تلاش دولت برای ارتقای توان بندری به کجا کشید؟
«بندر شهید رجایی» از هدف‌گذاری ارتقای نسل سوم تا فعال‌سازی کریدور شمال- جنوب
تمرکز برتوسعه بندر شهید رجایی در مقابل رشد قارچ‌گونه بنادر خلیج‌فارس
گروه توسعه دریا - علی ستاری - استان هرمزگان به عنوان استانی ساحلی یکی از اصلی‌ترین مزیت‌هایی که دارد توسعه زیرساخت‌های بندری در آن است؛ اما طی چهل سال گذشته از عمر انقلاب نگاه به این ظرفیت هرمزگان کلیشه‌ای بوده است و دولت‌هایی که آمدند بیشترِ تخم مرغ‌هایشان را در سبد بندر شهید رجایی گذاشتند و آن طور که باید و شاید به سایر ظرفیت‌های بندری هرمزگان که به موازات ۱۰۰۰ کیلومتر نوار ساحلی از پارسیان تا جاسک کشیده شده بی‌توجه بودند.
در حالی که بنادر آن سوی خلیج‌فارس با نهایت سرعت و به صورت قارچ‌گونه‌ای در حال رشد بودند در این سو طرح‌های توسعه‌ای بزرگترین بندر موجود نیز لاک‌پشتی و بسیار کند پیش می‌رفت تا اینکه با ورود دولتی اهل کار و کرامت، نگاه به توسعه بندری ایران متفاوت‌تر از نگاه‌های گذشته شد، «شهید جمهور» تنها به امروز ایران و منطقه نمی‌اندیشید بلکه نگاه دوراندیشانه او منطبق بر این دید بود که جمهوری اسلامی ایران باید جایگاه تاریخی ایران را در همه حوزه‌ها احیا کند و در دریا و ساحل گوی سبقت را از رقبای همسایه برباید.
بر همین اساس در دولت سیزدهم علاوه بر حفظ تمرکز بر بندر شهید رجایی برای توسعه بازوان بندری ایران اسلامی در جنوب کشور، احداث و توسعه بنادر دیگری هم آغاز شد، بنادری که برخی از آن‌ها به بهره‌برداری رسیدند و برخی دیگر در صف بهره‌برداری قرار دارند و برخی دیگر نیز مانند بندر بزرگ لنگه که نگاه دولت شهید جمهور تبدیل شدن آن به «نخستین بندر نسل سوم ایران است» و به احتمال زیاد برای دولت‌های آینده به ودیعه گذاشته می‌شود.
بندر شهید رجایی از تکمیل فاز سوم تا هدف‌گذاری برای ارتقای نسل
یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت سیزدهم در حوزه بندری توجه به بندر شهید رجایی بود؛ بندری که سالیان سال است بی هیچ رقیبی در ایران عنوان دار بزرگترین بندر تجاری ایران است که قریب به ۶۰ درصد فعالیت‌های تجاری کشور را پوشش می‌دهد.
بندر شهید رجایی با تمام عظمتی که دارد حامل عیب‌های بزرگی نیز است؛ بر همین اساس دولت سیزدهم حسب‌الامر شهید آیت الله رئیسی در وهله اول تلاش کرد تا عیوب ساختاری این بندر را که تأثیر مستقیمی روی اقتصاد کشور داشت را برطرف کند؛ شهید آیت الله رئیسی چه در زمان ریاست بر قوه قضائیه و چه در دوره ریاست جمهوری بر لزوم اتصال سامانه‌ها و انجام عملیات‌های مشترک بین سازمان‌های مستقر در بندر تاکید کرده بود بر همین اساس سازمان‌های بنادر و دریانوردی، گمرک و سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی با راهبری دولت و قوه قضائیه عملیات‌های مشترکی را برای به حداقل رساندن کالاهای رسوبی در بنادر در دو محور انجام دادند.
محور اول اصلاح فرآیندها بود که دیگر شاهد رسوب کالاهای بی‌نام و نشان یا به هر نحو دیگر در بندر شهید رجایی و گمرک نباشیم و از سویی دیگر با افزایش ابزارهای بندری سرعت تخلیه و بارگیری در بندر افزایش یابد، در محور دیگر نیز با کار شبانه روزی رسوب زدایی از گمرک و بندر انجام شد تا کالاهای قابل ترخیص به کشور ترخیص شوند که در همین راستا حجم زیادی خودرو و ماشین آلات وارد کشور شد.
