تيلاپيلا در سفره مردم،«روزنامه دریایی سرآمد» گزارش می‌دهد؛
ماهي «تيلاپيلا» جان سختي که به آب زیاد نياز ندارد
گروه آبزیان - ایرج گلشنی - پس از تاييد سازمان جهاني فائو مبنی بر این‌که پرورش و مصرف ماهي تيلاپيلا بلمانع است، چندسالي این روند در دستور كار شيلات ايران قرار گرفته است و چند استان مركزي كه دسترسي به آب‌هاي آزاد ندارند، مامور شده‌اند كه كشت و پرورش تيلاپيلا را در حوضچه‌هاي محصور، آغاز كنند. اين فرايند شروع شده و نتايج خوبي هم به دست آمده است. اما اين نتايج خوب همچنان مورد هجمه و هجوم عده‌اي از كارشناسان قرار گرفته است و به بهانه «حفاظت از محيط زيست» ساز مخالف مي‌زنند و به شدت پافشاري مي‌كنند كه تيلاپيلا، مضر است و ماهي مهاجم محسوب مي‌شود و براي آبزيان و محيط زيست آبي ايران خطرناك است. در مقابل اين مخالفان، جمعيتي از موافقان قرار دارند كه به استناد تاييد سازمان جهاني فائو و نيز به استناد تجارب كشورهاي ديگر در پرورش ماهي تيلاپيلا، و نيز تاكيد بر فراواني ارزش‌هاي غذايي اين گونه، و به خصوص با توجه به اين كه اين نوع ماهي براي سرزمين‌هاي كم‌آب بسيار موثر و مقرون به صرفه است، از كشت و پرورش تيلاپيلا حمايت مي‌كنند.
به طور كلي، هر دو طرف موافق و مخالف به مستندات علمي و تجربي و دلايل منطقي استناد مي‌كنند؛ به طوري كه وزن‌كشي بين آن ها بسيار سخت و دشوار است و كسي نمي‌تواند بگويد كه كدام طرف درست‌تر مي‌گويند. اين است كه براي درك بيشتر به سراغ مردم رفتيم و از آن ها پرسيديم كه نظرشان در باره تيلاپيلا چيست و حرف كدام گروه از كارشناسان را بيشتر
مي‌پسندند.
ماهي، ماهي است
در يك هم‌كلامي صميمانه، يك فروشنده ماهي در راسته سرچشمه تهران به خبرنگار روزنامه دریایی اقتصادسرآمد مي‌گويد: اين بازي كارشناس‌ها معلوم نيست از كجا آب مي‌خورد. يكي مي‌گويد خوب است و يكي مي‌گويد بد. اما به نظر من و مشتري هاي من، ماهي ماهي است و البته تيلاپيلا به دو دليل بيشتر مورد توجه است، يكي قيمت آن است و ديگري كم استخواني آن. پخت يا سرخ‌كردنش آسان است و طعم ملايم و خوبي هم دارد و به همين دليل مشتري‌ها خريد مي‌كنند و راضي هم هستند.
قيمت مهم است
يك خانم كه تيلاپيلا خريده است به خبرنگار روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد مي‌گويد: براي من و خانواده من كه ذائقه ماهي داريم، قيمت ماهي‌ها براي‌مان خيلي مهم است زيرا با قيمت‌هاي بالا نمي‌توانيم براي ۵ نفر، سفره با ماهي پلو بيندازيم. اين است كه قيمت در شرايط فعلي حرف اول را مي‌زند.
از او مي‌پرسم: چند بار تيلاپيلا را امتحان كرده است، مي‌گويد: چندسالي است كه فقط تيلاپيلا خريد مي‌كند و هيچ مشكلي هم با آن ندارد و خانواده هم علاقه‌مند به تيلاپيلا شده‌اند. هم سرخ‌كردنش راحت است و وا نمي‌رود و هم مزه‌اش، همان مزه ماهي‌هاي ديگر است و چندان تفاوتي حس نمي‌شود.
