نقش ناوگروه 86 نداجا در قلمروسازی ژئوپلتیکی
رضا محمودپور - محمود آلاشتی- با گذشت یک سال از بازگشت ناوگروه اقتدارآفرین نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از سفر به دور دنیا و نامگذاری این رویداد به روز" افتخار و اقتدار ارتش ایران در تقویم ملی کشور" ( 27 اردیبهشت) لازم است تا ابعاد و دستاوردهای این ناوگروه با هدف نمایش توانمندیهای کشور، با زبانی علمی تبیین گردد که با این هدف، در این نوشتارتلاش می شود تا به صورت مختصر به یکی از این دستاوردهای مهم و راهبردی این ناوگروه اشاره گردد.
قلمرو سازی ژئوپلتیکی مبتنی بر قدرت نرم ؛ دستاوردی راهبردی:
از زمان شکلگیری دولت– ملتها در جهان،کمبود منابع یکی از مولفههای تاثیرگذار و غیر قابل اغماض در سیاستگذاری کلان کشورها و البته منشاء بسیاری از تنشها بین ملل مختلف بوده، و این مولفه با انقلاب صنعتی و افزایش جمعیت جهان، بیش از پیش رخ نموده و کشورهای زیادی را در عرصه کشورگشایی و بهره از منابع سایر کشورها به میدان آورده، به گونهای که ایتالیا و اسپانیا در قرن 16 میلادی و به تبعیت از آن، سایر قدرتهای غربی همچون فرانسه، انگلیس ،هلند و آمریکا در قرن های بعدی با هدف دستیابی به منابع تازه و بازرگانی پرسود، دل به دریا زده و گام در سرزمینهای ناشناخته فراتر از سرزمین های ملی خود نهاده اند.
اما فارغ از انگیزه این کشورها ، دو عامل اساسی در موفقیت این قدرتها و تبدیل آنها به ابرقدرت بلامنازع ، نقش کلیدی داشته است :
1- نیروی دریایی پرقدرت برای مقابله با رقبا 2- ناوگان تجاری دریایی برای جابجایی کم هزینه و مطمئن کالاهای صادراتی خود و حمل مواد خام از کشورهای کم تر توسعه یافته. به عبارتی، میتوان گفت تمامی این قدرتهای بزرگ و توسعه یافته در طول تاریخ، از حاشیه اقیانوسها برخاستهاند .
حال جمهوری اسلامی ایران در گام دوم انقلاب و در راستای احیای تمدن نوین ایرانی – اسلامی و با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی حساس ، توانمندی ها و قابلیتهای خود و همچنین درک اهمیت دریاها در رشد و توسعه کشور تلاش دارد تا ضمن گسترش ماموریت های نیروی دریایی ارتش و قدرت افکنی به وسیله این نیرو در نقاط حساس و کلیدی جهان، بر خلاف استعمارگران غربی به قلمرو سازی ژئوپلتیکی مبتنی بر قدرت نرم که برای جهانیان جذابیت دارد اقدام نماید تا در کنار تحقق آرمان های اولیه انقلاب مبنی بر حمایت از مستضعفان جهان و مقابله با سلطه مستکبران، زمینه را برای توفیق بیشتر سیاست خارجی و عمق بخشی به دیپلماسی کشور فراهم نماید.
با همین انگیزه نیروی دریایی ارتش با نگاه راهبردی ، از سال 1387 ناوگروههایی را به آبهای منطقه ای در خلیج عدن و دریای عمان اعزام نمود که این ناوگروهها مقدمهی آموزش کارکنان جوانان متخصص و کسب اعتماد به نفس لازم را برای حضور در اقیانوس ها و تحقق قلمرو سازی ژئوپلتیکی فراهم نمود تا اینکه در سال قبل، ناوگروه 86 این نیرو با گذر از اقیانوسها و انجام وظایف ذاتی خود به عنوان یک نیروی دریایی اقیانوسی در زمینههای نظامی، بشردوستانه و دیپلماتیک، ضمن انتقال پیام صلح دوستی ایرانیان به جهان، با همگرایی اقتضائی (موردی – موقتی ) و اسکورت موفق کشتیهای خارجی در آبهای آزاد و همچنین پهلوگیری در بنادر بمبئی هند، جاکارتای اندونزی، ریو دوژانیرو برزیل، کیپ تاون آفریقای جنوبی و صلاله عمان و دیدار با نخبگان نظامی و سیاسی این کشورها و همچنین حضور کارکنان این ناوگروه در بنادر مذکور و نمایش ارزشهای کشور در ابعادی چون فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی، موفقیت اسلام سیاسی در کشورداری، و توسعه و پیشرفت بدون اتکا به غرب و شرق به معرفی کشور اقدام و زمینه مساعد را جهت قلمرو سازی ژئوپلتیکی مبتنی بر قدرت نرم فراهم آوردند که در سایه انعکاس رسانهای این فعالیت ها، مردمان زیادی را در به تحقیق درباره ایران وا داشت و فرصت لازم را برای بهره برداری وزارت امورخارجه کشور فراهم نمود که در صورت هوشمندی دستگاه دیپلماسی می تواند سرآغازی بر استفاده از ظرفیت های قدرت نرم دفاعی برای پیشبرد اهداف و تامین منافع ملی بوده و حرکت این ناوگروه به عنوان الگویی جهت ادامه مسیر تعریف گردد.