دولت سیزدهم فاز سوم بندر شهید رجایی که مدت‌ها در تونل وعده‌ها خاک می‌خورد و امروز و فردا می‌شد را تکمیل کرد و ظرفیت بندر شهید رجایی از ۶ میلیون TEU به ۸ میلیون TEU رسید و بلافاصله گامی بزرگ‌تر و بی‌سابقه در تاریخ بندر شهید رجایی را آغاز کرد که به ثمر نشستن آن بندر شهید رجایی را تبدیل به بندری نسل سه خواهد کرد.
یکی از اصلی‌ترین تفاوت بنادر نسل سه با بنادر نسل پایین‌تر این است که بنادر نسل جدید پا را از ایفای نقش در «تخلیه و بارگیری» فراتر می‌گذارند و به درگاهی برای تولید و صادرات مستقیم تبدیل می‌شوند؛ ما برای تولید به مواد اولیه و بازار نیاز داریم و بنادر در بدترین حالت یعنی در رابطه با محصولاتی که مواد اولیه آن‌ها وارداتی است نزدیک‌ترین نقطه از کشور به مواد اولیه و برای محصولات صادراتی نزدیک‌ترین نقطه به بازارهای بین‌المللی و با حذف هزینه‌های گزاف حمل و نقلی در عمق کشور رقابتی‌ترین شکل برای رقابت دیگر شرکت‌های دنیا در فتح بازارها با قیمت متعادل است.
افزایش ظرفیت بندر شهید رجایی
به گزارش اقتصادسرآمد،حسین عباس‌نژاد، مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان در این رابطه گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: دولت سیزدهم جزو معدود دولت‌هایی است که در حوزه دریا نگاهی ویژه را معطوف کرده است و در همین راستا گام‌های بلندی در دولت سیزدهم برداشته شد که ابلاغ سیاست‌های کلی توسعه در محور توسط رهبر معظم انقلاب در این دولت نیز نشان از مناسب دیده شدن دولت برای اجرای این سیاست‌ها در کشور است.
وی افزود: یکی از گام‌های بلندی که در دولت سیزدهم برداشته شد تکمیل فاز سوم طرح توسعه بندر شهید رجایی بود که ظرفیت کانتینری این بندر را از ۶ میلیون TEU به ۸ میلیون TEU افزایش داد و امکان پهلوگیری همزمان سه کشتی نسل هفتم اقیانوس‌پیما با آبخور ۱۷.۵ متر و طول ۴۰۰ متر و بیش از ۱۸ هزار و ۴۰۰ TEU کانتینر را به ظرفیت‌های بندر شهید رجایی اضافه کرد.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان تأکید کرد: یکی از گام‌های بلندی که دولت سیزدهم در راستای ارتقای ظرفیت‌ها و توان عملیاتی بندر شهید رجایی آغاز کرده است، طرح توسعه پس‌کرانه بندر شهید رجایی است که یکی از آینده دارترین طرح‌های بندری کشور به شمار می‌آید.
وی افزود: کل مساحت بندر شهید رجایی با تمام ظرفیت‌سازی‌هایی که تا قبل دولت سیزدهم انجام شده ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار بود اما دولت سیزدهم در گامی بلند اقدام به توسعه پهنه‌ای جدید به عنوان اراضی پشتیبان و پس‌کرانه به بندر شهید رجایی کرد که تقریباً ۲ هزار و ۷۰۰ هکتار مساحت دارد اما به اراضی ۲ هزار و ۴۰۰ هکتاری معروف است.
عباس نژاد تأکید کرد: با وارد مدار شدن این اراضی که برای اتصال بین آن با بندر فعلی عملیات اجرایی احداث پل دسترسی نیز با اعتباری ۳۰۰۰ میلیارد تومانی آغاز شده ظرفیتی معادل با بندر شهید رجایی فعلی ایجاد خواهد شد که می‌تواند یکی از بزرگترین پهنه‌های پشتیبان در توسعه اقتصاد دریا محور باشد.