سخنان مراجع رسمي درباره تیلاپیا چیست؟
يك آقاي خوش‌پوش كه از كاركنان بهداشت است، نظر كارشناسان مخالف را رد مي‌كند و آن سخنان را برآمده از مسائل حاشيه‌اي و رقابت ناسالم مي‌داند و مي‌گويد: لابد اقتصادشان در گرو ماهي‌هاي ديگر است و تيلاپيلا بازارشان را كساد كرده است.
وي برخي مسائل بهداشتي را توضيح مي‌دهد و مي‌افزايد: مملكت مراجع رسمي دارد و هم بهداشت را مورد نظر قرار مي‌دهند و هم مسائل زيست محيطي كشور را. بعضي ها اين وسط كاسه از آش‌داغ‌تر مي‌شوند و ساز مخالف مي‌زنند و البته هيچ پيشنهاد جايگزيني هم ندارند.
ماهی تيلاپيلا یک برند آبزی جهاني است
يكي از فروشنده‌هاي ماهي به گفت‌وگوي ما وارد مي‌شود و با اشاره به تجربه شخصي‌اش از پرورش ماهي مي‌گويد: پرورش ماهي تيلاپيلا بسيار آسان است. ماهي جان سختي است و به آب فراوان نياز ندارد. با حداقل تعويض آب به راحتي پرورش داده مي‌شود و ما چون در بعضي استان‌ها كمبود آب داريم، به راحتي مي‌توانيم در آن‌جا پرورش بدهيم.
نظر مخالفان تيلاپيلا را با وي در ميان مي‌گذارم و نظرش را جويا مي‌شوم، مي‌گويد: در سال، ميليون‌ها تن از اين ماهي در سراسر جهان پرورش داده مي‌شود؛ مورد تاييد سازمان‌هاي جهاني هم هست، و ميليون‌ها نفر در روز از اين ماهي استفاده مي‌كنند؛ اين است كه نظر مخالفان را نمي‌توان پذيرفت. با عقل جور در نمي‌آيد؛ اگر اين ماهي مشكلي داشت كه مورد استقبال دولت‌ها و مردم قرار نمي‌گرفت.مي‌گويند اين ماهي در اروپا كشت و پرورش نمي‌شود؛ دليلش روشن است؛ در اروپا شما مشكل آب نداريد كه نيازمند ماهي‌هايي مانند تيلاپيلا باشيد. ما نياز به آب داريم و به همين دليل، مانند ديگر كشورهايي كه كمبود آب دارند، به آن نياز داريم.
خوشمزه است
يك خانم خريدار به همراه دختر نوجوانش در حال خريد تيلاپيلا هستند. به سراغ‌شان مي‌روم و دليل خريدشان را مي‌پرسم كه دختر خانم گفت: خوشمزه است. مزه خوبي دارد و من هميشه مي‌خواهم كه مامانم تيلاپيلا بخرد. با برنج خيلي خوردني مي‌شود.
مادر مي‌گويد، ماهي‌هاي ديگر داراي استخوان‌هاي ريز هستند كه جداكردنشان براي خوردن، آدم را كلافه مي‌كند؛ اين است كه ما تمايل به ماهي‌هايي داريم كه خوردن‌شان راحت باشد و ترس تيغ نداشته باشيم.
از مضرات احتمالي تيلاپيلا پرسيدم كه اظهار بي‌اطلاعي كرد و گفت: همه ماهي‌ها از نظر من يك جور هستند و ارزش غذايي مشابه دارند. ماهي هر چه هم ضرر داشته باشد، ضررش به گوشت سرد گاو و گوساله نمي‌رسد و به طور كلي گوشت سفيد از گوشت قرمز سالم‌تر و بامزه‌تر است. همين براي من براي انتخاب و ترجيح ماهي كافي است.
