهم است. دهلی نو به دنبال کاهش تعرفه‌های صادراتی مانند برنج، داروها، نفت و محصولات فولادی است و در عین حال بر افزایش دسترسی متخصصان هندی مانند پزشکان، پرستاران و مهندسان تاکید می‌کند.
از سوی دیگر، عمان به دنبال افزایش دسترسی به کالاهایی مانند فرآورده‌های نفتی پایین دستی، کود و محصولات آهن و فولاد در بازار هند است. مذاکرات تجاری دوجانبه از ۲۷ تا ۲۹ نوامبر ۲۰۲۳ در دهلی نو برگزار شد و پس از آن دور دوم در مسقط عمان از ۹ تا ۱۴ دسامبر و دور سوم از ۱۶ ژانویه ۲۰۲۴ برگزار شد.
بدون تردید، یک توافق تجاری تمام عیار باعث بهبود تعامل تجاری و تجاری بین دو کشور خواهد شد. عمان سومین بازار صادراتی هند در میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) است. تجارت دوجانبه بین عمان و هند در سال ۲۰۲۲-۲۰۲۳ به ۱۲.۳۹ میلیارد دلار رسید. صادرات هند از ۲.۲۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۹ به ۴.۴۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲-۲۳ افزایش یافته که ۶.۶ درصد از واردات این کشور خلیج فارس را تشکیل می‌دهد. در سال مالی ۲۰۲۳، صادرات عمان به هند بالغ بر ۸ میلیارد دلار آمریکا بود که نشان دهنده کسری تجاری آشکار هند است. شش عضو شورای همکاری خلیج فارس همچنین شامل امارات، عربستان سعودی، قطر، کویت و بحرین است. CEPA بین امارات متحده عربی و هند از ماه مه ۲۰۲۲ اجرایی شده و شاهد افزایش ۱۲ درصدی صادرات هند به این کشور در سال‌های ۲۰۲۲-۲۳ بوده است. امارات و هند برای تجارت غیرنفتی ۱۰۰ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۳۰ هدف گذاری کرده‌اند.
چرا بازار عمان برای هند مهم است؟
عمان با تولید ناخالص داخلی تقریباً ۱۱۵ میلیارد دلار، جمعیتی بالغ بر ۵ میلیون نفر و درآمد سرانه بسیار بالاتری از ۲۵۰۶۰ دلار از اهمیت راهبردی برخوردار است. قدرت خرید بالا نشان دهنده تقاضای بالقوه در عمان برای طیف وسیع تری از کالاها و خدمات و احتمالاً ارزش بالاتر است. بنابراین هند چنین بازارهایی را برای تقویت تولید صادرات محور هدف قرار می‌دهد. در دسامبر ۲۰۲۳، سلطان هیثم بن طارق، اولین حاکم عمان بود که از سال ۱۹۹۷ به هند سفر می‌کرد تا در مورد قراردادCEPA، بخش جدیدی از سرمایه‌گذاری برای صندوق سرمایه گذاری مشترک هند عمان (به مبلغ ۳۰۰ میلیون دلار) و امکان استفاده از روپیه در تجارت دوجانبه با نخست وزیر نارندرا مودی مذاکره کرد. صندوق سرمایه گذاری مشترک هند عمان یک سرمایه‌گذاری مشترک بین بانک دولتی هند و سازمان سرمایه گذاری عمان است و به دنبال سرمایه‌گذاری در بخش‌های با رشد سریع هند است. در مذاکرات هند و عمان، همکاری‌های فضایی، ساخت و پرتاب ماهواره، هیدروژن سبز و انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های مالی نیز مورد بحث قرار گرفت. پس از سفر سلطان هیثم بن طارق، عمان یک منطقه انحصاری برای دهلی نو در بندر مهم استراتژیک دقم تعیین کرد که امکان جابجایی محموله‌های لجستیکی و تجاری، اهداف بشردوستانه و پهلوگیری کشتی‌های جنگی را فراهم می‌کرد.
افزایش زمینه‌های جدید همکاری
جدای از بخش دفاع، انرژی و امنیت دریایی، دو کشور علاقه قابل توجهی به گسترش روابط دوجانبه در زمینه‌های جدید همکاری از جمله امنیت سایبری و انرژی های تجدیدپذیر نشان داده‌اند. در سال‌های اخیر، هر دو کشور به اهمیت بهبود همکاری در زمینه امنیت سایبری اذعان کرده‌اند. دانش هند در زیرساخت‌ها و فناوری‌های فضایی و تلاش‌های این کشور در تبادل علمی و توسعه منابع، آموزش و استفاده از فناوری‌های فضایی مورد قدردانی سلطان عمان در سفر نخست‌وزیر مودی قرار گرفت. در نتیجه، در فوریه ۲۰۱۸ هر دو کشور تفاهم نامه همکاری در بخش فضایی را افزایش دادند. امنیت غذایی حوزه دیگری است که تلاش‌های هند برای عمان بسیار مفید بوده است. هند نقش مهمی در تضمین امنیت غذایی طولانی مدت عمان و توسعه بخش شیلات ایفا کرده است. هر دو کشور در زمینه تولید کود نیز سرمایه گذاری مشترک انجام داده‌اند. در حالی که روابط دفاعی نقش قابل توجهی در روابط هند و عمان دارد، حوزه های غیردفاعی همچنان سهم زیادی در روابط دوجانبه دارند. بطوریکه در سفر نخست وزیر هند در فوریه ۲۰۱۸، هفت تفاهم نامه و توافقنامه از هشت تفاهم نامه بر روی زمینه‌های همکاری غیر امنیتی مانند بهداشت، فضا، گردشگری و علمی متمرکز بود. همچنین، یکی از حوزه های مهم بخش انرژی است، رشد سریع تقاضای انرژی هند به نیاز به مشارکت طولانی مدت انرژی با کشورهایی مانند عمان کمک کرده است. تقاضای فزاینده انرژی برای هند، باعث ایجاد ایده ساخت یک خط لوله گاز طبیعی زیر آب از طریق عمان، شده است که به عنوان خط لوله ایران-عمان-هند نیز شناخته می‌شود. این پروژه در دست ساخت است و به دنبال انتقال گاز طبیعی ارزان‌تر ایران به هند از طریق عمان است.