وی عنوان کرد: فاز اول این طرح طی روزهای گذشته با هدف احداث بخشی از تأسیسات زیربنایی در زمینی به مساحت ۱۴۰ هکتار و با اعتباری بالغ بر ۴۲ هزار و ۴۸۰ میلیارد ریال آغاز شده است.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان خاطرنشان کرد: آماده سازی اراضی ۲ هزار و ۴۰۰ هکتاری امکان اشتراک‌گذری ظرفیت‌های بندری بندر شهید رجایی با کشورهای همسایه به ویژه کشورهای حوزه CIS را افزایش خواهد داد که جزو سیاست‌های جدی دولت سیزدهم در راستای افزایش ظرفیت‌های ترانزیتی کشور و فعال‌سازی کریدور شمال به جنوب است.
آغاز عملیات اجرایی دو پایانه مکانیزه در بندر شهید رجایی
عباس‌نژاد با اشاره به تلاش دولت بر کاهش میزان معطلی کشتی‌ها در بندر شهید رجایی گفت: در دولت سیزدهم عملیات اجرایی دو پایانه مکانیزه در بندر شهید رجایی آغاز شده که یکی از آن‌ها پایانه مکانیزه غلات در بندر شهید رجایی است که برای احداث آن ۱۳ هزار و ۴۰۸ میلیارد ریال قرارداد سرمایه‌گذاری امضا شده است که با بهره‌برداری از هم امکان انبارش کالاها به خصوص کالاهای فله‌ای افزایش خواهد یافت و هم اینکه با توجه به افزایش سرعت تخلیه و بارگیری قیمت تمام شده کالای ورودی نسبت به گذشته کاهش خواهد یافت.
وی ادامه داد: دیگر پایانه مهم در دست احداث نیز پایانه مکانیزه مواد فله معدنی است که با بهره‌برداری از آن شبکه ریلی بندر شهید رجایی تکمیل خواهد شد و روزانه جمع کثیری از مواد معدنی که با کامیون و از طریق جاده از استان‌های کشور به بندر منتقل می‌شود با ریل به بندر منتقل خواهد شد که نتیجه آن صرفه جویی در مصرف سوخت، کم کردن بار ترددها در جاده‌ها و مقابله با آلودگی‌های ناشی از فعالیت این ماشین‌آلات است، ضمن اینکه به دلیل تمام مکانیزه بودن این پایانه سرعت تخلیه و بارگیری نیز افزایش چشمگیری خواهد داشت.
گروه توسعه دریا - علی ستاری - استان هرمزگان به عنوان استانی ساحلی یکی از اصلی‌ترین مزیت‌هایی که دارد توسعه زیرساخت‌های بندری در آن است؛ اما طی چهل سال گذشته از عمر انقلاب نگاه به این ظرفیت هرمزگان کلیشه‌ای بوده است و دولت‌هایی که آمدند بیشترِ تخم مرغ‌هایشان را در سبد بندر شهید رجایی گذاشتند و آن طور که باید و شاید به سایر ظرفیت‌های بندری هرمزگان که به موازات ۱۰۰۰ کیلومتر نوار ساحلی از پارسیان تا جاسک کشیده شده بی‌توجه بودند.
در حالی که بنادر آن سوی خلیج‌فارس با نهایت سرعت و به صورت قارچ‌گونه‌ای در حال رشد بودند در این سو طرح‌های توسعه‌ای بزرگترین بندر موجود نیز لاک‌پشتی و بسیار کند پیش می‌رفت تا اینکه با ورود دولتی اهل کار و کرامت، نگاه به توسعه بندری ایران متفاوت‌تر از نگاه‌های گذشته شد، «شهید جمهور» تنها به امروز ایران و منطقه نمی‌اندیشید بلکه نگاه دوراندیشانه او منطبق بر این دید بود که جمهوری اسلامی ایران باید جایگاه تاریخی ایران را در همه حوزه‌ها احیا کند و در دریا و ساحل گوی سبقت را از رقبای همسایه برباید.
بر همین اساس در دولت سیزدهم علاوه بر حفظ تمرکز بر بندر شهید رجایی برای توسعه بازوان بندری ایران اسلامی در جنوب کشور، احداث و توسعه بنادر دیگری هم آغاز شد، بنادری که برخی از آن‌ها به بهره‌برداری رسیدند و برخی دیگر در صف بهره‌برداری قرار دارند و برخی دیگر نیز مانند بندر بزرگ لنگه که نگاه دولت شهید جمهور تبدیل شدن آن به «نخستین بندر نسل سوم ایران است» و به احتمال زیاد برای دولت‌های آینده به ودیعه گذاشته می‌شود.