انواع ماهي مي‌خوريم
يك آقاي خريدار كه چند جور ماهي خريده است، توجه مرا به خود جلب مي‌كند. به سراغش كه مي‌روم و كارت خبرنگاري‌ام را به او نشان مي دهم، لبخندش نمايان مي‌شود و خوش و بش مي‌كند. از او در باره تيلاپيلا پرسيدم كه گفت: ماهي خوبي است و من معمولا مي‌خرم. تازگي‌ها كباب ماهي تيلاپيلا را امتحان كرده‌ام كه خيلي خوب جواب داد و معمولا براي گردش هاي بيرون كه قبلا جوجه مي‌خريدم، چند وقتي است كه تيلاپيلا مي‌خرم.
البته من همه ماهي‌ها را دوست دارم. به طور كلي، خانواده ماهي‌خوري هستيم و از انواع ماهي استفاده مي‌كنيم. در تجربه خوراك ماهي، برخي ماهي‌ها را از سبد خريد خود حذف مي‌كنيم؛ مثلا ماهي‌هايي كه در پخت مشكل دارند، يا در خوردن اذيت مي‌كنند، يا طعم‌شان را دوست نمي‌داريم. اما برخي ماهي‌ها هميشه در سبد غذايي ما هست و تنها مشكل اين است كه متاسفانه خيلي گران شده‌اند و ما دفعات خوراك ماهي خودمان را كم كرده‌ايم. اما به طور كلي، ماهي را به گوشت‌هاي ديگر ترجيح مي‌دهيم.
تيلاپيلا هم غذا مي‌سازد و هم
شغل ايجاد مي‌كند
به طور كلي، در كشور ما كه در برخي استان‌ها، مشكل جدي آب داريم، پرورش ماهي تيلاپيلا كه به چرخش اندك آب نياز دارد، بسيار اقتصادي و معقول است. افزايش گوشت سفيد در سبد خانوارهاي ايراني نيز اولويت و اهميت دارد. در استان‌هاي كم آب، استان‌هايي كه به آب‌هاي آزاد دسترسي ندارند، بهترين گزينه همان پرورش تيلاپيلاست كه هم غذا مي‌سازد و هم شغل ايجاد مي‌كند. با بررسي تمامي گفتارهاي كارشناسان موافق و مخالف و نگاه به تجارب كشورهاي ديگر، نتيجه اين مي‌شود كه كشت و پرورش تيلاپيلا هم اقتصادي است، هم اشتغال‌زاست و هم مورد اقبال مردم ايران است. اين است كه دليلي براي مخالفت با آن وجود ندارد.ضمن اين كه اگر مشكلي هست، و نگراني براي ورود اين ماهي به آب‌هاي آزاد ايران وجود دارد؛ راهكارش حذف اين ماهي از اقتصاد و سبد غذايي مردم نيست؛ بلكه مديريت قوي براي نظارت و مراقبت است.
نكته جالب اين است كه اين ماهي، در سرما زنده نمي‌ماند. ماهي آب‌هاي گرم است. در ايران فصل زمستان در همه استان‌ها به جز چند استان- به معناي واقعي وجود دارد؛ بنابراين اين ماهي نمي‌تواند در آب‌هاي آزاد استان‌هاي سردسير زنده بماند. بسيار ساده است:ماهي تيلاپيلا را در استخرهاي محافظت شده در استان‌هاي سردسير پرورش دهيد و به سراغ استان‌هاي گرم(مانند خوزستان) نرويد. وقتي همه چيز در كنترل باشد، هيچ مشكلي براي زيست بوم ايران پيش نمي‌آيد.
اگر راست مي‌گوييد؟ با ماهي قرمز مخالفت كنيد
كه بحران زاست
اگر راست مي‌گوييد و نگران محيط زيست ايران هستيد، با ماهي قرمز مخالفت كنيد كه در همه جا بحران ايجاد كرده است. ماهي كه هيچ نفعي جز براي عده‌اي خاص ندارد. اين در حالي است كه تيلا پيلا در سبد غذايي ايرانيان قرار گرفته است و قشر بزرگي را به اشتغال رسانده است. سازمان‌هاي جهاني هم پرورش آن را تاييد و تاكيد و توصيه كرده‌اند. اين بساط مخالفت كه گاهي ضررهاي ماهي تيلاپيلا را هم تبليغ مي‌كنند، حسادت كساني است كه تيلاپيلا دست‌شان را از گران‌فروشي قطع كرده است. كارشناسان تغذيه به ارزش‌هاي غذايي تيلاپيلا رسيده‌اند و آن را تاييد كرده‌اند. در همين حال، درباره مضرات و خسارت‌هاي ماهي قرمز بارها هشدار داده‌اند؛ چرا با پرورش ماهي قرمز بي‌فايده مخالفت نمي‌كنند اما با ماهي كه بخشي از سبد غذايي مردم ايران و جهان است، مخالفت مي‌كنند؟ حتما نان‌شان در پرورش ديگر ماهي‌ها و گوشت قرمز است.
به طور كلي، هر دو طرف موافق و مخالف به مستندات علمي و تجربي و دلايل منطقي استناد مي‌كنند؛ به طوري كه وزن‌كشي بين آن ها بسيار سخت و دشوار است و كسي نمي‌تواند بگويد كه كدام طرف درست‌تر مي‌گويند. اين است كه براي درك بيشتر به سراغ مردم رفتيم و از آن ها پرسيديم كه نظرشان در باره تيلاپيلا چيست و حرف كدام گروه از كارشناسان را بيشتر
مي‌پسندند.
ماهي، ماهي است
در يك هم‌كلامي صميمانه، يك فروشنده ماهي در راسته سرچشمه تهران به خبرنگار روزنامه دریایی اقتصادسرآمد مي‌گويد: اين بازي كارشناس‌ها معلوم نيست از كجا آب مي‌خورد. يكي مي‌گويد خوب است و يكي مي‌گويد بد. اما به نظر من و مشتري هاي من، ماهي ماهي است و البته تيلاپيلا به دو دليل بيشتر مورد توجه است، يكي قيمت آن است و ديگري كم استخواني آن. پخت يا سرخ‌كردنش آسان است و طعم ملايم و خوبي هم دارد و به همين دليل مشتري‌ها خريد مي‌كنند و راضي هم هستند.
قيمت مهم است
يك خانم كه تيلاپيلا خريده است به خبرنگار روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد مي‌گويد: براي من و خانواده من كه ذائقه ماهي داريم، قيمت ماهي‌ها براي‌مان خيلي مهم است زيرا با قيمت‌هاي بالا نمي‌توانيم براي ۵ نفر، سفره با ماهي پلو بيندازيم. اين است كه قيمت در شرايط فعلي حرف اول را مي‌زند.
از او مي‌پرسم: چند بار تيلاپيلا را امتحان كرده است، مي‌گويد: چندسالي است كه فقط تيلاپيلا خريد مي‌كند و هيچ مشكلي هم با آن ندارد و خانواده هم علاقه‌مند به تيلاپيلا شده‌اند. هم سرخ‌كردنش راحت است و وا نمي‌رود و هم مزه‌اش، همان مزه ماهي‌هاي ديگر است و چندان تفاوتي حس نمي‌شود.
سخنان مراجع رسمي درباره تیلاپیا چیست؟
يك آقاي خوش‌پوش كه از كاركنان بهداشت است، نظر كارشناسان مخالف را رد مي‌كند و آن سخنان را برآمده از مسائل حاشيه‌اي و رقابت ناسالم مي‌داند و مي‌گويد: لابد اقتصادشان در گرو ماهي‌هاي ديگر است و تيلاپيلا بازارشان را كساد كرده است.
وي برخي مسائل بهداشتي را توضيح مي‌دهد و مي‌افزايد: مملكت مراجع رسمي دارد و هم بهداشت را مورد نظر قرار مي‌دهند و هم مسائل زيست محيطي كشور را. بعضي ها اين وسط كاسه از آش‌داغ‌تر مي‌شوند و ساز مخالف مي‌زنند و البته هيچ پيشنهاد جايگزيني هم ندارند.