بندر شهید رجایی از تکمیل فاز سوم تا هدف‌گذاری برای ارتقای نسل
یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت سیزدهم در حوزه بندری توجه به بندر شهید رجایی بود؛ بندری که سالیان سال است بی هیچ رقیبی در ایران عنوان دار بزرگترین بندر تجاری ایران است که قریب به ۶۰ درصد فعالیت‌های تجاری کشور را پوشش می‌دهد.
بندر شهید رجایی با تمام عظمتی که دارد حامل عیب‌های بزرگی نیز است؛ بر همین اساس دولت سیزدهم حسب‌الامر شهید آیت الله رئیسی در وهله اول تلاش کرد تا عیوب ساختاری این بندر را که تأثیر مستقیمی روی اقتصاد کشور داشت را برطرف کند؛ شهید آیت الله رئیسی چه در زمان ریاست بر قوه قضائیه و چه در دوره ریاست جمهوری بر لزوم اتصال سامانه‌ها و انجام عملیات‌های مشترک بین سازمان‌های مستقر در بندر تاکید کرده بود بر همین اساس سازمان‌های بنادر و دریانوردی، گمرک و سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی با راهبری دولت و قوه قضائیه عملیات‌های مشترکی را برای به حداقل رساندن کالاهای رسوبی در بنادر در دو محور انجام دادند.
محور اول اصلاح فرآیندها بود که دیگر شاهد رسوب کالاهای بی‌نام و نشان یا به هر نحو دیگر در بندر شهید رجایی و گمرک نباشیم و از سویی دیگر با افزایش ابزارهای بندری سرعت تخلیه و بارگیری در بندر افزایش یابد، در محور دیگر نیز با کار شبانه روزی رسوب زدایی از گمرک و بندر انجام شد تا کالاهای قابل ترخیص به کشور ترخیص شوند که در همین راستا حجم زیادی خودرو و ماشین آلات وارد کشور شد.
دولت سیزدهم فاز سوم بندر شهید رجایی که مدت‌ها در تونل وعده‌ها خاک می‌خورد و امروز و فردا می‌شد را تکمیل کرد و ظرفیت بندر شهید رجایی از ۶ میلیون TEU به ۸ میلیون TEU رسید و بلافاصله گامی بزرگ‌تر و بی‌سابقه در تاریخ بندر شهید رجایی را آغاز کرد که به ثمر نشستن آن بندر شهید رجایی را تبدیل به بندری نسل سه خواهد کرد.
یکی از اصلی‌ترین تفاوت بنادر نسل سه با بنادر نسل پایین‌تر این است که بنادر نسل جدید پا را از ایفای نقش در «تخلیه و بارگیری» فراتر می‌گذارند و به درگاهی برای تولید و صادرات مستقیم تبدیل می‌شوند؛ ما برای تولید به مواد اولیه و بازار نیاز داریم و بنادر در بدترین حالت یعنی در رابطه با محصولاتی که مواد اولیه آن‌ها وارداتی است نزدیک‌ترین نقطه از کشور به مواد اولیه و برای محصولات صادراتی نزدیک‌ترین نقطه به بازارهای بین‌المللی و با حذف هزینه‌های گزاف حمل و نقلی در عمق کشور رقابتی‌ترین شکل برای رقابت دیگر شرکت‌های دنیا در فتح بازارها با قیمت متعادل است.
افزایش ظرفیت بندر شهید رجایی
به گزارش اقتصادسرآمد،حسین عباس‌نژاد، مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان در این رابطه گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: دولت سیزدهم جزو معدود دولت‌هایی است که در حوزه دریا نگاهی ویژه را معطوف کرده است و در همین راستا گام‌های بلندی در دولت سیزدهم برداشته شد که ابلاغ سیاست‌های کلی توسعه در محور توسط رهبر معظم انقلاب در این دولت نیز نشان از مناسب دیده شدن دولت برای اجرای این سیاست‌ها در کشور است.