ماهی تيلاپيلا یک برند آبزی جهاني است
يكي از فروشنده‌هاي ماهي به گفت‌وگوي ما وارد مي‌شود و با اشاره به تجربه شخصي‌اش از پرورش ماهي مي‌گويد: پرورش ماهي تيلاپيلا بسيار آسان است. ماهي جان سختي است و به آب فراوان نياز ندارد. با حداقل تعويض آب به راحتي پرورش داده مي‌شود و ما چون در بعضي استان‌ها كمبود آب داريم، به راحتي مي‌توانيم در آن‌جا پرورش بدهيم.
نظر مخالفان تيلاپيلا را با وي در ميان مي‌گذارم و نظرش را جويا مي‌شوم، مي‌گويد: در سال، ميليون‌ها تن از اين ماهي در سراسر جهان پرورش داده مي‌شود؛ مورد تاييد سازمان‌هاي جهاني هم هست، و ميليون‌ها نفر در روز از اين ماهي استفاده مي‌كنند؛ اين است كه نظر مخالفان را نمي‌توان پذيرفت. با عقل جور در نمي‌آيد؛ اگر اين ماهي مشكلي داشت كه مورد استقبال دولت‌ها و مردم قرار نمي‌گرفت.مي‌گويند اين ماهي در اروپا كشت و پرورش نمي‌شود؛ دليلش روشن است؛ در اروپا شما مشكل آب نداريد كه نيازمند ماهي‌هايي مانند تيلاپيلا باشيد. ما نياز به آب داريم و به همين دليل، مانند ديگر كشورهايي كه كمبود آب دارند، به آن نياز داريم.
خوشمزه است
يك خانم خريدار به همراه دختر نوجوانش در حال خريد تيلاپيلا هستند. به سراغ‌شان مي‌روم و دليل خريدشان را مي‌پرسم كه دختر خانم گفت: خوشمزه است. مزه خوبي دارد و من هميشه مي‌خواهم كه مامانم تيلاپيلا بخرد. با برنج خيلي خوردني مي‌شود.
مادر مي‌گويد، ماهي‌هاي ديگر داراي استخوان‌هاي ريز هستند كه جداكردنشان براي خوردن، آدم را كلافه مي‌كند؛ اين است كه ما تمايل به ماهي‌هايي داريم كه خوردن‌شان راحت باشد و ترس تيغ نداشته باشيم.
از مضرات احتمالي تيلاپيلا پرسيدم كه اظهار بي‌اطلاعي كرد و گفت: همه ماهي‌ها از نظر من يك جور هستند و ارزش غذايي مشابه دارند. ماهي هر چه هم ضرر داشته باشد، ضررش به گوشت سرد گاو و گوساله نمي‌رسد و به طور كلي گوشت سفيد از گوشت قرمز سالم‌تر و بامزه‌تر است. همين براي من براي انتخاب و ترجيح ماهي كافي است.
انواع ماهي مي‌خوريم
يك آقاي خريدار كه چند جور ماهي خريده است، توجه مرا به خود جلب مي‌كند. به سراغش كه مي‌روم و كارت خبرنگاري‌ام را به او نشان مي دهم، لبخندش نمايان مي‌شود و خوش و بش مي‌كند. از او در باره تيلاپيلا پرسيدم كه گفت: ماهي خوبي است و من معمولا مي‌خرم. تازگي‌ها كباب ماهي تيلاپيلا را امتحان كرده‌ام كه خيلي خوب جواب داد و معمولا براي گردش هاي بيرون كه قبلا جوجه مي‌خريدم، چند وقتي است كه تيلاپيلا مي‌خرم.
البته من همه ماهي‌ها را دوست دارم. به طور كلي، خانواده ماهي‌خوري هستيم و از انواع ماهي استفاده مي‌كنيم. در تجربه خوراك ماهي، برخي ماهي‌ها را از سبد خريد خود حذف مي‌كنيم؛ مثلا ماهي‌هايي كه در پخت مشكل دارند، يا در خوردن اذيت مي‌كنند، يا طعم‌شان را دوست نمي‌داريم. اما برخي ماهي‌ها هميشه در سبد غذايي ما هست و تنها مشكل اين است كه متاسفانه خيلي گران شده‌اند و ما دفعات خوراك ماهي خودمان را كم كرده‌ايم. اما به طور كلي، ماهي را به گوشت‌هاي ديگر ترجيح مي‌دهيم.
تيلاپيلا هم غذا مي‌سازد و هم
شغل ايجاد مي‌كند
به طور كلي، در كشور ما كه در برخي استان‌ها، مشكل جدي آب داريم، پرورش ماهي تيلاپيلا كه به چرخش اندك آب نياز دارد، بسيار اقتصادي و معقول است. افزايش گوشت سفيد در سبد خانوارهاي ايراني نيز اولويت و اهميت دارد. در استان‌هاي كم آب، استان‌هايي كه به آب‌هاي آزاد دسترسي ندارند، بهترين گزينه همان پرورش تيلاپيلاست كه هم غذا مي‌سازد و هم شغل ايجاد مي‌كند. با بررسي تمامي گفتارهاي كارشناسان موافق و مخالف و نگاه به تجارب كشورهاي ديگر، نتيجه اين مي‌شود كه كشت و پرورش تيلاپيلا هم اقتصادي است، هم اشتغال‌زاست و هم مورد اقبال مردم ايران است. اين است كه دليلي براي مخالفت با آن وجود ندارد.ضمن اين كه اگر مشكلي هست، و نگراني براي ورود اين ماهي به آب‌هاي آزاد ايران وجود دارد؛ راهكارش حذف اين ماهي از اقتصاد و سبد غذايي مردم نيست؛ بلكه مديريت قوي براي نظارت و مراقبت است.
نكته جالب اين است كه اين ماهي، در سرما زنده نمي‌ماند. ماهي آب‌هاي گرم است. در ايران فصل زمستان در همه استان‌ها به جز چند استان- به معناي واقعي وجود دارد؛ بنابراين اين ماهي نمي‌تواند در آب‌هاي آزاد استان‌هاي سردسير زنده بماند. بسيار ساده است:ماهي تيلاپيلا را در استخرهاي محافظت شده در استان‌هاي سردسير پرورش دهيد و به سراغ استان‌هاي گرم(مانند خوزستان) نرويد. وقتي همه چيز در كنترل باشد، هيچ مشكلي براي زيست بوم ايران پيش نمي‌آيد.
اگر راست مي‌گوييد؟ با ماهي قرمز مخالفت كنيد
كه بحران زاست
اگر راست مي‌گوييد و نگران محيط زيست ايران هستيد، با ماهي قرمز مخالفت كنيد كه در همه جا بحران ايجاد كرده است. ماهي كه هيچ نفعي جز براي عده‌اي خاص ندارد. اين در حالي است كه تيلا پيلا در سبد غذايي ايرانيان قرار گرفته است و قشر بزرگي را به اشتغال رسانده است. سازمان‌هاي جهاني هم پرورش آن را تاييد و تاكيد و توصيه كرده‌اند. اين بساط مخالفت كه گاهي ضررهاي ماهي تيلاپيلا را هم تبليغ مي‌كنند، حسادت كساني است كه تيلاپيلا دست‌شان را از گران‌فروشي قطع كرده است. كارشناسان تغذيه به ارزش‌هاي غذايي تيلاپيلا رسيده‌اند و آن را تاييد كرده‌اند. در همين حال، درباره مضرات و خسارت‌هاي ماهي قرمز بارها هشدار داده‌اند؛ چرا با پرورش ماهي قرمز بي‌فايده مخالفت نمي‌كنند اما با ماهي كه بخشي از سبد غذايي مردم ايران و جهان است، مخالفت مي‌كنند؟ حتما نان‌شان در پرورش ديگر ماهي‌ها و گوشت قرمز است.