وی افزود: یکی از گام‌های بلندی که در دولت سیزدهم برداشته شد تکمیل فاز سوم طرح توسعه بندر شهید رجایی بود که ظرفیت کانتینری این بندر را از ۶ میلیون TEU به ۸ میلیون TEU افزایش داد و امکان پهلوگیری همزمان سه کشتی نسل هفتم اقیانوس‌پیما با آبخور ۱۷.۵ متر و طول ۴۰۰ متر و بیش از ۱۸ هزار و ۴۰۰ TEU کانتینر را به ظرفیت‌های بندر شهید رجایی اضافه کرد.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان تأکید کرد: یکی از گام‌های بلندی که دولت سیزدهم در راستای ارتقای ظرفیت‌ها و توان عملیاتی بندر شهید رجایی آغاز کرده است، طرح توسعه پس‌کرانه بندر شهید رجایی است که یکی از آینده دارترین طرح‌های بندری کشور به شمار می‌آید.
وی افزود: کل مساحت بندر شهید رجایی با تمام ظرفیت‌سازی‌هایی که تا قبل دولت سیزدهم انجام شده ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار بود اما دولت سیزدهم در گامی بلند اقدام به توسعه پهنه‌ای جدید به عنوان اراضی پشتیبان و پس‌کرانه به بندر شهید رجایی کرد که تقریباً ۲ هزار و ۷۰۰ هکتار مساحت دارد اما به اراضی ۲ هزار و ۴۰۰ هکتاری معروف است.
عباس نژاد تأکید کرد: با وارد مدار شدن این اراضی که برای اتصال بین آن با بندر فعلی عملیات اجرایی احداث پل دسترسی نیز با اعتباری ۳۰۰۰ میلیارد تومانی آغاز شده ظرفیتی معادل با بندر شهید رجایی فعلی ایجاد خواهد شد که می‌تواند یکی از بزرگترین پهنه‌های پشتیبان در توسعه اقتصاد دریا محور باشد.
وی عنوان کرد: فاز اول این طرح طی روزهای گذشته با هدف احداث بخشی از تأسیسات زیربنایی در زمینی به مساحت ۱۴۰ هکتار و با اعتباری بالغ بر ۴۲ هزار و ۴۸۰ میلیارد ریال آغاز شده است.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان خاطرنشان کرد: آماده سازی اراضی ۲ هزار و ۴۰۰ هکتاری امکان اشتراک‌گذری ظرفیت‌های بندری بندر شهید رجایی با کشورهای همسایه به ویژه کشورهای حوزه CIS را افزایش خواهد داد که جزو سیاست‌های جدی دولت سیزدهم در راستای افزایش ظرفیت‌های ترانزیتی کشور و فعال‌سازی کریدور شمال به جنوب است.
آغاز عملیات اجرایی دو پایانه مکانیزه در بندر شهید رجایی
عباس‌نژاد با اشاره به تلاش دولت بر کاهش میزان معطلی کشتی‌ها در بندر شهید رجایی گفت: در دولت سیزدهم عملیات اجرایی دو پایانه مکانیزه در بندر شهید رجایی آغاز شده که یکی از آن‌ها پایانه مکانیزه غلات در بندر شهید رجایی است که برای احداث آن ۱۳ هزار و ۴۰۸ میلیارد ریال قرارداد سرمایه‌گذاری امضا شده است که با بهره‌برداری از هم امکان انبارش کالاها به خصوص کالاهای فله‌ای افزایش خواهد یافت و هم اینکه با توجه به افزایش سرعت تخلیه و بارگیری قیمت تمام شده کالای ورودی نسبت به گذشته کاهش خواهد یافت.
وی ادامه داد: دیگر پایانه مهم در دست احداث نیز پایانه مکانیزه مواد فله معدنی است که با بهره‌برداری از آن شبکه ریلی بندر شهید رجایی تکمیل خواهد شد و روزانه جمع کثیری از مواد معدنی که با کامیون و از طریق جاده از استان‌های کشور به بندر منتقل می‌شود با ریل به بندر منتقل خواهد شد که نتیجه آن صرفه جویی در مصرف سوخت، کم کردن بار ترددها در جاده‌ها و مقابله با آلودگی‌های ناشی از فعالیت این ماشین‌آلات است، ضمن اینکه به دلیل تمام مکانیزه بودن این پایانه سرعت تخلیه و بارگیری نیز افزایش چشمگیری خواهد داشت.